Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym, w składzie:

Przewodniczący:	SSR Justyna Supińska
Protokolant:	sekr. sąd. Magdalena Czapiewska

po rozpoznaniu w dniu 08 lipca 2016 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G.

przeciwko E. M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej E. M. na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. kwotę 2 334,25 złotych ( dwa tysiące trzysta trzydzieści cztery złote dwadzieścia pięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2 468,67 złotych za okres od dnia 20 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  odstępuje od obciążania pozwanej E. M. kosztami procesu.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 sierpnia 2015 roku powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanej E. M. kwoty 2 564,25 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 2 468,67 złotych za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż pozwana E. M. oraz poprzednik prawny powoda, zawarli w dniu 13 maja 2009 roku umowę kredytu gotówkowego, który nie został przez pozwaną zwrócony w całości. Na dochodzoną niniejszym pozwem kwotę składa się: kapitał w kwocie 638,08 złotych, odsetki umowne banku w kwocie 167,07 złotych, odsetki karne banku w kwocie 85,63 złotych, odsetki ustawowe banku w kwocie 272,63 złotych, koszty korespondencji banku w kwocie 200 złotych, koszty windykacyjne banku w kwocie 309 złotych, koszty sądowe w kwocie 77,08 złotych, zaliczki komornicze w kwocie 18,50 złotych, opłata administracyjna w kwocie 97,76 złotych oraz odsetki ustawowe – odsetki dynamiczne powoda w kwocie 698,49 złotych.

Postanowieniem z dnia 01 grudnia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IX C 2604/15 Sąd Rejonowy w Elblągu stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do Sądu Rejonowego w Gdyni.

W odpowiedzi na pozew pozwana E. M. wniosła o oddalenie powództwa w całości, a w przypadku zasądzenia dochodzonego roszczenia – o jego rozłożenie na raty. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że powód nie wykazał, że nabył wierzytelność od (...) Spółki Akcyjnej, albowiem nabycie tej wierzytelności nie wynika z umowy sprzedaży wierzytelności ani załącznika; nadto pozwana zakwestionowała także naliczanie przez powoda odsetek dynamicznych oraz wniosła również o oddalenie powództwa w oparciu o treść art. 5 k.c. z uwagi na jej trudną sytuację materialną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 maja 2009 roku E. M. oraz (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zawarli umowę o numerze (...) ( numer (...)) – umowę kredytu gotówkowego, przyznania limitu kredytowego i wydania karty kredytowej.

niesporne, a nadto: umowa z dnia 13 maja 2009 roku – k. 49-54 akt

Dnia 26 kwietnia 2011 roku (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zawarła z B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. umowę sprzedaży wierzytelności szczegółowo określonych w załącznikach do aneksu z dnia 21 czerwca 2011 roku oraz aneksu z dnia 14 listopada 2011 roku. Przedmiotem sprzedaży była m.in. wierzytelność przysługująca bankowi z tytułu zawartej z E. M. umowy o numerze sprawy (...).

umowa przelewu wierzytelności z dnia 26 kwietnia 2011 roku – k. 55 akt, aneks z dnia 21 czerwca 2011 roku – k. 56 akt, aneks z dnia 14 listopada 2011 roku – k. 57 akt, wyciąg z załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 26 kwietnia 2011 roku – k. 58 akt

W dniu 04 sierpnia 2015 roku B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych, z którego wynikało, iż na podstawie umowy cesji wierzytelności z umowy o kredyt gotówkowy z dnia 13 maja 2009 roku przysługuje mu w stosunku do E. M. wierzytelność w łącznej kwocie 2 564,25 złotych.

wyciąg z ksiąg rachunkowych – k. 47 akt

W dniu 14 sierpnia 2015 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 20 złotych.

W dniu 14 września 2015 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 20 złotych.

W dniu 14 października 2015 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 20 złotych.

W dniu 12 listopada 2015 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 20 złotych.

W dniu 14 grudnia 2015 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 20 złotych.

W dniu 14 stycznia 2016 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 20 złotych.

W dniu 15 lutego 2016 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 20 złotych.

W dniu 14 marca 2016 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 30 złotych.

W dniu 14 kwietnia 2016 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 30 złotych.

W dniu 12 maja 2016 roku E. M. uiściła na wskazany w pozwie rachunek bankowy kwotę 30 złotych.

potwierdzenie dokonania wpłaty – k. 81-90 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że nie były one kwestionowane w zakresie ich mocy dowodowej przez żadną ze stron.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

W niniejszej sprawie powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanej E. M. kwoty 2 564,25 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 2 468,67 złotych za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, swoje roszczenie wywodząc z łączącej strony umowy o kredyt gotówkowy z dnia 13 maja 2009 roku zawartej z poprzednikiem prawnym powoda (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W..

W ocenie Sądu, wbrew podniesionym przez pozwaną E. M. zarzutom, nie było wątpliwości co do legitymacji czynnej powoda.

Zgodnie z treścią art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z treści przedłożonej przez powoda umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 26 kwietnia 2011 roku oraz aneksu do tej umowy z dnia 21 czerwca 2011 roku i z dnia 14 listopada 2011 roku wynikało, że wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży wymienione zostały w załącznikach do tych aneksów. Z treści zaś dołączonego do akt wyciągu z załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności wynikało, iż przedmiotem przelewu pomiędzy stronami umowy tj. (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W. a B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G., była wierzytelność w stosunku do E. M., we wskazanej tam wysokości, wynikająca ze sprawy o numerze (...), który to numer wskazany został także na umowie o kredyt gotówkowy z dnia 13 maja 2009 roku zawartej przez pozwaną E. M. z (...) Bank Spółką Akcyjną z siedzibą w W..

Nadto, powód przedkładając w niniejszej sprawie dokument księgowy w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego, a więc dokument będący dokumentem prywatnym stanowiącym dowód wyłącznie tego, że osoba, która go podpisała złożyła zawarte tam oświadczenie, wykazał sam fakt nabycia wierzytelności w drodze umowy przelewu wierzytelności. Dane ujmowane w księgach rachunkowych funduszu oraz wyciągu z tych ksiąg stanowią bowiem dowód tego, że określonej kwoty wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia, np. cesji wierzytelności. Dokumenty te potwierdzają więc sam fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności, nie stanowiąc jednak dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności oraz istnienia i wysokości nabytej wierzytelności. Okoliczności te, w razie ich kwestionowania przez stronę przeciwną, powinien wykazać fundusz odpowiednimi środkami dowodowymi, zgodnie z ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2013 roku, sygn. akt V CSK 329/12, Lex nr 1375500).

Mając zatem na względzie powyższe, nie było wątpliwości, iż powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. nabył wierzytelność będącą przedmiotem niniejszego postępowania, a zatem jest uprawniony do jej dochodzenia w drodze przedmiotowego procesu.

Również za niezasadny uznać należało zarzut pozwanej E. M. odnośnie braku podstaw do naliczania przez powoda dalszych odsetek od nabytej wierzytelności. Zgodnie bowiem z treścią art. 509 § 2 k.p.c. – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, a zatem również i uprawnienie do naliczania dalszych odsetek za opóźnienie.

Zgodnie z treścią art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Art. 5 k.c. jest najważniejszym z przepisów zawierających tzw. klauzule generalne. Stanowi on, że treść (granice) wszystkich uprawnień materialnego prawa cywilnego określają nie tylko normy prawne tworzące poszczególne uprawnienia, ale także zasady współżycia społecznego i społeczno –gospodarcze przeznaczenie danego prawa. Ujęte w tym przepisie społeczno – gospodarcze przeznaczenie prawa i zasady współżycia społecznego należy traktować jako normy społeczne ogólne, odnoszące się do wszystkich możliwych przypadków, gdy powoływanie się na prawo podmiotowe nie stanowi jego wykonywania, lecz jego nadużywanie, które nie jest społecznie aprobowane i w związku z tym nie korzysta z ochrony prawnej.

Wynikający z art. 5 k.c. zakaz nadużywania prawa podmiotowego daje wprawdzie możliwość korygowania obowiązującego prawa przedmiotowego zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez społeczne wartości i normy moralne akceptowane w społeczeństwie, niemniej jednak przepis ten ma charakter wyjątkowy i może być zastosowany tylko po wykazaniu wyjątkowych okoliczności (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07 lutego 2007 roku, sygn. akt III CSK 208/06). Z istnienia zaś domniemania, że korzystający z prawa podmiotowego postępuje zgodnie z zasadami współżycia społecznego, wynika, iż ciężar dowodu wykazania istnienia okoliczności faktycznych uzasadniających ten zarzut spoczywa na tym, kto ten zarzut podnosi (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2012 roku, sygn. akt I ACa 19/2012, Lex nr 1125305).

Pozwana E. M. powołując się na zarzut naruszenia art. 5. k.c. przez powoda nie wskazała, jaka konkretnie zasada współżycia społecznego została przez niego naruszona. Pozwana oparła się jedynie na twierdzeniu, że domaganie się przez powoda zwrotu udzielonego jej kredytu w takiej sytuacji materialnej i życiowej, w jakiej się ona znajduje, stanowi nadużywanie prawa.

W ocenie Sądu, powód dochodząc zwrotu udzielonego pozwanej E. M. kredytu, również co do jego wysokości, wykonuje swoje prawo, ale nie nadużywa go, zaś Sąd nie dopatrzył się na gruncie niniejszej sprawy istnienia okoliczności rażących i nieakceptowanych, które świadczyłyby o naruszeniu zasad współżycia społecznego i uzasadniałyby odmowę ochrony prawnej roszczenia powoda w oparciu o normę wynikającą z art. 5 k.c.

Dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. znajduje swoje normatywne podstawy w treści przepisu art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 128 ze zmianami), zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W niniejszej sprawie pozwana E. M. nie kwestionowała zarówno tego, że zawarła umowę o kredyt gotówkowy, jak też tego, iż w związku z trudną sytuacją finansową, spłata zadłużenia nie była regularna i nie następowała w pełnych wysokościach wynikających z umowy, wskazała jednakże, iż dokonała częściowej spłaty zadłużenia dochodzonego w niniejszej sprawie poprzez zapłatę łącznie kwoty 230 złotych w okresie od dnia 14 sierpnia 2015 roku do dnia 12 maja 2016 roku.

W związku z powyższym Sąd zarządzeniem z dnia 17 maja 2016 roku zobowiązał powoda do wskazania, w jaki sposób zostały rozliczone dokonywane przez pozwaną wpłaty, zakreślając termin 21 dni do wykonania powyższego zobowiązania, pod rygorem zaliczenia tych wpłat na poczet należności głównej. Mimo upływu wyznaczonego terminu, żadne pismo do akt, w wykonaniu powyższego zobowiązania, nie wpłynęło.

W przypadku częściowego spełnienia przez pozwanego świadczenia, którego przedmiotem była suma pieniężna świadczona w celu zwolnienia się z zobowiązania i zaspokającego w ten sposób częściowo żądanie pozwu, świadczenie w tej części wygasa, a wobec nieistnienia wierzytelności w tym zakresie powództwo podlega oddaleniu jako bezpodstawne, chyba, że powód cofnął pozew (w zakresie spełnionego świadczenia, tak również Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 lutego 2014 roku, sygn. akt III CZP 119/13).

A zatem w niniejszej sprawie na skutek częściowego spełnienia przez pozwaną E. M. świadczenia dochodzonego niniejszym postępowaniem, doszło do wygaśnięcia tej części roszczenia objętej pozwem (230 złotych), a tym samym odpadła podstawa prawna do uwzględnienia w tej części powództwa, zwłaszcza, że pozwana nie kwestionowała obowiązku istnienia zobowiązania. W tej sytuacji Sąd udokumentowane przez pozwaną wpłaty dokonane do dnia zamknięcia rozprawy w łącznej w kwocie 230 złotych zaliczył na poczet należności głównej i w tym zakresie powództwo oddalił. W pozostałym zaś zakresie Sąd na podstawie art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 128 ze zmianami) w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 482 k.c. uwzględnił przedmiotowe powództwo, czemu dał wyraz w punkcie I wyroku zasądzając od pozwanej E. M. na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. kwotę 2 334,25 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2 468,67 złotych za okres od dnia 20 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Niniejszy przepis zezwala więc Sądowi na dokonanie modyfikacji sposobu spełnienia zasądzonego świadczenia poprzez ustalenie rat spłaty, dając możliwość orzekania o sposobie spełnienia świadczenia w sposób bardziej dogodny dla zobowiązanego, aniżeli wynikałoby to z regulacji prawa materialnego. Nie ulega wątpliwości, iż skorzystanie z tego uprawnienia możliwe jest tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach i Sąd powinien korzystać z tego uprawnienia wyjątkowo i ze szczególną ostrożnością. Za szczególnie uzasadnione uznać należy sytuacje, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny, czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione; jednakże przy równoczesnym wzięciu pod uwagę sytuacji finansowej i interesów wierzyciela.

Z uwagi bowiem na fakt, że rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia wiąże się z określoną zmianą wysokości zobowiązania (zmniejsza je w zakresie odsetkowym), rozważając zastosowanie przepisu art. 320 k.p.c. nie można kierować się jedynie sytuacją materialną dłużnika, ale należy brać pod uwagę także interes wierzyciela, bowiem rozłożenie na raty należności powoduje, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od świadczeń ratalnych za okres pomiędzy wydaniem wyroku a datą płatności poszczególnych rat (tak Sąd Najwyższy w uchwale 7 Sędziów z dnia 22 września 1970 roku, sygn. akt III PZP 11/70, OSNCP 1971/4/61). Przy czym jednolicie przyjmuje się w orzecznictwie, że rozłożenie na raty może mieć miejsce tylko wtedy, gdy w sprawie zostanie wykazane, że pozwany będzie w stanie realizować spłatę w ratach, że będzie dysponować środkami dla wykonania tak zmodyfikowanego obowiązku.

W niniejszej sprawie pozwana E. M. wskazała, iż jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności i korzysta z dziennego domu pomocy społecznej w G., otrzymując rentę w wysokości 475,53 złotych. Nawet brak ustaleń pozostałych miesięcznych wydatków na żywność, odzież, środki czystości, pozwala stwierdzić w oparciu o zasady doświadczenia życiowego, iż dochody te nie pozwalają pozwanej E. M. na spłatę zasądzonej kwoty nawet w ratach, przy równoczesnym regulowaniu przez nią bieżących opłat i pokrywaniu koniecznych potrzeb życiowych; w takiej zaś sytuacji rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty naruszałoby słuszny interes powoda, w tym między innymi z uwagi na zjawiska ekonomiczne oraz fakt, iż w razie uchybienia w płatności którejś z rat powód mógłby dochodzić jedynie istniejących zaległości, nie mógłby zaś domagać się świadczeń (rat) przyszłych do czasu nadejścia terminu ich zapłaty.

Stąd też mając na względzie powyższe rozważania, Sąd uznał, iż okoliczności niniejszej sprawy nie uzasadniają możliwości skorzystania przez Sąd z rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.

Uwzględniając jednakże powództwo w niniejszej sprawie, Sąd w punkcie III wyroku na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania pozwanej E. M. kosztami postępowania w sprawie. Przepis art. 102 k.p.c. pozwalający, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, na zasądzenie od strony przegrywającej tylko części kosztów lub nie obciążanie jej kosztami w ogóle, jest przepisem szczególnym, stanowiącym wyłom w zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu i urzeczywistniającym zasadę słuszności. Przepis ten nie konkretyzuje owych szczególnie uzasadnionych wypadków, do których się odnosi – pozostawione to więc zostało przez ustawodawcę do uznania sądu, który uwzględniając całokształt okoliczności sprawy kierować się powinien własnym poczuciem sprawiedliwości. Zarówno w doktrynie, jak i praktyce orzeczniczej utrwaliło się przy tym, iż owe szczególne okoliczności związane mogą być zarówno z przebiegiem samego procesu, jak i okolicznościami pozostającymi na zewnątrz procesu – a więc także, a nawet zwłaszcza, dotyczącymi stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Sąd rozpoznający sprawę niniejszą wziął zatem pod uwagę niezwykle trudną sytuację życiową pozwanej, zwłaszcza materialną, ale również i zdrowotną (znaczny stopień niepełnosprawności) oraz związane z tym ograniczone możliwości zarobkowe, jak również okoliczność, iż obowiązek spełnienia zasądzonego świadczenia już sam w sobie będzie wiązał się dla pozwanej z bardzo dużym obciążeniem finansowym. Sąd również miał na względzie fakt, iż powód korzysta ze stałej obsługi prawnej, a sama sprawa nie miała charakteru skomplikowanej i będąc w swoim zarysie sprawą typową nie wymagała ze strony pełnomocnika procesowego ponadprzeciętnego nakładu pracy. Mając zatem na względzie powyższe, Sąd uznał za zasadne odstąpienie od obciążania pozwanej E. M. kosztami niniejszego procesu.

­­­

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień,

2.  odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powoda,

3.  akta przedłożyć z wpływem lub za 30 dni.

SSR Justyna Supińska

G., dnia 19 lipca 2016 roku