Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. Magdalena Kimel
Protokolant:	Justyna Jarzombek

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018 r. w Gliwicach

sprawy I. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego wstecz

na skutek odwołania I. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 21 sierpnia 2017 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje I. L. ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla za okres od 1 lipca 2014r.
do 31 grudnia 2016r.,

2.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie,

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołującej kwotę 180zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSR del. Magdalena Kimel

sygn. akt VIII U 1 844/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. dokonał wyrównania I. L. deputatu węglowego od 01 stycznia 2017 roku.

Ubezpieczona wniosła odwołanie od powyższej decyzji domagając się jej zmiany
i przyznania prawa do deputatu węglowego za okres od 23 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2016 roku. W uzasadnieniu podniosła, że od lutego 2013 r. pobiera rentę po zmarłym mężu i jej zdaniem uprawniona jest do deputatu węglowego za cały okres pobierania renty rodzinnej.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując stanowisko zawarte
w zaskarżonej decyzji. Nadto podniósł, że dotacje dla ZUS udzielane przez Ministra Gospodarki są przyznawane na wypłatę ekwiwalentu w danym roku budżetowym wobec czego brak podstaw do wypłaty ekwiwalentu za okres wcześniejszy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

I. L. jest wdową po zmarłym pracowniku zlikwidowanej Kopalni (...). Jej mąż – J. L. (1) był uprawniony do emerytury od 10 stycznia 1987 r. Przed przejściem na emeryturę był pracownikiem KWK (...).

J. L. (1) zmarł w dniu (...). i od tego dnia uprawniona do renty rodzinnej po nim jest wdowa – I. L..

W dniu 5 lipca 217 r. . ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o udzielenie informacji dlaczego wraz z renta rodzinną nie jest jej wypłacany deputat węglowy.

Organ rentowy decyzją z dnia 19 lipca 2017 r. przeliczył rentę rodzinną i podjął od dnia 1 stycznia 2017 roku wypłatę ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla.

Ubezpieczona w dniu 27 lipca 2017 roku wniosła o wypłatę deputatu węglowego od daty przyznania prawa do renty rodzinnej.

Zaskarżoną decyzją organ rentowy podjął wypłatę ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla od 1 stycznia 2017 roku.

Mąż ubezpieczonej J. L. (1) był uprawniony do ekwiwalentu węglowego.

Sąd ustalił, że organ rentowy decyzją z dnia 22 grudnia 1999r. przyznał J. L. (2) prawo do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla od 1 stycznia 2000r. w wymiarze 3 t., na wniosek kopalni z dnia 21 lipca 1999 r.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego.

Sąd ocenił zebrany materiał dowodowy jako kompletny i spójny, a poprzez to mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej, I. L. zasługuje na częściowe uwzględnienie

Podstawę prawną żądania ubezpieczonej stanowi ustawa z dnia 7 września 2007r.
o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 704).

Zgodnie z przepisem art. 12 tej ustawy byłemu pracownikowi kopalni postawionej w stan likwidacji przed dniem 1 stycznia 2007r., uprawnionemu do bezpłatnego węgla, który uzyskał emeryturę lub rentę przed tym dniem, jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zwany dalej (...), oprócz emerytury lub renty, ekwiwalent pieniężny, z zastrzeżeniem ust. 2.

Pracownikowi kopalni likwidowanej wchodzącej w skład przedsiębiorstwa,
o którym mowa w art. 8 ust. 1, który uzyska emeryturę lub rentę, jest wypłacany przez ZUS, oprócz emerytury lub renty, ekwiwalent pieniężny.

Ekwiwalent pieniężny może otrzymać także osoba, która przed dniem wejścia
w życie ustawy, oprócz renty przyznanej na czas określony, pobierała ekwiwalent pieniężny wypłacany przez ZUS, której po upływie okresu, na jaki rentę przyznano, przywrócono prawo do pobierania renty.

Byłemu pracownikowi kopalni postawionej w stan likwidacji przed dniem
1 stycznia 2007r., uprawnionemu do bezpłatnego węgla, który uzyskał rentę przed dniem wejścia w życie ustawy i który po dniu 31 grudnia 2006r. uzyska emeryturę, jest wypłacany przez ZUS, oprócz emerytury, ekwiwalent pieniężny.

W przypadku gdy uprawnienie do bezpłatnego węgla wynika z górniczej renty rodzinnej - wszystkim osobom do niej uprawnionym przysługuje łącznie jeden ekwiwalent pieniężny. W razie podziału renty rodzinnej ekwiwalent pieniężny ulega podziałowi
w częściach równych, odpowiednio do liczby uprawnionych.

Ekwiwalent pieniężny przysługuje również osobie, która po dniu wejścia w życie ustawy uzyska prawo do renty rodzinnej po emerycie lub renciście, który pobierał ekwiwalent pieniężny wypłacany przez ZUS.

Wysokość ekwiwalentu pieniężnego stanowi iloczyn ilości węgla objętego uprawnieniem, która nie może być wyższa niż 3 Mg węgla kamiennego rocznie
i przeciętnej średniorocznej ceny zbytu węgla, o której mowa w ust. 9.

Minister właściwy do spraw gospodarki, w terminie do dnia 20 stycznia każdego roku, ustala i ogłasza w formie obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", cenę zbytu 1 Mg węgla kamiennego w sortymencie O. II, ustalonego według ceny średniej z IV kwartału roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent pieniężny ma być wypłacany, skorygowaną o przewidywany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na rok planowany.

Ekwiwalent pieniężny jest wypłacany przez ZUS z dotacji budżetowej.

Nadto po myśli § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra (...) z dnia 27 czerwca 2016r. w sprawie dotacji budżetowej przeznaczonej na finansowanie ekwiwalentu pieniężnego
z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz rent wyrównawczych (Dz. U. z dnia 29 czerwca 2016r., poz. 931) ekwiwalent wypłaca się wraz z wypłatą emerytury lub renty. Natomiast zgodnie z § 5 ust. 4 ww. rozporządzenia w przypadku przyznania renty rodzinnej po emerycie lub renciście, ekwiwalent przysługuje po upływie okresu, za który został wypłacony emerytowi lub renciście.

Bezsporne w sprawie było, że J. L. (1) był pracownikiem zlikwidowanej Kopalni (...) i na emeryturę przeszedł z tego zakładu, a nadto iż jako emeryt był uprawniony do ekwiwalentu węglowego.

Kwestią sporną w przedmiotowej sprawie pozostawało prawo ubezpieczonej I. L. do ekwiwalentu węglowego za lata 2013-2016, jaki przysługuje wdowom po byłych pracownikach zlikwidowanych kopalni.

W ocenie organu rentowego powyższe uprawnienie nie przysługuje skarżącej, albowiem dotacje dla ZUS udzielane przez Ministra Gospodarki są przyznawane na wypłatę ekwiwalentu w danym roku budżetowym wobec czego brak podstaw do wypłaty ekwiwalentu za okres wcześniejszy.

W opinii Sądu orzekającego stanowisko organu rentowego nie znajduje uzasadnienia prawnego.

Jak bowiem wynika z treści przepisu art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 7 września 2007r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego ekwiwalent pieniężny przysługuje również osobie, która po dniu wejścia w życie ustawy uzyska prawo do renty rodzinnej po emerycie, który pobierał ekwiwalent pieniężny wypłacany przez ZUS. Zaś zgodnie
z treścią § 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra (...) z dnia 27 czerwca 2016r. w sprawie dotacji budżetowej przeznaczonej na finansowanie ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz rent wyrównawczych w przypadku przyznania renty rodzinnej po emerycie, ekwiwalent przysługuje po upływie okresu, za który został wypłacony emerytowi.

Jak bezsprzecznie wykazało postępowanie dowodowe, ubezpieczona I. L. 23 stycznia 2013 roku uzyskała prawo do renty rodzinnej po zmarłym w dniu
(...). J. L. (1), który jako emeryt pobierał ekwiwalent pieniężny wypłacany przez ZUS.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż na skutek błędu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. pozbawiono odwołującą prawa do wyliczenia wysokości renty rodzinnej z uwzględnieniem deputatu węglowego od 1 lipca 2014 roku.

Zgodnie z treścią przepisu art. 133, ust. 1, pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016r., poz. 887) w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

A zatem, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, ekwiwalent przysługuje ubezpieczonej od lipca 2014 roku, tj. za okres 3 lat poprzedzających datę złożenia wniosku o to świadczenie.

W ocenie Sądu orzekającego kwestie podnoszone przez organ rentowy co do sposobu finansowania kosztów deputatu węglowego są bezprzedmiotowe i nie zasługują na uwzględnienie.

Renta rodzinna jest prawem podmiotowym, które ubezpieczona nabyła i nie mają tutaj wpływu na pozbawienie jej prawa i wysokości do tego świadczenia okoliczności podnoszone przez organ rentowy. Fakt, iż dotacje dla ZUS udzielane przez Ministra Gospodarki są przyznawane na wypłatę ekwiwalentu w danym roku budżetowym nie może stanowić podstawy prawnej odmowy przyznania ubezpieczonej ekwiwalentu pieniężnego za sporny okres.

W konsekwencji, należało stwierdzić, że ubezpieczona spełniła przesłanki przyznania jej prawa do ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do deputatu węglowego również za okres od 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2016 r w myśl przepisów ustawy z dnia 7 września 2007r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 704) w związku z rozporządzeniem Ministra (...) z dnia 27 czerwca 2016r. w sprawie dotacji budżetowej przeznaczonej na finansowanie ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz rent wyrównawczych (Dz. U. z dnia 29 czerwca 2016r., poz. 931).

Mając na uwadze powyższe, uznając odwołanie za częściowo uzasadnione – na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. – Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku, a w pozostałym zakresie na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie zostało oddalone.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na mocy art. 100 zdanie drugie k.p.c uznając że odwołująca uległa tylko co do nieznacznej części swojego żądania. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalona została w oparciu § 9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2016. 1667),

(-) SSR del Magdalena Kimel