Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 2 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Magdalena Balion – Hajduk

Sędziowie SO Gabriela Sobczyk

SR (del.) Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2016 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

przy udziale Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego w Rybniku

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sprawie wszczętej z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. o zapłatę prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Rybniku pod sygn. akt I Nc 3137/15

postanawia:

oddalić skargę.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Gabriela Sobczyk

Sygn. akt III S 250/15

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. 26 listopada 2015 roku złożyła skargę, datowaną na 9 listopada 2015 roku, na naruszenie praw strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki wnosząc:

a.  o stwierdzenie, że w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym w Rybniku
w sprawie o sygn. akt I Nc 3137/15 nastąpiła przewlekłość,

b.  o zasądzenie od Skarbu Państwa na jej rzecz odszkodowania wraz z kosztami postępowania,

W uzasadnieniu wskazała, że postępowanie toczy się opieszale, gdyż wniosek o nadanie klauzuli wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty złożyła pismem z 11 września 2015 roku, a nie przesłano jej tytułu wykonawczego do dnia złożenia skargi.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Rejonowego w Rybniku, zgłaszając swój udział
w sprawie, wniósł o jej oddaleniem, a w przypadku jej uwzględnienia o zasądzenie sumy pieniężnej w najniższej wysokości. W uzasadnieniu wskazał, że czynności w sprawie były podejmowane bez zbędnej zwłoki, a opóźnienie nastąpiło na etapie doręczania tytułu wykonawczego i wynikało
z trudnej sytuacji kadrowej.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Pozew o zapłatę 15 956,06 zł, datowany na 14 maja 2015 roku, skarżąca złożyła 15 lipca 2015 roku, został on zadekretowany 17 lipca 2015 roku, a 28 lipca 2015 roku wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym i zarządzono jego doręczenie wraz z odpisem pozwu. Nakaz zapłaty uprawomocniono 3 września 2015 roku.

Skarżąca 11 września 2015 roku złożyła wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Brak adnotacji o dacie przedstawienia akt referendarzowi sądowemu. Natomiast 27 listopada 2015 roku została nadana klauzula wykonalności, zarządzono doręczenie tytułu wykonawczego i przekazanie opłaty. W aktach znajduje się informacja o wykonaniu tego zarządzenia 27 listopada 2015 roku, natomiast brak jeszcze dowodu doręczenia tytułu wykonawczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.) dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty (...), uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Przewlekłość postępowania to brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia, zachodzący dłużej niż jest to konieczne do rozważenia sprawy bądź zgromadzenia dowodów, chodzi zatem o to, by czynności zmierzające do wydania orzeczenia kończącego zabierały odpowiednią ilość czasu, czyli odbywały się bez zbędnej zwłoki (por. art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki). Zbędną zwłoką nie jest przy tym każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności, dlatego przewlekłość postępowania zachodzi wówczas, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy. [Por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2013 r. (...) 3/13, LEX nr 1318217, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 stycznia 2013 r. sygn. akt II S 33/12, Lex 1246709; por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 listopada 2010 r. sygn. akt II S 28/10 - KZS 2010/11/50, LEX nr 783363].

Zdaniem Sądu Okręgowego w obecnym składzie przy ocenie, czy doszło do przewlekłości postępowania, należy w pierwszej kolejności wziąć pod uwagę czas trwania całego postępowania (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 28 marca 2013 roku, sygn. akt III SPZP 1/13, opublik. w OSNP z 2013 roku, nr 23-24, poz. 292; postanowienie Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2015 roku, sygn. akt III SPP 234/14, LEGALIS nr 1186837), które w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy zostało już zakończone wydaniem prawomocnego nakazu zapłaty. Skarga dotyczy zaś postępowania związanego z nadaniem klauzuli wykonalności temu tytułowi egzekucyjnemu. Postępowanie od czasu jego wszczęcia do chwili złożenia skargi trwało niecałe 4,5 miesiąca, a dzień po złożeniu skargi nadano klauzulę wykonalności i wydano zarządzenie o doręczeniu tytułu wykonawczego, wcześniej zaś dokonywano czynności związanych z wydaniem i doręczeniem odpisu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Skarżący w skardze wskazuje, że od chwili złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności do dnia złożenia skargi nie otrzymał tytułu wykonawczego. Biorąc jednak pod uwagę całość biegu postępowania oraz dokonanie czynności związanych z wysłaniem tytułu wykonawczego nie można zasadnie twierdzić, że doszło do rażącej zwłoki w rozpoznaniu sprawy – pomimo tego, iż doszło do opóźnienia w zakresie nadania klauzuli wykonalności. Trzeba bowiem podkreślić, że sprawa do chwili rozpoznania wniosku o nadanie klauzuli wykonalności i wysłania tytułu wykonawczego trwała około 4,5 miesiąca. Jednocześnie widoczne są opóźnienia w czynnościach związanych z nadaniem klauzuli wykonalności, ale biorąc pod uwagę cały czas postępowania nie noszą one znamion rażących.

Strona ma prawo wynikające z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w R. dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr (...) oraz uzupełnionej Protokołem nr (...) (Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284 ze zm.) do rzetelnego przeprowadzenia procesu, z tym prawem jest związane także to, aby nie doszło do przewlekłości postępowania. Jeżeli jednak sprawa od dnia wpływu pisma ją wszczynającego do chwili pozytywnego rozpoznania jej wniosku o nadanie klauzuli wykonalności trwa około 4,5 miesiąca, to bezzasadnie strona zarzuca przewlekłość tego postępowania. W ocenie Sądu Okręgowego w rozpoznawanej sprawie nie doszło do takiego naruszenia rozsądnego terminu do jej rozpoznania, które nosi cechy rażącego odstępstwa od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności biorąc pod bieg całego postępowania. Trzeba także podkreślić, że celem, jaki przyświeca postępowaniu ze skargi nie jest samo stwierdzenie przewlekłości i ewentualne zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej, ale wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego biegu - ma ona bowiem zapewnić szybką reakcję na trwającą zwłokę w czynnościach sądu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2012 r., sygn. akt II SPP 20/12, LEX nr 1274991).

Ustawodawca w art. 14 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki uznał za przewlekłe takie postępowanie, które trwa dłużej niż 12 miesięcy (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 22 sierpnia 2014 roku, sygn. akt I OPP 99/14, LEX nr 1501740). To jest bowiem czas, który może już wskazywać na istnienie przewlekłości.

Ponadto skarżąca nawet nie wskazuje na istotny stopień znaczenia tej sprawy dla niej,
a z akt rozpoznawczych wynika, że pomiędzy sporządzeniem pozwu, a jego złożeniem w Sądzie Rejonowym upłynęły dwa miesiące. Także skarga została datowana na 9 listopada 2015 roku, a złożona 26 listopada 2015 roku. Prowadzi to do wniosku, że sprawa nie ma dla skarżącej istotnego znaczenia. Poza tym sprawa dla skarżącej, będącej spółką prawa handlowego, mogłaby mieć znaczenie tylko ściśle ekonomiczne, ale jej postępowania przejawiające się chociażby 2 miesięcznym wyczekiwaniem przed złożeniem pozwu w sytuacji, gdy był on już przygotowany wskazuje na brak istotnego zainteresowania sprawą. Tym samym opóźnienie w nadaniu klauzuli wykonalności wynoszące prawie 2,5 miesiąca także nie powinno być dla niej istotne, równoważy ono bowiem okres jej oczekiwania ze złożeniem pozwu. To także powoduje, że nie można zasadnie twierdzić o naruszeniu jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

W tym stanie rzeczy należało uznać, że upływ 4,5 miesięcy od złożenia pozwu do nadania klauzuli wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty mieści się w pojęciu rozsądnego terminu do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.
o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, skargę jako niezasadną należało oddalić.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Gabriel Sobczyk