Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 30 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy Wydział II Cywilny – Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Irena Dobosiewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2013 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku R. J.

o stwierdzenie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie

na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 9 października 2013 r. w sprawie II Ns 1105/13

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt: II Cz 890/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 października 2013 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w sprawie z wniosku R. J. o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie zwolnił wnioskodawcę od kosztów sądowych w części, tj. od połowy opłaty od wniosku (punkt 1), w pozostałym zakresie wniosek oddalił (punkt 2).

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że wnioskodawca wystąpił o zwolnienie go w całości od kosztów sądowych w sprawie przedkładając stosowne oświadczenie, z którego wynika, że prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, nie posiada nieruchomości, oszczędności i innych wartościowych przedmiotów, tytułem emerytury uzyskuje 1.450,20 zł. Wnioskodawca podał, że miesięczna kwota jego wydatków zamyka się w kwocie 1.350 zł, na którą składają się: koszty zakupu lekarstw – 450 zł, koszty zakupu żywności oraz opłat za mieszkanie – 800 zł, opłata za telefon komórkowy oraz podatek od nieruchomości – 46,60 zł (140 zł na kwartał).

Na wstępie swoich rozważań Sąd Rejonowy przytoczył treść art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zwrócił także uwagę na przepis art. 101 ust. 1 – 3 tej ustawy, po czym zaznaczył, że postępowanie sądowe jest co do zasady odpłatne. Natomiast zwolnienie od kosztów sądowych jest odstępstwem od tej zasady, w interesie osób słabszych ekonomicznie, umożliwiając im realizację konstytucyjnego prawa do sądu. Następnie Sąd zaznaczył, że merytoryczną przesłanką wydania rozstrzygnięcia o częściowym zwolnieniu od kosztów sądowych jest ograniczona możliwość ich poniesienia.

Uwzględniając powyższe Sąd Rejonowy stwierdził, że sytuacja finansowa wnioskodawcy jest na tyle trudna, że bez uszczerbku koniecznego utrzymania jest w stanie uiścić tylko część kosztów postępowania – tj. kwotę 1.000 zł stanowiącą połowę opłaty od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, albowiem uzyskuje on niezbyt wysokie dochody, które w przeważającej części pochłaniają wydatki. Jednakże w ocenie Sądu sytuacja finansowa wnioskodawcy nie jest aż tak trudna, by uzasadnione było zwolnienie go od kosztów postępowania w całości. Osiągane przez niego dochody pozwalają na poczynienie niewielkich oszczędności pozwalających w rezultacie na uiszczenie kwoty 1.000 zł, tym bardziej że wnioskodawca sam prowadzi gospodarstwo domowe. Swoje stanowisko w tym względzie Sąd Rejonowy poparł poglądami orzecznictwa.

Mając powyższe na uwadze Sąd pierwszej instancji postanowił jak w sentencji orzeczenia.

Postanowienie Sądu Rejonowego zaskarżył zażaleniem odnośnie punktu 2 wnioskodawca wnosząc o jego zmianę poprzez zwolnienie go od ponoszenia kosztów sądowych w pozostałej części, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że biorąc pod uwagę uzyskiwane przez niego dochody, poczynienie jakichkolwiek oszczędności przekraczałoby jego możliwości finansowe i połączone by było z nadmiernymi trudnościami. Wydatki przez niego przedstawione obejmują jedynie koszty stałe, nie uwzględniają zaś wydatków nieregularnych. Wnioskodawca nie zgodził się również, aby prowadzenie przez niego samodzielnego gospodarstwa domowego sprzyjało poczynieniu oszczędności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie nie jest zasadne. Przystępując do jego rozpoznania Sąd Okręgowy podziela ocenę wyrażoną przez Sąd pierwszej instancji, wynikającą z popartego stanowiskiem Sądu Najwyższego poglądu, że instytucja zwolnienia z kosztów sądowych jest formą pomocy udzielanej przez Skarb Państwa osobom najbiedniejszym, aby w ten sposób pomóc im w sądowym dochodzeniu roszczeń. Z tego względu powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych, zasługujących na szczególne uwzględnienie. Ubiegający się o taką pomoc powinien poczynić oszczędności we własnych wydatkach do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny, a dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające, może zwrócić się o pomoc Państwa. Jednocześnie dla wydatków związanych z prowadzeniem sprawy uczestnik postępowania powinien znaleźć pokrycie w swych dochodach przez odpowiednie ograniczenie innych wydatków nie będących niezbędnymi dla utrzymania.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy aprobuje ocenę sytuacji finansowej wnioskodawcy poczynioną przez Sąd pierwszej instancji. Należy zgodzić się ze stanowiskiem, że nie jest ona aż tak zła, aby konieczne było zwolnienie wnioskodawcy od kosztów sądowych w całości. Obecnie w sprawie został wygenerowany koszt w wysokości 2.000 zł tytułem opłaty od wniosku, od którego wnioskodawca został w połowie zwolniony, wobec tego do zapłaty pozostała kwota 1.000 zł, która biorąc pod uwagę jego dochody i wydatki, przy uwzględnieniu jakichkolwiek oszczędności, jest w zasięgu możliwości wnioskodawcy. Nie bez znaczenia jest tutaj okoliczność, że nie posiada on nikogo na utrzymaniu.

Jednocześnie Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że wnioskodawca jest inicjatorem postępowania, zatem od momentu, kiedy podjął decyzję o wystąpieniu do Sądu z wnioskiem o zasiedzenie, powinien ograniczyć swoje wydatki do niezbędnych kosztów utrzymania, aby zabezpieczyć choćby część kosztów sądowych, jakie powstaną w sprawie i dopiero wówczas wystąpić z przedmiotowym wnioskiem. Brak działań wnioskodawcy w tym kierunku nie może być obecnie honorowane zwolnieniem go od kosztów sądowych w całości.

W konsekwencji Sąd Rejonowy słusznie nie uwzględnił wniosku o zwolnienie wnioskodawcy od kosztów sądowych w całości uznając, że jest on zasadny jedynie w części – odnośnie połowy opłaty od wniosku.

` Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc oddalił zażalenie jako niezasadne.

Na oryginale właściwy podpis

Za zgodność z oryginałem