Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Elblągu V Wydział Gospodarczy w składzie następującym:

Przewodniczący- SSR Marlena Brzozowska

Protokolant- stażysta J. T.

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2016 roku w Elblągu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej we W.

przeciwko P. S.

o zapłatę

oddala powództwo

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka Akcyjna we W. domagała się wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym sąd nakaże pozwanemu P. S. zapłatę kwoty 620,10zł z odsetkami ustawowymi od 23.07.2013r. oraz koszty procesu. W uzasadnieniu pozwu powódka podała, iż powód nabył umowa cesji wierzytelności od (...) wierzytelność wobec pozwanego z umowy ubezpieczenia komunikacyjnego OC z dnia 15.05.2013r. dotyczącej pojazdu marki O. (...) nr rej. (...) z tytułu składki w wysokości 496zł wraz z odsetkami naliczonymi od 30.05.2013r.

W dniu 30.09.2015r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty, od którego pozowany wniósł sprzeciw kwestionując w całości zasadność roszczenia powoda i podnosząc, że w dniu 29.01.2013r. nabył pojazd marki O. (...) nr rej. (...), który w dniu 13.03.2013r. oddany został do kasacji, a decyzją z dnia 26.04.2013r. został wyrejestrowany z ewidencji. Pozwany zaprzeczył aby w dniu 15.05.2013r. zawarł umowę ubezpieczenia.

Postanowieniem z dnia 22.10.2015r. Sąd Rejonowy Lublin –Zachód w Lublinie przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w Elblągu stwierdzając skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty.

Powódka w piśmie z dnia 21.12.2015r. podtrzymała swoje żądanie i uzupełniała pozew.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Powód nabył od (...) S.A. V. (...) umową sprzedaży wierzytelności z dnia 28.05.2015r. wierzytelności wynikające z umów ubezpieczenia obowiązkowego komunikacyjnego oznaczone szczegółowo w załączniku nr 3 do umowy. /dowód: umowa przelewu k.16-24/

Pozwany dnia 29.01.2013r. nabył pojazd marki O. (...) nr rej. (...). Pojazd ten w dniu 13.03.2013r. oddany został do kasacji, a decyzją Starosty (...) z dnia 26.04.2013r. został wyrejestrowany z ewidencji pojazdów /niesporne/

Utrwalony w judykaturze i niekwestionowany w nauce jest pogląd, że przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Sąd nie jest zatem zwolniony z obowiązku dokonania prawidłowej oceny materialnoprawnej zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach (orzeczenie SN z dnia 29 maja 1958 r., 1 CR 969/57, OSNC 1960, nr 1, poz. 14; wyroki SN: z dnia 15 września 1967 r., III CRN 175/67, OSNC 1968, nr 8-9, poz. 142; z dnia 15 marca 1996 r., I CRN 26/96, OSNC 1996, nr 7-8, poz. 108; z dnia 6 czerwca 1997 r., I CKU 87/97, Prok. i Pr. - wkładka 1997, nr 10, s. 44; z dnia 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, Prok. i Pr. 1999, nr 9, s. 30). Jeżeli zatem w świetle przytoczonych przez powoda okoliczności brak podstaw do uwzględnienia żądania pozwu, sąd wyrokiem zaocznym oddala powództwo (zob. wyrok SN z dnia 6 czerwca 1972 r., III CRN 30/72, Biul. SN 1972, nr 10, poz. 178). Zob. szerzej K. W., Wyrok zaoczny oddalający powództwo, (...) 2011, nr 3, s. 36 i n. oraz cytowana tam literatura).

Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności obowiązkiem powoda było przedstawianie twierdzeń i wskazywanie dowodów na ich poparcie (art. 232 k.p.c.), ale również dołożenie należytej staranności, by przeprowadzenie dowodów całkowicie od nich zależnych było w ogóle możliwe. Wszelkie zaniechania w zakresie inicjatywy dowodowej ocenione być muszą jako zawinione przez stronę (zob. wyrok SA w Katowicach z dnia 13.10.2009r., sygn. akt V ACa 377/09). Sąd nie ma obowiązku działania z urzędu w postępowaniu gospodarczym, prowadzonym z udziałem podmiotów profesjonalnie zajmujących się działalnością gospodarczą, co jest zgodne z obecnymi tendencjami w ukształtowaniu kontradyktoryjnego postępowania sądowego (wyrok SN 26.04.2007r., sygn. akt II CSK 22/07).

Wyrazem kontradyktoryjnego charakteru postępowania cywilnego jest przede wszystkim dyspozycja art. 232 k.p.c., określająca obowiązek stron do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, co z kolei jest potwierdzeniem reguły zawartej w art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że powód składając pozew powinien udowodnić fakty, które w jego ocenie świadczą o zasadności powództwa. Co do zasady to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia twierdzeń zawartych w pozwie, bowiem to on domaga się zapłaty i powinien udowodnić zasadność swojego roszczenia. W tym wypadku na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że nabył wierzytelności względem pozwanego od (...) oraz że pomiędzy pozwanym w (...) zawarta została umowa ubezpieczenia komunikacyjnego dotyczącego przedmiotowego pojazdu w ramach której udzielona została właścicielowi pojazdu ochrona ubezpieczeniowej.

Zasadnicze wątpliwości Sądu budziła legitymacja czynna strony powodowej, która to okoliczność badana jest przez orzekający w sprawie Sąd z urzędu. Dla oceny zasadności żądania koniecznym było zatem ustalenie czy w istocie strona powodowa jest uprawniona do wytoczenia powództwa przeciwko pozwanemu tj. czy w istocie dysponuje legitymacją procesową, w dalszej natomiast kolejności ocenie podlega merytoryczna zasadność zgłoszonego żądania. Legitymacja procesowa jest to określone normami prawa materialnego uprawnienie konkretnego powoda do dochodzenia sądowej ochrony określonego roszczenia materialnoprawnego przeciwko konkretnemu pozwanemu. Sąd, stwierdziwszy brak legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej), zamyka rozprawę (art. 224 § 1 i art. 316 § 1) i wydaje wyrok oddalający powództwo.

Swoją legitymację do działania w niniejszym procesie powód uzasadniał umową cesji zawartą z (...), co dokumentował umowa przelewu wierzytelności z dnia 28.05.2015r. W wyniku przelewu wierzytelności może dojść do zmian podmiotowych po stronie wierzyciela, gdyż przelew (cesja), o którym mowa w przepisie art.509 k.c. jest umową, z mocy której wierzyciel przenosi na nabywcę wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika. Umową cesji dotychczasowy wierzyciel przenosi więc wierzytelność na nowego wierzyciela. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę i utrata jej przez cedenta – zbywcę. Przelew powoduje więc, że cedent przestaje być wierzycielem, a staje się nim cesjonariusz. Dotychczasowy wierzyciel zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Cesjonariusz nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu. Zmienia się tylko osoba wierzyciela, czyli osoby uprawnionej do żądania spełnienia świadczenia. Powód składając umowę przelewu z dnia 28.05.2015r. nie dołączył do niej załącznika nr 3 do umowy, a jak wynika z treści zapisu §2 pkt 2 to jakie wierzytelności objęte zostały umowa określone miało być właśnie w tym załączniku. Dokumentu tego powód nie złożył, tym samym nie wykazał, że nabył wierzytelność przysługującą(...) względem pozwanego. Jedynie na marginesie wskazać należy, iż wszelkie twierdzenia, dowodu i wnioski powinny być przez powoda przedstawione bez zwłoki (art.6§2 k.p.c.), a sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobnię, że nie zgłosiła ich w pozwie lub piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. W tym wypadku do momentu rozpoczęcia rozprawy wyznaczonej na dzień 7.03.2016r. na godz. 8.50 powód nie przedstawił dowodów dla wykazania faktu nabycia wierzytelności. Już po rozprawie dołączono do akt pismo powoda z dnia 26.02.2016r. wraz z płyta CD, które jednak wpłynęło do Biura Podawczego sądu o godz. 9.30.

Poza niewykazaniem legitymacji czynnej, która jest podstawową przesłanką, jaką powód winien wykazać powód również nie udowodnił zasadności żądania. Przedmiotem żądania jest należność z tytułu składki obowiązkowego ubezpieczeniowej odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. Zgodnie z generalną zasadą każdy zarejestrowany pojazd, bez względu na to czy jest używany czy nie, musi mieć polisę OC. Ubezpieczenie Odpowiedzialności Cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest ubezpieczeniem obowiązkowym. Warunki ubezpieczenia OC reguluje ustawa z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t. , ze zm.). Ustawa ta określa m.in. zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu ciąży na posiadaczy pojazdu mechanicznego (art. 23 ust. 1.). Na ubezpieczającym ciąży obowiązek opłacenia składki ubezpieczeniowej, który wynika z art. 805 §1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się opłacić składkę. Podstawowym świadczeniem ubezpieczyciela jest udzielanie ochrony ubezpieczającemu poprzez ponoszenie ryzyka zajścia wypadku ubezpieczeniowego. Na ubezpieczającym zaś ciąży obowiązek spełnienia świadczenia w postaci zapłaty składki. Umowa ubezpieczenia jest umową konsensualną, skuteczność zawarcia umowy ubezpieczenia nie jest uzależniona od zachowania formy szczególnej (patrz: P. F., Polisa ubezpieczeniowa bez podpisu ubezpieczyciela?, (...) 2007, nr 4, s. 45), dokumenty ubezpieczeniowe stanowią jedynie potwierdzenie zawarcia umowy i podlegają ocenie stosownie do treści art. 74 i 75 k.c. (tak wyrok SA w Łodzi z dnia 14 marca 1996 r., I ACr 62/96, OSA 1997, z. 1, poz. 4). Zawarcie następuje przez złożenie zgodnego oświadczenia woli przez strony ( solo consensu) i do skuteczności jej zawarcia nie jest wymagane wydanie dokumentu (umowy, polisy) lub zapłacenie składki przez ubezpieczającego. Ubezpieczyciel stosownie do wymagań zawartych w art. 809 k.c. zobowiązany jest do potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia dokumentem ubezpieczeniowym.

Pozwany zaprzeczył jednak, aby zawarł umowę ubezpieczenia pojazdu. Przyznał, że nabył pojazd w dniu 29.01.2013r., który został wyrejestrowany i oddany do kasacji przed wskazaną przez powoda na 15.05.2013r datą zawarcia umowy ubezpieczenia. W tych okolicznościach powód obowiązany był też wykazać, że dnia 15.05.2013r. umowa ubezpieczenia faktycznie została zawarta, trudno bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której ochroną ubezpieczeniową w ramach obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC objęte jest ryzyko spowodowania szkody przez pojazd, który w okresie objętym ochroną już nie istnieje. Okoliczność zawarcia umowy ubezpieczenia nie została w ogóle udowodniona przez powoda, który nie przedstawił ani umowy ubezpieczenia, ani polisy, ani potwierdzenie pokrycia ubezpieczeniowego. Nie wyjaśnił nawet w jakich okolicznościach miałoby dojść do zawarcia umowy, czy była to nowa umowa, czy też automatyczne odnowienie poprzedniej. Powód żadnych szczegółów nie podał, ograniczając się do przedłożenia umowy przelewu wierzytelności. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w tym brak zgłoszenia jakichkolwiek dowodów przez powoda, dla wykazania zarówno legitymacji czynnej, jak i zasadności żądania nie zachodzą podstawy do uznania, że powód nabył wierzytelności jak również, że zawarta została umowa ubezpieczenia komunikacyjnego, w ramach której udzielono ochrony z tytułu ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC). Powód nie przedstawił o dokumentów, które miałyby potwierdzać ten fakt. W konsekwencji, skoro powód nie wykazał legitymacji czynnej i nie udowodnili, aby umowa ubezpieczenia w ogóle została zawarta brak podstaw do uznania zasadności żądania zapłaty składki wynikającej z umowy ubezpieczenia komunikacyjnego OC.