Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.09.2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania S. S. prawa do emerytury, gdyż do dnia 01.01.1999 roku nie został udowodniony 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach , wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Przedłożone do wniosku świadectwo pracy nie spełnia wymogów formalnych.

Powódka nie zgodziła się z decyzją ZUS, pracowała w warunkach szczególnych ponad 15 lat na stanowisku formowacza wyrobów szklanych, dmuchaczki.

Pozwany organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i domagał się oddalenia odwołania.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

30.07.2013 r. ubezpieczona, urodzona (...), złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury. Udokumentowała staż pracy w łącznym wymiarze 22 lata, 2 miesiące i 15 dni.

W Hucie (...) w T. ubezpieczona zatrudniona była od 21.10.1975 r. do 31.03.1990 r. jako goniec, transportowy wyrobów gorących, sortowacz wyrobów szklanych, dmuchaczka. Dalej pracowała od 01.04.1990 r. do 31.12.1998 r. jako podręczna przy ręcznym formowaniu szkła, hutnik- form.wyr.szkl.na urządz. ręczno mechan. ( dmuchaczka ).

W tym okresie od 08.03.1976 r. do 31.12.1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała prace wymienione w wykazie A dział XIII poz. 3 . Były to prace przy formowaniu szkła, dmuchaczkli szkła, przy transporcie wyrobów gorących. Były to prace wykonywane w szczególnych warunkach.

W okresie od 23.04.1983 r. do 27.01.1984 r. ubezpieczona korzystała z urlopu wychowawczego. Ponadto w latach 1992 do 1998 sporadycznie przebywała na zasiłku chorobowym ( vide: odpowiedź na odwołanie ).

Dowód : świadectwa w aktach ZUS, akta osobowe odwołującej k. 9, w szczególności znajdujące się tam świadectwo pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, zeznania świadka M. K. i T. S. oraz odwołującej k. 18

Sąd uznał zeznania ubezpieczonej i świadków za wiarygodne, zeznania te nie zawierają sprzeczności co do okoliczności istotnych dla rozpoznania niniejszej sprawy, tworzą w miarę spójną, logiczną całość, nadto znajdują potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach ZUS i dokumentach pracowniczych powódki.

Obowiązujące normy prawne w sposób jednoznaczny rozstrzygają, jakie środki dowodowe mogą stanowić podstawę do ustalenia konkretnych okoliczności w postępowaniu przed organem rentowym. W związku z tym organ rentowy, rozpoznając wniosek w sprawie prawa do emerytury , co do zasady może uwzględnić wyłącznie te okresy pracy, które zostały udowodnione za pomocą odpowiednich dokumentów. W przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić odpowiednich zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy z przyczyn od siebie niezależnych, przepisy kodeksu postępowania cywilnego umożliwiają ustalenie danych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

Zaliczenie spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Takie też dowody zostały zgromadzone w niniejszym postępowaniu

Sąd dokonał oceny omówionego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U. z 2009 roku, nr 153,poz.1227 / oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Zgodnie z dyspozycją art. 184 . 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.09.153.1227), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

2. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa .

Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego1983r, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Sąd uznał, iż wystawione ubezpieczonej świadectwa pracy , jak również pozostałe dowody zgromadzone w toku postępowania sądowego tj. zeznania oraz dokumenty z akt osobowych , dają podstawę do zaliczenia spornego okresu do pracy w szczególnych warunkach w świetle przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.). Przepisy rozporządzenia wykonawczego z 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niewątpliwie ubezpieczona w spornym okresie ( poza urlopem wychowawczym ) wykonywała pracę w warunkach szczególnych na stanowiskach wymienionych w świadectwie z dnia 31.12.1998 r. o wykonywaniu prac w szczególnych arunkach, czyli prace określone w wykazie A dziale XIII . Należy niewątpliwie zaliczyć te prace do prac "o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia". Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wymienionych w wykazie A , stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).- por. III UK 86/11 postanow. SN 2012-03-02 LEX nr 1215157.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 01.07.2013 r.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Ubezpieczona za sporny okres zatrudnienia nie przedłożyła świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, które z uwagi na wymogi formalne było wymagane przez pozwany organ rentowy. Mając na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym jak również występujące ograniczenia dowodowe, do przyznania ubezpieczonej prawa do żądanego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia pracy w warunkach szczególnych.

SSO Joanna Siupka - Mróz