Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 8 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Danuta Pacześniowska

Sędziowie SO Barbara Braziewicz

SR (del.) Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2015 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko W. S. (S.)

o alimenty

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 22 kwietnia 2015 r., sygn. akt IV RC 713/14

postanawia:

1)  zmienić zaskarżone postawienie w punkcie 1 w ten sposób, że obniżyć kwotę zabezpieczonych alimentów z 1500 zł do 1000 zł (tysiąc złotych) miesięcznie,

2)  oddalić zażalenie w pozostałej części,

3)  pozostawić rozstrzygniecie o kosztach postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

SSR (del.) Roman Troll SSO Danuta Pacześniowska SSO Barbara Braziewicz

Sygn. akt III Cz 1174/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach w trybie zabezpieczenia na czas trwania procesu zobowiązał pozwanego do łożenia na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie po 1500 zł miesięcznie, płatnych do 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki, do rąk matki dziecka E. S., poczynając od 1 maja 2015 roku (pkt 1), a w pozostałym zakresie wniosek oddalił (pkt 2). W uzasadnieniu wskazał, że matka małoletniej jest zatrudniona osiąga dochód około 2400 zł netto miesięcznie, od sierpnia 2014 roku otrzymywała od pozwanego na rzecz córki kwotę w wysokości po 900 zł miesięcznie, zaś do grudnia 2014 roku regulował on opłaty związane z mieszkaniem, a w miesiącach styczeń-kwiecień 2014 roku poza kwotą alimentów przekazywał matce powódki pieniądze na remont mieszkania. Małoletnia powódka ma ponad 9 lat jest ogólnie zdrowa, a jej miesięczne koszty utrzymania w ocenie matki wynoszą ponad 4000 zł. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą i uzyskuje dochód w wysokości około 3780 zł miesięcznie, jest właścicielem 7 nieruchomości, przy czym 4 z nich użytkowane są na cele związane z działalnością gospodarczą, posiada 2 samochody i oszczędności w wysokości ok. 200000 zł i środki zdeponowane na rachunkach bankowych w kwocie 11000 zł, nie posiada zadłużenia, codziennie odwozi córkę do szkoły, a odbiera ją matka. Pozwany prowadzi wspólne gospodarstwo ze swoją partnerką, z którą ma małoletnie dziecko, a jego partnerka przebywa na urlopie macierzyńskim i otrzymuje świadczenie w wysokości około 1000 zł. Przy tak ustalonych okolicznościach faktycznych Sąd Rejonowy na podstawie art. 730 § 1 k.p.c. biorąc pod uwagę art. 133 § 1 k.r.o. i art. 135 § 1 k.r.o. orzekł jak w sentencji uznając, że pozwany jest osobą majętną i ma wyższy dochód od matki powódki, a potrzeby małoletniej kształtują się na średnim poziomie. Matka małoletniej w większej mierze ponosi trud wychowania się, dlatego też pozwany powinien łożyć na jej rzecz po 1500 zł miesięcznie, jako kwotę adekwatną do uprawdopodobnionej aktualnej sytuacji pozwanego i usprawiedliwionych potrzeb małoletniej.

Zażalenie na to postanowienie złożył pozwany w zakresie punktu 1 dotyczącego ustalania wysokości alimentów ponad kwotę 600 zł miesięcznie i zarzucił mu: przedwczesność rozstrzygnięcia z uwagi na wydanie postanowienie przed zapoznaniem się przez sąd ze stanowiskiem pozwanego wyrażonym w odpowiedzi na pozew oraz dowodami z dokumentów stanowiącymi załącznik do tej odpowiedzi; niewyjaśnienie w sposób pełny czy istnieją przesłanki udzielenia zabezpieczenia, a jeśli tak to w jaki wysokości; błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że powódka dostatecznie uprawdopodobniła istnienie roszczenia polegającego na zobowiązaniu pozwanego do zapłaty na jej rzecz kwoty po 1500 zł miesięcznie tytułem zabezpieczenia alimentów na czas trwania postępowania, podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że usprawiedliwione potrzeby małoletniej są znacząco niższe, a możliwości zarobkowe i majątkowych pozwanego nie pozwalają na łożeni na utrzymanie małoletniej alimentów tak rażąco wysokiej kwocie, a jedynie w kwocie 600 zł miesięcznie.

Przy tak postawionych zarzutach wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez oddalenie wniosku powódki o udzielenie zabezpieczenia alimentów na jej rzecz w kwocie ponad 600 zł miesięcznie, względnie o uchylenie tego postanowienia i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd pierwszej instancji.

Z dołączonych do zażalenia dokumentów prywatnych pozwanego wynika, że w 2014 roku jego miesięczny dochód wynosił ponad 5000 zł i przekazał córce pieniądze na remont.

W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o jego oddalenie jako bezzasadnego, oddalenie wniosków dowodowych pozwanego i zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania.

Dnia 23 lipca 2015 roku pozwany w uzupełnieniu zażalenia przedłożył potwierdzenia wykonania przelewów w ilości 10 egzemplarzy na okoliczność wykazania miesięcznych kosztów utrzymania jego nieruchomości w wysokości 2200 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W sprawach o alimenty podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie roszczenia (art. 753 § 1 kpc). Przepis ten bowiem dotyczy udzielenia zabezpieczenia polegającego na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu określonej sumy pieniężnej i w tego rodzaju sprawach konieczne jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia bez potrzeby uprawdopodobnienia interesu prawnego w zabezpieczeniu (por. uzasadnienie uchwały Sadu Najwyższego z dnia 23 lutego 1982 r., III CZP 3/82, opublik. w OSNC z 1982 r., nr 7, poz. 100). Dlatego też małoletnia powódka w rozpoznawanej sprawie winna uprawdopodobnić jakie są jej usprawiedliwione potrzeby oraz jakie są możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego (por. art. 133 § 1 k.r.o., art.135 § 1 k.r.o.). Bezsporne jest bowiem to, że jest ona córką pozwanego.

W postępowaniu o zabezpieczenie nie wymaga się udowodnienia okoliczności faktycznych, ale wystarczające jest ich uprawdopodobnienie. Uprawdopodobnienie roszczenia oznacza, że powód przedstawi i należycie uzasadni twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia. Roszczenie jest więc uprawdopodobnione, jeżeli jest szansa na jego istnienie, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez powoda materiału dowodowego niekoniecznie odpowiadającego wymogom stawianym dowodom przeprowadzanym w toku procesu (por. art. 243 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Uprawdopodobnienia nie można bowiem utożsamiać z udowodnieniem roszczenia, stanowi ono bowiem niejako surogat dowodu nie dający pewności, lecz jedynie wiarygodność określonego faktu (por. K. Flaga – Gieruszyńska: [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. A. Zielińskiego, Warszawa 2008, s. 424).

Należy zauważyć, że alimenty na dziecko są limitowane przez jego usprawiedliwione potrzeby oraz możliwości majątkowe oraz zarobkowe obowiązanego. W rozpoznawanej sprawie mamy do uczynienia z sytuacją, gdy matka dziecka wskazuje jego potrzeby na kwotę około 4000 zł, ale nie przedkłada na to żadnych dokumentów poza swymi twierdzeniami, a dziecko ma 9 lat i uczęszcza od września 2015 roku do IV klasy Szkoły Podstawowej, nie choruje. Dodatkowo matka dziecka sprawuje osobistą opiekę i pieczę nad nim, a co za tym idzie obciąża ją obowiązek zapewnienia dziecku mieszkania i codziennej opieki. Jednocześnie z dokumentów przedłożonych do akt wynika, że wysokość opłat za mieszkanie i media z nim związane wynosi około 650 zł miesięcznie. Nie jest kwestionowane, że mieszkają tam 2 osoby. Nie można więc uznać, że uprawdopodobniła ona usprawiedliwione potrzeby małoletniej do kwoty 4000 zł.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu swojego postanowienia w żaden sposób nie wskazał jaką kwotę uznał za uprawdopodobnioną na usprawiedliwione potrzeby dziecka. Doświadczenie życiowe wskazuje, że kwota około 1300 zł jest tą, która obejmuje usprawiedliwione potrzeby zdrowej i prawidłowo rozwijającej się 9-latki łącznie z kosztami mieszkania. Trzeba bowiem mieć na uwadze także to, że ojciec powódki na swoje drugie dziecko łoży po 500 zł miesięcznie, a nie ma ono roku. Oczywistym jest, że potrzeby powódki są większe od potrzeb drugiego jego dziecka, gdyż jest ona dziewczynką, musi się odpowiednio ubrać, aby pójść do szkoły, konieczne jest też zapewnienie jej odpowiednich przyrządów i pomocy naukowych, a także zadbanie o jej rozwój i wyżywienie. Są one jednak na zwykłym poziomie i żadna okoliczność nie wskazuje na konieczność ich podwyższenia. Nie można jednak całą kwotą zabezpieczenia obciążać pozwanego, albowiem matka dziecka także powinna brać udział w jego utrzymaniu, chociażby poprzez zapewnienie dziecku mieszkania i opieki. Należy jednak zaznaczyć, że w toku postępowania dowodowego może dojść do innego ustalenia odnośnie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej, gdyż obecnie są one badane tylko w zakresie uprawdopodobnienia.

Ponadto uprawdopodobnione możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego nie mogą być sprowadzane tylko i wyłącznie do wysokości jego dochodu, albowiem ma on sporej wysokości oszczędności (ponad 200000 zł) i jest osobą majętną posiadającą 7 nieruchomości, 2 samochody, a dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą, z której osiąga dochód miesięczny netto w kwocie około 3700 zł. Należy także podkreślić, że pomimo zobowiązania pozwanego do złożenia wykazu zarobków za ostatnie 12 miesięcy na rozprawę w dniu 22 kwietnia 2015 r. nie przedstawił on tego wykazu na tej rozprawie, co uniemożliwia prawidłowe ustalenie jego dochodów. Dołączył takie zaświadczenie do odpowiedzi na pozew (wynika z niego, że w 2015 roku w zasadzie poniósł stratę, ale wcześniej osiągał wysokie dochody netto, natomiast pomimo tego wskazał na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2015 roku, że jego dochód wynosi około 3700 zł netto miesięcznie), a przedłożone do zażalenia – podpisane przez niego – zaświadczenie o dochodach wskazuje, że w 2014 roku wynosiły one miesięcznie netto ponad 5000 zł. To wszystko wskazuje, że uprawdopodobnione są jego duże możliwości majątkowe i zarobkowe. Ma on więc możliwość zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb powódki w kwocie 1000 zł, albowiem pozostałe usprawiedliwione potrzeby małoletniej związane z mieszkaniem i codzienną opieką zapewnia dziecku matka.

Pozwany na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2015 roku był obecny wraz ze swoim pełnomocnikiem i miał możliwość odniesienia się do wniosku o zabezpieczenie. Sama okoliczność, że odpowiedź na pozew została dołączona do akt dopiero po rozprawie nie stoi na przeszkodzie rozpoznaniu wniosku o zabezpieczenie. Jednocześnie należy zauważyć, że miał on możliwość odniesienia się zarówno do pozwu, jak i do wniosku, gdyż na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2015 roku wyraźnie wskazał, że uznaje żądanie pozwu do 600 zł oraz wniósł o oddalenie wniosku o zabezpieczenie, co miało miejsce jeszcze przed wydaniem zaskarżonego postanowienia. Sąd Rejonowy umożliwił mu więc zabranie głosu w sprawie, a sprawa była rozpoznawana wówczas tylko w zakresie rozpoznania wniosku o zabezpieczenie i wszystkie konieczne informacje pozwany mógł wówczas podać, co też uczynił w trakcie słuchania informacyjnego.

Z powyższych względów zażalenie pozwanego tylko w części okazało się zasadne co do uprawdopodobnienia wysokości usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej, a w pozostałym zakresie jego zarzuty są bezpodstawne.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu:

a)  o art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 1 i 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. należało zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 1 poprzez obniżenie zabezpieczonych alimentów do kwoty po 1000 zł miesięcznie,

b)  o art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 1 i 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. zażalenie jako bezzasadne w pozostałym zakresie należało oddalić,

c)  o art. 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawiono orzeczeniu kończącemu postępowanie w sprawie.

SSR (del.) Roman Troll SSO Danuta Pacześniowska SSO Barbara Braziewicz