Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Lidia Dudek

Protokolant: Magdalena Adamus

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2015 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko A. Z.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

1.  uznaje za bezskuteczną w stosunku do powódki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę cesji wierzytelności z dnia 20 lutego 2013 roku aneksowanej w dniu 21 lutego 2013 roku na podstawie, której dłużnik J. Z. zbył na rzecz A. Z. wierzytelności piniężne wobec D. P. (1), a to w celu ochrony wierzytelności przysługującej powodowi (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. względem dłużnika J. Z. na kwotę 75.000,00 złotych (siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 11,5% od dnia 19 stycznia 2008 roku do dnia 14 grudnia 2008 roku; w wysokości 13% od dnia 15 grudnia 2008 roku oraz kosztami procesu w wysokości 7.367 złotych, objętej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie, Wydział VIII Gospodarczy z dnia 15.09.2009 roku sygn. akt VIIIGC 114/09 oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie, Wydział V Gospodarczy z dnia 31.05.2010 roku, sygn. akt VGA 19/10.

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 7.669 zł (siedem tysięcy sześćset sześćdziesiąt dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 497/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 grudnia 2014 r. powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., wskazując jako pozwaną A. Z., wniosła o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niej umowy cesji wierzytelności z dnia 20.02.2013r. aneksowanej w dniu 21.02.2013r. na podstawie której J. Z. zbył na rzecz A. Z. wierzytelności pieniężne należne wobec D. P. (1) a to w celu ochrony wierzytelności przysługującej wobec powódki (...) Spółka z o.o. z siedzibą w S. względem J. Z. na kwotę 75.000,00 zł. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19.01.2008r. objętej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie Wydział VIII Gospodarczy z dnia 15.09.2009r. sygn. akt VIIIGC 114/09 oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie, Wydział V Gospodarczy z dnia 31.05.2010r. do sygn. akt VGA 19/10 oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podniosła, że Komornik M. J. prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko J. Z.. Wcześniej postępowanie egzekucyjne prowadził Komornik Sądowy w C. J. J.. Postępowanie to prowadzone jest z wniosku wierzyciela (...) Spółka z o.o. przeciwko J. Z. na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie, Wydział VIII Gospodarczy z dnia 15.09.2009r. Sygn. akt VIIIGC 114/09 oraz wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie, Wydział V Gospodarczy z dnia 31.05.2010r. do sygn. akt VGA 19/10 zaopatrzone w klauzule wykonalności w dniu 11.06.2010r. W toku prowadzonych przez Komorników czynności egzekucyjnych ustalono, że do chwili obecnej J. Z. nie spłacił zadłużenia i jak podaje nie jest w stanie go uregulować. Jedyne składniki majątku jaki posiadał darował na rzecz swej żony A. Z. a także scedował wierzytelności pieniężne na jej rzecz. J. Z. posiadał wierzytelności pieniężne wobec D. P. (1). Wierzytelności te wynikały z wyroku Sądu Rejonowego w Zawierciu, Wydział I Cywilny z dnia 26.02.2014r., który to wyrok został zmieniony przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, Wydział VI Cywilny Odwoławczy w dniu 12.08.2014r. Mimo przegranej skargi pauliańskiej, pozwana nabyła od J. Z. wierzytelności pieniężne jakie miał wobec D. P. (1) a tym samym działała ponownie na szkodę powoda tj. firmy (...) Spółka z o.o. Należy stwierdzić, że pozwana doskonale zdawała sobie sprawę z tego, że J. Z. pozbywając się wierzytelności pieniężnych należnych wobec D. P. (1) działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Pozwana miała pełną informację o stanie zadłużenia swego męża wobec firmy (...) Spółka z o.o. - takie informacje pozyskała przecież w poprzednim procesie o sygn. akt IC 316/10. Ponadto, z uwagi na brzmienie art. 527 § 3 k.c. pozwana po dokonaniu cesji i po prawomocności wyroku zasądzającego należności od D. P. (1) na rzecz J. Z., uzyskała klauzulę wykonalności i skierowała egzekucję przeciwko D. P. (2). Powódka oparła swoje roszczenie na treści art. 527 k.c, uznając, iż spełnione zostały wszystkie przesłanki w nim wymienione w szczególności przy uwzględnieniu art. 527 § 3 k.c. i art. 528 k.c.

W odpowiedzi na pozew pozwana A. Z. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów sądowych na jej rzecz. Pozwana podniosła, że nie pozostawała w bliskich relacjach z pozwanym. Nie posiadała także jakiejkolwiek wiedzy na temat życia J. Z., którego kontakty z pozwaną ograniczają się do kontaktów z dzieckiem. Dłużnik J. Z. nie doprowadził do pokrzywdzenia swoich wierzycieli w tym powoda i brak jest podstaw do uznania jego czynności za krzywdzącą dla powoda. Wskazać należy, iż J. Z. jest dłużnikiem z tytułu świadczeń alimentacyjnych. Wierzytelności te korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia zgodnie z k.p.c. W takiej sytuacji przenosząc na rzecz pozwanej wierzytelność umową cesji z dnia 20 lutego 2013 r. dłużnik J. Z. wykonał swoje świadczenie alimentacyjne określone wyrokiem Sądu Rejonowego w Zawierciu, III RC 660/09 w którym zasądzono alimenty w kwocie po 500 złotych miesięcznie. Oczywistym jest więc iż pozwana nie otrzymała kwoty scedowanej pod tytułem darmym lecz ze strony J. Z. było to wykonanie świadczeń alimentacyjnych. Powódka uzyskała zaspokojenie z tejże wierzytelności obecnie zaskarżanej. Mianowicie w sprawie egzekucyjnej KM 659/13 prowadzonej przez Komornika Sądowego w W. M. J. z wniosku (...) sp. zo.o. (powoda w obecnej sprawie) przeciwko J. Z. jako dłużnik dokonano zajęcia tejże wierzytelności z umowy cesji, której dotyczy niniejsza sprawa.

W toku postępowania strony podtrzymały zaprezentowane stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 15 września 2009 roku w sprawie VIII GC 114/09 zasądzono od pozwanego J. Z. na rzecz powoda (...) spółki ograniczoną odpowiedzialnością 75.000,00 zł. (siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi w wysokości 11,5% od dnia 19 stycznia 2008 roku do dnia 14 grudnia 2008 roku; w wysokości 13% od dnia 15 grudnia 2008 roku. Ponadto zasądzono kwotę 7.367,00 zł (siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie Wydział V Gospodarczy z dnia 31 maja 2010 roku w sprawie V Ga 19/10 oddalono apelację pozwanego J. Z. od wyroku z dnia 15 września 2009 roku w sprawie VIII GC 114/09. Ponadto zasądzono od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.

W toku postępowania ustalono, że J. Z. pozostawał we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną A. Z. oraz małoletnim synem M. Z. i nie posiadał majątku. Uzyskiwał dochody z prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w wysokości 4000 – 5000 zł miesięcznie.

Dowód: wyrok z dnia 15.09.2009r. w sprawie VIII GC 114/09 k. 21-22 akt, wyrok z dnia 31.05.2010r, w sprawie V Ga 19/10 k. 23-24 akt, postanowienie z dnia 1.12.2009r. k. 126-128 akt.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Zawierciu Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia 28 kwietnia 2010 roku w sprawie III RC 660/09 zasądzono od pozwanego J. Z. alimenty na rzecz małoletniego M. Z. po 500 (pięćset) złotych miesięcznie począwszy od 16.12.2009 r. płatne z góry do 20 – go miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia płatności którejkolwiek z rat do rąk przedstawicielki ustawowej A. Z..

Dowód: wyrok z dnia 28.04.2010r. w sprawie III RC 660/09 k. 85, k. 116 akt, akta Sądu Rejonowego w Zawierciu w sprawie III RC 660/09.

Pismem z dnia 26 sierpnia 2010 roku Komornik Sądowy Sądu Rejonowego w Cieszynie w sprawie Km 965/10 wszczął postępowanie egzekucyjne wierzyciela (...) Spółka z o.o. w S. z wniosku z dnia 25.06.2010 r. na podstawie tytułów wykonawczych: wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 15.09.2009 r. sygn. VIIGC 114/09, wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 31.05.2010 r. sygn. VGa 19/10 przeciwko J. Z.. Następnie ustalił w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, że w dniu 14.09.2006r. dłużnik zawarł umowę majątkową małżeńską z A. Z., na mocy której została wyłączona ustawowa wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami. Ponadto komornik ustalił, że J. Z. darował nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego oraz trzy pojazdy mechaniczne na rzecz pozwanej. Jednocześnie nabył składniki majątkowe w postaci kolejnych czterech pojazdów, lecz nie zostały one zarejestrowane na jego dane osobowe.

Dowód: informacja o stanie egzekucji k. 17 akt.

Na podstawie umowy cesji wierzytelności zawartej w Z. w dniu 20 lutego 2013 roku J. Z. zwany dalej cedentem oświadczył, że na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Zawierciu z dnia 28.04.2010r. sygn. akt III RC 660/09 zobowiązany jest zapłacić na rzecz Cesjonariusza tj. A. Z. świadczenia alimentacyjne. Podał, że od dnia 20 czerwca 2005 roku jest wierzycielem D. P. (1) na kwotę 14.500 zł wraz z odsetkami od dnia 01.01.2006r. W związku z tym J. Z. przelał na rzecz Cesjonariusza wierzytelność określoną powyżej umowy jako zapłatę w ramach świadczeń alimentacyjnych. Z dniem 21 lutego 2013 roku umowa cesji wierzytelności została aneksowana albowiem w treści punktu 1 § 2 dodano, że przedmiotem cesji są również koszty sądowe, zasądzone w wyrokach I i II Instancji.

Dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 20.02.2013r. k. 54-55 akt, aneks z dnia 21.02.2013r. k. 56 akt.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie I Wydział Cywilny z dnia 27 kwietnia 2012 roku w sprawie IC 316/10 uznano za bezskuteczną w stosunku do powoda (...) z siedzibą w S. umowę darowizny z dnia 7 kwietnia 2009 roku zawartą w Kancelarii Notarialnej przy ulicy (...) w Z. przed notariuszem E. R. A nr (...), na podstawie której J. Z. darował pozwanej A. Z. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy ulicy (...) w P. –

w celu ochrony wierzytelności przysługującej powodowi (...) z siedzibą w S. wobec J. Z. w kwocie 75 000 zł (siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 stycznia 2008 roku oraz kosztami procesu, objętej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 15 września 2009 roku w sprawie VIII GC 114/09 oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 31 maja 2010 roku w sprawie V Ga 19/10.

Jednocześnie Sąd uznał za bezskuteczne w stosunku do powoda (...) z siedzibą w S.:

-

umowę darowizny z dnia 14 września 2009 roku, na podstawie której J. Z. darował pozwanej A. Z. samochód osobowy marki L. o numerze rejestracyjnym (...);

-

umowę darowizny z dnia 2 listopada 2009 roku, na podstawie której J. Z. darował pozwanej A. Z. samochód osobowy marki S. o numerze rejestracyjnym (...);

-

umowę darowizny z dnia 14 września 2009 roku, na podstawie której J. Z. darował pozwanej A. Z. motocykl marki Y. o numerze rejestracyjnym (...) –

w celu ochrony wierzytelności przysługującej powodowi (...) z siedzibą w S. wobec J. Z. w kwocie 75 000 zł (siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 stycznia 2008 roku oraz kosztami procesu, objętej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 15 września 2009 roku w sprawie VIII GC 114/09 oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 31 maja 2010 roku w sprawie V Ga 19/10.

Ponadto Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 9 626 zł (dziewięć tysięcy sześćset dwadzieścia sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 czerwca 2013 roku w sprawie I ACa 288/13 oddalono apelację pozwanej A. Z. od wyroku z dnia 27 kwietnia 2012 roku w sprawie IC 316/10. Jednocześnie zasądzono od pozwanej na rzecz spółki kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 sierpnia 2013 roku w sprawie I ACa 288/13 nadano klauzulę wykonalności wyrokowi Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 czerwca 2013r. w punkcie 2, ustalając koszty nadania klauzuli na kwotę 66 (sześćdziesiąt sześć) złotych.

Dowód: wyrok z dnia 27.04.2012r. w sprawie IC 316/10 wraz z uzasadnieniem k. 26-33 akt, wyrok z dnia 20.06.2013r. w sprawie I ACa 288/13 k. 34 akt wraz z uzasadnieniem k. 36-48 akt, postanowienie z dnia 21.08.2013r. k. 35 akt.

Pismem z dnia 30 maja 2012 roku A. Z. w piśmie skierowanym do Komornika Sądowego Sądu Rejonowego w Zawierciu wniosła o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi J. Z. na podstawie tytułu wykonawczego wyroku Sądu Rejonowego w Zawierciu z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie III RC 660/09. Jednocześnie wniosła o ograniczenie i skierowanie egzekucji do wierzytelności przysługującej dłużnikowi od (...) Sp. z o.o. w S. w kwocie 12.617zł. z tytułu zatwierdzonego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 maja 2012 r. w sprawie V GC 127/09 i V ACa 214/12. W toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. akt Kmp 37/12 (...) Sp. z o.o. w S. poinformował komornika, że nie posiada żadnych zobowiązań wobec J. Z..

Dowód: wniosek z dnia 30.05.2012r. k. 173 akt, akta sprawy komorniczej Kmp 37/12.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Zawierciu Wydział I Cywilny z dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie IC 24/11 w sprawie z powództwa J. Z. przeciwko D. P. (2) oddalono powództwo o zapłatę. Jednocześnie zasądzono od powoda J. Z. na rzecz pozwanego D. P. (1) kwotę 3.017 zł (trzy tysiące siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania. Ponadto nakazano pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa (kasa tut. Sądu) kwotę 38,27zł (trzydzieści osiem złotych 27/100) tytułem brakującej kwoty za opinię biegłego.

Dowód: wyrok z dnia 26.02.2014r. w sprawie I C 24/11 k. 52 akt.

Postanowieniem z dnia 29 maja 2014 roku w sprawie V CSK 636/13 Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 czerwca 2013 r., sygn. akt I ACa 288/13, do rozpoznania i zasądził od pozwanej A. Z. na rzecz powódki 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Dowód: postanowienie z dnia 29.05.2014r. wraz z uzasadnieniem k. 49-50 akt.

Z dniem 7 sierpnia 2014 roku Komornik Sądowy Sądu Rejonowego w Wieliczce w sprawie Km 659/13 zawiadomił wierzyciela (...) Spółka z o.o. w likwidacji w S. o podjętych czynnościach w związku z art. 763 k.p.c. na podstawie tytułów wykonawczych: wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 15.09.2009 r. sygn. VIIGC 114/09, wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 31.05.2010 r. sygn. VGa 19/10. W toku postępowania dłużnik poinformował komornika, że nie jest w stanie uregulować swojego zadłużenia z powodu trudnej sytuacji majątkowej. W związku z tym nie wyegzekwowano żadnych kwot na poczet zadłużenia.

W dniu 12 sierpnia 2014 roku Komornik Sądowy Sądu Rejonowego w Wieliczce w sprawie Km 659/13 w trybie art. 895 k.p.c. zajął wierzytelności dłużnika należne mu od D. P. (1) wynikające z treści wyroku Sądu Rejonowego w Zawierciu, sygn. akt IC 24/11 oraz wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie, sygn. akt VICA 489/14.

Dowód: zajęcia wierzytelności k. 18, k. 61, k. 79, k. 117 akt, zawiadomienia k. 19 akt, zeznania świadka M. J. protokół z dnia 09.12.2015r. nagranie czas: 00:07:44-00:11:17, zeznania świadka D. P. (1) protokół z dnia 9 grudnia 2015 roku, nagranie czas: 00:11:47-00:17:02.

Wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2014 roku w sprawie VI Ca 489/14 Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Zawierciu z dnia 26 lutego 2014r. sygn. akt IC 24/11 zmienił w ten sposób, że zasądził od pozwanego D. P. (1) na rzecz powoda J. Z. kwotę 14.250 ( czternaście tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych) z odsetkami ustawowymi w wysokości 11,5% za okres od 1 stycznia 2006 r. do 14 grudnia 2008 roku, natomiast po tej ostatniej dacie do dnia zapłaty w wysokości 13% oraz kwotę 3600 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Ponadto nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Zawierciu) kwotę 1464,27 złotych tytułem nieuiszczonych opłat należnych Skarbowi Państwa oraz zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Zawierciu Wydział I Cywilny w sprawie I Co 1496/10 nadano klauzulę wykonalności wyrokowi Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 12 sierpnia 2014 roku w sprawie VI Ca 489/14 z wniosku wierzyciela A. Z.. Następnie wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego Sądu Rejonowego w Bytomiu w sprawie o sygn. akt Km 3715/14. W toku postępowania dokonano zajęcia rachunku bankowego należącego do D. P. (1).

Dowód: wyrok z dnia 12.08.2014r. w sprawie VI Ca 489/14 k. 53 akt, postanowienie w sprawie I Co 1496/10 k. 58 akt, zawiadomienie w sprawie Km 3715/14 k. 59 akt, uzasadnienie postanowienia z dnia 20.04.2015r. k. 91-93 akt, uzasadnienie wyroku z dnia 30.12.2014r., k. 131-138 akt, zeznania świadka D. P. (1) protokół z dnia 9 grudnia 2015 roku, nagranie czas: 00:11:47-00:17:02.

Z dniem 30 kwietnia 2015 roku Komornik Sądowy sądu Rejonowego w Zawierciu w sprawie Kmp 37/12 poinformował (...) SKŁAD Sp. z o.o. W S., że w sprawie prowadzonej z wniosku M. Z. reprezentowanego przez A. Z. wobec J. Z. na podstawie tytułu wykonawczego tj. wyroku w sprawie III RC 660/09 postępowanie zostało umorzone.

Dowód: zawiadomienie o umorzeniu egzekucji k. 129 akt.

Wyrokiem z dnia 6 maja 2015 roku w sprawie I C 1300/14 Sąd Rejonowy w Zawierciu I Wydział Cywilny oddalił powództwo D. P. (1) przeciwko A. Z. o pozbawienia tytułu wykonalności wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 12 sierpnia 2014 roku w sprawie o sygn. VI Ca 489/14, zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w Zawierciu Wydział I Cywilny dnia 26 lutego 2014 roku w sprawie o sygn. akt I C 24/11, któremu nadano klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Zawierciu w sprawie o sygn. akt I Co 7496/14 na rzecz pozwanej.

W uzasadnieniu Sąd podniósł, że J. Z. skutecznie scedował w dniu 12 lutego 2013 roku wszelkie należności na rzecz pozwanej A. Z.. Powód D. P. (1) został zawiadomiony o cesji listem poleconym. Fakt zmiany wierzyciela na tytule wykonawczym po zakończeniu postępowania sądowego nie ma znaczenia dla skuteczności cesji. Zmiana wierzyciela w znaczeniu materialne – prawnym nastąpiła już w dniu podpisania umowy cesji w dniu 12 lutego 2013 roku. O tymi, iż nastąpiło podpisanie takiej umowy świadczy dowód przedłożenia tejże umowy cesji do akt sprawy I C 24/11. Nie ma znaczenia, iż po zakończeniu rozprawy notarialnie poświadczono za zgodność z oryginałem umowę cesji i aneks tejże umowy. Umowa cesji dochodzi do skutku z chwilą jej podpisania i notarialne poświadczenie podpisów nie zmienia faktu, iż cesja była skuteczna już z chwilą jej podpisania.

Dowód: wyrok z dnia 06.05.2015r. w sprawie I C 1300/14 wraz z uzasadnieniem k. 170-172 akt.

Pismem z dnia 11 czerwca 2015 roku Komornik Sądowy Sądu Rejonowego w Wieliczce M. J. w sprawie Km 235/15 w oparciu o tytuł wykonawczy: wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku Białej Wydział VI Cywilny Z dnia 21.11.2012r, sygn. akt VIGC 417/12, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności Sądu Okręgowego w Katowicach XIX Wydział Gospodarczy z dnia 13.12.2013r., sygn. akt XIX Ga 444/13 zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 13.12.2013r., postanowienie Sądu Rejonowego w Częstochowie XVII Wydział Gospodarczy KRS z dnia 11.01.2012r., sygn. akt CZ XVII Ns Rej KRS (...) zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 14.05.2012r., wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach Wydział XIX Gospodarczy z dnia 26.11.2013r., sygn. akt XIX GA 444/13 zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 06.03.2014r. poinformował wierzyciela (...) Spółka z o.o. w S. prowadzonej przeciwko J. Z., że zajął rachunki bankowe dłużnika.

Dowód: postanowienie o zajęciu k. 139 akt.

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny w sprawie opierając się na dokumentach załączonych do akt sprawy. Dokumentacja została bowiem sporządzona w przepisanym prawie formie, przez osoby do tego uprawnione. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała również jej wiarygodności. Sąd oparł się również na podstawie załączonych do akt sprawy odpisów orzeczeń sądów a także dopuścił dowód z akt Sądu Rejonowego w Zawierciu w sprawie III RC 660/09 oraz z akt prowadzonych przez Komornika Sądowego Sądu Rejonowego w Zawierciu Komornika P. M. w sprawie Kmp 37/12. Zeznania świadka Komornika Sądowego M. J. oraz świadka D. P. (1) Sąd uznał za wiarygodne albowiem korelują z całym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W rozpoznawanej sprawie powodowa spółka domagała się uznania za bezskuteczną w stosunku do niej umowy cesji wierzytelności z dnia 20 lutego 2013 roku aneksowanej dnia 21 lutego 2013 roku zawartej pomiędzy dłużnikiem J. Z. a jego żoną A. Z.. Roszczenie swoje opierając na przepisach statuujących ochronę wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, czyli tzw. skargi pauliańskiej.

Roszczenie swoje opierała na przepisach statuujących ochronę wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, czyli tzw. skargi pauliańskiej.

Przepis art. 527 § 1 k.c. stanowi, że gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Ochrona wierzyciela aktywizuje się zatem wówczas, gdy dłużnik dokonał czynności prawnej (lub zaniechał dokonania takiej czynności), na skutek czego jego majątek uległ zmniejszeniu w taki sposób, iż jakiś składnik z jego majątku ubył lub do niego nie wszedł, chociaż powinien, przez co dłużnik stał się niewypłacalny, albo niewypłacalny w wyższym stopniu, przy czym jednocześnie ze zmianą w majątku dłużnika doszło do uzyskania korzyści majątkowej przez osobę trzecią. Nadto koniecznym dla objęcia ochroną wierzyciela z tego przepisu jest dokonanie lub zaniechanie dokonania czynności prawnej przez dłużnika w sytuacji istnienia obiektywnej możliwości przewidzenia, że skutkiem dokonania czynności może być niemożność zaspokojenia się wierzycieli z jego majątku. O tym, że dłużnik przewiduje taką możliwość osoba trzecia uzyskująca korzyść majątkową na podstawie czynności dokonanej z dłużnikiem musi wiedzieć. Brak takiej wiedzy nie pozwala na skorzystanie przez wierzyciela z instytucji skargi paulińskiej, chyba że brak tej wiedzy jest zawiniony. Spełnienie się powyższych przesłanek umożliwia uznanie czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, który czynność zaskarżył. Zaskarżona czynność zachowuje ważność, ale w stosunku do wierzyciela, który czynność tę zaskarżył przyjmuje się fikcję, iż czynność nie została dokonana, a przedmiot tej czynności nadal należy do majątku dłużnika z tym zastrzeżeniem, iż bezskuteczność czynności sięga maksymalnie do rozmiarów wierzytelności przysługującej wierzycielowi.

Podsumowując, wierzycielowi, który nie uzyskał zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności na skutek skierowanej przeciwko temu aktywności dłużnika służy ochrona, jeżeli wykaże on następujące okoliczności:

3.  pokrzywdzenie go wskutek czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, która uzyskała na tej podstawie korzyść majątkową,

4.  działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,

5.  wiedzę lub możliwość dowiedzenia się, przy zachowaniu należytej staranności, o działaniu dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Ciężar udowodnienia faktu w myśl przepisu art. 6 k.c. spoczywa na osobie, która z tegoż faktu wywodzi skutki prawne. Obowiązek udowodnienia powyższych przesłanek w niniejszej sprawie obciąża zatem powodową spółkę. Należy przy tym jednak zaznaczyć, że art. 528 k.c. i art. 529 k.c. ustanawia domniemania, które ułatwiają udowodnienie zasadności roszczenia.

Prawo do wniesienia skargi pauliańskej przysługuje wierzycielowi w ciągu 5 lat od daty zawarcia czynności dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela (art. 534 k.c.). Zgodnie z art. 528 k.c. jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Tryb postępowania w przedmiocie uznania czynności prawnej za bezskuteczną wobec wierzyciela reguluje art. 531 k.c. Zgodnie z tym artykułem wierzyciel w celu uznania czynności prawnej za bezskuteczną występuje z powództwem przeciwko osobie trzeciej, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową (§ 1). W wypadku zaś gdy osoba trzecia rozporządziła uzyskaną korzyścią, wierzyciel może wystąpić bezpośrednio przeciwko osobie, na której rzecz rozporządzenie nastąpiło, jeżeli osoba ta wiedziała o okolicznościach uzasadniających uznanie czynności dłużnika za bezskuteczną albo jeżeli rozporządzenie nastąpiło nieodpłatnie (§ 2).

Odnosząc się do realiów niniejszej sprawy, należy uznać, że w świetle zebranego materiału dowodowego, nie budzi wątpliwości spełnienie się przesłanek uznania za bezskuteczną w stosunku do powoda umowy cesji wierzytelności zawartej w Z. w dniu 20 lutego 2013 roku. Na jej mocy J. Z. zwany dalej cedentem oświadczył, że na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Zawierciu z dnia 28.04.2010r. sygn. akt III RC 660/09 zobowiązany jest zapłacić na rzecz Cesjonariusza tj. A. Z. świadczenia alimentacyjne. Podał, że na kwotę 14.500 zł wraz z odsetkami od dnia 01.01.2006r., jest wierzycielem D. P. (1) z zobowiązania z dnia 20.06.2005r. W związku z tym przelał na rzecz Cesjonariusza wierzytelność określoną powyżej umowy jako zapłatę w ramach świadczeń alimentacyjnych. Z dniem 21 lutego 2013 roku umowa cesji wierzytelności została aneksowana albowiem w treści punktu 1 § 2 dodano, że przedmiotem cesji są również koszty sądowe, zasądzone w wyrokach I i II Instancji.

Powód niewątpliwie wykazał, że przedmiotowa umowa cesji została dokonana z jego pokrzywdzeniem. Podejmowane przez powódkę próby wyegzekwowania wierzytelności jakie przysługiwały powódce względem J. Z. z tytułu niezapłaconych należności nie przyniosły rezultatu. Również prowadzone z wniosku powódki postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego Sądu Rejonowego w Wieliczce M. J. w sprawie Km 659/13 oraz w sprawie Km 965/10 prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Cieszynie J. J. nie przyniosły zaspokojenia powódki co jednoznacznie wskazuje na niewypłacalność J. Z.. Przy czym jego pokrzywdzenie trwa nadal, albowiem do chwili wydania orzeczenia w niniejszej sprawie, roszczenie powódki wobec J. Z. nie zostało zaspokojone.

Fakt niewypłacalności potwierdza również treść prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego w Częstochowie I Wydział Cywilny z dnia 27 kwietnia 2012 roku w sprawie IC 316/10 wraz uzasadnieniem. W treści postępowania bowiem ustalono, że J. Z. dokonał darowizn działając z pokrzywdzeniem wierzyciela (...) Spółka z o.o. w likwidacji z siedzibą w S. na rzecz swojej żony A. Z. naruszając tym samym treść art. 527 k.c. i następnych. Ponadto postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego Sądu Rejonowego w Zawierciu przez P. M. w sprawie Kmp 37/12 wobec dłużnika J. Z. na podstawie wyroku zasądzającego świadczenia alimentacyjne na rzecz M. Z. nie osiągnęło pożądanego skutku z uwagi na brak majątku dłużnika.

Wartość umowy cesji wierzytelności została ustalona na kwotę 14.500 zł wraz z odsetkami od dnia 01.01.2006r. i nie jest w stanie pokryć wierzytelności powódki jakie ma w stosunku do J. Z.. W tym miejscu należy podkreślić, że niewypłacalność, o jakiej mowa w art. 527 § 2 k.c. nie jest synonimem braku jakiegokolwiek majątku po stronie dłużnika. Wystarczy bowiem, aby czynność prawna zakłóciła zdolności płatnicze dłużnika i uprzywilejowywała jednego z jego wierzycieli. Za niewypłacalnego można uznać nawet takiego dłużnika, którego aktywa majątkowe równoważą zobowiązania, ale są niedostępne dla wierzyciela roszczeń pieniężnych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I ACa 1250/12, Lex nr 1312107).

Jednocześnie w wyniku umowy cesji wierzytelności pozwana uzyskała korzyść majątkową. W skład jej majątku weszła bowiem wierzytelność, której wartość została ustalona w umowie cesji na kwotę 14.500 zł wraz z odsetkami od dnia 01.01.2006r.

Rozporządzając nieodpłatnie wierzytelnością J. Z. działał ze świadomością pokrzywdzenia powódki. Należy pamiętać, że dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, jeżeli ma rozeznanie co do tego, że w następstwie dokonanej przezeń czynności ucierpi materialny interes wierzyciela, zazwyczaj poprzez wyzbycie się w całości lub w części majątku nadającego się do egzekucji. Związana z tym niewypłacalność dłużnika nie musi być całkowita, byle by wystąpiła w większym rozmiarze niż przed dokonaniem czynności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2007 r., sygn. akt V CSK 77/07, Lex nr 611445). Przy czym dla oceny działania dłużnika w tym zakresie nie jest istotny zamiar pokrzywdzenia wierzycieli, lecz wystarcza świadomość dłużnika, że dokonana przez niego czynność może spowodować dla wierzyciela niemożność zaspokojenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2008 r., sygn. akt V CSK 381/07, Lex nr 627262). W chwili podpisania umowy cesji wierzytelności A. Z. zdawał sobie sprawę z zadłużenia jakie posiadał wobec (...) Spółki z o. o. w S.. Wynika to bowiem z faktu wydania wyroku przez Sąd Rejonowy w Częstochowie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 15 września 2009 roku w sprawie VIII GC 114/09. W treści orzeczenia zasądzono od pozwanego J. Z. na rzecz powoda (...) spółki ograniczoną odpowiedzialnością 75.000,00 zł. (siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi w wysokości 11,5% od dnia 19 stycznia 2008 roku do dnia 14 grudnia 2008 roku; w wysokości 13% od dnia 15 grudnia 2008 roku. Ponadto zasądzono kwotę 7.367,00 zł (siedem tysięcy trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie Wydział V Gospodarczy z dnia 31 maja 2010 roku w sprawie V Ga 19/10 oddalono apelację pozwanego J. Z. od wyroku z dnia 15 września 2009 roku w sprawie VIII GC 114/09. Ponadto zasądzono od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję. Pomimo tego zawarł z pozwaną umowę cesji wierzytelności uniemożliwiając w ten sposób powódce zaspokojenie się z tego składnika jego majątku. Niewątpliwie więc J. Z. musiał posiadać rozeznanie, że dokonując cesji wierzytelności, czynił to z pokrzywdzeniem powódki, ograniczał bowiem w ten sposób aktywa swojego majątku, pomimo świadomości ciążących na nim zobowiązań, co w praktyce prowadziło do uniemożliwienia powódce zaspokojenia swojej wierzytelności.

Powódka nie musiała jednocześnie udowadniać trzeciej przesłanki warunkującej zasadność wniesionego przez niego powództwa, albowiem rozporządzenie wierzytelnością na rzecz A. Z. zostało dokonane nieodpłatnie. W takiej więc sytuacji nie było koniecznym udowadniania okoliczności, że pozwany miał świadomość dokonania czynności prawnej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2013 r., sygn. akt IV CSK 222/13, Lex nr 1433725).

Wobec więc spełnienia się wszystkich przesłanek warunkujących zasadność skargi paulińskiej wskazanych w art. 527 k.c. powództwo wniesione przez powódkę należało w całości uznać za zasadne.

Podstawą orzeczenia był przepis art. 527 k.c. i art. 528 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na zasądzone od pozwanego na rzecz powódki koszty składają się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 złotych, koszt opłaty od pełnomocnictwa – 127 złotych, kwota uiszczonego wpisu – 4.050 złotych, koszt odpisu protokołu – 2 złote. Razem koszty powódki wyniosły: 7.669 złotych.