Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR del. do SO Michał Jank

Protokolant: st. sekr. sąd. Danuta Szpanowska- Bartkowska

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2018 roku w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa K. T.

przeciwko Gminie Miasta G.

o ustalenie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki K. T. na rzecz pozwanej Gminy Miasta G. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powódka K. T. wniosła o ustalenie, iż przysługuje jej wyłączne prawo do dysponowania grobem położonym na cmentarzu G., gdzie pochowana została W. M..

W uzasadnieniu wskazała, iż przedmiotowy grób został wykupiony na 40 lat przez Z. P.- przybraną córkę W. M.. W. M. jest siostrą M. M. (2), której córką jest Z. C. (1), której córką jest z kolei A. R., która jest matką powódki. Powódka należy więc do kręgu osób wymienionych w art. 10ust. 1 ustawy z 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych.

Pozwana Gmina Miasta G. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu zakwestionowała, aby powódka była osobą na określoną w art. 10 ust. 1 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Podniosła, że są jeszcze inne osoby, które są uprawnione do tego grobu. Zakwestionowała także legitymację czynną powódki w niniejszej sprawie wskazując, iż pozwanymi winny być osoby, którym w świetle cytowanego przepisu przysługuje prawo do grobu. Pozwany nie może decydować, komu przysługuje prawo do grobu, nie kwestionował wiec nigdy takiego uprawnienia powódki. Zachodzi w niniejszej sprawie współuczestnictwo konieczne po stronie pozwanej osób, którym przysługuje prawo do przedmiotowego grobu.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 listopada 1947 r. zmarła W. M. – córka E. i L. z domu E.. Pochowana została na cmentarzu G..

/okoliczności bezsporne, nadto odpis skrócony aktu zgonu W. M. – k. 66/

W dniu 3 marca 1943 r. zmarła M. M. (2), córka E. i L. z domu E..

W. M. i M. M. (2) były siostrami, zaś rozbieżność w pisowni nazwisk i imion rodziców wynikała prawdopodobnie z faktu, iż obie urodziły się i wychowywały w odrębnych zaborach.

W. M. miała jedną adoptowaną córkę Z. P., przy czym nie wiadomo, czy była to adopcja w sensie prawnym. Z. P. miała dwójkę dzieci, z których jedno już nie żyje.

Mężem M. M. (2) był P. C.. Mieli oni czworo dzieci, w tym córkę - Z. C. (1), która wyszła za mąż za P. R.. Pozostałe dzieci M. M. (2) i P. C. już nie żyją, żyją natomiast ich dzieci (wnuki M. M. (2) i P. C.), z którymi powódka nie ma kontaktu.

Córką P. R. i Z. C. (1) była A. R., która wyszła za mąż za T. L.. P. R. i Z. C. (2) mieli tez syna J., który już nie żyje; żyją natomiast jego dzieci – S. R. i W. Z. (1).

Córką A. R. i T. L. była K. L., która wyszła za mąż za P. T.. Córką K. L. i P. T. jest powódka.

/dowód: odpis skrócony aktu zgonu – k. 7, 9; odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 9, 10; pismo powódki z 19.05.2018 r. – k. 68; zeznania powódki - k. 58-60/

Powódka ma kuzynów, którzy byliby uprawnieni do dysponowania przedmiotowym

grobem, jednakże nie ma z nimi żadnego kontaktu.

/okoliczność bezsporna/

W. Z. (1), S. R. i A. L. złożyli na potrzeby niniejszego postępowania świadczenia, iż wiedzą o toczącej się sprawie, nie zgłaszają żadnych zastrzeżeń i roszczeń co do tego grobu, popierają stanowisko powódki.

/dowód: oświadczenia - k. 70-72/

S ąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił przede wszystkim w oparciu o przedłożone dokumenty urzędowe – akta stanu cywilnego, z których wynikało pokrewieństwo osób wymienionych w tych dokumentach. Treść tych dokumentów w połączniu z zeznaniami powódki dała podstawę do ustalenia, iż powódka jest krewną w linii bocznej w stosunku do W. M. pochowanej na cmentarzu G.. Sąd miał wprawdzie na uwadze rozbieżność w pisowni imion i nazwisk rodziców W. M. i M. M. (2), jednakże za logiczne uznać należało zeznania powódki, z których wynikało, iż owa rozbieżność była skutkiem zamieszkiwania na terenie znajdującym się pod różnymi zaborami (rosyjskim i pruskim), co mogło mieć wpływ na pisownię imion i nazwisk. Istotne jest, że owe rozbieżności nie były znaczne, co może potwierdzać stanowisko powódki w tym zakresie.

Powództwo nie zasługiwało jednak na uwzględnienie.

Z art. 10 ust. 1 ustawy z 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tj. z 2017 po. 912) wynika, że prawo pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej, a mianowicie:

1.  pozostały małżonek(ka);

1.  krewni zstępni

2.  krewni wstępni;

3.  krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa;

4.  powinowaci w linii prostej do 1 stopnia.

Powódka wystąpiła z roszczenie o ustalenie, iż przysługuje jej wyłączne prawo do dysponowania grobem, w którym pochowana jest W. M.. Cytowany powyżej przepis wskazuje na cały szereg osób, które mogłyby mieć prawo do pochowania, a tym samym dysponowania grobem. Powódka w toku postępowania przyznała, że żyją osoby, które w świetle art. 10 ust. 1 ustawy o cmentarzach (…) byłyby uprawnione do korzystania z tego grobu. Zdaniem Sądu przy tak określonym żądaniu pozwu Gmina Miasta G. nie miała legitymacji biernej . Pozwany nie jest podmiotem, który ma możliwość decydowania, komu przysługiwać ma prawo do grobu. Decyzję taką podjąć mogą osoby wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy o cmentarzach (…) . Jeżeli więc powódka żąda ustalenia swego wyłącznego prawa do dysponowania grobem, winna pozwać osoby wymienione w tym przepisie., nie zaś Gminę Miasta G.. Sąd nie ma możliwości, a przede wszystkim nie ma podstaw prawnych do ewentualnego ustalenia prawa do wyłącznego korzystania z grobu w postępowaniu, w którym nie biorą udziału osoby potencjalnie zainteresowane tym grobem.

Podzielić też należy pogląd, że przy takim żądaniu pozwu współuczestnictwo osób określonych w art. 10 ust. 1 ustawy o cmentarzach (…) ma charakter konieczny (art. 195 kpc) . Z tego też powodu zobowiązano powódkę do wskazania imion, nazwisk i adresów osób określonych w art. 10 ust.1 ustawy o cmentarzach. Powódka nie przedstawiła danych wszystkich tych osób, co uniemożliwiło wezwanie ich do udziału w sprawie, to zaś uzasadniało oddalenie powództwa (wyrok SN z 10.06.1997 r., II CKN 326/97). Jednocześnie art. 195 kpc zmierza do usunięcia niekorzystnych skutków procesowych w przypadku, gdy powód w pozwie wskazał jako pozwanych nie wszystkie osoby, przeciwko którym sprawa toczyć się może tylko łącznie; dotyczy on zatem jedynie przypadków współuczestnictwa koniecznego, w którym z istoty stosunku prawnego lub z mocy przepisu ustawy bierną legitymację procesową ma nie którykolwiek z zainteresowanych w zaprzeczeniu żądaniom pozwu, ale wszyscy zainteresowani łącznie. Nie może więc mieć zastosowania w sytuacji, w której pozwany został wskazany przez powoda w sposób błędny. (por. orz. SN z: 30.1.1952 r., C 1619/51, Legalis; 22.1.1961 r., 2 CR 132/61, OSP 1962, Nr 12, poz. 325 z notką W.Ś.; W. Siedlecki , Przegląd, 1963, s. 287; E. Wengerek , Przegląd, 1964, s. 42).

Z uwagi na powyższe Sąd orzekł jak w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania rzeczono na mocy art. 98 kpc, 99 kpc 108 kpc zasądzając

od powódki koszty zastępstwa procesowego w minimalnej wysokości.