Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 15 maja 2017 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w I Wydziale Cywilnym

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Piotr Wójtowicz (spr.)

Sędziowie: SA Joanna Kurpierz

SO Tomasz Tatarczyk

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2017 roku w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

skargi: J. J.

o stwierdzenie przewlekłości postępowania w zawisłej przed Sądem Okręgowym w K.pod sygnaturą III Ca 677/16 sprawie z powództwa J. J. przeciwko A. K. o zapłatę

p o s t a n a w i a :

1)  stwierdzić, że w zarejestrowanej pod sygnaturą III Ca 677/16 sprawie Sądu Okręgowego w K. w okresie od 22 sierpnia 2016 r. do 31 stycznia 2017 r. oraz od 4 maja 2017 r. doszło do przewlekłości postępowania;

2)  zasądzić od Skarbu Państwa-Prezesa Sądu Okręgowego w K.na rzecz J. J. 2000 (dwa tysiące) złotych;

3)  w pozostałej części skargę oddalić.

SSO Tomasz Tatarczyk SSA Piotr Wójtowicz SSA Joanna Kurpierz

UZASADNIENIE

Będący powodem w zawisłej aktualnie przed Sądem Okręgowym w K. sprawie skarżący wniósł o stwierdzenie, że w sprawie tego Sądu III Ca 677/16 w okresie od 15 grudnia 2015 r. do 5 kwietnia 2017 r. doszło do przewlekłości postępowania, oraz o przyznanie mu od Skarbu Państwa w związku ze stwierdzoną przewlekłością 20000,-zł.

Prezes Sądu Okręgowego w K. wniósł o oddalenie skargi i podniósł, że sprawa została skierowana na rozprawę zgodnie z kolejnością wpływu i że nie było podstaw do odstąpienia od zasady przystępowania do rozpoznania tej sprawy według kolejności wpływu.

Tok postępowania w sprawie przedstawiał się następująco:

W dniu 20 kwietnia 2016 r. rozpoznający sprawę w pierwszej instancji Sąd Rejonowy w M. wydał wyrok, którym skierowane przeciwko A. K. powództwo oddalił. Po wniesieniu przez J. J. apelacji Sąd Rejonowy sporządził uzasadnienie zaskarżonego przezeń wyroku, po czym akta sprawy, wraz z apelacją, przedstawił Sądowi Okręgowemu w K.; akta do tego Sądu wpłynęły w dniu 11 lipca 2016 r.

W dniu 1 lutego 2017 r. Przewodniczący Wydziału III Cywilnego Odwoławczego wydał zarządzenie o wyznaczeniu sędziego sprawozdawcy i o skierowaniu sprawy na rozprawę w dniu 21 czerwca 2017 r. Przeznaczone dla J. J. zawiadomienie o terminie rozprawy odebrał w dniu 27 marca 2017 r. upoważniony pracownik Zakładu Karnego w S..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W świetle toku opisanego wyżej toku postępowania i opisanych czynności podejmowanych w Sądzie Okręgowym w K. skarga w części obejmującej okres od 15 grudnia 2015 r. do 11 lipca 2016 r. jawić się musi jako oczywiście bezzasadna, nie sposób bowiem przyjąć, że do przewlekłości postępowania w tym Sądzie dojść mogło jeszcze przed wpływem do niego akt sprawy. Podobnie trudno przyjąć, że przewlekłość wystąpić mogła bezpośrednio po zarejestrowaniu sprawy w Sądzie Okręgowym, oczywiste jest bowiem, że każda sprawa poddana musi być kontroli formalnej, co – w zależności od rozmiaru wpływu i od stopnia komplikacji wpływających spraw – potrwać musi od kilku dni do (w krańcowych przypadkach) miesiąca, po jego upływie jednak oczekiwać należałoby podjęcia czynności zmierzających do nadania sprawie biegu.

Jeśli weźmie się pod uwagę, że upływ owego miesięcznego terminu przypadał w dniu 11 sierpnia 2016 r. (w czwartek), w szczycie sezonu urlopowego, a poniedziałek 15 sierpnia 2016 r. był dniem ustawowo wolnym od pracy, przyjąć wypadnie, że w normalnym toku rzeczy czynności w sprawie podjęte winny były zostać najpóźniej 22 sierpnia 2016 r., podjęte one tymczasem zostały dopiero w dniu 1 lutego 2017 r., a więc z blisko półrocznym opóźnieniem. Nie sposób także zaakceptować blisko pięciomiesięcznego okresu między datą zarządzenia o wyznaczeniu rozprawy a jej terminem. Oczywiste jest, co prawda, że między wyznaczeniem rozprawy a jej przeprowadzeniem musi upłynąć pewien czas, choćby z uwagi na konieczność zawiadomienia z odpowiednim wyprzedzeniem uczestników mającego się odbyć postępowania. Termin ten jednak utrzymany być musi w rozsądnych granicach, za jakie uznać należy okres maksymalnie trzymiesięczny. W okolicznościach mającej być rozpoznaną przez Sąd Okręgowy w K. sprawy oznacza to, że wyznaczone zarządzeniem z dnia 1 lutego 2017 r. w celu obycia rozprawy posiedzenie odbyć się winno było najpóźniej 4 maja 2017 r. (w dniach od 1 do 3 maja 2017 r. sądy nie pracowały).

W tej sytuacji uznać należało, że w postępowaniu Sądu Okręgowego w K. w sprawie oznaczonej sygnaturą III Ca 677/16 doszło obiektywnie do przewlekłości postępowania w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (j.t. Dz.U. z 2006 r., poz. 1259 ze zm., dalej: ustawa) od 22 sierpnia 2016 r. do 31 stycznia 2017 r. i od 4 maja 2017 r. Konstatacji tej nie podważa niemożność przypisania samemu Sądowi Okręgowemu lub jego funkcjonariuszom za ten stan rzeczy odpowiedzialności, choć trafnie wskazał w odpowiedzi na skargę Prezes tego Sądu, że skierowanie sprawy na rozprawę nastąpiło zgodnie z kolejnością wpływu i na wcześniejsze terminy kierowane być musiały te sprawy, które do Wydziału III Odwoławczego wpłynęły wcześniej. W świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Sądu Najwyższego strona (obywatel) nie może ponosić negatywnych konsekwencji zaniedbań Państwa w stworzeniu sądom warunków do rytmicznego, w rozsądnym terminie, rozpoznawania spraw. Nie musi, a nawet nie może zatem strony interesować to, że (między innymi na skutek „zamrożenia” wielu etatów orzeczniczych przez Ministra Sprawiedliwości i na skutek skierowania przezeń licznych sędziów do pełnienia czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości) kadra sędziowska w ogólności, w tym w Wydziale III Odwoławczym Sądu Okręgowego w K., jest zbyt szczupła, by podołać spoczywającym na niej obciążeniom i by w pożądanym, właśnie rozsądnym terminie podjąć czynności procesowe adekwatne do stanu sprawy. Wobec przepisów przywołanej wyżej ustawy to, że przyczyn nierozpoznania wniesionej przez skarżącego apelacji upatrywać należy w okolicznościach nie obciążających Sądu Okręgowego, zależnych bowiem od władzy wykonawczej, jest dla stwierdzenia przewlekłości obojętne. Okoliczności te nie zezwalają także na obciążenie skutkami finansowymi owej przewlekłości organu władzy wykonawczej, ustawa bowiem wyraźnie stanowi, że skutki te ponosi właściwy sąd jako jednostka budżetowa.

Za zdecydowanie wygórowane uznać należało finansowe żądania skarżącego. Okoliczności sprawy nie wskazują na to, że przedłużanie się postępowania w jakimś bardzo znacznym wymiarze naruszyło jego dobra, zwłaszcza w kontekście tego, że posiedzenie, na którym jego apelacja ma zostać rozpoznana, zostało już wyznaczone i że w dniu 21 czerwca oczekiwać można prawomocnego zakończenia postępowania. Za odpowiednie do skali przewlekłości i do wynikłych stąd negatywnych odczuć skarżącego uznał Sąd Apelacyjny zadośćuczynienie w wysokości 2000,-zł, to zaś prowadzić musiało do oddalenia przekraczającego tę sumę żądania.

Podobnie oddaleniu, z przyczyn wcześniej wskazanych, podlegało żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w okresie poprzedzającym dzień 22 sierpnia 2016 r. oraz w okresie między 1 lutego a 3 maja 2017 r.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 12 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki orzekł jak w sentencji.

SSO Tomasz Tatarczyk SSA Piotr Wójtowicz SSA Joanna Kurpierz