Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSR Aleksandra Konkel

Protokolant: Aleksandra Konkel

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy G. – G. Zarząd (...)

przeciwko M. L.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego M. L. na rzecz powoda Gminy G. – G. Zarząd (...) kwotę 2.754,73 zł (dwa tysiące siedemset pięćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami od dnia 26 lutego 2015r. do dnia 31 grudnia 2015 r. w wysokości odsetek ustawowych oraz od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego M. L. na rzecz powoda Gminy G. – G. Zarząd (...) kwotę 628,79 zł (sześćset dwadzieścia osiem złotych siedemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1796/15

UZASADNIENIE

Powód Gmina M. G. – G. Zarząd (...) wniósł o zasądzenie od pozwanego M. L. kwoty 3.037,05 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 2.754,73 zł od dnia 01 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 282,32 od dnia 09 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty tytułem bezumownego korzystania z garażu murowanego posadowionego na działce nr (...), (...), objętej księgą wieczystą (...), stanowiącej część nieruchomości położonej w G. przy ul. (...), której właścicielem pozostaje powódka, za okres od dnia 06 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. Jednocześnie strona powodowa wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany w okresie objętym sporem zajmował bez tytułu prawnego część nieruchomości należącej do powoda przy ul. (...) w G., na której posadowiony jest garaż i nie płacił należnego wynagrodzenia. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się: należność główna w kwocie 2.754,73 zł oraz odsetki skapitalizowane na dzień 31 grudnia 2014 r. w kwocie 282,32 zł.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 3 czerwca 2015r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku orzekł zgodnie z żądaniem pozwu .

W ustawowym terminie pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazał, iż żądanie pozwu jest niezasadne. Strona powodowa powołuje się na przepisy prawa miejscowego regulujące kwestię płatności za garaże komunalne, zatem nie mogą one mieć zastosowania do garażu pozwanego. Garaż ten wybudowany został przez najemcę ze środków własnych, zatem nie jest mieniem komunalnym. Pozwany zakwestionował również żądanie pozwu co do wysokości wskazując, iż żądane przez Gminę kwoty są rażąco wygórowane.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. L. w dniu 7 maja 1990 r. zawarł umowę dzierżawy terenu o powierzchni 30 m ², (stanowiącej własność Skarbu Państwa) pod budowę garażu na czas określony - 6 miesięcy z Przedsiębiorstwem (...) (poprzednik prawny G. Zarząd (...) w G.). W zakreślonym terminie został wzniesiony przez M. L. garaż o powierzchni 18 m ², oznaczony jako boks garażowy nr (...), z którego korzysta nieprzerwanie do dnia dzisiejszego.

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: umowa dzierżawy terenu pod budowę garażu, k. 13-13v; pismo nr(...) (...), k.46; decyzja o warunkach zabudowy, k. 41-43, zeznania pozwanego M. L., k.87-88, k.90; zeznania świadka H. J., k. 86-87, k.90/

Decyzją Wojewody (...) nr (...). (...).1. (...).2013.DS z dnia 19 czerwca 2013 r. nieruchomość zabudowana boksami garażowymi, położona w G. przy ul. (...) oznaczona w ewidencji gruntów jako działka nr (...) w obrębie(...)została nieodpłatnie przekazana na własność Gminie M. G..

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: decyzja Wojewody (...) nr (...). (...).1. (...).(...) z dnia 19 czerwca 2013 r., k.14-15; informacja z rejestru gruntów, k. 11, informacja z mapy ewidencyjnej, k.12, odpis zwykły księgi wieczystej nr (...) –k. 10/

M. L. zwracał się o uregulowanie kwestii uprawnień do gruntu, poprzez jego wykup. Otrzymawszy odpowiedź odmowną wszczął procedurę legalizacji garażu, w wyniku czego uzyskał pozwolenie na użytkowanie garażu. W okresie od 1993r. do 2012r. za garaż pobierane były przez Gminę opłaty na podstawie, przesyłanych pozwanemu, dokumentów określanych jako „aneks do umowy najmu garażu”. Od 2013r. pozwany otrzymywał powiadomienia o wysokości opłat z tytułu bezumownego korzystania z garażu. Pozwany nigdy nie zawierał z Gminą umowy najmu garażu.

/okoliczności bezsporne, nadto dowód: pismo z dnia 12.06.2001r., k.39; decyzja o warunkach zabudowy, k.41-43; wynik analizy, k.40; aneks, k.48-54; zeznania pozwanego M. L., k.87-88, k.90/

W okresie objętym żądaniem pozwu M. L. nie uiszczał na rzecz Gminy żadnych opłat tytułem wynagrodzenia za korzystanie z garażu, uznając żądane kwoty za zbyt wysokie.

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: zeznania pozwanego M. L., k.87-88, k.90 /

Pismem datowanym na 30.01.2015r., doręczonym pozwanemu w dniu 18.02.2015r., powód wezwał M. L. do zapłaty kwoty 3.037,05 zł.

/dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 20-20v/

Za korzystanie, na podstawie umowy, z garaży posadowionych na gruncie Gminy, pobierane jest wynagrodzenie w kwocie 10,13 zł za 1 m ² powierzchni użytkowej garażu. Kwota ta pobierana jest również od osób, które korzystają z garaży bez tytułu prawnego.

/uchwała Rady Miasta G. z dnia nr (...) z dnia 29 września 2005r w sprawie zasad gospodarowania garażami i pobierania opłat; zarządzenie Nr (...) (...) G. z dnia 30 grudnia 2011r/

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny niniejszej sprawy, który był częściowo bezsporny, Sąd ustalił ponadto w oparciu o dowody z dokumentów, których prawdziwość i rzetelność nie była podważana przez strony. Dowody z dokumentów zgromadzonych w toku niniejszego postępowania Sąd uznał za dowody pełnowartościowe, albowiem ich wiarygodność, ani rzetelność nie budziła zdaniem Sądu wątpliwości. Strony nie kwestionowały zgodności z oryginałami złożonych do akt sprawy kopii dokumentów, co pozwoliło na przyznanie im mocy dowodowej.

W swych ustaleniach Sąd oparł się na zeznaniach świadka H. J., które uznał za spójne, logiczne, korespondujące z materiałem zgromadzonym w toku postępowania, w szczególności z umową dzierżawy pod budowę garaży. Świadek potwierdziła korzystanie z garażu oraz jego wybudowanie przez pozwanego. Również zeznania złożone przez pozwanego stanowiły podstawę ustaleń faktycznych, zwłaszcza co do braku zawarcia z Gminą umowy najmu spornego garażu oraz braku ponoszenia opłat za korzystanie z niego.

Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem ustalenia wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwanego ze spornego garażu. W ocenie Sądu ustalenia wysokości wynagrodzenia wynika wprost z przepisów prawa miejscowego, obowiązującego na terenie Miasta G.. W związku z tym przeprowadzenie dowodów w powyższym zakresie zawnioskowanych przez strony było zbędne.

Przedmiot sporu sprowadzał się do ustalenia zasadności żądania powódki zapłaty z tytułu bezumownego korzystania z terenu będącego jej własnością.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w myśl art. 225 kc w zw. z art. 224 § 2 kc samoistny posiadacz w złej wierze zobowiązany jest do wynagrodzenia właścicielowi za korzystanie z jego rzeczy. Przepis powyższy mocą art. 230 kc ma zastosowanie również do posiadacza zależnego w złej wierze. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości dotyczy faktycznego wykonywania czynności na nieruchomości właściciela, a zatem uwzględnia się stan faktyczny, który rzeczywiście wystąpił (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 września 2015r. sygn. akt I ACa 450/15). Stąd dla uznania żądania zapłaty za zasadne, wymagało ustalenia, że pozwany była w okresie spornym posiadaczem gruntu, a jego posiadanie było w złej wierze. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2015 r. sygn. akt I CSK 360/14 w złej wierze jest ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo wie, że prawo to mu nie przysługuje albo też ten, kto wprawdzie nie ma świadomości co do nieprzysługiwania mu określonego prawa, jednakże jego niewiedza nie jest usprawiedliwiona w świetle okoliczności danej sprawy. Tym samym, dobrą wiarę wyłącza zarówno pozytywna wiedza o braku przysługującego prawa, jak i brak takiej wiedzy, wynikający z braku należytej staranności, a więc niedbalstwa.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej wskazać należy, iż sposób w jaki pozwany użytkował garaż w okresie objętym sporem, odpowiada faktycznemu władztwu na rzeczy, w zakresie w jakim uprawnienie do korzystania z niego określa umowa najmu, dzierżawy lub inna umowa, uprawniająca do użytkowania nieruchomości. Pozwany użytkuje garaż jak najemca, stąd uznać należy, iż władztwo w tym zakresie określić należy jako posiadanie zależne.

Zdaniem Sądu po stronie pozwanego wystąpiła również zła wiara. Zgodnie z art. 48 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Część składowa nieruchomości, jaką jest murowany garaż - nie może być w zasadzie przedmiotem odrębnych praw rzeczowych, z wyjątkiem szczególnych przypadków, przewidzianych w ustawie, z których żaden tu nie zachodzi. Nie może istnieć taka sytuacja, że kto inny jest właścicielem rzeczy (w danym wypadku - gruntu), a kto inny jej części składowej (garażu). Część składowa dzieli losy całości, do której należy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 1965 r. sygn. akt III CR 23/65).

Bezspornym jest, że po wybudowaniu garażu pozwany nie zawierał z właścicielem gruntu żadnej umowy, która stanowić miała podstawę do zajmowania przezeń gruntu. Miał zatem świadomość, że własność nieruchomości, na której garaż został posadowiony, należy do Skarbu Państwa, a następnie do Gminy. Pozwany zwracał się o uregulowanie kwestii uprawnień do gruntu, na którym garaż został zbudowany, chcąc nabyć go na własność, co jednak nie nastąpiło. Powyższe potwierdza to, że pozwany wiedział, że właścicielem garażu jest Gmina, natomiast jej uprawnienie do korzystania z garażu nie zostało określone. Warto zauważyć, iż złożone przez pozwanego kopie „aneksów” opatrzone są adnotacją „od 10 lat brak umowy do czego ten aneks” (vide k.52-53) co potwierdza tezę, że pozwany miał świadomość braku tytułu prawnego do dysponowania garażem. Zawarta zaś w 1990 r. na okres sześciomiesięczny, umowa dzierżawy podstawy takiej nie stanowi, przewidując jedynie pierwszeństwo w zawarciu umowy najmu wybudowanego garażu (vide: ust.12 umowy).

Z przytoczonych względów należało przyjąć, że posiadanie pozwanego było posiadaniem w złej wierze. Powyższe prowadzi zaś do wniosku, że zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia na podstawie art. 224 § 2 kc i 225 kc w zw. z art. 230 kc.

Właścicielowi z tytułu bezumownego korzystania z jego mienia należy się wynagrodzenie odpowiadające kwocie, jaką właściciel mógłby uzyskać za korzystanie z gruntu, gdyby oddał rzecz do korzystania na podstawie umowy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 września 2015 r. sygn. akt VI ACa 1575/13 zarówno powstanie roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, jak i wysokość wynagrodzenia nie zależą od tego, czy właściciel w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, jakąkolwiek szkodę, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść, czy efektywnie korzystał z rzeczy. Wysokość wynagrodzenia jest niezależna od rzeczywistych strat właściciela i rzeczywistych korzyści odniesionych przez posiadacza. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia. W kwestii wymiaru opłaty powodowa Gmina powołała się na uchwałę(...) z dnia 13 stycznia 2005r. W ocenie Sądu, zastosowanie w sprawie niniejszej znajduje jednak uchwała Rady Miasta G. z dnia nr (...) z dnia 29 września 2005r. w sprawie zasad gospodarowania garażami i pobierania opłat, bowiem jest późniejsza od uchwały wskazanej przez Gminę, a nadto dotyczy wprost garaży. Nie oznacza to jednak, że wysokość stawki wskazanej w tej uchwale w kwocie 3,20 zł za 1 m ² garażu jest aktualna. W § 6 p.7 i 8 uchwały przewidziano bowiem tryb zmiany przewidzianej w niej wysokości, przekazując jej ustalanie do kompetencji prezydenta. W myśl p.8 wysokość miesięcznych stawek bazowych czynszu za najem 1 m ² powierzchni użytkowej garażu w kolejnych latach ustalana będzie przez Prezydenta Miasta G. z uwzględnieniem postanowień ust.7. W tym miejscu wskazać należy na treść zarządzenia nr (...) Prezydenta Miasta G. z dnia 30.12.2011r., z którego §1 ust.3 p.2 wynika, że na 2012 rok nowa stawka bazowa czynszu za najem 1 m ² powierzchni użytkowej garażu wynosi 10,13 zł. W przypadku pozwanego miesięcznie stawka wynosi zatem 182,34 zł miesięcznie (18 m ² x 10,13 zł). Taką zatem kwotę Sąd uznał za zasadną w wymiarze miesięcznym. Za okres objęty pozwem (od 6 lipca 2013r. do 31 grudnia 2014r.) wynagrodzenie wynosi zatem 3.252,66 zł. Tym niemniej, powódka domagała się z tego tytułu kwoty 2.754,73 zł, zatem, mając na względzie regulację art. 321 kpc, zakazującą orzekania ponad żądanie pozwu, Sąd zasądził na rzecz Gminy kwotę objętą tym żądaniem określoną jako należność główna, o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 kc. W kwestii odsetek Sąd miał na względzie to, że roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie, ma charakter bezterminowy. Wynagrodzenie to obejmuje cały okres, przez który posiadacz konkretną rzecz posiadał, nie dzieli się przy tym tej należności na świadczenia okresowe, lecz wynagrodzenie to jest należnością jednorazową za cały okres korzystania. Zobowiązany do świadczenia winien je spełnić niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Powódka nie wykazała, by wzywała pozwanego do zapłaty wcześniej niż pismem z dnia 30 stycznia 2015 r., które zostało przezeń odebrane w dniu 18 lutego 2015 r. W wezwaniu powódka zakreśliła termin 7 dni na zapłatę zaległości. W związku z tym, że pozwany – mimo wezwania - nie zapłacił powódce, Sąd uznał, że powódka zasadnie żądać odsetek może od dnia 26 lutego 2015 r., czyli następnego dnia po upływie 7 dni od doręczenia wezwania.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z odpowiedzialnością za wynik procesu, stosownie do treści art. 98 kpc w zw. z art. 99 kpc i 100 kpc, mając na względzie wynik postępowania. Powódka dochodziła od pozwanego łącznie 3.037,05 zł. Powództwo uwzględniono natomiast do wysokości 2.754,73 zł. W związku z tym powódka wygrała postępowanie w 91 %. Z tego względu Sąd w pkt III wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 628,79 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Na koszty postępowania po stronie powódki składały się kwoty: opłaty od pozwu – 152 zł, kosztów zastępstwa procesowego wysokości 600 zł, to jest łącznie 752 zł. 91% z tej kwoty to 684,32 zł. Pozwany poniósł natomiast koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w łącznej kwocie 617 zł, z czego 9% to 55,53 zł. W wyniku kompensaty należności uzyskano kwotę 628,79 zł, która podlegała zasądzeniu na rzecz powódki.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)