Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 3 czerwca 2013 r. oddalił skargę dłużników na postanowienie Referendarza Sądowego z dnia 10 lutego 2010r., nadające klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu zarejestrowanemu w repertorium A pod numerem (...) sporządzonemu dnia 20 grudnia 2005r. przed notariuszem K. L. w jego Kancelarii Notarialnej w B., co do określonego w § 5 tegoż aktu obowiązku zapłaty kwoty 300.000 zł - na rzecz wierzyciela (...) S.L. (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) z siedzibą w M., przeciwko dłużnikom M. P. (2) oraz M. P. (1) odpowiadającym z nieruchomości obciążonej hipoteką, położonej w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...).

Sąd Rejonowy stwierdził, że biorąc pod uwagę treść oświadczenia o poddaniu się egzekucji zawartego w § 5 opisanego wyżej aktu notarialnego, należało uznać, iż spełniało ono co do zasady warunki, o których mowa w art. 777 § 1 pkt 5 kpc, z tym jednakże zastrzeżeniem, iż stwierdzenie opóźnienia w spłacie wymagalnych zobowiązań określonych w § 3 ugody pozasądowej z dnia 20 grudnia 2005r. wymagało odwołania dokumentu ugody jako nie objętego osnową aktu notarialnego, będącego tytułem egzekucyjnym. Wśród warunków upoważniających wierzyciela do wszczęcia egzekucji wymieniono bowiem opóźnienie w zapłacie przez M. s.j. którejkolwiek z kwot określonych w § 3 ugody pozasądowej o więcej niż 21 dni. Nadto, brak zapłaty w tym terminie warunkował natychmiastową wymagalność zadłużenia objętego ugodą, co decydowało również o prawie wierzyciela do ubiegania się o nadanie klauzuli wykonalności w zakresie kwoty określonej w oświadczeniu o poddaniu się egzekucji. Z tego też względu niezbędne było odwołanie się do dokumentu ugody pozasądowej jako dowodu na spełnienie warunków, od których dłużnicy uzależnili wszczęcie egzekucji. Ponadto Sąd stwierdził, iż udowodnienie przez wierzyciela wystąpienia zdarzenia, od którego dłużnik uzależnił możliwość prowadzenia względem niego egzekucji na podstawie tytułu egzekucyjnego, o którym mowa w art. 777 § 1 pkt 6 kpc nie może przybrać dowolnej formy dopuszczonej przepisami kpc. Z uwagi na ograniczony zakres kognicji Sądu w postępowaniu klauzulowym, a jednocześnie doniosłe skutki jakie wywiera możliwość uzyskania przez wierzyciela tytułu wykonawczego bez konieczności przeprowadzania rozpoznawczego postępowania sądowego, dowód na tę okoliczność obejmować mógł jedynie dowód z dokumentów, przy czym z mocy art. 786 § 1 kpc w zw. z art. 786 ¹ kpc dokumenty takie powinny posiadać formę dokumentu urzędowego lub prywatnego z podpisem urzędowo poświadczonym. Jedyny wyjątek jaki czyni ustawodawca w przypadku kiedy tytułem egzekucyjnym jest akt notarialny dotyczy sytuacji, gdy warunkiem upoważniającym do wszczęcia egzekucji jest spełnienie przez dłużnika świadczenia w określonym terminie. Sąd nada wtedy klauzulę wykonalności po upływie tego terminu. W wypełnieniu tego obowiązku wierzyciel powołał się na oryginał ugody pozasądowej z dnia 20 grudnia 2005r., w której tożsamość osób składających podpisy poświadczył notariusz K. L. (repertorium A nr (...)). Dokument ten spełniał wspomniane warunki, jednocześnie stanowił dowód twierdzeń wierzyciela na okoliczność, iż terminy płatności rat opisanych w uzasadnieniu wniosku już upłynęły.

Odnośnie zarzutów podniesionych w skardze, Sąd wskazał, iż kontrola sądu nadającego klauzulę wykonalności w żadnym wypadku nie może polegać na ocenie zasadności lub istnienia obowiązku objętego treścią tytułu egzekucyjnego. Przedmiotem badania sądu nadającego klauzulę wykonalności nie jest sprawdzenie uprawnień wierzyciela do prowadzenia egzekucji, a wyłącznie sprawdzenie warunków formalnych tytułu egzekucyjnego. Co za tym idzie, dłużnik zwalczając postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności może kwestionować jedynie formalne przesłanki nadania klauzuli wykonalności. Sąd zauważył, że w rozpoznawanej sprawie skarżący kwestionują wyłącznie istnienie ich zobowiązania względem wierzyciela. Sąd podkreślił, że jeżeli dłużnik przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym nie będącym orzeczeniem sądu, może żądać wyłącznie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w drodze powództwa przeciwegzekucyjnego (postanowienie wraz z uzasadnieniem – k.53 i 54).

W zażaleniu na postanowienie dłużniczka M. P. (1) wniosła o jego zmianę i oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności oraz rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w sprawie według norm przepisanych.

Skarżąca zarzuciła Sądowi I instancji, że nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu nastąpiło z obrazą art. 777 § 1 pkt 6 kpc i art. 777 § 2 kpc, a ponadto wskutek błędnego przyjęcia, iż wierzyciel wykazał dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym, iż ziścił się warunek upoważniający go do przeprowadzenia egzekucji, czym naruszono art. 786 § 1 kpc.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła, że Sąd błędnie uznał, iż wierzyciel wypełnił obowiązek z art. 786 ^{( 1)} kpc oraz art. 786 § 1 kpc powołując się na oryginał ugody pozasądowej z dnia 20 grudnia 2005r., w której tożsamość osób składających podpisy poświadczył notariusz K. L. (repertorium A nr (...)). Dłużniczka podkreśliła, że w akcie notarialnym rep. A nr (...), któremu nadano klauzulę wykonalności, nie powołano się na dokument sporządzony przez notariusza rep. A nr (...). Ponadto zgodnie z art. 777 § 2 kpc jedynie akty notarialne wymienione w § 1 pkt 4 i 5 mogą być składane także w odrębnym akcie notarialnym (przy czym dokument rep. A nr (...) jest jedynie dokumentem potwierdzającym podpis uczestników czynności). Zatem, akt notarialny o którym mowa w art. 777 § 1 pkt 6 kpc, będący przedmiotem niniejszego postępowania, nie może być uzupełniany innymi aktami notarialnymi, a tym bardziej innymi dokumentami, które cech aktu notarialnego nie posiadają. Dodatkowo podniosła, że w aktach sprawy brak aktów notarialnych lub ich odpisów (zarówno aktu rep. A nr (...), jak i rep. A nr (...)), a powołanie się przez Sąd Rejonowy na te dokumenty złożone się przez wierzyciela w aktach poprzedniej sprawy prowadzonej pod sygnaturą I Co 7264/08, było działaniem nieprawidłowym, bowiem w judykaturze zgodnie przyjmuje się, że możliwe jest jedynie powołanie się na konkretny dokument, a nie na nieokreślony ich zbiór jakim są akta całej sprawy. Wobec tego nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu rep. A nr (...) zostało dokonane – zdaniem skarżącej - z obrazą art. 777 § 1 pkt 6 kpc, bowiem akt notarialny nie określa warunków, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia egzekucji. Warunki te zgodnie z art. 777 § 2 kpc a contrario nie mogą być uzupełniane odrębnymi aktami notarialnymi, a tym bardziej dokumentami z jedynie poświadczonymi notarialnie podpisami, jak to ma miejsce w niniejszej sprawie (zażalenie dłużniczki – k.69).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie dłużniczki M. P. (1) nie znajduje żadnego uzasadnienia. Stanowi w istocie polemikę z prawidłową oceną dokumentów, istotnych w sprawie z

punktu widzenia podstaw do nadania klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy, którą Sąd odwoławczy w całości podziela. Okoliczność, że dokumenty istotne dla rozstrzygnięcia w tej sprawie zostały uprzednio złożone do akt innej sprawy toczącej się z udziałem tych samych uczestników i z zachowaniem takich samych ról procesowych (I Co 7264/08) nie stanowiła żadnej przeszkody procesowej do ich wykorzystania w tym postępowaniu. Tym bardziej w sytuacji, gdy występujący o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu w postaci aktu notarialnego taki wniosek złożył (por. wniosek z dnia 30.12.2009r. w sprawie uprzednio ujętej pod sygn. XII Co 79/10 – k.2 i 3). Skoro argumenty przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia są trafne i przemawiają za uwzględnieniem wniosku złożonego w sprawie, to nie jest celowe ich powtarzanie.

Dlatego też Sąd odwoławczy oddalił zażalenie dłużniczki, jako nieuzasadnione (na podstawie art.385 kpc w związku z art.3972 kpc i art.132 kpc).