Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił wniosek dłużnika o obniżenie opłaty stosunkowej ustalonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla W. K. we W. M. S. (2) w sprawie Km 272/14.

W uzasadnieniu na wstępie rozważań Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z treścią art. 49 ust. 7 i 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. 2010 Nr 155, poz. 1038), dłużnik może złożyć wniosek o obniżenie wysokości opłat, o których mowa w ust. 1 i 2, natomiast sąd może, uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów, obniżyć wysokość opłat, o których mowa w ust. 1 i 2.

W niniejszej sprawie opłata stosunkowa została obliczona na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. 2010 Nr 155, poz. 1038). Sąd wskazał przy tym, iż zgodnie z treścią art. 49 ust. 7 i 10 ukse, ustawodawca uzależnił wysokość opłaty stosunkowej od okoliczności konkretnego postępowania egzekucyjnego, w tym przede wszystkim stopnia jego skomplikowania i wymaganego w związku z tym nakładu pracy komornika oraz sytuacji majątkowej wnioskodawcy oraz wysokości jego dochodów, nakazując ustalenie opłaty stosunkowej w wysokości zamykającej się w odpowiednich granicach.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż przepis art. 49 ust. 10 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, który dopuszcza obecnie możliwość obniżenia wysokości tej opłaty przez sąd jest przepisem wyjątkowym, którego konieczność zastosowania pojawia się tylko wtedy, gdy mechanizm „zwykły", regulowany przez art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach prowadziłby do wyliczenia opłaty komorniczej w wygórowanej wysokości (wypadek „szczególnie uzasadniony", wymagający miarkowania). Z rozwagą należy sięgać po ten nadzwyczajny instrument, aby nie przyczyniać się do osłabienia skuteczności i jakości egzekucji.

W rozpatrywanym przypadku zważyć należało, iż postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 272/14 przebiegało sprawnie. W dniu 17 lutego 2014r. komornik wszczął postępowanie egzekucyjne oraz dokonał zajęcia wierzytelności z rachunków bankowych, przysługującej z (...) w B. oraz z (...) Następnego dnia tj. 18 lutego 2014 r. dłużniczka dokonała wpłaty całego zadłużenia na konto Komornika Sądowego. Postanowieniem z dnia 20 lutego 2014 r. Komornik Sądowy zakończył postępowania egzekucyjne w skutek wyegzekwowania całej należności.

Jak wynika z akt sprawy, komornik dokonując obliczenia opłaty stosunkowej należnej za skuteczne prowadzenie egzekucji, słusznie naliczył ją w wysokości 15% od wartości wyegzekwowanego świadczenia. Podjęte działania przez komornika doprowadziły do samodzielnej wpłaty przez dłużniczkę sumy 68 513,65 złotych już w dniu 18 lutego 2014 r. Wskazał przy tym Sąd, iż komornik dokonał szeregu zajęć wierzytelności przed dokonaniem wpłaty przez skarżącą. Poza tym to dłużnik nie uiszczając dobrowolnie należności przysługującej wierzycielowi, zmusił go w ten sposób do wszczęcia postępowania egzekucyjnego i przymuszenia dłużnika do zapłaty należności.

Sąd Rejonowy zaznaczył, iż dłużnik nie zakwestionował opłaty stosunkowej w zakresie jej matematycznego wyliczenia, a jedynie wniósł o obniżenie opłaty na zasadzie art. 49 ust. 10 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

Zdaniem Sądu I instancji, w niniejszej sprawie brak jest wystarczających przesłanek uzasadniających wnioskowane przez dłużnika obniżenie opłaty stosunkowej w trybie art. 49 ust. 10 ukse. Sprawność postępowania egzekucyjnego nie może stanowić podstawy obniżenia opłaty egzekucyjnej. Komornik podjął wszelkie czynności niezbędne do prawidłowej i skutecznej egzekucji zgodnie z wnioskiem wierzyciela. Należy też pamiętać, że opłata egzekucyjna jest wprawdzie należnością komornika, jednak nie stanowi ona jedynie wynagrodzenia za skutecznie przeprowadzoną egzekucję ale również daninę publicznoprawną określoną w ustawie co do wysokości, trybu uiszczenia i rozliczania. Opłaty te są przeznaczane na pokrycie kosztów działalności egzekucyjnej. Tym samym, spełniają daleko ważniejszą funkcję niż tylko „wynagrodzenie" komornika.

Poza tym w interesie społecznym jest to, by egzekucje prowadzone były przez komorników w skuteczny i sprawny sposób, a pozbawienie ich części należnego wynagrodzenia wyłącznie z tego powodu, że -w ocenie dłużnika - w tym konkretnym przypadku egzekucja nie wymagała znacznego nakładu pracy, byłoby krzywdzące.

Zdaniem Sądu Rejonowego wniosek w trybie art. 49 ust. 10 uk.s.e. winien mieć charakter wyjątkowy i być stosowany w sytuacjach szczególnych. Interes społeczny nie przemawia za tym by z wyjątku tego czynić regułę, nawet wobec podmiotu takiego jak fundacja, która prowadzi działalność leczniczą finansowaną z (...)

Zdaniem Sądu Rejonowego nie jest możliwym przerzucenie - co do zasady i w każdym przypadku - odpowiedzialności za określoną politykę finansową dłużnika na komornika. Sąd miał przy tym na uwadze, że dłużnik realizuje ważne zadania publiczne w zakresie ochrony zdrowia, to jednak komornik również powołany jest do prowadzenia działalności, która z punktu widzenia sprawnie działającego państwa jest także niezwykle istotną.

Mając powyższe na uwadze, zważył Sąd Rejonowy, iż ustalona w tym konkretnym przypadku przez organ egzekucyjny opłata egzekucyjna w wysokości 8. 781,00 zł obiektywnie, nie jest nadmiernie wygórowana i pozostaje adekwatną do nakładu pracy komornika i poniesionych przez niego wydatków. Obniżenie opłaty powodowałoby ustalenie jej na poziomie symbolicznym.

Z powyższych przyczyn, Sąd I instancji uznał wniosek dłużnika za nieuzasadniony i w oparciu o treść przepisu art. 49 ust. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji a contrario oddalił wniosek.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył dłużnik wnosząc o jego zmianę poprzez obniżenie wysokości opłaty egzekucyjnej określonej przez Komornika na kwotę 8781 zł. do 1/3 ustalonej przez niego kwoty i o zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty w pozostałej części, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Wierzyciel w odpowiedzi na zażalenie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Organem uprawnionym do ustalenia wysokości opłaty egzekucyjnej jest komornik, a Sąd, działając na wniosek strony, może obniżyć opłatę egzekucyjną, jeśli oceni, że przemawiają za tym wykazane przez wnioskodawcę okoliczności konkretnego postępowania egzekucyjnego.

W ocenie Sądu Okręgowego nie miał racji Sąd Rejonowy uznając, że w niniejszej sprawie nie zaistniały przesłanki z art. 49 ust. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. 2010 Nr 155, poz. 1038) pozwalające na obniżenie opłaty stosunkowej ustalonej przez Komornika w sprawie Km 272/14. Przepis ten pozwala Sądowi na obniżenie opłaty egzekucyjnej w szczególności ze względu na nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów. Warto przy tym podkreślić, iż wskazane przez ustawodawcę w treści art. 49 ust. 10 ustawy przesłanki stanowią katalog otwarty i co ważne przesłanki te nie muszą występować łącznie, aby sąd mógł obniżyć ustaloną przez komornika opłatę. Poza tym ustawa wcale nie wymaga zaistnienia „wypadku szczególnie uzasadnionego”, albowiem decydujące znaczenie dla oceny wniosku ma nakład pracy komornika, czy też sytuacja majątkowa wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów.

Już sam Sąd I instancji zauważył, że postępowanie egzekucyjne przebiegało sprawnie. Zostało ono wszczęte w dniu 17 lutego 2014 roku. W tym dniu Komornik dokonał zajęcia jego rachunku bankowego, wierzytelności z (...) oraz (...) Działania te okazały się skuteczne i doprowadziły do wpłaty przez dłużniczkę całości zadłużenia już w dniu 18 lutego 2014 roku, czego skutkiem było zakończenie postępowania egzekucyjnego postanowieniem z dnia 20 lutego 2014 roku.

W związku z tym należy uznać, że ustalona przez organ egzekucyjny opłata stosunkowa w kwocie 8781 zł w żaden sposób nie jest adekwatna do nakładu jego pracy i poniesionych w sprawie wydatków. Można powiedzieć, że w tej sprawie egzekucja prowadzona wobec dłużnika nie była skomplikowana ani od strony faktycznej, ani prawnej i nie wymagała podejmowania licznych czynności, jakie z reguły wiążą się z egzekucją. Postępowania zakończyło się na bardzo wczesnym etapie, wobec czego nie było konieczności podejmowania działań celem poszukiwania majątku dłużniczki, ani innych czynności egzekucyjnych, które mogą wydłużać i komplikować przebieg postępowania egzekucyjnego.

Nie bez znaczenia dla oceny zasadności wniosku pozostaje również sytuacja finansowa dłużnika. Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, iż dłużnik jest fundacją, podmiotem leczniczym działającym w oparciu o ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz.U.2013.217 j.t. ze zm.). Jako Fundacja przeznacza wszystkie środki na swoje cele statutowe. Z treści pism kierowanych do wierzycieli jeszcze przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego (k. 29-33 akt, k. 35), z prośbą o rozłożenie zasądzonej kwoty na raty w sposób wyraźny wynika nie najlepsza kondycja finansowa Fundacji.

W przekonaniu Sądu Okręgowego obniżenie opłaty w przedmiotowej sprawie nie prowadzi do pozbawienia Komornika dochodów umożliwiających prowadzenie egzekucji, a jedynie ogranicza je w pewnej części, nie wychodząc poza ramy zakreślone przez ustawę i nie stanowiąc przy tym w żadnym razie opłaty jedynie symbolicznej.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie i obniżył wysokość opłaty egzekucyjnej ustalonej przez komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Krzyków we W. M. S. (2) w postanowieniu z dnia 20 lutego 2014 roku w sprawie Km 272/14 do kwoty 2927 zł.