Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2013 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący	SSA Jolanta Śpiechowicz (spr.)
Sędziowie	SSA Małgorzata Niementowska SSO del. Iwona Hyła
Protokolant	Magdalena Baryła

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Dariusza Wiory

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2013 roku sprawy

M. S. s. Z. i M.

ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. oraz art. 156 § 1 pkt 2 k.k.
przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.

na skutek apelacji obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 28 sierpnia 2012 roku, sygn. akt. XXI K 236/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż uznaje oskarżonego M. S. za winnego tego, że w dniu 9 lipca 2011 r. w S., zadał A. M. cios nożem w okolice brzucha, czym spowodował perforację jelita krętego oraz uszkodzenie krezki jelita cienkiego, które
to obrażenia spowodowały wystąpienie choroby realnie zagrażającej życiu, przy czym czynu tego dopuścił się będąc już uprzednio skazany:

-

wyrokiem Sądu Rejonowego w Katowicach, z dnia 2 czerwca 1997 r. sygn. akt III K 323/97 za czyn z art. 210 § 1 d.k.k. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności , którą odbywał od dnia 14 września 2001 r. do dnia 20 grudnia 2002 r.;

-

wyrokiem Sądu Rejonowego w Sosnowcu z dnia 8 lutego 2005 r. sygn.
akt III K 670/04, za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k.
w zw. z art. 158 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. i art. 64 § 1 k.k. na karę dwóch lat pozbawienia wolności, którą odbywał od dnia
28 listopada 2005 r. do 14 grudnia 2005 r. oraz od dnia 20 lipca 2006 r.
do dnia 21 grudnia 2007 r. oraz od dnia 2 grudnia 2010 r. do dnia
15 czerwca 2011 r.,

czym wyczerpał ustawowe znamiona przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k.
w zw. z art. 64 § 2 k.k. i za to, z mocy tych przepisów, skazuje go na karę
6 (sześciu ) lat pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet, z mocy
art. 63 § 1 k.k. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie do dnia
9 lipca 2011 r. do dnia 19 kwietnia 2012 r. i od dnia 17 grudnia 2012 r. do dnia
8 lutego 2013 r.;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokata R. W. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę
738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23% podatku VAT tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu M. S. w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 533/12

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 28 sierpnia 2012 roku sygn. akt
XXI K 236/11 uznał oskarżonego M. S. za winnego tego, że w dniu 9 lipca 2011 roku w S. działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia A. M., zadał mu cios nożem w okolice brzucha, czym spowodował u pokrzywdzonego perforację jelita krętego oraz uszkodzenie krezki jelita cienkiego, które to obrażenia spowodowały wystąpienie choroby realnie zagrażającej życiu, lecz zamierzonego skutku nie osiągnął ze względu na natychmiastowe podjęcie specjalistycznego leczenia, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w warunkach recydywy z art. 64 § 2 k.k. tj. przestepstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 64 § 2 k.k. i za to skazał go, z mocy art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. oraz art. 11 § 3 k.k. przy zastosowaniu art. 64 § 2 k.k. na karę 8 lat i sześciu miesięcy pozbawienia wolności.

Na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 9 lipca 2011 roku do dnia
19 kwietnia 2012 roku (k.432),na mocy art. 46 § 1 k.k. orzeczono na rzecz pokrzywdzonego zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w kwocie 10.000 zł, obciążając go częścią kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który zarzucił błąd
w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść,
a polegający na stwierdzeniu, ze oskarżony M. S. działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia A. M., zadał mu cios nożem w okolice brzucha, powodując u niego obrażenia w postaci choroby realnie zagrażającej życiu,
tj. przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 156 § 1 pkt 2 k.k., przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. oraz w zw. z art. 64 § 2 k.k., podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy przeczy takim argumentom i wskazuje, iż oskarżony swoim działaniem wyczerpał znamiona art. 156 § 2 k.k. albowiem materiał dowodowy nie zezwala na stwierdzenie, iż dopuścił się on zabójstwa z zamiarem ewentualnym.

W oparciu o tak sformułowany zarzut obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i skazanie oskarżonego M. S. na podstawie art. 156 § 2 k.k. lub o uchylenie orzeczenia Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez ten sąd.

Sąd Apelacyjny apelację obrońcy uznał za zasadną.

Szczegółowa analiza wszystkich zebranych w sprawie dowodów nie pozwalała, zdaniem Sądu Apelacyjnego, na przypisanie oskarżonemu ewentualnego zamiaru zabójstwa.

Na wstępie należy jednak zauważyć, że wbrew wywodom obrońcy, świadek K. P. widziała dokładnie całe zdarzenie, przy czym była tego dnia, w przeciwieństwie do pozostałych osób będących na miejscu zdarzenia w miarę trzeźwa i z jej relacji wynika
w sposób jednoznaczny i nie nasuwający żadnych wątpliwości, iż oskarżony podszedł do pokrzywdzonego i zadał mu niespodziany cios nożem w brzuch. (k. 10, 66-67, 319). Mając nadto na uwadze opinię biegłego, który stwierdził, że bardziej prawdopodobny w danych okolicznościach jest czynny mechanizm powstania obrażeń (k.398), a także zeznania samego pokrzywdzonego A. M. (k. 86, 317), który zeznał, że oskarżony podszedł do niego, powiedział „cześć” i go „dźgnął” – ustalenie sądu I instancji, że w rozpoznawanej sprawie nie doszło do żadnego przypadkowego zranienia, a obrażenia odniesione przez pokrzywdzonego powstały na skutek celowego ataku oskarżonego są ze wszech miar prawidłowe i w pełni zasługują na akceptację.

Nie ma przy tym żadnego znaczenia fakt, iż nie zabezpieczono noża, którym oskarżony się posługiwał, skoro fakt jego użycia jest bezsporny w świetle wyjaśnień samego oskarżonego.

Stwierdzone u oskarżonego niewielkie obrażenia ciała, także w żaden sposób poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń nie podważają, skoro przecież sam oskarżony nie był w stanie powiedzieć kiedy i w jakich okolicznościach ich doznał, a jak już wyżej wskazano, zeznania pokrzywdzonego i świadka K. P. jednoznacznie wykluczają, aby między oskarżonym i A. M. doszło do szamotaniny.

Stan nietrzeźwości pokrzywdzonego, fakt, że po zadaniu ciosu jeszcze przemieszczał się, rozmawiał z innymi – także żadnego znaczenia w tej kwestii nie ma, bowiem rodzaj obrażeń jakich pokrzywdzony doznał w wyniku działania oskarżonego, w świetle opinii lekarskiej
(k. 29, 399) jest także bezsporny.

Nie podziela natomiast Sąd Apelacyjny dokonanej przez sąd meriti oceny prawnej zachowania oskarżonego.

Zacytowane w uzasadnieniu orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 31 stycznia 2002 roku sygn. akt II AKa 478/01 jest ze wszech miar słuszne, tyle tylko, że absolutnie nie znajduje odniesienia do rozpoznawanej sprawy.

Jest oczywistym, że w tych przypadkach, gdy sprawca posługuje się niebezpiecznym przedmiotem, takim niewątpliwie jest nóż, jakim posłużył się oskarżony i godzi nim w taką część ciała pokrzywdzonego, gdzie zlokalizowane są ważne dla życia organy, w tym przypadku w brzuch i wystąpi skutek w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, to zawsze należy wnikliwie rozważać, czy sprawca zmierzał do pozbawienia życia pokrzywdzonego, czy ewentualnie przewidując taki skutek na niego się godził, czy jedynie jego zamiarem bezpośrednim względnie ewentualnym było spowodowanie skutku jaki zaistniał.

Należy pamiętać, że dokonując tej oceny nie można poprzestawać jedynie na samych przesłankach natury przedmiotowej, jak użycie niebezpiecznego przedmiotu i zadanie ciosu
w miejsca dla życia ludzkiego niebezpieczne, ale również należy mieć na uwadze jeszcze inne przesłanki przedmiotowe, jak ilość zadanych ciosów, ich siłę czy też okoliczności w jakich te ciosy były zadawane, jak zachowywał się pokrzywdzony, a także przesłanki podmiotowe,
a w szczególności: tło i powody zajścia, pobudki działania sprawcy, stopień jego rozwoju umysłowego, jego dotychczasowy tryb życia, cechy jego charakteru oraz wszystkie inne okoliczności, z których niezbicie wynikałoby, że sprawca chcąc spowodować u osoby pokrzywdzonego skutek w postaci uszkodzenia ciała, swą zgodą obejmował nawet skutek śmiertelny Tymczasem Sąd Okręgowy wniosek swój co do tego, iż oskarżony działał
z zamiarem ewentualnym spowodowania śmierci pokrzywdzonego A. M. wyprowadza głównie z tego, że posługiwał się nożem, jeden z ciosów godził w brzuch, oraz że cios zadany został znienacka. (str. 8 uzasadnienia)

Po zadaniu jednego ciosu nożem, oskarżony nie podejmował już więcej wobec pokrzywdzonego żadnych działań. Po prostu odwrócił się i odszedł, przy czym widział, że pokrzywdzony nie tylko, że żyje, ale nie sprawiał wrażenia iż doznał tak poważnych obrażeń. Dodać przy tym należy, że nie ustalono, aby cokolwiek oskarżonego spłoszyło – nikt z osób będących na miejscu zajścia w żaden sposób nie reagował. Jego oddalenie się z miejsca zdarzenia wynikało wyłącznie z jego woli. Natomiast wyżej wskazane zachowanie pokrzywdzonego po otrzymaniu przez niego ciosu, skoro nawet nie stracił on przytomności, mogło wywołać u oskarżonego przeświadczenie, że skutek uderzenia nie jest szczególnie poważny.

Jak wynika z zeznań wszystkich praktycznie przesłuchanych świadków, miedzy oskarżonym a pokrzywdzonym wcześniej nie było żadnego konfliktu, pokrzywdzony wręcz stwierdził, że utrzymywali ze sobą poprawne, sąsiedzkie stosunki. (k. 86), a K. P. określała ich jako kolegów (k. 67), podobnie – matka pokrzywdzonego (k. 77) Krytycznego dnia reakcja oskarżonego była tak nietypowa, że A. S., który usłyszał od oskarżonego, że „dźgnął” M., wręcz mu nie uwierzył i pobiegł zobaczyć co się stało. (k. 70)

W świetle omówionych wyżej okoliczności nie można zatem przyjąć, iż uderzając pokrzywdzonego jeden raz nożem, oskarżony miał zamiar, choćby tylko ewentualny, pozbawienia go życia. Uzasadniony natomiast jest wniosek, że owo uderzenie nożem, miało na celu jedynie wyrządzenie pokrzywdzonemu dolegliwości (spowodowania uszkodzenia ciała i cierpień fizycznych) i było swoistą zemstą za jego zachowanie wobec A. S., całkowicie oczywiście nieracjonalną i niezrozumiałą – ale to już jest efekt opilstwa w jakim oskarżony był w chwili zdarzenia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, ze uznał oskarżonego M. S. za winnego tego, że w dniu 9 lipca 2011 roku
w S., zadał pokrzywdzonemu jeden cios nożem w brzuch, powodując u niego chorobę realnie zagrażająca życiu, tj. przestepstwa z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. i to popełnionego w warunkach recydywy określonej w art. 64 § 2 k.k. i wymierzył mu za ten czyn karę 6 lat pozbawienia wolności.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, że oskarżony był już wielokrotnie karany, przedmiotowego przestępstwa dopuścił się w niecały miesiąc od opuszczenia Zakładu Karnego, jest osobą posiadającą wyjątkowo negatywną opinię środowiskową.

Wymierzona kara, jest zdaniem Sądu Apelacyjnego, adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu, spełnia wszystkie pozostałe ustawowe wymogi, nie przekracza przy tym stopnia jego winy.

O kosztach orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.