Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSR del. Katarzyna Sztymelska
Protokolant:	stażysta Anastazja Niemiec

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2018 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa J. F.

przeciwko (...) S.A. w J.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 314 137,08 (trzysta czternaście tysięcy sto trzydzieści siedem 8/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 lipca 2017 roku;

2.  oddala powództwo w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty

314 137,08 (trzysta czternaście tysięcy sto trzydzieści siedem 8/100) złotych za okres od dnia 10 października 2015 roku do dnia 26 lipca 2017 roku;

3.  umarza postępowanie w pozostałej części;

4.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2 163 (dwa tysiące sto sześćdziesiąt trzy) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 18 595,57 (osiemnaście tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt pięć 57/100) złotych tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych;

6.  odstępuje od obciążenia powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

SSR del. Katarzyna Sztymelska

Sygn. akt I Cgg 18/17

UZASADNIENIE

Powód J. F. w pozwie złożonym dnia 27 lipca 2017r. wniósł o zobowiązanie pozwanej (...) S.A. w J. do naprawienia szkody w nieruchomości powoda położnej w G. przy ul. (...) poprzez przywrócenie stanu poprzedniego tej nieruchomości w sposób wskazany przez biegłego sądowego, a przypadku gdyby naprawienie szkody poprzez przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe bądź jej koszt rażąco przekraczałby wielość poniesionej szkody o wypłatę jednorazowego odszkodowania w kwocie 525 750 zł. Wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym złożonym na rozprawie dnia 11 lipca 2018r. oraz w toku rozprawy powód zmodyfikował żądanie w ten sposób, że wniósł o zasądzenie kwoty 314 137,08 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10 października 2015r. czyli od dnia zgłoszenia wniosku o naprawienie szkody, a w pozostałym zakresie cofnął żądanie zrzekając się roszczenia. Domagał się nadto przyznania pełnych kosztów zastępstwa procesowego i odstąpienie od ich stosunkowego rozdzielenia, a także o nieobciążanie powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Uzasadniając żądanie powód wskazał, że jest właścicielem rzeczonej nieruchomości oraz, że w wyniku ruchu zakładu górniczego pozwanej na nieruchomości stanowiącej własność powoda doszło do uszkodzenia budynku mieszkalnego oraz dwóch szamb, studni, ogrodzenia i nawierzchni terenu posesji. Z kolei w budynku mieszkalnym powoda powstały następujące uszkodzenia:

- znaczące wychylenie od pionu przedmiotowego budynku,

- na północnej stronie budynku: liczne spękania, zapadnięcie części ściany zewnętrznej, złamany słup, zdeformowane schody,

- spękania ścian zewnętrznych i ścian fundamentowych,

- spękania i zarysowania pomieszczeń zlokalizowanych w północnej części obiektu,

- spękania i zarysowania ścian pomieszczeń parteru i poddasza,

- zarysowania stropów ścian piwnicy.

Powód zwrócił się do pozwanej z wnioskiem o naprawienie szkody, na co pozwana, uznając co do zasady swą odpowiedzialność za powstałą szkodę zaproponowała wypłatę jednorazowego odszkodowania pieniężnego za uszkodzony budynek i jego rozbiórkę. Za uszkodzone ogrodzenie i nawierzchnię terenu posesji pozwana zaproponowała jednorazowe odszkodowanie oddzielnym pismem. Propozycje te nie spotkały się z aprobatą ze strony powoda, albowiem są w jego ocenie zaniżone. Z tych względów pozew w ocenie powoda jest zasadny.

Pozwana w (...) S.A. w J. w odpowiedzi na pozew z dnia 25 września 2017 roku (k.19), podniosła, że nie kwestionuje co do zasady swej odpowiedzialności za szkodę powstałą na nieruchomości powoda. Podała, że od początku gotowa była wypłacić należne odszkodowanie, jednak nie zgadza się z przyjętą przez powoda wysokością szkody i tym samym wysokością należnego odszkodowania, które jest w jej ocenie znacznie zawyżone. Powód nie uwzględnił bowiem stopnia naturalnego zużycia nieruchomości, który to wskaźnik ma istotny wpływ na ocenę wartości odtworzeniowej budynków. Pozwana nie zgadza się także na powiększenie odszkodowania o podatek VAT.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powód J. F. jest właścicielem nieruchomości położnej w G. przy ul. (...). Na nieruchomości posadowiony jest piętrowy budynek mieszkalny powoda. Budynek mieszkalny jest obiektem jednorodzinnym, całkowicie podpiwniczonym. Ma dwie kondygnacje nadziemne – parter i piętro. Został wybudowany w 1975 roku. W przeszłości w budynku były już wykonywane naprawy związane z likwidacją szkód pochodzenia górniczego.

Dowód : bezsporne, odpis księgi wieczystej (k.5-10), opinia biegłego z zakresu szkód górniczych i szacowania nieruchomości Z. L. (k.75-212)

W wyniku ruchu zakładu górniczego pozwanej na nieruchomości stanowiącej własność powoda doszło do uszkodzenia budynku mieszkalnego oraz dwóch szamb, studni, ogrodzenia i nawierzchni terenu posesji. Z kolei w budynku mieszkalnym powoda powstały następujące uszkodzenia:

- znaczące wychylenie od pionu bryły budynku na północ i wschód – maksymalne wychylenie w kierunku północnym wynosi 40 mm/m,

- pęknięcia na ścianach w piwnicach, w pokojach, kuchni i werandzie,

- pęknięcia i zarysowania na sufitach, w szczególności w części północno – wschodniej,

- deformacja stolarki okiennej i drzwiowej,

- balkon przechylono w kierunku ściany budynku, występuje zalewanie ściany wodami deszczowymi, wystąpiła korozja płyt balkonu,

- pęknięcia schodów wejściowych oraz okładziny z płytek klinkierowych na schodach.

Pismami z dnia 10 października 2015r i 20 maja 2016 r. powód zainicjował postępowanie ugodowe, składając do pozwanej wnioski o naprawienie szkody w budynku mieszkalnym wskazując na zauważalne szkody w postaci wychylenia budynku i inne uszkodzenia .

Dowód : wnioski powoda (k.11-12, opinia biegłego z zakresu szkód górniczych i szacowania nieruchomości Z. L. (k.75-212).

W odpowiedzi, pismem z dnia 9 grudnia 2016r pozwana uznała co do zasady swoją odpowiedzialność za szkodę i jako formę jej naprawienia zaproponowała wypłatę jednorazowego odszkodowania pieniężnego w kwocie 228 000zł za uszkodzony budynek oraz w kwocie 19 000zł za jego rozbiórkę. Dodatkowo pismem z dnia 28 kwietnia 2017r. za uszkodzone ogrodzenie i nawierzchnię terenu posesji zaproponowała powodowi kwotę 25649zł tytułem kosztów remontu.

Dowód : pisma pozwanej z 09.12.2016r (k.13) oraz z 28.04.2017r (k.15)

Powód pismem z dnia 18 kwietnia 2017r wskazał, że zaproponowana kwota jest zdecydowanie zaniżona i zaproponował Zapatę na jego rzecz odszkodowania w łącznej wysokości 485 750zł. Pismem z dnia 28 kwietnia 2017r pozwana podtrzymała swoje stanowisko co do wysokości odszkodowania, jednak do zawarcia ugody nie doszło.

Dowód : pismo powoda z 18.04.2017r (k.14), pismo pozwanej z 28.04.2017r (k. 15)

Budynek mieszkalny jest obiektem jednorodzinnym, całkowicie podpiwniczonym. Ma dwie kondygnacje nadziemne – parter i piętro. Został wybudowany w 1975 roku. W przeszłości w budynku tym były już wykonywane naprawy pochodzenia górniczego. Nieruchomość była pod wpływami eksploatacji górniczej od czasu wybudowania. Na opiniowanym budynku znajduje się reper nr. (...). Pomiary prowadzone są od roku 1977. Pomiary geodezyjne wykazały, że w okresie od 1977 - 2014 roku wystąpiło osiadanie terenu 4,049 m. W latach 2018-2020 będzie w tym rejonie prowadzona eksploatacja górnicza w pokładzie (...). Prognozowany jest przyrost osiadań o 0,805m i nachylenia o 5,9 mm/m. Budynek mieszkalny ma konstrukcję zdeformowaną przez wychylenie, a w części północnej również przez deformację nieciągłą. Jest to szkoda spowodowana wpływami eksploatacji górniczej dokonanej przez pozwaną. Wychylenie budynku jest sumą wpływów wszystkich eksploatacji górniczych, jakie na niego miały wpływ. Wychylenie aktualnie pomierzone w budynku mieszkalnym (maksymalne w kierunku północnym 40 mm/m) zalicza się do wychyleń niedopuszczalnych. Przy takiej wielkości wychylenia niezbędna jest rektyfikacja budynku lub wyłączenie z eksploatacji.

Zakres naprawy w budynku mieszkalnym powinien obejmować:

- rozebranie werandy i jej odbudowa po rektyfikacji,

- rektyfikację pionową budynku mieszkalnego bez werandy,

- wykucie i osadzenie na nowo stolarki okiennej i drzwiowej w dostosowaniu do nowej geometrii bryły budynku po rektyfikacji,

- regulację instalacji centralnego ogrzewania,

- regulację rynien i rur spustowych,

- wykonanie nowej posadzki w łazience na piętrze,

- przetarcie pęknięć i zarysowań tynków na ścianach i sufitach po rektyfikacji,

- roboty malarskie i towarzyszące.

Średni koszt rektyfikacji to 2052zł/m2 powierzchni zabudowy . Koszty netto rektyfikacji i remontu przedstawiają się następująco:

- koszt rektyfikacji 83,45m2 (powierzchnia zabudowy budynku mieszkalnego bez werandy) x 2052zł = 171 239,40zł,

- opracowanie dokumentacji prostowania i odbudowy werandy 8000zł,

- koszt rozbiórki i odbudowy werandy 45 703,18zł,

- remont po rektyfikacji w poziomie parteru i piętra 50 000zł

Razem 274 942,58zł

Podatek VAT 8% od kwoty 266 942,58zł = 21 355,41zł

Podatek VAT 23% od kwoty 8000zł = 1840zł

Koszt naprawy łącznie z podatkiem VAT 298 137,99zł.

Wartość odtworzeniowa budynku, która została pomniejszona o stopień naturalnego zużycia, ustalony jako średnioważony zużycia poszczególnych elementów scalonych z uwzględnieniem wieku (czasu zabudowy), jakości wykonania i utrzymania, szkód innych niż pochodzenia niegórniczego , z pominięciem uszkodzeń wynikłych wskutek wpływów eksploatacji górniczej, została przez biegłego wyliczona na 268 392,86zł brutto (248 511,91 zł netto). Analiza kosztowa wykazała, że koszt rektyfikacji budynku mieszkalnego wraz z pracami remontowymi będzie wyższy niż aktualne wartość techniczna budynku mieszkalnego i wynosić będzie 298 137,99zł z VAT.

Zakres i koszty naprawy w pozostałych obiektach przedstawia się następująco:

1)  Nawierzchnie z kształtek oraz wylewek betonowych można naprawić przez restytucję naturalną tj. przełożenie z wyrównaniem podłoża i wymianą uszkodzonych elementów. Koszt takiej naprawy wynosi 37 928,10zł z VAT. Wartość odtworzeniowa nawierzchni, która została pomniejszona o stopień naturalnego zużycia, została przez biegłego wyliczona na 23 828,36zł brutto.

2)  Ogrodzenie – zakres naprawy dla ogrodzenia wymaga:

- rozebrania przęseł i słupków,

- rozebrania bram i furtek,

- rozebranie cokołów z fundamentem,

- regulacja ustawienia słupków, obetonowanie słupków,

- ustawienie słupków do pionu,

- wykonanie nowego fundamentu i cokołów,

- obetonowanie słupków,

- zamontowanie przęseł, bram, furtek i siatki z uwzględnieniem odzysku.

Koszt takiej naprawy wynosi 24 986,93zł z VAT. Wartość odtworzeniowa ogrodzenia, która została pomniejszona o stopień naturalnego zużycia, została przez biegłego wyliczona na 7 986,59zł brutto.

3)  Szamba – nieruchomość została podłączona do zbiorczej sieci kanalizacyjnej i naprawa szamb, która musiałaby polegać na budowie nowych zbiorników, jest niecelowa a jej koszt wynosiłby 15 061,04zł z VAT. Wartość odtworzeniowa szamb, która została pomniejszona o stopień naturalnego zużycia, została przez biegłego wyliczona na 9 262,54zł brutto.

4)  Studnia - nieruchomość została podłączona do zbiorczej sieci wodociągowej i naprawa studni, która musiałaby polegać na budowie nowej studni, jest niecelowa i jej koszt wyniósłby 6 666,76zł z VAT. Wartość odtworzeniowa studni, która została pomniejszona o stopień naturalnego zużycia, została przez biegłego wyliczona na 4666,73zł brutto.

W budynku mieszkalnym, szambach, studni, ogrodzeniu, nawierzchni znajdujących się na nieruchomości powoda w G. przy ulicy (...) występują szkody pochodzenia górniczego oraz szkody związane z działalnością wydobywczą. W latach 2018-2020 na nieruchomość powoda oddziaływać będzie eksploatacja prowadzona na pokładzie (...). W tym świetle przy możliwości wystąpienia nowych wpływów od kolejnej eksploatacji, zważywszy na przedstawioną wyżej analizę kosztową, wykonanie naprawy szkód przez przywrócenie stanu poprzedniego jest nieuzasadnione. Względy ekonomiczne uzasadniają wypłatę jednorazowego odszkodowania.

Dowód : opinia biegłego z zakresu szkód górniczych i szacowania nieruchomości Z. L. (k.75-212), opinie geologiczno-górnicze (k.20-23, k.40, k.60-64)

Sąd ustalił powyższe okoliczności faktyczne w oparciu o spójne i w pełni przekonujące wskazane wyżej dowody, a w szczególności dokumenty urzędowe, sporządzone przez uprawnione organy w granicach ich kompetencji, które w ocenie Sądu były w pełni wiarygodne. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły także niekwestionowane dokumenty prywatne, których prawdziwość nie budziła wątpliwości. Sąd dopuścił dowód z dokumentów urzędowych i prywatnych , które nie zostały zakwestionowane w trybie art. 252 k.p.c i 253 k.p.c. Dowody te nie wzbudziły żadnej wątpliwości Sądu.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się w szczególności na opinii biegłego sądowego z zakresu szkód górniczych w obiektach budowlanych Z. L. z dnia 29 marca 2018 roku, sporządzonej na okoliczność zakresu szkód pochodzenia górniczego i sposobu ich naprawy, a w szczególności czy zasadne jest pod względem ekonomicznym przywracanie stanu poprzedniego nieruchomości powoda. W ocenie Sądu opinia została sporządzona zgodnie ze zleceniem, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla poczynienia niezbędnych ustaleń faktycznych. Nie istniały też wątpliwości co do wiedzy, fachowości i bezstronności biegłego. Wiedza oraz doświadczenie zawodowe opiniującego oraz stanowczy charakter opinii przekonują, że zasadnym było poczynienie ustaleń na jej podstawie. Biegły dokonał wyliczenia odszkodowania w oparciu o wartość odtworzeniową, uwzględniającą naturalne zużycie techniczne budynku, zakres robót remontowo – modernizacyjnych. Biegły w sposób przekonujący wyjaśnił, iż oddziaływanie różnych czynników zewnętrznych powoduje narastanie zużycia technicznego, a tym samym degradację zastosowanych w budynku mieszkalnym materiałów. Uwzględnił przy tym prawidłową gospodarkę remontową budynku. Biegły dokonał wyceny według aktualnych cen i aktualnego stanu z 2017 roku. Ze sporządzonej przez biegłego opinii jednoznacznie wynika, że wykonanie naprawy szkód przez przywrócenie stanu poprzedniego jest nieuzasadnione. Względy ekonomiczne uzasadniają wypłatę jednorazowego odszkodowania. Opinia ta nie została przez strony zakwestionowana, jej moc dowodowa zatem nie została obniżona.

Sąd zważył, co następuje:

Między stronami bezsporna była kwestia odpowiedzialności pozwanej za szkody na nieruchomości powoda. Działanie sprawcze powodujące szkodę trwało w okresie obwiązywania prawa górniczego z 1994r., jak i pod rządami ustawy prawo geologiczne i górnicze z dnia 9 czerwca 2011r., która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2012 roku. Pomimo, że eksploatacja górnicza miała miejsce także przed 2012r., jednak szkody wynikające z tej eksploatacji powstały i ujawniły się w późniejszym okresie, po 1 stycznia 2012r., co wynika z niekwestionowanych twierdzeń strony powodowej, jak i wniosku skierowanego do pozwanej. Data powstania szkód nie była przedmiotem sporu. Tym samym należy uznać, że zastosowanie znajdzie ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. – Prawo geologiczne i górnicze.

Zgodnie z art. 144 ust. 1 cytowanej ustawy właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Zgodnie natomiast z art. 145, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Podstawę odpowiedzialności przedsiębiorcy górniczego za szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego stanowi przepis art. 435 § 1 k.c., który przewiduje odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Zatem przedsiębiorca górniczy odpowiada za szkody spowodowane ruchem zakładu w każdym przypadku, w którym nie zachodzi jedna z powyższych przesłanek wyłączających jego odpowiedzialność. Aby przyjąć odpowiedzialność pozwanej na podstawie Prawa geologicznego i górniczego za szkody górnicze, należy wykazać istnienie związku przyczynowego pomiędzy działaniem zakładu górniczego i szkodą, co potwierdziła złożona w sprawie opinia biegłego sądowego. Pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności w tym zakresie.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. W przedmiotowej sprawie wyliczenia biegłego zamieszczone w opinii jednoznacznie wskazują, że wykonanie naprawy szkód przez przywrócenie stanu poprzedniego jest nieuzasadnione. Względy ekonomiczne uzasadniają wypłatę jednorazowego odszkodowania w wyliczonej wysokości.

Strony ostatecznie zgodnie przyjęły, że odszkodowanie za uszkodzenia budynku, szamba, studni, ogrodzenia i nawierzchni powinno być równoważne jego wartości technicznej (k.235). Wartość odtworzeniową poszczególnych komponentów przy uwzględnieniu stopnia ich naturalnego zużycia, biegły oszacował następująco: budynku, na kwotę 268 392,86zl brutto, szamb na kwotę 9 262,54zł brutto, studni na kwotę 4 666,73zł brutto, ogrodzenia na kwotę 7 986,59zł brutto, nawierzchni na kwotę 23 828,36zł brutto, łącznie 314 137,08 zł brutto. W tej sytuacji Sąd w oparciu o przepisy art. 144 i 145 ustawy prawo geologiczne i górnicze w związku z art. 361 § 1 k.c. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 314 137,08 zł, wskazaną w opinii biegłego, uznając, że rekompensuje ona doznaną przez powoda szkodę. Z uwagi na wartość odtworzeniową budynku i dalszych obiektów budowlanych, pomniejszoną o stopień naturalnego zużycia, koszt naprawy byłby wyższy niż aktualna wartość techniczna, w związku z czym uzasadniona jest wypłata jednorazowego odszkodowania

Opierając się na opinii biegłego, Sąd zgodnie z art. 435 §1 k.c. zasądził na rzecz powoda tytułem odszkodowania powyższą kwotę uwzględniając należny podatek VAT. Wysokość odszkodowania powinna być taka, aby poszkodowany mógł nabyć lub wybudować budynki oraz urządzenia takie, jakie miał przed wyrządzeniem mu szkody ruchem zakładu górniczego. Nie wystarczy jednocześnie ustalenie wartości odtworzeniowej takich budynków, budowli i pomniejszenie jej o stopień zużycia, bo w przypadku odszkodowania równoważnego kosztom wybudowania budynku mieszkalnego i innych obiektów należy doliczyć stosowany podatek VAT za usługi budowlane (por. wyroki Sądu Najwyższego z 22 marca 2002 r., I CKN 1344/99, OSNC 2003, nr 4, poz. 52, z 15 kwietnia 2004 r., IV CK 273/03, LEX nr 183707 i z 25 kwietnia 2013 r., V CSK 215/12, LEX nr 1353296).

Z powyższych względów orzeczono jak w punkcie 1 wyroku, na podstawie powołanych przepisów. O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono w oparciu o przepis art. 481 k.c. przy uwzględnieniu zmiany jego brzmienia jaka weszła w życie w dniu 1 stycznia 2016 roku. Sąd zasądził odsetki od daty złożenia pozwu, a nie złożenia przez powoda wniosku o naprawienie szkody do kopalni, albowiem we wniosku z 10 października 2015 roku i 20 maja 2016 roku brak było kwoty roszczenia, potem zaś przez okres dwóch lat powód nie zgłaszał roszczenia. Z tych względów jego powództwo w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie zostało przez Sąd oddalone, jak w punkcie 2 wyroku.

W punkcie 3 wyroku Sąd, na zasadzie art.355§1kpc, umorzył postępowanie w pozostałej części, a to wobec cofnięcia przez powoda żądania ze zrzeczeniem się roszczenia ponad kwotę 314 137,08zł (k.235).

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c., przyjmując że powód utrzymał się ze swoim roszczeniem w 60%. Cofnięcie pozwu i zrzeczenie się roszczenia w świetle utrwalonego orzecznictwa jest równoznaczne z przegraną. W związku z tym koszty zastępstwa procesowego każdej ze stron z opłatą, wynoszą po 10814zł, a po ich stosunkowym rozdzieleniu zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2163zł jak w pkt. 4 wyroku wobec braku podstaw do uwzględnienia wniosku powoda i obciążenia pozwanego w całości kosztami zastępstwa procesowego powoda. Koszty sądowe obejmowały opłatę w wysokości 26 288zł i wydatki w łącznej kwocie 4704,62 zł. Strona powodowa korzystała z ustawowego zwolnienia z kosztów sądowych, lecz Sąd na zasadzie słuszności i art. 102 k.p.c. nie obciążył powoda koszami sądowymi w zakresie nieuwzględnionego powództwa [punkt 6 wyroku]. Strona pozwana została obciążona kosztami sądowymi stosunkowo - a więc częścią opłaty od pozwu oraz wydatkami łącznie 18 595,57 zł (60% x 30 992,62 zł) [punkt 5 wyroku].

SSR del. Katarzyna Sztymelska