Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 6 maja 2021r

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Kiedrowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2021r

sprawy z powództwa B. W.

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu Biuro (...) w S.

o ustalenie

1.  ustala, że podwyżka wysokości czynszu najmu lokalu w G. przy ul. (...), dokonana wypowiedzeniem z dnia 19 lutego 2020r jest zasadna, ale w innej wysokości niż wynikająca z wypowiedzenia - to jest w wysokości 404,88 zł. (czterysta cztery złote osiemdziesiąt osiem groszy);

2.  nie obciąża powódki kosztami procesu;

3.  przyznaje radcy prawnemu M. D. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 332,10 zł. (trzysta trzydzieści dwa złote dziesięć groszy) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu;

4.  nakazuje ściągnięcie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 50 zł. (pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka została zwolniona.

Sygnatura akt: I C 459/20

UZASADNIENIE

Powódka B. W. wniosła pozew przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu Biuro (...) z siedzibą w S. o ustalenie, że podwyższenie powódce czynszu najmu lokalu mieszkalnego nr (...) znajdującego się w budynku przy ul. (...) w G., dokonane wypowiedzeniem z dnia 19 lutego 2020r., jest niezasadne.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że wynajmuje od pozwanego wyżej wskazany lokal na podstawie umowy najmu zawartej na czas nieokreślony. Od 1 stycznia 2019r. powódka płaciła pozwanemu czynsz w kwocie 270,40 zł, stanowiący iloczyn powierzchni wynajmowanego lokalu (48,20 m2) i stawki czynszu 5,61 zł/m2. Pismem z dnia 19 lutego 2020r., doręczonym w dniu 25 lutego 2020r., pozwany wypowiedział stawkę czynszu, ustalając nową kategorię lokalu i zaproponował od 1 czerwca 2020r. nową stawkę w wysokości 494,05 zł (48,20 m2 x 10,25 zł). Do pisma zostało załączone zarządzenie dyrektora oddziału pozwanego przedsiębiorstwa w sprawie stawek czynszu najmu lokali mieszkalnych z dnia 29 stycznia 2020r. W odpowiedzi na żądanie powódki wskazania przyczyn podwyżki i jego kalkulacji, pozwany podał, że czynsz nie przekracza 3 % wartości odtworzeniowej lokalu. W ocenie powódki wypowiedzenie stawki czynszu najmu jest niezasadne, a zaproponowana stawka przekracza o prawie 83 % dotychczasowy czynsz. Zdaniem powódki ustalony wypowiedzeniem czynsz mógł naruszyć ograniczenia wskazane w przepisie art. 8a ustawy o ochronie praw lokatorów. Nadto, wskazała, że udowodnienie wysokości podwyżki ciąży na właścicielu lokalu, zaś pozwany nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących w jakiej części podwyższenie czynszu miałoby dotyczyć zwrotu ponoszonych przez powoda wydatków na utrzymanie lokalu, a w jakiej stanowiłoby jego zysk. Nadto, pozwany nie wskazał podstaw zmiany kategorii lokalu, a w szczególności nie wykazał, że lokal uległ ulepszeniu staraniem pozwanego.

(pozew k. 4-7)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany przyznał, że dokonał wypowiedzenia stawki czynszu i zmiany kategorii lokalu, wskazał również, że w odpowiedzi na żądanie powódki pismem z dnia 7 kwietnia 2020r. wskazał prawne uzasadnienie czynszu i jego kalkulację, do czego nie był zobowiązany zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów. Odnosząc się do zawartych w pozwie twierdzeń powódki pozwany podniósł że dokonał podwyżki czynszu, który w ostatecznej wysokości nie przekroczył 3 % wartości odtworzeniowej lokalu. Jak wskazano dla województwa (...) wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej wynosił 4.790 zł. W związku z tym maksymalna wysokość czynszu należnego nie powinna przekroczyć kwoty 577,20 zł za jeden miesiąc (48,20 zł x 4.790 zł/m2 x 3 % = 6926,34 zł/12), tymczasem kwota czynszu została określona na kwotę 494,05 zł. Pozwany wyjaśnił również, że kategoria lokalu oraz odpowiadająca jej stawka czynszu wyznaczana jest przez sumę punktów i ich odpowiedni próg, co zależy od rodzaju mieszkania, lokalizacji budynku w mieście (strefy), lokalizacji mieszkania w budynku, kwestii sanitarnych, kuchni, ciepłej wody oraz ogólnego stanu technicznego budynku. Nadto, wskazał, że kwestia ewentualnych napraw i ulepszeń lokalu nie wpływa na wysokość czynszu, powołując w tym zakresie na art. 6b ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów.

(odpowiedź na pozew k. 33-36)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 września 2000r. pomiędzy pozwanym Przedsiębiorstwem Państwowym Biuro (...) z siedzibą w S. (jako wynajmującym) a powódką B. W. (jako najemcą) została zawarta umowa najmu lokalu mieszkalnego położonego w budynku przy ul. (...) w G. o powierzchni 48,20 m2. Na podstawie aneksu z dnia 1 października 2019r. strony ustaliły począwszy od 1 października 2019r. wysokość czynszu najmu za lokal należący do kategorii II na kwotę 270,40 zł, co stanowiło iloczyn powierzchni lokalu (48,20 m2) oraz stawki 5,61 zł.

(dowód: aneks do umowy najmu z dnia 1 października 2019r. k. 10, umowa najmu z dnia 1 września 2000r. k. 44-45, odpis skrócony aktu małżeństwa k. 46)

Pismem z dnia 19 lutego 2020r. powołując się na art. 8a ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego pozwany wypowiedział powódce dotychczas obowiązującą stawkę czynszu najmu z terminem trzymiesięcznym na koniec miesiąca kalendarzowego i zaproponował od dnia 1 czerwca 2020r. stawkę w wysokości 10,25 zł/m2, wskazując, że zmianie uległa kategoria lokalu (kategoria I). W związku z tym od dnia 1 czerwca 2020r. nowa wysokość czynszu miała wynosić 494,05 zł miesięcznie.

(dowód: wypowiedzenie stawki czynszu z dnia 19 lutego 2020r. k. 11)

Zarządzeniem nr (...) z dnia 29 stycznia 2020r. Dyrektor Oddziału Biura (...) w G. ustalił dla lokali należących do I kategorii (od 63 pkt) nową stawkę w wysokości 10,25 zł (w miejsce dotychczasowej 6,25 zł), a dla lokali II kategorii (62-54 pkt) 8,40 zł (zamiast 5,61 zł).

(dowód: Zarządzenie Dyrektora Oddziału Biura (...) w G. nr (...) z dnia 29 stycznia 2020r. k. 12)

Pismem z dnia 26 marca 2020r. powódka zwróciła się do pozwanego o wskazanie podstawy prawnej zmiany wysokości stawki czynszu najmu, a także ulepszeń lokalu dokonanych przez administrację, wskazując, że nowa stawka przekracza jej możliwości finansowe i zagroziła skierowaniem sprawy na drogę sądową.

(dowód: pismo powódki z dnia 26 marca 2020r. k. 13)

W odpowiedzi, pismem z dnia 7 kwietnia 2020r. pozwany poinformował powódkę, że wniosek powódki o przedstawienia na piśmie przyczyn podwyżki czynszu i jej kalkulacji jest bezzasadny, a aktualny czynsz nie przekracza progu 3 % wartości odtworzeniowej lokalu, który w chwili wypowiedzenia wynosił 4.790 zł, a od 1 kwietnia 2020r. wynosi 5.254 zł. Jednocześnie, pozwany wskazał, że czynsz najmu mógł zostać podniesiony do kwoty 577,20 zł (48,20 zł x 4.790 zł/m2 x 3 % = 6.926,34 zł/12)

(dowód: pismo pozwanej z dnia 7 kwietnia 2020r. k. 14)

W przedmiotowym lokalu powódka B. W. zamieszkuje od 2000r. W tym czasie we własnym zakresie powódka wyremontowała lokal (malowanie), zaś 8 lat temu wymieniła okna. Powódka nie otrzymała zwrotu wydatków za wykonane remonty. Za wymianę okien administrator zwrócił jej połowę poniesionych z tego tytułu kosztów.

Przedmiotowy lokal mieści się na trzecim piętrze budynku wielorodzinnego oddanego do użytku w 1926r. Z klatki schodowej do przedmiotowego lokalu oraz lokalu sąsiedniego prowadzi wspólny korytarz. Lokal składa się m.in. z łazienki i toalety, lecz wejście do tych pomieszczeń znajduje się w kuchni.

Klatka schodowa została wyremontowana przez pozwanego trzy lata temu. Kilka lat temu wykonano nową elewację budynku.

(dowód: przesłuchanie powódki B. W. płyta CD k. 77)

Powódka utrzymuje się z emerytury w kwocie 2.060 zł netto. Okresowo korzysta z pomocy finansowej córki. Nie otrzymuje pomocy z MOPS. Powódka legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Powódka ponosi wydatki na czynsz najmu (527 zł), opłaty za telewizję (126 zł), telefon (40-50 zł), zakup żywności (500-700 zł), leków (80-100 zł), ubezpieczenie na wypadek śmierci (108-110 zł kwartalnie)

(dowód: przesłuchanie powódki B. W. płyta CD k. 77)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz dowodu z przesłuchania powódki.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej powołanych powyżej dokumentów. Podkreślić należy, iż żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów, prawdziwości twierdzeń w nich zawartych, ani też nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod tymi pismami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Forma i treść przedmiotowych dokumentów nie budzi również wątpliwości Sądu.

Za wiarygodne Sąd również uznał zeznania powódki B. W.. W ocenie Sądu zeznania te były szczere, wewnętrznie spójne, niesprzeczne z innymi zebranymi w niniejszej sprawie dowodami, a także nie budziły żadnych wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania.

Natomiast, na podstawie art. 302 § 1 kpc w zw. z art. 235 ² § 1 kpc Sąd pominął dowód z zeznań przedstawiciela pozwanego, który nie stawił się na rozprawę mimo prawidłowego wezwania i nie usprawiedliwił swojej nieobecności.

Zgodnie z treścią art. 8a ust. 1-5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 611) właściciel może podwyższyć czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu, wypowiadając jego dotychczasową wysokość, najpóźniej na koniec miesiąca kalendarzowego, z zachowaniem terminów wypowiedzenia (ust. 1). Termin wypowiedzenia wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu wynosi 3 miesiące, chyba że strony w umowie ustalą termin dłuższy (ust. 2). Wypowiedzenie wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie (ust. 3). Podwyżka w wyniku której wysokość czynszu albo innych opłat za używanie lokalu w skali roku przekroczy albo następuje z poziomu wyższego niż 3% wartości odtworzeniowej lokalu może nastąpić w uzasadnionych przypadkach, o których mowa w ust. 4a albo w ust. 4e. Na pisemne żądanie lokatora właściciel, w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego żądania, pod rygorem nieważności podwyżki, przedstawi na piśmie przyczynę podwyżki i jej kalkulację (ust. 4). Jeżeli właściciel nie uzyskuje przychodów z czynszu albo innych opłat za używanie lokalu na poziomie zapewniającym pokrycie kosztów utrzymania lokalu, jak również zapewniającym zwrot kapitału i zysk, z zastrzeżeniem ust. 4c i 4d, podwyżkę pozwalającą na osiągnięcie tego poziomu uważa się za uzasadnioną, o ile mieści się w granicach określonych w ust. 4b (ust. 4a). Podwyższając czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu, właściciel może ustalić:

1) zwrot kapitału w skali roku na poziomie nie wyższym niż:

a) 1,5% nakładów poniesionych przez właściciela na budowę albo zakup lokalu lub

b) 10% nakładów poniesionych przez właściciela na trwałe ulepszenie istniejącego lokalu

zwiększające jego wartość użytkową

- aż do ich pełnego zwrotu;

2) godziwy zysk (ust. 4b).

W ciągu 2 miesięcy od dnia wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, lokator może m.in. zakwestionować podwyżkę, o której mowa w ust. 4, wnosząc do sądu pozew o ustalenie, na podstawie przepisów ust. 4a-4e, że podwyżka jest niezasadna albo jest zasadna, lecz w innej wysokości; udowodnienie zasadności podwyżki ciąży na właścicielu (ust. 5 pkt 2). W przypadku uznania przez sąd podwyżki wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu za zasadną, choćby w innej wysokości niż wynikająca z wypowiedzenia, obowiązkiem lokatora jest zapłata kwoty odpowiadającej różnicy między podwyższonym a dotychczasowym czynszem albo innymi opłatami za używanie lokalu, za okres od upływu terminu wypowiedzenia (ust. 6b).

Zważyć należy, iż występując z żądaniem ustalenia, że stawka czynszu jest niezasadna albo jest zasadna w innej wysokości powódka wskazywała na nieuprawnioną zmianę kategorii lokalu. Zdaniem Sądu powyższy zarzut zasługiwał na uwzględnienie. Sąd miał na względzie, iż w doktrynie dopuszcza się możliwość zakwestionowania podwyżki na zasadach ogólnych, a więc w oparciu o art. 5 lub 58 kc nawet wtedy, gdy nie przekracza ona 3% wartości odtworzeniowej lokalu (por. K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2020, komentarz do art. 685 ¹ kc). W ocenie Sądu w świetle zebranego materiału dowodowego nie istniały podstawy do zmiany kategorii lokalu. Sąd miał bowiem na względzie, że w stosunku do okresu wcześniejszego (tj. sprzed wypowiedzenia) nie uległ zmianie stan przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Jak wynika z zeznań powódki, którym Sąd dał wiarę, jedyną istotniejszą zmianą na przestrzeni ostatnich kilku lat była wymiana stolarki okiennej. Niemniej zauważyć należy, że powyższe przedsięwzięcie miało miejsce osiem lat temu, a nadto zostało dokonane z inicjatywy powódki i w połowie przez nią sfinansowane (pozwany zwrócił połowę poniesionych kosztów). Jeśli powyższa zmiana wpłynęła na kwalifikację lokalu, to powstaje pytanie, dlaczego pozwany wówczas nie zmienił kategorii lokalu i zwlekał z tym przez blisko dekadę. Zdaniem Sądu ww. zmiana nie miała jednak tak istotnego znaczenia dla podniesienia standardu, by wpłynąć na przesunięcie lokalu do najwyższej kategorii. Wniosek ten jest o tyle uzasadniony, gdy uwzględni się obecny stan i położenie lokalu w obrębie budynku. Na podstawie zeznań B. W. Sąd ustalił bowiem, że lokal wciąż jest wyposażony w stare drzwi wejściowe, a nadto ma dość nietypowy układ, albowiem z klatki schodowej do tego mieszkania prowadzi korytarz dzielony z sąsiadem, z kolei do łazienki i toalety wchodzi się z kuchni, co ze względów sanitarnych czy higienicznych nie jest zbyt fortunnym rozwiązaniem. Nadto, lokal znajduje się na trzecim piętrze, a w jego pobliżu nie ma windy (wedle powódki znajduje się w drugim skrzydle budynku). Z tego względu trudno uznać, by istniały uzasadnione powody na przesunięcie tego lokalu do najwyższej kategorii. W ostatnim czasie nie zaszły bowiem żadne uzasadnione zmiany, które czyniłyby z przedmiotowego lokal o podwyższonym standardzie, czy lokal luksusowy. Strona pozwana nie wykazała także, aby poniosła w ostatnim czasie istotne nakłady na polepszenie stanu części wspólnych budynku, w którym jest położony przedmiotowy lokal mieszkalny. Twierdzenia pozwanej o remoncie piwnic, pralni, suszarni, wymiany stolarki drzwiowej czy dachu nie znajdują potwierdzenia w zeznaniach powódki. Natomiast innych dowodów pozwana nie przedstawiła. Stolarka drzwiowa została wymieniona tylko w lokalach opróżnionych, które zostały skierowane do ponownego wynajęcia. Pozwana nie zaprzeczyła także twierdzeniom powódki, że odnowienie elewacji dokonane trzy lata temu zostało poczynione ze środków Gminy M. G.. W tym stanie rzeczy Sąd przyjął, że niesprawiedliwe, niesłuszne w świetle powszechnie akceptowanych zasad moralnych, w szczególności zasady sprawiedliwości, byłoby tak znaczne podwyższenie wysokości czynszu.

Z tego względu, Sąd ustalił, że zmiana stawki czynszu powinna nastąpić w obrębie kategorii II. Jak wynika z zarządzenia nr (...) z dnia 29 stycznia 2020r. Dyrektora Oddziału Biura (...) w G. nowa stawka czynszu dla lokali II. kategorii wynosi aktualnie 8,40 zł (poprzednio 5,61 zł). Mając zatem na względzie powierzchnię przedmiotowego lokalu (48,20 m2) należało ustalić nową stawkę na poziomie 404,88 zł.

Nowa stawka czynszu nie przekracza 3% wartości odtworzeniowej lokalu. Jak wynika, z obwieszczenia Wojewody (...) z dnia 28 września 2020r. w sprawie ustalenia wysokości wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych dla województwa (...) i miasta G. będącego siedzibą Wojewody i Sejmiku Województwa od 1 października 2019 roku do 31 marca 2020 roku, wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych w wysokości dla województwa (...) z wyłączeniem miasta G. wynosił 4.790 zł (Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2019r., poz. 4336). Zatem za prawidłowe co do zasady należało uznać dokonane przez pozwanego wyliczenia.

Z powyższych względów, na mocy art. 189 kpc i art. 8a ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego Sąd ustalił, że podwyżka wysokości czynszu najmu lokalu w G. przy ul. (...), dokonana wypowiedzeniem z dnia 19 lutego 2020r jest zasadna, ale w innej wysokości niż wynikająca z wypowiedzenia - to jest w wysokości 404,88 zł.

Uwzględniając dotychczasową wysokość czauszu należało uznać, że strony wygrały w posobnym stosunku. Jednak, uznając, że zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, o jakim mowa w art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu. W myśl przepisu art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Zważyć bowiem należy, iż nieskonkretyzowanie w przepisie art. 102 kpc „wypadków szczególnie uzasadnionych” oznacza, że to sądowi rozstrzygającemu sprawę została pozostawiona ocena, czy całokształt okoliczności pozwala na uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, przemawiający za nieobciążaniem strony przegrywającej spór kosztami procesu w całości lub w części. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie. W wyroku z dnia 2 października 2015r., I ACa 2058/14 LEX nr 1820933 Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że sposób skorzystania z przepisu art. 102 kpc jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione", ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu, która następuje niezależnie od przyznanego zwolnienia od kosztów sądowych. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w postanowieniu z dnia 22 lutego 2011r., II PZ 1/11 trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 kpc. Dokonując tej oceny sąd orzekający winien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania że jest ona wadliwa. Nadto, należy zwrócić uwagę, że zastosowanie przepisu art. 102 kpc nie wymaga osobnego wniosku od strony przegrywającej. Powinno ono być ocenione w całokształcie okoliczności konkretnego przypadku, z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego do kręgu tych okoliczności zalicza się między innymi ciężką sytuację strony przegrywającej (por. wyrok SN z dnia 17 listopada 1972r., I PR 423/72, OSNC 1973, Nr 7-8, poz. 138).

Sąd miał na uwadze, że powódka jest osobą w podeszłym wieku, utrzymuje się jedynie z niewysokiej emerytury, co pozwala na zaspokojenie tylko najpilniejszych potrzeb życia codziennego. W takim stanie rzeczy obciążenie powódki kosztami postępowania mogłoby doprowadzić do sytuacji, że powódka nie będzie miała dostatecznych środków na kontynuowanie leczenia.

Ponadto, na podstawie art. 22 ³ ust. 1 i 2 ustawy z dnia z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 75) Sąd ustalił i przyznał radcy prawnemu M. D. wynagrodzenie tytułem pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w kwocie 332,10 zł w wysokości 100 % stawki podstawowej wyliczonej od wartości przedmiotu sporu (270 zł) powiększonej o podatek od towarów i usług w aktualnie obowiązującej stawce 23 %.

Uwzględniając dotychczasową wysokość czynszu należało uznać, że strony wygrały w podobnym stosunku. W związku z tym, na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1, i 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd od pozwanej połowę opłaty sądowej od pozwu w kwocie 50 zł, od uiszczenia której powódka była zwolniona.