Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

R. L. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S. A. w W. kwoty 10.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia pieniężnego oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu podał, że w dniu 12 grudnia 2000 r. na skutek wypadku komunikacyjnego śmierć poniósł S. D. - dziadek powoda. Sprawca wypadku posiadał polisę ubezpieczenia OC wykupioną u pozwanego. Powód bardzo przeżył śmierć dziadka, gdyż ze zmarłym był bardzo związany i spędzał z nim dużo czasu. Dziadek był dla powoda jedną z najważniejszych osób w życiu, mentorem i wzorem do naśladowania. Wspomina go, jako człowieka uśmiechniętego, pogodnego, zawsze skorego do pomocy. Zmarły był bardzo rodzinny, uwielbiał wspólne spotkania, często sam inicjował zjazdy rodzinne. Mimo licznej rodziny nikogo nie wyróżniał, taką samą miłością darzył wszystkie swoje dzieci oraz wnuki. Powód dowiedziawszy się o śmierci dziadka wpadł w rozpacz, nie mógł uwierzyć w to, co się stało. Powód tęskni za dziadkiem, często wspomina wspólnie spędzone chwile, brakuje mu jego dobrych rad i wspólnych rozmów. Powód podniósł, że dochodzi zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią osoby najbliższej na podstawie art. 24 k.c. i art. 448 k.c., gdyż dziadek powoda zginął w 2000 r. tj. przed wejściem w życie przepisów art. 446 § 4 k.c. W opinii powoda nie jest pozbawiony zadośćuczynienia z uwagi na śmierć najbliższego członka rodziny. Powód powołał się na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r. wydane w sprawie III CZP 76/10, w którym Sąd ten wskazał, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Powód twierdził, że wystąpił do pozwanego o wypłatę zadośćuczynienia, lecz pozwany odmówił wypłaty kwestionując to roszczenie, co do zasady.

Pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie go kosztami postępowania. W uzasadnieniu podniósł, że w dacie zdarzenia obowiązujące przepisy nie przewidywały możliwości żądania zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej i brak jest podstaw do uznania roszczeń powoda. Pozwany wywodził, że wbrew stanowisku powoda art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. stanowi podstawę do żądania zadośćuczynienia wyłącznie przez tego czyje dobro osobiste zostało naruszone czynem bezprawnym. W przedmiotowej sprawie delikt skierowany był przeciwko dobrom osobistym poszkodowanego w wypadku S. D., a nie dobrom osobistym powoda, które naruszone zostały jedynie w sposób pośredni. Pozwany wskazał również, że dopiero przez wprowadzenie w dniu 3 sierpnia 2008 r. art. 446 § 4 k.c., ustawodawca rozszerzył krąg uprawnionych i przedmiot ochrony przyznając bliskim poszkodowanego roszczenie o zadośćuczynienie, także za własną krzywdę niemajątkową, w tym za naruszenie więzi miedzy rodzicem a dziećmi, czy też do życia w rodzinie. Gdyby zatem możliwość zasądzenia zadośćuczynienia istniała wprost na gruncie przepisów obowiązujących przed powyższą zmianą, jej wprowadzenie nie byłoby konieczne. Pozwany zakwestionował powództwo podnosząc, że powód nie mieszkał ze zmarłym i nie prowadził z nim wspólnego gospodarstwa domowego. Nie wiązały ich zatem szczególne więzi emocjonalne, bądź ekonomiczne tylko więzi typowe dla normalnej rodziny. Nadto pozwany podniósł, że powód nie wykazał, iż w następstwie zdarzenia wystąpiły u niego trwałe następstwa przebytej sytuacji lub uszczerbek na zdrowiu wymagający opieki lekarskiej.

Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy w Szubinie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty (pkt I.), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II.) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 250,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III.). Sąd Rejonowy swoje orzeczenie oparł na następujących ustaleniach: S. D. był dziadkiem powoda R. L.. W dniu 12 listopada 2000 r. S. D. uczestniczył w wypadku drogowym, w wyniku którego poniósł śmierć. Sprawcą wypadku był kierowca samochodu osobowego marki F. (...) o numerach rejestracyjnych (...), który posiadał polisę ubezpieczenia OC wykupioną u pozwanego. Powód R. L. ze zmarłym S. D. był bardzo związany. W chwili jego śmierci miał 18 lat. Powód bardzo przeżył jego śmierć. S. D. w życiu powoda był bardzo ważną osobą. To do niego zwracał się ze swoimi problemami i dziadek podpowiadał mu jak je rozwiązywać. Dziadek zawsze służył pomocą, udzielał dobrych rad i powód zawsze mógł na niego liczyć. Dla powoda był wzorem i najważniejszą osobą w rodzinie. S. D. integrował całą rodzinę i dawał poczucia wspólnoty. Po jego śmierci rozluźniły się więzi rodzinne. Powodowi zabrakło rozmów z dziadkiem i jego dobrych rad, które miały wpływ na przyszłe życie powoda i kształtowały jego osobowość. Ogarnął go smutek i poczucie braku wsparcia ze strony S. D.. Powód nie odczuwał dolegliwości fizycznych i nie korzystał z pomocy psychologa po jego śmierci. Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie bezspornych okoliczności, zeznań powoda i przedłożonych dokumentów. Sąd dał wiarę zeznaniom powoda albowiem nie było podstaw do podważenia ich wiarygodności, a pozwany nie kwestionował ich wiarygodności. Sąd dał również wiarę dowodom z dokumentów albowiem ich autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez strony. Zdaniem Sądu Rejonowego powództwo w części zasadne. Sąd zważył, że sprawie bezspornym jest, że sprawca wypadku posiadał polisę ubezpieczenia OC wykupioną u pozwanego, powołał przepisy art. 448 k.c., 445 § 3 k.c. i art. 446 § 1 k.c. i wskazał, iż w dniu 3 sierpnia 2008 r. wszedł w życie przepis art. 446 § 4 k.c., który stanowi, że sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Sąd I instancji zwrócił uwagę na okoliczność, iż problematyką dopuszczalności dochodzenia roszczeń z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przed dniem 3 sierpnia 2008r. w następstwie naruszenia deliktem dobra osobistego w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej osobę zainteresowaną ze zmarłym zajmował się Sąd Najwyższy, który w orzeczeniu z 22 października 2010 r. wydanym w sprawie III CZP 76/10 wyraził pogląd, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r., a w uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy wskazał, iż katalog dóbr osobistych określony w art. 23 k.c. ma charakter otwarty oraz że w orzecznictwie i w piśmiennictwie przyjmuje się zgodnie, że ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. objęte są wszelkie dobra osobiste rozumiane jako pewne wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym są uznawane za doniosłe i zasługujące z tego względu na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych należy np. prawo do intymności i prywatności, płeć człowieka, prawo do planowania rodziny, tradycja rodzinna, pamięć o osobie zmarłej. Według Sądu Najwyższego skoro dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. jest kult pamięci osoby zmarłej, to - a fortiori - może nim być także więź miedzy osobami żyjącymi. Nie ma zatem przeszkód do uznania, że szczególna więź emocjonalna między członkami rodziny pozostaje pod ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c. Sąd I instancji powołał się także na stanowisko Sądu Najwyższego, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r. wydanego w sprawie IV CK 307/09 uznał, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dóbr osobistych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, iż przyjęcie zaprezentowanego zapatrywania nasuwa pytanie o sens wprowadzenia przez ustawodawcę unormowania przewidującego wprost przyznanie zadośćuczynienia za krzywdę wskutek śmierci osoby bliskiej. Jeżeli bowiem przed wejściem w życie art. 446§ 4 k.c. możliwe było dochodzenie tego zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. - w brzmieniu obowiązującym po nowelizacji tych przepisów, dokonanej ustawą z dnia 23 czerwca 1996 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 114, poz. 542) - to mogłoby się wydawać, że takie szczególne rozwiązanie nie było potrzebne. W ocenie Sądu Najwyższego wniosek taki trudno byłoby zaakceptować, gdyż dodanie art. 446 § 4 k.c. nie jest jedynie wyrazem woli ustawodawcy potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie tego przepisu, lecz dokonania zmiany w ogólnej regule wynikającej z art. 448 k.c. przez zawężenie kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia. Gdyby nie wprowadzono art. 446 § 4 k.c., roszczenia tego mógłby dochodzić każdy, a nie tylko najbliższy członek rodziny. Przepis ten ułatwia dochodzenie zadośćuczynienia, gdyż umożliwia jego uzyskanie bez potrzeby wykazywania jakichkolwiek innych - poza w nim wymienionych - przesłanek. Niewątpliwie wzmacnia też on wykładnię art 446 § 3 k.c. wiążącą funkcję tego przepisu wyłącznie z ochroną majątkową. Rozważania te doprowadziły Sąd Najwyższy do wniosku, że po wprowadzeniu 446 § 4 k.c. podstawę dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przed dniem 3 sierpnia 2008 r. w następstwie naruszenia deliktem dobra osobistego w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej osobę zainteresowaną ze zmarłym stanowi art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. Sąd Rejonowy w pełni podzielił pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w orzeczeniu z 22 października 2010 r. i dlatego roszczenie powoda R. L. co do zasady uznał za uzasadnione. Sąd wskazał, że pozwany jako gwarant odpowiada w ramach zawartej umowy ubezpieczenia OC za działanie sprawcy wypadku. Źródłem krzywdy jest czyn niedozwolony, którego następstwem jest śmierć. Krzywdą wyrządzoną osobom bliskim zmarłego-powodowi w sprawie jest naruszenie jego dóbr osobistych poprzez zerwanie więzi rodzinnych, emocjonalnych i uczuciowych oraz prawa do życia i wychowania w pełnej rodzinie. W sprawie bezspornym było, że powód R. L. mógł liczyć na wszelkie możliwe wsparcie ze strony zmarłego dziadka. W wyniku jego przedwczesnej śmierci rodzina doznała wielkiej straty. Powód nie mógł liczyć na dziadka w trudnych chwilach i jego autorytet przestał stanowić dla niego oparcie. Nie mógł zwrócić się do niego z prośbą o radę i skorzystać z jego doświadczenia. Nie mógł liczyć na wsparcie psychiczne dziadka, jego doświadczenie życiowe w czasie, kiedy dorastał i dojrzewał. W następstwie śmierci dziadka ucierpiało jego spokojne i dotąd szczęśliwe dzieciństwo. Powyższe okoliczności przemawiały, w ocenie Sądu I instancji, za zasądzeniem zadośćuczynienia, jednak nie w pełnej wysokości, jaka była dochodzona pozwem. Sąd wskazał, że od chwili śmierci S. D. upłynął znaczny okres czasu, powód jest osobą dorosłą, a z uwagi na upływ czasu od chwili jego śmierci jego więź z dziadkiem byłby coraz słabsza. Nie bez znaczenia dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia była również okoliczność, że powód po śmierci bliskiej mu osoby nie doznał na tyle intensywnych cierpień związanych z jej śmiercią, aby wymagał opieki lekarskiej i pomocy psychologicznej. Dlatego Sąd Rejonowy zasądził tytułem zadośćuczynienia na rzecz powoda kwotę 5.000,00 zł, oddalając powództwo w pozostałej części. Zasądzając odsetki od dnia 21 grudnia 2012 r. Sąd uwzględnił treść art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 817 § 1 k.c. mając na uwadze, że szkoda została zgłoszona w dniu 12 października 2012 r. i w dniu 21 grudnia 2012 r. tj. w dacie odmowy wypłaty zadośćuczynienia roszczenie objęte pozwem było już wymagalne. O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany, który zaskarżył go w części zasądzającej roszczenie powoda oraz w części zasądzającej koszty procesu. Pozwany zarzucił Sądowi I instancji:

1)  naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. polegające na zasądzeniu tytułem zadośćuczynienia kwoty 5.000.00 zł, pomimo, że powodowi nie przysługują bezpośrednio roszczenia z tytułu przestępstwa drogowego, zaś według orzecznictwa, osoba najbliższa pokrzywdzonemu, który poniósł śmierć w związku z popełnionym przestępstwem może, w ramach obowiązku naprawienia szkody, dochodzić jedynie roszczeń, które jej bezpośrednio przysługują z tytułu przestępstwa (występku), którego następstwem była śmierć pokrzywdzonego,

2)  naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., nr 124 poz. 1152 z późniejszymi zmianami) w związku z art. 822 k.c. przez zasądzenie zadośćuczynienia za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby jako naruszenia dobra osobistego zaliczanego do katalogu otwartego art. 23 k.c. pomimo, że według powołanych przepisów - z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia, zatem katalog dóbr podlegających ochronie gwarancyjnej w ramach zawartej umowy ubezpieczenia wylicza enumeratywnie chronione dobra, nie przewidując obowiązku odszkodowawczego za takie dobro jak naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby,

3)  naruszenie prawa materialnego przepisu art. 5 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na jego pominięciu w ustalonym w sprawie stanie faktycznym, podczas gdy działanie powoda polegające na dochodzeniu zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej, gdy w chwili powstania krzywdy brak było norm szczególnych do skutecznego domagania się takiego świadczenia, stanowi czynienie ze swego prawa użytku, który jest sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa oraz zasadami współżycia społecznego, a przez to nie powinno być przez Sąd uważane za wykonywanie prawa oraz nie powinno korzystać z ochrony,

4)  naruszenie prawa materialnego poprzez przyjęcie daty początkowej naliczenia odsetek poprzez zastosowanie art. 481 k.c. w związku z art. 455 k.c. polegające na błędnym przyjęciu, że obowiązek spełnienia zadośćuczynienia powstaje po wezwaniu dłużnika i od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie, podczas gdy datą początkową naliczania odsetek ustawowych ze względu na określony ustawowo fakultatywny charakter przyznania przez sąd zadośćuczynienia pieniężnego wynikający z art. 448 k.c. powinien być dzień wyrokowania tj. 5 czerwca 2014 r.

5)  naruszenie przepisów procedury cywilnej, w tym art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, poprzez ocenę materiału dowodowego sprzecznie z zasadami doświadczenia życiowego i w sposób niekorzystny dla pozwanego.

W oparciu powyższe zarzuty wniósł o:

a)  zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa w całości,

b)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

c)  ewentualnie, na wypadek uznania, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy lub że zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona. W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy zbadał zakres zaskarżenia wyroku Sądu I instancji. Pozwany w apelacji wskazał, że skarży ten wyrok w całości, domagał się jego zmiany w całości, bądź uchylenia wyroku w całości (k.51). Jednakże określił wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 5.000,00 zł. Taką kwotę Sąd Rejonowy zasądził wraz z odsetkami w punkcie I-szym wyroku z dnia 5 czerwca 2014 r., a w pozostałej części ( co do kwoty 5.000,00 zł) powództwo oddalił. Od kwoty 5.000,00 zł pozwany uiścił opłatę od apelacji. Dlatego Sąd Okręgowy uznał, że pozwany nie zaskarżył wyroku w całości, lecz w części zasądzającej roszczenie powoda oraz w części zasądzającej koszty procesu.

Zasadny był zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. odnośnie ustaleń faktycznych co do rozmiaru krzywdy powoda. Sąd Rejonowy ustalił, że powód bardzo przeżył śmierć dziadka. Z przesłuchania powoda (k. 34) wynika, był on z dziadkiem związany silnym uczuciem, a zmarły służył mu radą i pomocą w sprawach życiowych. Po śmierci dziadka powód przez tydzień był w stresie, nie korzystał z pomocy lekarza, nie miał dolegliwości fizycznych. W pozostałym zakresie stan faktyczny ustalony przez Sąd I instancji nie był kwestionowany, a Sąd Okręgowy przyjął go jako własny.

W świetle powyższych zmodyfikowanych ustaleń powództwo było bezzasadne. Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu I instancji, poparte orzecznictwem Sądu Najwyższego, iż w razie śmierci osoby bliskiej następuje naruszenie dobra osobistego w postaci więzi rodzinnej, a sprawca tego naruszenia odpowiada wobec osoby, której dobro osobiste zostało naruszone na podstawie przepisu art. 448 k.c. Dotyczy to sytuacji, gdy do zgonu doszło przez 3 sierpnia 2008 r. tj. przed wprowadzeniem do kodeksu cywilnego przepisu art. 446 § 4 k.c. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 sierpnia 2014 r. wydanym w sprawie II CSK 552/13 ( LEX nr 1504553) wyraził pogląd, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną przed dniem 3 sierpnia 2008 r. krzywdę, stanowiącą następstwo naruszenia deliktem dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie czy też szczególnej więzi rodzinnej ze zmarłym, której zerwanie powoduje ból, cierpienia psychiczne, poczucie krzywdy i osamotnienia, a zadośćuczynienie przewidziane w art. 448 k.c. jest roszczeniem samodzielnym, niezależnym od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego, których wybór ustawa pozostawia pokrzywdzonemu. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowało się jednolite stanowisko zgodnie z którym, najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną przed dniem 3 sierpnia 2008 r. krzywdę, stanowiącą następstwo naruszenia deliktem dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie czy też szczególnej więzi rodzinnej ze zmarłym, której zerwanie powoduje ból, cierpienia psychiczne, poczucie krzywdy i osamotnienia (por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 42, z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11,OSNC 2012, Nr 1, poz. 10, z dnia 7 listopada 2012 r., III CZP 67/12,OSNC 2013, Nr 4, poz. 45, z dnia 20 grudnia 2012 r., III CZP 93/12, OSNC 2013, nr 7-8, poz. 84 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10, z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10).

Śmierć dziadka spowodowała naruszenie dobra osobistego powoda w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie. Sąd Okręgowy uważa, że w polskiej tradycji pojęcie rodziny nie ogranicza się do małżonka zmarłego i jego dzieci, lecz obejmuje także innych krewnych, z którymi zmarły utrzymywał więzi rodzinne. Taki stosunek łączył powoda z dziadkiem S. D.. Powód często odwiedzał dziadka, korzystał z jego doświadczenia życiowego. Zatem należy uznać, iż śmierć dziadka spowodowała zerwanie więzów rodzinnych. Tym samym doszło do naruszenie dobra osobistego powoda.

Z przepisu art. 448 k.c. wynika, że razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zatem przyznanie zadośćuczynienia ma charakter fakultatywny i zależy od rozmiaru krzywdy wyrządzonej naruszeniem dobra osobistego. W przypadku powoda nie można stwierdzić, że krzywda ta była znaczna. Śmierć dziadka spowodowała tygodniowy stres, poczucie osamotnienia, braku osoby bliskiej. Nie spowodowała konieczności skorzystania z pomocy lekarza, psychologa, czy też psychiatry. Na te okoliczności zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, lecz przyjął, że stopień więzi łączącej powoda z dziadkiem uzasadniał zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 5.000,00 zł. W ocenie Sądu Okręgowego skutki śmierci dziadka powoda nie przekraczały reakcji żałoby usprawiedliwionej śmiercią osoby bliskiej. Nie były szczególnie dotkliwe w sferze psychicznej i fizycznej. Dlatego Sąd Okręgowy uznał, że powodowi nie przysługuje zadośćuczynienie od sprawcy wypadku komunikacyjnego, w którym zginął jego dziadek.

W tej sytuacji rozważanie dalszych zarzutów apelacji nie znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż pozwany odpowiada w zakresie odpowiedzialności sprawcy szkody. Jedynie na marginesie Sąd Okręgowy prawnie zauważyć, że w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego co do granic odpowiedzialności pozwanego i powołane w uzasadnieniu tego Sądu utrwalone orzecznictwo Sadu Najwyższego.

Dlatego Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w puntach pierwszym i trzecim w ten sposób, że oddalił powództwo w całości oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu ( art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c.). Wysokość kosztów (wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego) Sąd ustalił na podstawie przepisu § 6 pkt 4 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 490) w wysokości 1.200,00 zł plus 17,00 zł opłaty od pełnomocnictwa. O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie przepisów art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Zasądzona kwota obejmuje opłatę od apelacji w wysokości 250,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone na podstawie przepisu § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 wyżej opisanego rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r.