Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Andrzej Ziębiński

Sędziowie SSO Marcin Mierz (spr.)

SSO Arkadiusz Łata

Protokolant Barbara Szkabarnicka

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2014 r.

przy udziale Krystyny Marchewki Prokuratora Prokuratury Okręgowej

sprawy Ł. K. ur. (...) w Z.

syna R. i E.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez Prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 30 października 2013 r. sygnatura akt II K 796/13

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- w punkcie VIII części wstępnej wyroku ustala, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13 grudnia 2012 roku (sygn. akt II K 1446/11) Ł. K. skazany został za przestępstwo z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 13 września 2011 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, za ciąg przestępstw z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnionych w okresie od dnia 2 września 2011 roku do dnia 18/19 października 2011 roku na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk i art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w nocy z 16 na 17 sierpnia 2011 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz za przestępstwo z art. 157 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 3 września 2011 roku na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności;

- w punkcie IX części wstępnej wyroku ustala, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2012 roku (sygn. akt II K 23/12) zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 14 czerwca 2013 roku (sygn. akt VI Ka 150/13) Ł. K. skazany został za przestępstwo z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 8 października 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 8 października 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz za przestępstwo z art. 226 § 1 k.k. popełnione w dniu 8 października 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, a nadto, że wyrokiem tym orzeczono wobec skazanego karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- uchyla punkt 1 wyroku;

- za podstawę prawną rozstrzygnięcia z punktu 2 przyjmuje przepis art. 91 § 2 kk oraz art. 86 § 1 kk;

- za podstawę prawną rozstrzygnięcia z punktu 5 przyjmuje art. 572 kpk;

2. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. N. D. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą kwotę 27,60 zł (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4. zwalnia skazanego od zapłaty wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 38/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 28 marca 2014 roku

Rozpoznając sprawę z wniosku Ł. K. o wydanie wyroku łącznego Sąd Rejonowy w Zabrzu ustalił, że Ł. K. skazany został następującymi prawomocnymi wyrokami

I. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 27 września 2006 r. (sygn. akt II K 623/06), którym za przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 283 k.k. popełnione w dniu 06 kwietnia 2006 r. skazano go na karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Zabrzu z 6 grudnia 2007 r. (sygn. W II Ko 962/07) zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;

II. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 27 listopada 2006 r. (sygn. akt II K 811/06), którym za ciąg 3 przestępstw z art. 278 § 1 k.k. popełnionych w okresie od 09 do 15 marca 2006 r. skazano Ł. K. na jedną karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 3 lat. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 6 grudnia 2007 r (sygn. II Ko 963/07) zarządzono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności;

III. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 04 czerwca 2007 r. (sygn. akt II K 185/07), którym za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. przy zast. art. 12 k.k. popełnione w okresie od 14 listopada 2006 r. do 09 grudnia 2006 r. skazano Ł. K. na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 1 wyroku), za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. popełnione w maju 2006 r. skazano go na karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 2 wyroku), nadto orzeczono karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 3 wyroku), na poczet której zaliczono okres tymczasowego aresztowania od 9 grudnia 2006 r. do 4 czerwca 2007 r.;

IV. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 17 października 2008 roku (sygn. akt II K 442/08), którym za przestępstwo z art. 291 § 1 k.k. popełnione w dniu 14 sierpnia 2007 roku skazano go na karę 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby 5 lat. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 11 października 2012 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności;

V. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 02 grudnia 2008 roku (sygn. akt II K 593/08) (wyrok łączny), w którym połączono skazania objęte wyrokami Sądu Rejonowego w Zabrzu, wskazanymi wyżej w pkt I, II i III pkt 2, wymierzono skazanemu karę łączną 2 lat pozbawienia wolności;

VI. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 25 maja 2011 roku (sygn. akt II K 455/11), którym za przestępstwo z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnione w dniu 04 lutego 2011 roku skazano go na karę 12 miesięcy ograniczenia wolności zobowiązując oskarżonego do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez kuratora w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;

VII. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 26 czerwca 2012 roku (sygn. akt II K 424/12), którym za ciąg pięciu przestępstw ciągłych z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnionych w okresie od 25 października 2011 roku do 10 kwietnia 2012 roku, skazano go na jedną karę l roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 190 § 1 k.k. w zw. 64 § 1 k.k. popełnione w dniu 06 kwietnia 2012 roku, skazano go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczono karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczono także oskarżonemu na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności tj. tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 11 kwietnia 2012 roku do dnia 26 czerwca 2012 roku;

VIII. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13 grudnia 2012 roku (sygn. akt II K 1446/11), którym za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. popełnione w dniu 13 września 2011 roku skazano go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. skazano go na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazano go na karę 1 roku pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnione w dniu 03 września 2011 roku skazano go na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, powyższe kary połączono i orzeczono karę łączną 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności;

IX. Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2012 roku (sygn. akt II K 23/12), którym za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnione w dniu 08 października 2011 roku skazano go na karę 1 roku pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazano go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. przy przyjęciu działania w ciągu przestępstw skazano go na karę 1 roku pozbawienia wolności, powyższe kary połączono i orzeczono karę łączną 2 lat pozbawienia wolności.

Wyrokiem łącznym z dnia 30 października 2013 roku (sygn. akt II K 796/13) Sąd Rejonowy w Zabrzu orzekł, co następuje:

l. rozwiązuje rozstrzygnięcia o karze łącznej:

- w pkt. 3 wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 26.06.2012 r. sygn. II K 424/12

opisanego wyżej w pkt. VII,

- w pkt. 5 wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13.12.2012 r. sygn. II K 1446/11 opisanego wyżej w pkt. VIII,

- w pkt. 4 wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16.11.2012 r. sygn. II K 23/12 opisanego wyżej w pkt. IX,

2. na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. oraz art. 569 § 1 k.p.k. orzeczone w prawomocnych wyrokach:

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 26 czerwca 2012 roku, sygn. akt II K 424/12,

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13 grudnia 2012 roku, sygn. akt II K 1446/11,

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2012 roku, sygn. akt II K 23/12

i opisane wyżej w pkt VII, VIII i IX kary pozbawienia wolności łączy i wymierza skazanemu karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

3. na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w pkt 1 kary łącznej pozbawienia

wolności zalicza skazanemu okres dotychczas odbytej kary w sprawie Sądu Rejonowego w Zabrzu, sygn. akt II K 23/12 - od dnia 08.10.2011 r. do dnia 08.10.2011 r. i w sprawie Sądu Rejonowego w Zabrzu, sygn. akt II K 424/12 od dnia 11.04.2012 r. do dnia 26.06.2012 r. i od dnia 10.07.2012 r. do dnia 26.10.2013 r.;

4. pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach pozostawia do odrębnego wykonania,

5. umarza postępowanie w zakresie objęcia wyrokiem łącznym wyroków:

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 27 września 2006 r., sygn. akt II K 623/06,

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 27 listopada 2006 r., sygn. akt II K 811/06,

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z 04 czerwca 2007 r., sygn. akt II K 185/07,

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 17 października 2008 roku, sygn. akt II K 442/08,

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 02 grudnia 2008 roku, sygn. akt II K 593/08,

- Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 25 maja 2011 roku, sygn. akt II K 455/11

7. na mocy art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie o wydanie wyroku łącznego, którymi obciąża Skarb Państwa.

Apelację od tego orzeczenia wywiódł prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucając:

1. obrazę przepisu prawa materialnego, a to art. 91 § 2 k.k. poprzez jego niezastosowanie w podstawie rozstrzygnięcia w punkcie 2 sentencji wyroku łącznego w sytuacji, gdy Sąd Rejonowy połączył skazanemu Ł. K. kary pozbawienia wolności orzeczone za przestępstwa i przestępstwa należące do trzech ciągów przestępstw, gdy tymczasem podstawą rozstrzygnięcia w takiej sytuacji jest norma art. 91 § 2 k.k. obok przepisu art. 569 § 1 k.p.k.;

2. rażącą niewspółmierność orzeczonej w punkcie 2 sentencji wyroku łącznego kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności poprzez nieprawidłowe uwzględnienie okoliczności wskazujących na istnienie związku podmiotowo – przedmiotowego między czynami, za które wymierzono kary w wyrokach jednostkowych, co w konsekwencji poprowadziło do orzeczenia kary łącznej, która nie stanowi nadmiernej dolegliwości, biorąc pod uwagę ilość przestępstw popełnionych przez skazanego i wysokość wymierzonych za nie kar jednostkowych oraz nie uświadamia ona skazanemu powagi konsekwencji, jakie pociąga za sobą popełnianie przestępstw i skutecznie nie przekonuje go o nieopłacalności takiego postępowania;

3. obrazę przepisu postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 574 k.p.k. poprzez niewskazanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia, zawartego w punkcie 5 wyroku łącznego, tj. umorzenia w pozostałym zakresie postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego, a mianowicie art. 572 k.p.k.

Powołując się na przepisy art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 §2 k.p.k. prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez:

1. wskazanie jako podstawy rozstrzygnięcia w punkcie 2 sentencji wyroku łącznego art. 91 § 2 k.k. i art. 569 § 1 k.p.k. zamiast art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k.,

2. wymierzenie skazanemu w punkcie 2 sentencji wyroku łącznego kary łącznej w wymiarze 6 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności,

3. wskazanie w punkcie 5 sentencji wyroku łącznego art. 572 k.p.k., jako podstawy prawnej umorzenia w pozostałym zakresie postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

Sąd zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela publicznego okazała się częściowo zasadna, a to w zakresie podniesionych w jej treści zarzutów obrazy przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania. Brak było natomiast podstaw do jej uwzględnienia w części w której zarzucił prokurator wyrokowi sądu rejonowego rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec skazanego Ł. K. kary łącznej. Z urzędu dopatrzył się nadto sąd odwoławczy konieczności skorygowania zaskarżonego orzeczenia w zakresie punktu 1 zaskarżonego wyroku oraz ustaleń faktycznych odnoszących się do treści wydanych wobec skazanego wyroków jednostkowych opisanych w punktach VIII i IX części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego.

Do zmiany zaskarżonego wyroku dojść musiało przede wszystkim w zakresie ustaleń faktycznych sądu rejonowego odnoszących się do treści zapadłych wobec skazanego Ł. K. prawomocnych już wyroków jednostkowych z których kary objęte zostały orzeczeniem o karze łącznej zawartym w zaskarżonym wyroku. W odniesieniu do wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13 grudnia 2012 roku (sygn. akt II K 1446/11) opisanego w punkcie VIII części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego, sąd rejonowy błędnie ustalił, że kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona została tym wyrokiem za przypisane skazanemu jedno przestępstwo, błędnie wskazując nadto kwalifikację prawną tego przestępstwa oraz nie czyniąc ustaleń odnośnie okresu w którym dopuścił się skazany przypisanego mu ciągu przestępstw. z art. 279 § 1 k.k.. W odniesieniu natomiast do przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk i art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i w zw. z art. 64 § 1 kk za które wymierzono skazanemu w powołanym wyżej wyroku jednostkowym karę jednego roku pozbawienia wolności nie ustalił sąd rejonowy czasu jego popełnienia istotnego dla wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia. Mając powyższe na względzie zmienił sąd odwoławczy zaskarżony wyrok na nowo opisując ustalenia odnośnie treści wskazanego w punkcie VIII części wstępnej wyroku łącznego wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13 grudnia 2012 roku (sygn. akt II K 1446/11) i ustalając, że wyrokiem tym Ł. K. skazany został za przestępstwo z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 13 września 2011 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, za ciąg przestępstw z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnionych w okresie od dnia 2 września 2011 roku do dnia 18/19 października 2011 roku na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk i art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w nocy z 16 na 17 sierpnia 2011 roku na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz za przestępstwo z art. 157 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 3 września 2011 roku na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Jeszcze dalej idąca korekta konieczna pozostawała w zakresie wyroku jednostkowego opisanego w punkcie IX części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego w którym opisane zostały rozstrzygnięcia zawarte w wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2012 roku (sygn. akt II K 23/12). Opisując tenże wyrok sąd rejonowy wskazał wyłącznie na datę popełnienia pierwszego z przypisanych skazanemu tym wyrokiem czynów, pomijając zupełnie daty kolejnych z przestępstw objętych rozstrzygnięciami zawartymi w tym wyroku. Zupełnie nie wziął także pod uwagę zmian jakie w orzeczeniu wydanym w pierwszej instancji poczynione zostały przez Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 14 czerwca 2013 roku (sygn. akt VI Ka 150/13) w efekcie rozpoznania wywiedzionej w sprawie apelacji. Odnosiły się one nie tylko do wymiaru orzeczonych za poszczególne przestępstwa kar, lecz także liczby przestępstw z art. 226 § 1 k.k. ostatecznie przypisanych skazanemu oraz faktu niepopełnienia ich w warunkach ciągu przestępstw, jak również wysokości wymierzonej skazanemu kary łącznej w tym wyroku jednostkowym. Mając na względzie konieczność korekty objętych zaskarżonym wyrokiem w tym zakresie ustaleń sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie IX części wstępnej wyroku ustalił, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2012 roku (sygn. akt II K 23/12) zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 14 czerwca 2013 roku (sygn. akt VI Ka 150/13) Ł. K. skazany został za przestępstwo z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 8 października 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, za przestępstwo z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 8 października 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz za przestępstwo z art. 226 § 1 k.k. popełnione w dniu 8 października 2011 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, a nadto, że wyrokiem tym orzeczono wobec skazanego karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Ustalenia powyższe nie posiadały wpływu na zaskarżone rozstrzygnięcie w zakresie w jakim poprzedzone zostać ono musiało poczynieniem ustaleń odnośnie istnienia w realiach niniejszej sprawy zbiegów realnych przestępstw uprawniających do wydania orzeczenia o karze łącznej. Rozpoznając wywiedzioną apelację, w pierwszym rzędzie zbadał sąd okręgowy z urzędu prawidłowość zaskarżonego orzeczenia w zakresie ustalenia przez sąd rejonowy zbiegu realnego przestępstw. Dostrzeżenie bowiem w tym zakresie nieprawidłowości mogłoby spowodować uchylenie lub zmianę zaskarżonego wyroku z urzędu niezależnie od podniesionych w apelacji zarzutów i argumentów. Przeprowadzona w tym zakresie kontrola doprowadziła do uznania, że prawidłowo ustalił sąd rejonowy zbieg przestępstw będący podstawą do orzeczenia kary łącznej. Trafnie bowiem przyjął sąd rejonowy, iż kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami wydanymi w sprawach Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 26 czerwca 2012 roku, sygn. akt II K 424/12, Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 13 grudnia 2012 roku, sygn. akt II K 1446/11 oraz Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2012 roku, sygn. akt II K 23/12 opisane w punktach VII, VIII i IX części wstępnej wyroku podlegają łączeniu. Niezależnie od błędnych ustaleń poczynionych przez sąd rejonowy w części wstępnej wyroku łącznego odnoszącej się do treści zapadłych wobec skazanego jednostkowych wyroków, ustalenia sądu rejonowego w kwestii występowania w niniejszej sprawie realnych zbiegów przestępstw uprawniających do orzeczenia wobec skazanego kary łącznej pozostają prawidłowe. Czyny objęte wskazanymi wyżej wyrokami jednostkowymi popełnione zostały zanim w dniu 26 czerwca 2012 roku zapadł pierwszy nieprawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Zabrzu (sygn. akt II K 424/12) obejmujący którekolwiek z przestępstw wchodzących w skład realnego zbiegu. Kary orzeczone wskazanymi wyżej wyrokami podlegają zatem łączeniu.

Jednocześnie wszystkie z czynów za które skazany został Ł. K. pozostałymi z wydanych wobec jego osoby wyroków nie kwalifikowały się do ich objęcia opisanym wyżej zbiegiem realnym przestępstw. Wyroki, którymi zostały one objęte wydane zostały zanim jeszcze popełnione zostały przez skazanego Ł. K. czyny wchodzące w skład zbiegu przestępstw stanowiącego podstawę orzeczenia o karze łącznej zawartego w zaskarżonym wyroku. Część z nich objęta została nadto wyrokiem łącznym wydanym wobec Ł. K. w sprawie Sądu Rejonowego w Zabrzu (sygn. akt II K 593/08) w dniu 2 grudnia 2008 roku . W zakresie zatem poczynionych przez sąd rejonowy ustaleń odnoszących się do zbiegu realnego przestępstw zaskarżony wyrok pozostawał prawidłowy.

Do zmiany zaskarżonego orzeczenia z urzędu dojść musiało w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 wyroku łącznego. W punkcie tym sąd rejonowy rozwiązał rozstrzygnięcia o karach łącznych orzeczonych wskazanymi tam wyrokami jednostkowymi opisanymi w punktach VII, VIII i IX części wstępnej wyroku łącznego z których kary jednostkowe stanowiły podstawę orzeczenia o karze łącznej zawartego w punkcie 2 zaskarżonego wyroku. Skutek w postaci utraty mocy przez orzeczone wobec skazanego uprzednio kary łączne w sytuacji wydania nowego wyroku łącznego obejmującego kary jednostkowe składające się na orzekane uprzednio kary łączne następuje na podstawie art. 575 § 1 k.p.k. z mocy ustawy. W orzecznictwie sądów powszechnie zatem przyjmuje się, że zbędne w wyrokach łącznych jest używanie formuły " traci moc wyrok łączny" bądź też " rozwiązuje wyrok łączny", bowiem stosownie do treści art. 575 § 1 k.p.k. skutek taki następuje ex lege z chwilą wydania nowego wyroku łącznego. Użycie więc jednej ze wskazanych reguł stanowi superfluum, które z reguły nie wnosi nic do treści merytorycznej orzeczenia i wywołanych przez nie skutków. Z chwilą wydania nowego wyroku łącznego, wszystkie postanowienia poprzedniego wyroku, bez wyjątku i niezależnie od woli sądu, z mocy prawa tracą moc. Innymi słowy, poprzedni wyrok łączny jest całkowicie wyeliminowany z obrotu prawnego, a zatem zajmujący jego miejsce nowy wyrok łączny musi na nowo uregulować wszystkie kwestie, które obejmowało poprzednie orzeczenie (tak wyrok SA w Katowicach z dnia 20 marca 2008 roku, sygn. akt II AKa 61/08, KZS 2008/7-8/107). Nie budzi nadto wątpliwości w orzecznictwie sądów pogląd, że przepis powyższy odnosi się również do kar łącznych orzeczonych w wyrokach jednostkowych. W kwestii tej wypowiedział się Sąd Najwyższy między innymi w wyroku z dnia 26 listopada 2008 roku (sygn. akt II KK 69/08 LEX nr 470997) stwierdzając Wprawdzie art. 575 § 2 k.p.k., zgodnie z którym jeśli choćby jeden z wyroków stanowiących podstawę wyroku łącznego ulega uchyleniu lub zmianie, wyrok łączny traci moc, odnosi się do wyroku łącznego, a nie do kary łącznej, to jednak stosowany być on winien odpowiednio także w odniesieniu do tej kary i to niezależnie od etapu postępowania. Mając powyższe na względzie, sąd odwoławczy zgadzając się z zaprezentowanymi wyżej poglądami zmienił zaskarżony wyrok uchylając zawarte w jego punkcie 1 orzeczenie, którym rozwiązał sąd rejonowy rozstrzygnięcia o karach łącznych zamieszczone we wskazanych tam wyrokach jednostkowych.

Do zmiany zaskarżonego wyroku łącznego dojść musiało nadto w zakresie podstawy prawnej orzeczenia o karze łącznej zawartego w punkcie 2 wyroku sądu rejonowego. Co do zasady trafna okazała się w tym względzie wywiedziona przez prokuratora apelacja. Błędnie powołał sąd bowiem orzekając o karze łącznej przepisy art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. oraz art. 569 § 1 k.p.k. w sytuacji, gdy karą łączną objętą zawartym w tymże punkcie rozstrzygnięciem objęte pozostawały kary jednostkowe orzeczone między innymi za przestępstwa pozostające w ciągu przestępstw określonym w art. 91 § 1 k.k.. W kwestii podstawy prawnej orzeczenia o karze łącznej w zupełności akceptuje sąd odwoławczy wyrażane wielokrotnie w orzecznictwie sądów poglądy wedle których podstawa prawna orzeczenia o karze łącznej składać się winna w takich okolicznościach z art. 91 § 2 k.k. oraz art. 86 § 1 k.k.. Oczywiste jest, że skoro art. 85 k.k. określa zasady orzekania kary łącznej w przypadku, gdy sprawca popełnił przypisane mu przestępstwa w ich realnym zbiegu, a art. 91 § 2 k.k. dotyczy sytuacji, w której sprawca popełnił w warunkach określonych w art. 85 k.k. dwa lub więcej ciągów przestępstw określonych w § 1 art. 91 k.k. lub ciąg przestępstw oraz inne przestępstwo, to powołanie w podstawie prawnej wymiaru kary łącznej art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. oraz art. 569 § 1 k.p.k. jest wadliwe. W niniejszej sprawie sąd obowiązany był orzec karę łączną sprawcy, któremu wymierzono kary jednostkowe za ciągi przestępstw i za pojedyncze przestępstwa. W takiej sytuacji, podstawą prawną wymiaru kary łącznej winien być art. 91 § 2 k.k.. Ponieważ przepis ten odsyła do regulacji Rozdziału IX w zakresie zasad w oparciu o które orzeczona być winna kara łączna, konieczne pozostaje zdaniem sądu odwoławczego w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę uzupełnienie podstawy prawnej orzeczenia o karze łącznej o art. 86 § 1 k.k. w przypadku orzekania kary łącznej pozbawienia wolności, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie. Z kolei wbrew wywodom apelacji prokuratora zbędne pozostaje powoływanie w podstawie prawnej, stanowiącego rozstrzygnięcie materialnoprawne orzeczenia o karze łącznej, przepisu art. 569 § 1 k.p.k.. Przepis ten stanowi normę procesową określającą warunki do wydania wyroku łącznego, lecz nie decydującą o materialnoprawnej podstawie orzeczenia o karze łącznej jakie zawarte zostało w punkcie 2 zaskarżonego wyroku. Mając zatem powyższe na względzie sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że za podstawę prawną rozstrzygnięcia z punktu 2 przyjął przepis art. 91 § 2 kk oraz art. 86 § 1 k.k..

Do zmiany zaskarżonego wyroku dojść musiało także w zakresie w jakim zawarte w punkcie 5 rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania w sprawie o wydanie wyroku łącznego, w odniesieniu do kar objętych wskazanymi w tymże punkcie wyrokami, nie zawierało podstawy prawnej orzeczenia. Ma zupełną rację apelujący prokurator gdy podnosi, iż poprzez niewskazanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia zawartego w tym punkcie doszło do obrazy przepisów prawa procesowego, a to art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 574 k.p.k.. Trudno wprawdzie zgodzić się z prokuratorem, że brak powołania podstawy prawnej posiadał wpływ na treść orzeczenia, to jednak bez wątpienia zawarta w rozstrzygnięciu sądu rejonowego usterka wymagała korekty w drodze zmiany zaskarżonego wyroku. Podstawą prawną orzeczenia o umorzeniu postępowania w niniejszej sprawie winien pozostawać art. 572 k.p.k. i taki też przepis wskazany został jako podstawa orzeczenia zawartego w punkcie 5 zaskarżonego wyroku łącznego.

Nie zasługiwał natomiast na uwzględnienie zarzut apelacji prokuratora w którym podniósł on rażącą niewspółmierność orzeczonej w punkcie 2 zaskarżonego wyroku łącznego kary łącznej. Podnosząc rażącą niewspółmierność kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy prokurator postulował orzeczenie takiej kary w wymiarze 6 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności, czyli kary o 10 miesięcy surowszej od wymierzonej zaskarżonym wyrokiem. Nie dostrzegł jednak apelujący, że poczynione przez sąd rejonowy błędne ustalenia odnośnie treści zapadłych uprzednio wobec skazanego wyroków jednostkowych, które to ustalenia skorygowane zostać musiały wyrokiem sądu odwoławczego, prowadziły w efekcie do nieprawidłowego zakreślenia górnej granicy kary łącznej możliwej do orzeczenia wobec skazanego. Prokurator bowiem nie podniósł w apelacji zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu przez sąd rejonowy nieprawidłowych ustaleń także w zakresie wymiaru jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec skazanego Ł. K. opisanym w punkcie IX części wstępnej wyroku łącznego wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2012 roku (sygn. akt II K 23/12). Podnosząc zatem zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec skazanego kary łącznej w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności odnosił się prokurator do nieprawidłowo ustalonej górnej granicy kary łącznej pozbawienia wolności możliwej do orzeczenia wobec skazanego. Zarzut zatem, że orzeczona wobec skazanego kara łączna pozbawienia wolności w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy pozostaje rażąco niewspółmiernie surowa odniesiony został do górnej granicy kary łącznej błędnie ustalonej przez sąd rejonowy na 8 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy prawidłowo ustalona owa górna granica wynosiła 7 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności. Granica ta była zatem 8 miesięcy niższa niż granica do której błędnie odnosił się prokurator formułując zarzut apelacji postulujący orzeczenie kary o 10 miesięcy surowszej niż wymierzona zaskarżonym wyrokiem łącznym. W sytuacji gdy wskutek poczynionych przez sąd odwoławczy ustaleń faktycznych górna granica możliwej do orzeczenia wobec skazanego kary łącznej obniżona została o 8 miesięcy nie sposób było uwzględnić zarzutu postulującego podwyższenie wymiaru orzeczonej kary łącznej o 10 miesięcy zwłaszcza, gdy formułujący ten zarzut apelacji prokurator odnosił się do błędnie ustalonych przez sąd rejonowy kar jednostkowych podlegających łączeniu, a prowadzących do ustanowienia górnej granicy kary o 8 miesięcy surowszej niż prawidłowa. Okoliczność powyższa w połączeniu z brakiem zgody sądu odwoławczego z argumentem apelacji jakoby okoliczności wpływające na wymiar kary łącznej w sposób znacznie większy niż przyjęty przez sąd rejonowy obciążały skazanego, prowadziły do nieuwzględnienia przez sąd odwoławczy zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec skazanego kary łącznej. Podniesione przez apelującego na poparcie tego zarzutu argumenty nie pozostają na tyle ważkie, by w obliczu niedostrzeżenia przez oskarżyciela błędnie określonej górnej granicy kary łącznej były w stanie spowodować zmianę zaskarżonego wyroku w kierunku dla skazanego niekorzystnym przy jednoczesnym korzystniejszym dla niego ustaleniu przez sąd odwoławczy górnej granicy kary łącznej. Odnosząc się do treści podniesionego w apelacji zarzutu stwierdzić z całą stanowczością trzeba, że nie sposób za zasadny uznać zarzutu zgodnie z którym orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności surowszej od wymierzonej wyrokiem sądu rejonowego uzasadnione będzie przyjęciem, iż kara orzeczona wobec skazanego zaskarżonym wyrokiem nie stanowi nadmiernej dolegliwości. Takie natomiast twierdzenie stanowi element treści podniesionego w apelacji prokuratora zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności. Kara łączna, tak jak każda kara orzekana wobec sprawcy, nie może wręcz stanowić nadmiernej dolegliwości dla skazanego, a powinna pozostawać karą o dolegliwości nienadmiernej, odpowiadającej zaś ustawowym kryteriom wymiaru kary. Nie sposób przez to przyjąć za apelującym prokuratorem, że brak takiej dolegliwości uzasadnia orzeczenie kary surowszej niż określona zaskarżonym wyrokiem łącznym.

Okoliczności podniesione w wywiedzionej apelacji nie pozostają na tle pozostałych elementów uwzględnianych przy wymiarze kary łącznej na tyle istotnymi, by pozwalały potraktować orzeczoną wobec skazanego karę łączną jako rażąco niewspółmiernie łagodną. Nie każda różnica między karą wymierzoną a karą, jaką należałoby wymierzyć, uzasadnia stwierdzenie rażącej niewspółmierności kary (art. 438 pkt 4 k.p.k.). Chodzi tu o różnicę tak istotnej wagi, że kary wymierzonej nie można byłoby w żadnym razie zaakceptować, o różnicę wprost "bijącą w oczy" (wyrok SA w Krakowie II AKa 132/08 z dnia 14.10.2008 KZS 2008/11/64). Podobne stanowisko w jednym z wyroków zajął Sąd Najwyższy (Wyrok SN z dnia 30.09.2003 r. SNO 56/03 LEX nr 471890) stwierdzając: „Nie każda nietrafność wymiaru kary uzasadnia zmianę orzeczenia. Zmianę taką uzasadnia jedynie "rażąca niewspółmierność", będąca istotną różnicą między karą wymierzoną przez Sąd pierwszej instancji, a taką karą, jaką należałoby orzec w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego rozważenia i uwzględnienia wszystkich okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary. Różnica ocen, o której wyżej mowa, musi być zasadniczej natury, a więc taka, która czyni, że dotychczasowa kara nie może być w żadnej mierze zaakceptowana”. Powołane w wywiedzionej apelacji okoliczności, w realiach niniejszej sprawy, przy uwzględnieniu pozostałych elementów mających wpływ na treść rozstrzygnięcia o karze, nie są tego rodzaju, by skutkować mogły wnioskiem o rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec skazanego zaskarżonym wyrokiem kary łącznej. Apelacja prokuratora w tym względzie jako nie wskazująca na okoliczności, które rzutować mogłyby na zmianę zaskarżonego orzeczenia, nie mogła zatem zostać uwzględniona.

W tych okolicznościach brak było podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku w pozostałej części, dlatego też wyrok ten utrzymany został w pozostałym zakresie w mocy. Zasądził sąd nadto od Skarbu Państwa na rzecz adw. N. D. stosowną kwotę tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Mając natomiast na uwadze względy słuszności zwolnił sąd skazanego od zapłaty wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.