Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Toruń, 31 marca 2016r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Stępniewicz

Protokolant : stażysta Monika Jabłońska

po rozpoznaniu na rozprawie 21 marca 2016r.

sprawy z powództwa P. G. (1) i małoletniego F. G. reprezentowanego przez ojca P. G. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz powoda P. G. (1) kwotę 122.000,00 (sto dwadzieścia dwa tysiące)zł z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od 4 grudnia 2014r. do 31 grudnia 2015r., a od 1 stycznia 2016r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty,

2.zasądza od pozwanego na rzecz powoda małoletniego F. G. kwotę 120.000,00(sto dwadzieścia tysięcy) zł z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od 4 grudnia 2014r. do 31 grudnia 2015r., a od 1 stycznia 2016r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie do dnia zapłaty,

3. oddala powództwa w pozostałej części

4. zasądza od pozwanego na rzecz powoda P. G. (1) kwotę (...),76 (dziewięć tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt sześć groszy) zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

5. zasądza od pozwanego na rzecz powoda małoletniego F. G. kwotę 7810,62 (siedem tysięcy osiemset dziesięć złotych sześćdziesiąt dwa grosze) zł tytułem zwrotu części kosztów procesu,

6.nakazuje zwrócić powodowi P. G. (1) ze Skarbu Państwa ( kasy Sądu Okręgowego w Toruniu) kwotę 244,24( dwieście czterdzieści cztery złote dwadzieścia cztery grosze) zł tytułem niewykorzystanej zaliczki.

Sygn. akt I C 1167/15

UZASADNIENIE

Powodowie P. G. (1) i małoletni F. G., C. R. oraz M. R. wnieśli pozew do Sądu Okręgowego w Toruniu domagając się zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. zadośćuczynienia oraz odszkodowania.

Powód P. G. (1) domagał się tytułem zadośćuczynienia z art. 446 § 4 kc kwoty 122.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od 29 listopada 2014r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Powód małoletni F. G. domagał się tytułem zadośćuczynienia z art. 446 § 4 kc kwoty 118.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od 29 listopada 2014r. do dnia zapłaty i tytułem odszkodowania art. 446 § 3 kc kwoty 42.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od 29 listopada 2014r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Powódka C. G. domagała się tytułem zadośćuczynienia kwoty 52.000zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz zasądzenia kosztów procesu.

Powód M. R. domagał się tytułem zadośćuczynienia kwoty 52.000zł wraz z odsetkami ustawowymi i zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania powodowie podali między innymi, iż P. G. (1) jest mężem, a powód F. G. synem zmarłej tragicznie 24 czerwca 2014r. M. G.. Śmierć nastąpiła w wyniku wypadku drogowego zaistniałego w B., którego sprawcą był kierujący pojazdem marki M. o nr rej. (...) P. G. (2), który również zginął w wypadku. Na dzień zdarzenia szkodowego kierujący posiadał polisę OC wystawioną przez pozwane towarzystwo.

Przed procesem pozwany wypłacił powodowi P. G. (1) 28.000zł tytułem zadośćuczynienia i tytułem odszkodowania 8.000zł, zaś powodowi F. G. tytułem zadośćuczynienia 32.000zł i tytułem odszkodowania zaś 8.000zł.

Powodowie wskazali, iż podstawę prawną dochodzenia roszczeń stanowi art. 446 § 3 i 4 kc. Na poparcie swego stanowiska strona powodowa przytoczyła szereg orzeczeń Sądu Najwyższego. Do chwili wypadku życie powodów był spokojne i ustabilizowane. Powód P. G. (1) mieszkał wraz ze zmarłą żoną oraz synem –F. G.. Powód P. G. (1) stracił ukochaną żonę i partnerkę życiową. Razem mieli wiele wspólnych planów na przyszłość, których już nie zrealizują. Powód F. G. został na zawsze pozbawiony opieki i wsparcia ze strony mamy. Nigdy już nie zazna matczynej miłości, ponieważ matka nagle i bezpowrotnie zniknęła z jego życia. Wraz ze śmiercią matki M. G. sytuacja życiowa małoletniego powoda niewątpliwie uległa, i na dalszych etapach jego życia, ulegnie pogorszeniu. Zmarła pracując jako ratownik medyczny przyczyniała się do utrzymania gospodarstwa domowego, łożyła na potrzeby małoletniego powoda. Powód z pewnością mógłby liczyć na pomoc matki w przyszłości. Zmarła w okresie poprzedzającym wypadek zarabiała średnio 1.275,75zł -w trakcie przebywania na urlopie macierzyńskim. Z pracy w pełnym zakresie w 2012r. otrzymywała kwotę około 2.879zł miesięcznie. Średni miesięczny dochód męża zmarłej wynosił około 4.000zł, a zatem osiągane wspólnie przez małżonków dochody wynosiłyby łącznie 6.879zł, tj. około 2.293zł miesięcznie na osobę- w trzyosobowym gospodarstwie domowym. Obecnie małoletni powód F. G. otrzymuje rentę w wysokości około 738zł miesięcznie. Odsetek powodowie żądali na podstawie art. 817 kc oraz 14 § 1 ustawy o Ubezpieczeniach Obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Jeśli chodzi o wysokość żądanych kosztów zastępstwa procesowego to uzasadniono ją § 6 pkt 6 w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Spółka Akcyjna w Ł. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował zgłoszone przez pełnomocnika powodów żądanie zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości. Wskazał, że sprawa nie ma skomplikowanego charakteru, powodowie są też reprezentowani przez tego samego pełnomocnika.

Pozwany podniósł, między innymi, iż kwoty dochodzone przez powodów z tytułu zadośćuczynienia są całkowicie nieadekwatne do okoliczności faktycznych niemniejszej sprawy, a ich zasądzenie prowadziłoby do nieuzasadnionego wzbogacenia się powodów. Powodowie w żaden sposób nie udowodnili zgłoszonych roszczeń, w tym znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej powoda F. G.. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł, iż nigdy nie zostawał w zwłoce ze spełnieniem swego świadczenia, dlatego żądanie odsetek także nie jest zasadne.

Postanowieniem 14 września 2015r. Sąd Okręgowy w Toruniu stwierdził swą niewłaściwość w części dotyczącej pozwu wniesionego przez C. R. i M. R. i przekazał sprawę powództwa C. R. i M. R. do Sądu Rejonowego w Toruniu

Sąd ustalił co następuje:

Powód P. G. (1) był mężem, a małoletni powód F. G.- synem, zmarłej tragicznie 24 czerwca 2014r. M. G.. Śmierć M. G. nastąpiła w wyniku wypadku drogowego zaistniałego w B.. Sprawcą wypadku był kierujący pojazdem marki M. o nr rej. (...) P. G. (2), który również zginął w wypadku. Na dzień zdarzenia, pojazd kierowany przez P. G. (2) posiadał polisę OC wystawioną przez pozwanego.

(okoliczności bezsporne, patrz też notatka k. 38 i zaświadczenie 39, postanowienie k. 48-51)

Powodowie zgłosili szkodę do firmy (...) pismem z 31 lipca 2014r. Powód P. G. (1) zażądał zadośćuczynienia w kwocie 190 tys. zł, a małoletni F. G. w kwocie 170 tys. zł, nadto zażądali oni odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej- P. G. (1) w kwocie 100 tys. zł, z małoletni powód w kwocie 80 tys. zł.

(okoliczności bezsporne, patrz też zgłoszenie szkody k. 52-54)

Firma (...) pismem z 23 października 2014r., które wpłynęło do pozwanego 3 listopada 2014r. przekazała oryginał akt szkody dotyczących wypadku, w którym poszkodowana była M. G., z uwagi na to, że sprawca wypadku kierował pojazdem objętym ubezpieczeniem OC wykupionym w (...) Spółce Akcyjnej w Ł..

(okoliczności bezsporne, patrz też akta szkody pismo (...) z 23.10.2014r.)

Przed procesem pozwany wypłacił:

- powodowi P. G. (1) 28.000zł tytułem zadośćuczynienia oraz tytułem odszkodowania 8.000zł i 18.256,40zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu;

- powodowi F. G. tytułem zadośćuczynienia 32.000zł i tytułem odszkodowania 8.000zł.

(okoliczności bezsporne )

W chwili wypadku powodowie P. G. (1) oraz F. G. mieszkali wraz ze zmarłą M. G.. P. G. (1) poznał przyszłą żonę w maju 2006r., od października 2006r. zamieszkali razem u rodziców M. G..

(okoliczności bezsporne – patrz też oświadczenie k. 220, zeznania powoda protokół elektroniczny z 21.03.2016r. 00:04:21)

M. G. w czerwcu 2010r. ukończyła dwuletnią szkołę policealną i zdobyła zawód ratownika medycznego.

(okoliczności bezsporne – patrz też świadectwo k. 128)

P. G. (1) oraz M. G. wzięli ślub w 2009r. W 2011r. zaczęli budować własny dom. W styczniu 2013r. powód P. G. (1) dowiedział się od żony, że zostanie ojcem. W sierpniu 2013r. zamieszkali we własnym domu. Razem pracowali przy budowie domu. Powód robił między innymi ocieplenie, blacharkę, dach, a M. nosiła pustaki. Gdy zamieszkali w nowym domu wykończony był tylko parter budynku, piętro chcieli wykończyć później. Powód F. G. urodził się (...) W przeddzień wypadku powód z żoną i synkiem świętowali dzień ojca. Powód otrzymał przygotowany przez żonę, w imieniu ich małego synka, prezent oraz kartkę z życzeniami. W dniu wypadku powód miał z żoną zarezerwować pobyt nad morzem, chcieli wyjechać w sierpniu na 5 rocznicę ślubu razem z dzieckiem.

(okoliczności bezsporne – patrz też oświadczenie k. 220-221, odpis skrócony aktu urodzenia k. 226, zeznania świadka D. M. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:27:59, zeznania świadka P. G. (1) protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:57:11, 01:16:38, zeznania powoda protokół elektroniczny z 21.03.2016r. 00:17:12)

P. G. (1) oraz M. G. byli kochającym się małżeństwem. Co roku obchodzili rocznicę ślubu. Wspierali się nawzajem. Gdy M. G. zaszła w ciążę byli bardzo szczęśliwi. Po urodzeniu syna, M. G. karmiła dziecko piersią, chodziła z nim na spacery. Po 7 miesiącach od urodzenia syna, M. G. wróciła do pracy. Małżonkowie G. odwiedzali rodzinę, wolny czas spędzali razem. Udzielali się towarzysko. Bywali na imprezach. Powód P. G. (1) pomagał żonie w opiece nad dzieckiem.

(dowód: zeznania świadka D. L. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:07:05, 00:12:33, 00:16:52, 00:21:45)

Powód i jego żona M. obchodzili swoje urodziny i imieniny, zapraszali rodzinę i znajomych. Święta spędzali w gronie rodzinnym. Wychodzili czasem na Sylwestra. Razem chodzili do kościoła. Powód będąc w związku z M. G. czuł się kochany, chciał z nią przejść przez życie. Szanowali się nawzajem, mówili do siebie czule np. kochanie. Widać było, że się kochają, byli wspaniałym małżeństwem. P. G. (1) nie widział świata poza żoną. Powód i jego żona byli lubiani, towarzyscy, pomocni. M. G. miała w domu karton z ubrankami dla dziewczynki. Powód z żoną chciał ukończyć budowę domu, M. G. planowała potem zajść w ciążę i urodzić córkę.

(dowód: zeznania świadka D. M. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:27:59, 00:40:47, zeznania świadka D. L. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:16:52 )

Powód chciał mieć z żoną trójkę dzieci. Gdy żyła żona był optymistą, nie było dla niego rzeczy niemożliwych. Obecnie powodowi w codziennych obowiązkach i opiece nad synem pomagają teściowie, jego rodzice oraz siostry.

(dowód: zeznania powoda protokół elektroniczny z 21.03.2016r. 00:04:21, 00:09:39, 00:19:08)

W dniu śmierci żony siostra D. M. i ojciec zastali powoda tarzającego w błocie na podwórku. Nie można go było uspokoić, dostał zastrzyk. Potem brał środki uspokajające i ciągle płakał. Nie chciał z nikim rozmawiać.

(dowód: zeznania świadka P. G. (1) – protokół elektroniczny z 9.11.2015r. oo:57:11, 01:16:38, zeznania świadka D. M. protokół elektroniczny z 9.11.2015r.00:40:47 )

Obecnie powód na grobie żony jest codziennie. Często przynosi nowe kwiaty.

(dowód: zeznania świadka D. L. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:12:33, zeznania powoda protokół elektroniczny z 21.03.2016r. 00:11:16)

Powód kiedyś klęczał przy grobie żony w czasie deszczu.

(dowód: zeznania świadka P. G. (1) – protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:16:14)

Powód P. G. (1) pracuje w firmie (...), jest spawaczem. Obecnie rzadko pracuje na delegacjach. Przed śmiercią żony powód wyjeżdżał do pracy w delegacji, czasem nie było go tydzień, czasem dwa tygodnie. Małżonkowie G. tęsknili wtedy do siebie, dzwonili po kilka razy dziennie. Powód był z żoną w trakcie porodu, trzymał ją za rękę i pocieszał. Po urodzeniu F., M. G. wysyłała mężowi co chwilę zdjęcia syna. Nie było dnia bez zdjęcia czy rozmowy telefonicznej. M. wszystko opowiadała mężowi, rozmawiali długo, mówiła jak F. spędził z mamą dzień.

(dowód: zeznania świadka D. M. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:27:59, 00:52:45, zeznania świadka P. G. (1) protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:57:11, 01:16:38, patrz też oświadczenie powoda z 24.07.2014r. w aktach szkody )

Powód P. G. (1) opiekuje się małoletnim F.. W domu pozostały rzeczy zmarłej żony. Pozostał też jej malowany portret. Na wszystkich ścianach i półkach są zdjęcia. Powód P. G. (1) nie pogodził się ze śmiercią żony. Ma o to żal do boga. Nie związał się z nikim po śmierci żony i na razie nie ma takich planów.

(dowód: zeznania świadka D. L. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:16:52, zeznania świadka D. M. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:48:48, zeznania świadka P. G. (1) protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:57:11, zeznania powoda protokół elektroniczny z 21.03.2016r. 00:11:16, 00:19:08)

P. G. (1) próbuje zastąpić synowi matkę. F. na swoją ciocię woła mama. Obecnie powód ma kontakt z przyjaciółmi, w odwiedziny jeździ z synem.

(dowód: zeznania świadka P. G. (1) – protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 01:10:53, 01:16:38, zeznania świadka D. L. protokół elektroniczny z 9.11.2015r. 00:12:33, zeznania powoda protokół elektroniczny z 21.03.2016r. 00:11:16,00:28:26 )

M. G. w chwili śmierci miała 28 lat.

(okoliczności bezsporne – patrz też odpis skrócony aktu małżeństwa k. 225)

Obecnie święta są dla powoda straszne, „nie czuje” ich. P. G. (1) po śmierci żony jest bardziej nerwowy, niespokojny.

(dowód: zeznania powoda protokół elektroniczny z 21.03.2016r. 00:23:11, 00:20:31)

Po śmierci żony powód P. G. (1) ujawniał zaburzenia adaptacyjne. Miewał kłopoty ze snem i apatytem. Przeżywał nasilony smutek, miał myśli samobójcze, pojawiła się nerwowość. Cały czas myślał o tym co się stało. Śmierć żony negatywnie wpłynęła na jego funkcjonowanie w życiu zawodowym, osobistym i społecznym. Nie mógł pracować, zajmować się dzieckiem i domem. Samopoczucie powoda stopniowo zaczęło się jednak poprawiać, po miesiącu wrócił do pracy. Odstawił też leki uspokajające.

Obecnie powód prawidłowo funkcjonuje w życiu społecznym i rodzinnym. Nadal jednak zaburzone jest jego życie osobiste, nie pogodził się ze śmiercią żony. Powód nie wymagał i nie wymaga terapii psychiatrycznej ani psychologicznej. Jednakże terapia psychologiczna mogłaby się okazać dla niego korzystna. Rokowania na przyszłość są co do powoda P. G. (1) pozytywne.

(dowód: opinia psychologiczna – k. 278-281)

Powód średnio miesięcznie od stycznia 2014r. do września 2014r. uzyskał dochód w kwocie 3931,55zł.

(okoliczności bezsporne, patrz: zaświadczenie o zarobkach z 6.10.2014r. k. 118)

M. G. od stycznia 2014r. do 31 maja 2014r. osiągnęła średnio miesięcznie dochód w kwocie 1188,32 zł.

W 2012r. M. G. uzyskała średnio miesięcznie dochód w kwocie 2878,98zł( 34547,77zł:12 miesięcy). W 2013r. wyniósł on 1363,18 zł ( 16358,11zł:12).

(okoliczności bezsporne patrz też zaświadczenia k.114-116)

Sąd zważył co następuje:

Stan faktyczny sprawy w zasadzie był między stronami bezsporny. Poczynione przez Sąd ustalenia zostały dokonane w oparciu o okoliczności niesporne lub przyznane (według reguł z art. 229 i 230 kpc), a dodatkowo znalazły oparcie w przedłożonych przez strony dowodach z dokumentów i zeznaniach świadków oraz strony powodowej.

Wiarygodność dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Sąd więc uwzględnił ten materiał i dokonał na jego podstawie ustaleń.

W sprawach cywilnych obowiązuje zasada kontradyktoryjności, obowiązek składania wniosków dowodnych spoczywa na stronach. Ciężar udowodnienia określonych faktów, a co za tym idzie, ryzyko niepowodzenia dowodów i zaniechania w wykazywaniu inicjatywy dowodowej, spoczywa na tej stronie, która wywodzi z nich określone skutki prawne (art. 6 kc). W myśl art. 232 kpc strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Proces cywilny to spór pomiędzy dwiema równoprawnymi stronami, toczący się przed bezstronnym sądem. Ta strona, która twierdzi, że określony fakt miał miejsce, obowiązana jest zgłosić dowód lub dowody wykazujące jego istnienie. Strona, która powołuje się na nieistnienie określonego faktu powinna również udowodnić swoje twierdzenie, zgłaszając dowody dla wykazania faktów przeciwnych. Ciężar udowodnienia spoczywa na tym, kto powołuje się na istnienie lub nieistnienie faktu Jeżeli pozwany zaprzecza faktom przytoczonym w pozwie przez powoda, to powód powinien te fakty udowodnić. Proste zaprzeczenie nie rodzi "obowiązku" dowodowego. Jeżeli jednak pozwany zaprzecza powołując się na określone fakty (np. fakty przeciwne), to powinien on te fakty udowodnić, co nie zwalnia powoda z obowiązku wykazania faktów uzasadniających powództwo. W sprawie niniejszej obie strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników.

Należało przyjąć, że powodowie domagając się zasądzenia od pozwanego dochodzonej kwot tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania winni wykazać, że zaistniały ku temu przesłanki wynikające z dyspozycji przepisu art. 446 § 3 i 4 kc.

Pozwany zaś twierdząc, że żądania są wygórowane winien zainicjować i przeprowadzić dowodzenie w tym kierunku.

Strona powodowa w znacznym zakresie przeprowadziła dowodzenie z pomyślnym dla niej skutkiem. Powód P. G. (1) nie przedłożył jednak zaświadczenia o zarobkach za 2015r. oraz aktualnego zaświadczenia o ich wysokości. Stąd Sąd nie dał mu wiary, że obecne jego zarobki są mniejsze o 2 do 2,5 tys. zł niż osiągane w czasie sprzed wypadku żony.

Strona pozwana nie wykazała inicjatywy dowodowej – powołała się na dokumenty, które zostały już dołączone przez powoda przy pozwie.

Sąd dał wiarę wszystkim słuchanym w sprawie świadkom. Zeznania ich były logiczne, spójne, wzajemnie się uzupełniały. Sąd dał też wiarę zeznaniom powoda P. G. (1) w pozostałej części, gdyż korespondowały one z zeznaniami świadków, dokumentami przedłożonymi przez strony i opinią biegłego.

Sąd uznał opinię biegłego za wiarygodny dowód w sprawie, została sporządzona w sposób fachowy i bezstronny. Opinię Sąd podzielił w całości.

Powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego tytułem zadośćuczynienia takich kwot, które dałyby, łącznie z tym co zostało już wypłacone przed wniesieniem sprawy, na rzecz każdego z powodów po 150 tys. zł. Małoletni powód dochodził też dodatkowo odszkodowania w kwocie 42 tys. zł (łącznie z tym co zostało już mu wypłacone chciał otrzymać 50 tys. zł), wobec znacznego pogorszeniu sytuacji majątkowej.

Roszczenia swoje powodowie opierali na przepisie art. 446 §3 i 4 kc.

Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady. Twierdził jednak, że żądania powodów są wygórowane.

Zgodnie z treścią art. 446 § 4 kc Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego ma na celu zrekompensować krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby, a więc złagodzić cierpienia psychiczne wywołane śmiercią osoby najbliższej i pomóc pokrzywdzonemu w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym jego sytuacji. Zadośćuczynienie przewidziane w art. 446 § 4 kc nie jest zależne od pogorszenia sytuacji materialnej osoby uprawnionej i nie wymaga wykazania szkody majątkowej. Uprawnionymi do żądania kompensaty są wyłącznie członkowie rodziny zmarłego, przy czym muszą być to najbliżsi członkowie tej rodziny. Jest to węższy krąg podmiotów niż osoby bliskie, bo ograniczony do członków rodziny.

W literaturze i orzecznictwie wskazuje się, że na rozmiar krzywdy, o której mowa w art. 446 § 4 kc mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej (np. depresji, lęku), stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, wiek pokrzywdzonego (tak wyrok Sądu Najwyższego z 3 czerwca 2011 r. sygn. III CSK 279/10).

Nie nasuwa wątpliwości, że krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno ocenić i wyrazić w formie pieniężnej.

Każdy przypadek powinien być traktowany indywidualnie, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Ocena powinna opierać się na kryteriach obiektywnych, a nie na wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego, ale te ostatnie nie mogą pozostać obojętne.

Zadośćuczynienie przewidziane w art. 446 § 4 kc jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy, która, jak słusznie wskazuje się w literaturze i orzecznictwie, nie zależy od statusu materialnego pokrzywdzonego. Jedynie sam rozmiar zadośćuczynienia może być odnoszony do tak zwanej stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na jego umiarkowany wymiar i to w zasadzie bez względu na status społeczny i materialny pokrzywdzonego. Przesłanka "przeciętnej stopy życiowej" społeczeństwa ma więc charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, by jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar np. ciężaru gatunkowego naruszonego dobra.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego niewątpliwe było, że między synem F., a zmarłą matką istniała pozytywna i silna więź emocjonalna. Zmarła M. G. dopiero od 9 miesięcy cieszyła się z mężem z posiadanego potomka. Karmiła go piersią, opiekowała się, spędzała z nim bardzo dużo czasu, dziecko z racji wieku wymagało dużego zaangażowania przy czynnościach pielęgnacyjnych, ale i tych związanych z dbaniem o prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny. Znajdująca się w aktach szkody dokumentacja fotograficzna potwierdza zeznania świadków i samego powoda odnośnie tego, że małżonkowie G. z synkiem – tworzyli kochającą się rodzinę. Krzywda małoletniego powoda wynikająca z pozbawienia go możliwości wychowywania przez matkę jest w ocenie Sądu bezdyskusyjna. Kochająca matka, a taką z całą pewnością była zmarła M. G., daje dziecku szansę na prawidłowy rozwój tak fizyczny jak psychiczny. Rozwój, który umożliwia podjęcie w przyszłości odpowiedzialnego dorosłego życia. Matka potrzebna jest nie tylko niemowlakowi, ale i dziecku w wieku przedszkolnym czy szkolnym. Na każdym etapie rozwoju dziecka, matka musi w różny sposób troszczyć się o potomstwo. Zawsze stara się zapewnić dziecku bezpieczeństwo i wszystko to co niezbędne. Matka doskonale orientuje się w potrzebach dzieci i stara się w miarę możliwości je zaspokajać. Kocha przy tym dzieci bezwarunkowo. Małoletni powód został pozbawiony możliwości obcowania z najważniejszą osobą w jego życiu jaką była matka, zanim ukończył roczek. Dzieciństwo, okres dojrzewania, także przejdzie bez pomocy i opieki ze strony matki. Z pewnością brak najbliższej osoby jaką jest matka, będzie odczuwał także w dorosłym życiu. Nikt i nigdy nie będzie w stanie zastąpić mu matki. Jest to strata niewątpliwie wyjątkowo dotkliwa i będzie ją odczuwał do końca życia.

Jeśli chodzi o powoda P. G. (1), to z całą pewnością w ocenie Sądu przeżył ogromny dramat związany ze stratą ukochanej żony. Byli kochająca się parą, która tak naprawdę dopiero rozpoczęła kolejny etap swojego życia jakim było powiększenie rodziny. Powód P. G. (1) został pozbawiony radości płynącej ze wspólnego wychowywania dziecka, wsparcia żony w codziennym życiu. Jego i żony plany życiowe związane z posiadaniem dalszego potomstwa zostały zniweczone. Ogromu cierpień jakie musiał doświadczyć po stracie żony, nie umniejsza z całą pewnością to, że nie podjął specjalistycznego leczenia psychiatrycznego czy terapii psychologicznej. Powód wyjaśnił, że kojąco działają na niego rozmowy i kontakty z bliskimi. P. G. (1) pamięta o zmarłej żonie: codziennie odwiedza jej grób, przynosi kwiaty i pali znicze, w domu znajdują się zdjęcia M. G..

Krzywda powodów zdaje się być tym głębsza, iż śmierć M. G. nastąpiła nagle i niespodziewanie. Nie w wyniku choroby, lecz wskutek wypadku. Jeżeli śmierć następuje w wyniku długiej i ciężkiej choroby, otoczenie zaczyna liczyć się z możliwością odejścia drugiej osoby i w pewnym stopniu się na to przygotowuje. Zdarzenie nagłe potęguje poczucie krzywdy. Szok i uraz są bez wątpienia większe.

Nie bez znaczenia dla oceny rozmiaru krzywdy powodów było to, że tragiczne zdarzenie pozbawiło ich obecności matki i żony na dalszym etapie ich życia. Wyłączyło możliwość uczestnictwa w wydarzeniach dla każdego człowieka istotnych- tak ojca jak i dziecka np. pierwsze kroki dziecka, pierwsze wypowiedziane słowa, ukończenie roczku, nauka czytania, pójście do przedszkola czy szkoły, osiągniecie pełnoletniości, zawarcie małżeństwa, urodzenie się wnuków itp.

Z tego punktu widzenia krzywda obojga powodów jest jednakowa, a jej rozmiar uzasadniał w ocenie Sądu uwzględnienie zgłoszonych przez nich żądań zasądzenia zadośćuczynień w całości.

Małoletni powód domagał się dodatkowo zasądzenia 42 tys. zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie się jego sytuacji życiowej spowodowane śmiercią matki.

Zgodnie z art. 446 § 3 kc Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Aby zastosować art. 446 § 3 kc należy udowodnić znaczne pogorszenie sytuacji życiowej członków najbliższej rodziny zmarłego, a ponadto przyznane na tej podstawie odszkodowanie musi być stosowne. Pod pojęciem znacznego pogorszenia sytuacji życiowej o jakim mowa w przepisie 446 § 3 kc należy rozumieć nie tylko pogorszenie się sytuacji materialnej osoby bliskiej zmarłego poszkodowanego, ale także pogorszenie się sytuacji takiej osoby w zakresie pozaekonomicznym. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 29. 07. 2009r. , I ACa 308/09, LEX nr 704695)

Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej, o którym mowa w art. 446 § 3 kc, obejmuje też zmiany w sferze dóbr niematerialnych, które rzutują na sytuację materialną. Sam ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzionych nadziei po śmierci nie stanowią podstawy do żądania odszkodowania. Jeśli jednak te negatywne emocje wywołały chorobę, osłabienie aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężania trudności dnia codziennego, to (…) można na zasadzie domniemania faktycznego przyjąć, że pogorszyły one dotychczasową sytuację życiową osoby z najbliższego kręgu rodziny zmarłego. (wyrok SN z 6.02.2008r., II CSK 459/07, LEX nr 950430)

Ponadto, odszkodowanie przewidziane w art. 446 § 3 kc ma na celu kompensatę niewymiernych szkód powodujących znaczne pogorszenie sytuacji życiowej osób bliskich zmarłego. Celem tego świadczenia jest umożliwienie uprawnionemu przystosowania się do zmienionych warunków, a zatem również złagodzenie nieodwracalności negatywnych przeżyć, ich natężenia i świadomości utraty więzi emocjonalnej ze zmarłym, zdolności adaptacji do tych warunków oraz rokowań co do perspektyw życiowych. (wyrok SN z 9.10.1974 r., I CR 496/74, nie publikowane, wyrok SA w Poznaniu z 29.03.1994 r., ACr 758/93, Wokanda 1994/8 str. 52).

W ocenie Sądu, ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż sytuacja życiowa małoletniego powoda uległa pogorszeniu.

Sytuacja materialna rodziny G., przed śmiercią M. G. była dobra. Oboje małżonkowie pracowali, zarabiali na tyle dużo, że stać ich było na rozpoczęcie budowy własnego domu. Ponieważ powód P. G. (1) nie przedłożył aktualnego zaświadczenia o zarobkach, nie było możliwym poczynienie ustaleń czy, a jeśli tak to o ile mniej obecnie zarabia w stosunku do jego zarobków sprzed czerwca 2014r. Powód P. G. (1) przedłożył decyzję o przyznaniu małoletniemu F. G. renty rodzinnej w kwocie 738,45 zł. Gdyby analizować jedynie zarobki zmarłej M. G. z 2014r. i 2013r. to średnio miesięcznie w 2013r. zarabiała 1363,18 zł, a w 2014r. 1188,32 zł. Tym samym na utrzymanie M. G. i jej dziecka w 2013r. przypadała kwota około 681,59 zł, a w 2014r.- 594,16 zł. Należy jednakże zauważyć, że w 2013r. i 2014r. M. G. nie świadczyła pracy jak dotychczas, gdyż zaszła w ciążę, a potem przebywała na urlopie macierzyńskim. Gdyby zaś analizować średnie miesięczne dochody M. G. z 2012r. okazałoby się, że wynosiły co najmniej 2878zł. Ponieważ obecnie renta na rzecz małoletniego powoda wynosi 738,45 zł, trudno byłoby w ocenie Sądu przyjąć, że sytuacja materialna małoletniego powoda nie uległa pogorszeniu, choć można byłoby polemizować co do tego czy uległa znacznemu pogorszeniu. Sąd jednak jak już wcześniej wskazano, powinien także analizować inne aspekty pogorszenia sytuacji życiowej, niematerialne takie jak np. utratę perspektyw na polepszenie sytuacji życiowej. Zdaniem Sądu wypłacona przez pozwanego kwota 8 tys. zł powinna być powiększona o 2 tys. zł. Łączna kwota 10 tys. zł zdaniem Sądu w należyty sposób zrekompensuje małoletniemu powodowi utratę perspektyw na polepszenie sytuacji życiowej.

Odsetki Sąd zasądził od 4 grudnia 2014r. Sąd kierował się tu treścią art. 817 § 1 kc, zgodnie z nim ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Zawiadamianie takie wpłynęło do pozwanego 3 listopada 2014r. Jak wskazuje się w doktrynie i orzecznictwie po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel zobowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności oraz do zbadania okoliczności dotyczących wysokości szkody. Działalność ubezpieczeniowa ma charakter profesjonalny, dlatego należy przyjąć, że zakład ubezpieczeń jest w stanie sprawnie przeprowadzić postępowanie likwidacyjne we własnym zakresie, korzystając z wyspecjalizowanej kadry oraz - w razie potrzeby - z pomocy rzeczoznawców. Wobec zmiany uregulowań dotyczących odsetek ustawowych w kodeksie cywilnym od 1 stycznia 2016r., zgodnie ze zmianami wynikającymi z art. 481§ 2kc w wyroku określono ich wysokość po 1 stycznia 2016r.

W pozostałej części powództwo w zakresie roszczenia głównego małoletniego powoda i odsetek Sąd oddalił.

O kosztach procesu w pkt 4 wyroku Sąd orzekł na podst. art. 98 kpc, a w pkt 5 wyroku na podst. art. 100 kpc.

Powód P. G. (1) wygrał proces w całości, dlatego zostały zasądzone przez Sąd w całości poniesione przez niego koszty procesu- 6100zł opłata od pozwu, 3600zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa i 255,76zł z tytułu kosztów poniesionych na wydanie przez biegłego opinii.

Powód F. G. wygrał proces w 75%, przegrał w 25%. Poniesione przez niego koszty to: opłata od pozwu 8 tys. zł, 3600zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa.

Powodowie byli reprezentowani przez tego samego pełnomocnika z wyboru.

Obie strony żądały zasądzenia kosztów procesu od strony przeciwnej.

Z kolei koszty pozwanego to: 2 razy po 3608,50 zł (opłatę od pełnomocnictwa podzielono na połowę, bowiem pełnomocnictwo było jedno i uprawniało do reprezentowania w sprawie przeciwko 2 powodom, których udział w sprawie był współuczestnictwem formalnym). Od każdego z powodów koszty pozwanemu należały się osobno. I odwrotnie – każdemu z powodów należne były oddzielne koszty.

W stosunku do obu stron uznano za zasadne przyjęcie stawek minimalnych. Sąd nie znalazł podstaw by przyjąć, że nakład pracy uprawniał do zwielokrotnienia stawki.

Tym samym odnośnie kosztów małoletniego powoda :

11617 zł x 75% = 8712,74 zł,

zaś 3608,50 zł x 25% = 902,13 zł.

Po kompensacji należało jak w punkcie 5 sentencji orzeczenia, zasądzić od pozwanego na rzecz małoletniego powoda kwotę 7810,62 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W punkcie 6 wyroku Sąd na podst. art. 84.1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t. ) nakazał zwrócić powodowi P. G. (1) 244,24 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki.

Z.

1.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć peł. powodów

2.  Za 21 dni

T. 5.04.2016r.