Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Świeciu wyrokiem z dnia 08.05.2014 roku nakazał pozwanym Z. G., M. G. i Ł. G. aby opróżnili i wydali powodowi Zakładowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś. lokal mieszkalny numer (...) położony w Ś. przy ul. (...). W punkcie 2 wyroku nie przyznano pozwanym uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego a w punkcie 3 zasądzono od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 337 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W stosunku do pozwanego Ł. G. wyrok z dnia 08.05.2014 roku miał charakter wyroku zaocznego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy ustalił, iż pozwani Z. i M. małżonkowie G. byli najemcami spornego lokalu. Obecnie lokal ten pozwani zajmują wraz z synem Ł., który pracuje za granicą. Również pozwany Z. G. wyjeżdża w celach zarobkowych do Szwecji. Pozwana pozostaje bez zatrudnienia, z tym, że nie jest zarejestrowana jako bezrobotna. Prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 09.01.2013 roku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2.308,32 zł tytułem zaległego czynszu. Zadłużenie to przekraczało zaległość za trzy pełne okresy płatności. Już powstanie tego zadłużenia upoważniało powoda do wypowiedzenia umowy najmu. Powód wskazywał także na inne tytuły wykonawcze obejmujące łącznie ponad 7.000 zł. Powód wezwał pozwanych do zapłaty zaległych i bieżących należności w terminie 1 miesiąca, uprzedzając jednocześnie o zamiarze wypowiedzenia umowy najmu, pismo to nie zostało podjęte, a pozwani nie dokonali zapłaty. Pismem z dnia 18.03.2013 roku powód wypowiedział pozwanym umowę najmu, również tego pisma pozwani nie podjęli.

Sąd Rejonowy uznał wypowiedzenie umowy najmu za dokonane w sposób zgodny z przepisami ustawy o ochronie prawa lokatorów, mieszkaniowym zasobie giny i o zmianie Kodeksu cywilnego i prowadzące tym samym do wygaśnięcia tytułu prawnego do korzystania z lokalu przez pozwanych. Na ocenę skuteczności wypowiedzenia nie ma wpływu to, czy pozwani dokonywali nakładów na lokal. Art. 461 § 1 kc dopuszcza możliwość zatrzymania rzeczy przez osobę zobowiązaną do jej zwrotu do czasu zaspokojenia roszczeń tej osoby o zwrot nakładów na rzecz (prawo zatrzymania), jednakże przepis art. 461 § 2 kc stanowi, że prawo zatrzymania nie stosuje się do rzeczy wynajętych, wydzierżawionych i użyczonych. Niezależnie więc od charakteru i wysokości ewentualnych nakładów pozwanym nie przysługuje możliwość zatrzymania lokalu do czasu zaspokojenia roszczeń o ich zwrot. Również okoliczności związane z rozliczeniem należności za wodę nie miały, zdaniem Sądu Rejonowego, wpływu na ocenę zasadności roszczenia powoda. Powód przyznał, że pozwany kwestionował rozliczenia i wskutek jego skargi nastąpiła kontrola, która wykazała, że część punktów poboru wody była nieopomiarowana, a część wodomierzy nie miała legalizacji. Powód uznał wskutek zastrzeżeń pozwanego na jego korzyść kwotę 1245 zł w 2011 roku i 879 zł w 2012 roku. Nie zmienia to jednak sytuacji pozwanych. Sam pozwany przyznał na rozprawie w dniu 6 maja 2014 roku, że jego zadłużenie wynosi około 3.000 zł. W tej sytuacji powód był uprawniony do wypowiedzenia umowy, a ponieważ umowa lokalu wygasła, powód mógł skutecznie domagać się wydania lokalu. Z tego względu Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Sąd I instancji nie znalazł podstaw do przyznania pozwanym uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego w myśl art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 21.06.2001 roku o ochronie prawa lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy. Wobec powyższego Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc i zasądził od pozwanych, którzy sprawę przegrali, na rzecz powoda zwrot kwoty 337 zł, na która skalda się wartość uiszczonej przez powoda opłaty sądowej oraz koszty zastępstwa procesowego.

Apelację od tego wyroku wnieśli pozwani Z. G. i M. G., zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie art. 328 § 1 kpc przez brak wskazania z jaką datą sąd uznał wypowiedzenie za skuteczne, a co za tym idzie ocenę czy w tej dacie była zaległość uprawniająca do skorzystania z dyspozycji art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów. Nadto skarżący zarzucili naruszenie art. 233 kpc poprzez nieuprawnione w świetle zgromadzonego materiału przyjęcie, że pozwany uznał istnienia zadłużenia w kwocie około 3.000 zł, podczas gdy stwierdził, iż zaległość wynosiła 2-3 miesiące, jednak nie sprecyzował kiedy i z jakiego tytułu, co w kontekście nieprawdziwych – jak się okazało w toku przeprowadzonej kontroli w trakcie procesu liczników – twierdzeń o wysokości zaległości za wodę ma znaczenie dla możliwości oparcia się o treść tej normy. Dodatkowo zdaniem skarżących naruszenie art. 233 kpc nastąpiło także poprzez pominięcie oświadczenia pozwanego z karty 66 akt sprawy, że aktualne zadłużenie wynosi 1.710,50 zł, oraz poprzez jednostronnego rozliczenia powoda za wiarygodne. Z ostrożności procesowej podniesiono dodatkowo również zarzut naruszenia art. 14 ust. 4 pkt 5 ustawy o ochronie praw lokatorów poprzez pominiecie, że pozwana jest osobą bezrobotną, bowiem to, iż nie jest ona zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy wynika jedynie z faktu niemożności stawiania się na tzw. wizyty bezrobotnego, co spowodowane jest pobytem za granicą. Pozwani zarzucili także powodowi nadużycie prawa - art. 5 kc, gdyż powód przemilczał rozmiar nakładów koniecznych na lokal jaki za wiedzą powoda pozwani dokonali na sporny lokal na strychu, a także fakt, że mieszkanie pozwanych w części posadowione jest na nieruchomości innego niż Gmina podmiotu, gdzie nie rozciągają się uprawnienia powoda.

Na tej podstawie pozwani wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Świeciu.

Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik pozwanych podtrzymała apelację wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, okazując jednocześnie zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w Ś. z dnia 03.07.2014 roku o zarejestrowaniu pozwanej jako osoby bezrobotnej od dnia 26.06.2014 roku bez prawa do zasiłku.

Pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych. Jednocześnie pełnomocnik powoda podniósł, że przedmiotem sporu jest objęta jedynie część lokalu, co do której zarząd sprawuje powód a nie pozostała część dołączona do tego lokalu znajdująca się w innej nieruchomości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację pozwanych należało uznać za niezasadną.

Sąd Okręgowy podziela jako prawidłowe ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy i czyni je podstawą własnych rozważań. Podniesione w apelacji zarzuty są niezasadne.

Nie ma wątpliwości, iż pozwani od wielu lat nie uiszczali należnych za mieszkanie opłat w terminie i w należytej wysokości. Wprawdzie do akt sprawy załączono tylko jedną sprawę o zapłatę zaległych opłat – sygn. akt I Nc 1818/12, w której zasądzono nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym kwotę 2.308,32 zł, jednak była to zaległości jedynie za okres od stycznia 2011 roku do września 2012 roku. Z dołączonego do tej sprawy zestawienia zaległości na dzień 31.10.2012 roku wynika, iż łączna zaległość w opłatach wynosiła 7.475,77 zł. W toku postępowania w niniejszej sprawie powód wielokrotnie podnosił tą okoliczność wskazując na inne jeszcze tytuły wykonawcze obejmujące zaległości z innych okresów niż dochodzone w sprawie I Nc 1818/12. Okoliczności tej pozwani nie zaprzeczali. Wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy najmu również wskazywało na istnienie zaległości w opłatach stwierdzone nakazami zapłaty na łączną kwotę 7.277,92 zł. Zaległości te powstawały już od 2005 roku. Wobec tego, twierdzenia pozwanych np. o tym, że w 2013 roku zapłacili nawet więcej niż wymagana kwota z tytułu opłat za lokal mieszkalny nie mogły zostać uznane za wiarygodne i nie mogły stanowić podstawy do ustalenia, iż zaległości w opłatach za lokal są niższe niż 3 miesięczne. Pozwani sami przyznali – pismo z dnia 03.02.2014 roku – karta 39 akt, że spłacają zaległości egzekwowane już przez komornika w kwocie 2.308, 32 zł z czego do zapłaty miało zostać 1.650 zł. Na rozprawie w dniu 13.02.2014 roku pozwany przyznał, że istnieją zaległości w opłatach czynszu. Na rozprawie w dniu 06.05.2014 roku pozwany oświadczył, że jego zadłużenie wynosi nieco ponad 3.000 zł.

Pozwani kwestionowali wysokość zaległości w zakresie opłat za wodę i w tym zakresie powód uwzględnił zastrzeżenia pozwanych zmniejszając łączną zaległość o 2.124 zł. Powyższe nie spowodowało jednak zmniejszenie zaległości do poziomu w którym nie byłoby dopuszczalne wypowiedzenie umowy najmu lokalu mieszkalnego.

Jak wynika z wyjaśnień pełnomocnika powoda lokal zajmowany faktycznie przez pozwanych składa się z dwóch lokali połączonych ze sobą, przy czym żądanie pozwu dotyczy jedynie części tego lokalu znajdującego się w zarządzie powoda. Nakłady poczynione na połączenie lokali i ich remont nie mogą być wobec tego przedmiotem rozważań w niniejszej sprawie bowiem nie dotyczą one spornego lokalu a nadto rację ma Sąd Rejonowy wskazując na brak możliwości zatrzymania lokalu mieszkalnego przez pozwanych, którzy nadto w żaden sposób nie wykazali w niniejszym postępowaniu ani zasady ani wysokości ewentualnych nakładów na sporny lokal.

Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, iż powód dokonał wypowiedzenia umowy najmu skutecznie.

Powód wykonał czynności przewidziane w art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy. Pozwani otrzymali zarówno wezwanie do zapłaty zaległości z zagrożeniem wypowiedzenia umowy jak i wypowiedzenie umowy najmu po bezskutecznym upływie miesięcznego terminu do spłaty zaległości. Pozwanym pisma te doręczono w sposób zastępczy tj. poprzez dwukrotne awizo co wynika z kopii pism i kopert – karty 6-11 akt sprawy.

Sąd Rejonowy nie ustalił wprawdzie kiedy doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy najmu ale z w/w dowodów w sposób niewątpliwy wynika, iż pozwanym skutecznie doręczono wezwania do zapłaty w dniu 27.02.2013 roku a wypowiedzenie w dniu 09.04.2013 roku. W tym okresie tak jak i w toku postępowania zaległość pozwanych w opłatach czynszu lub innych związanych z lokalem znacznie przekraczała okres 3 miesięczny, skoro sam czynsz wynosił 161 zł miesięcznie.

Wobec powyższego zarzuty naruszenia art. 328 § 1 kpc jak i art. 233 kpc a także art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy należało uznać za bezzasadne.

Również zarzut naruszenia art. 14 ust. 4 pkt 5 ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy należało uznać za bezzasadny.

Sąd Rejonowy słusznie uznał, że brak jest podstaw do ustalenia uprawnienia pozwanej do otrzymania lokalu socjalnego. Pozwana ani w chwili wyrokowania przez Sąd I instancji ani w momencie wydawania wyroku przez Sąd II instancji nie mogła skutecznie powołać się na posiadanie statusu osoby bezrobotnej. Jak sama pozwana przyznała w apelacji, nie zarejestrowała się jako bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy albowiem nie mogłaby stawiać się na tzw. wizyty bezrobotnego z uwagi na pobyt zagranicą.

Pozwana prawdzie zarejestrowała się jako osoba bezrobotna w dniu 26.06.2014 roku tj. już po wniesieniu apelacji, jednak z samego faktu rejestracji, jak sama pozwana przyznała w apelacji, nie wynika jeszcze, iż dana osoba posiada status osoby bezrobotnej.

W ustawie z dnia 20.04.2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zawarto w art. 2 ust 1 pkt 2 definicję bezrobotnego, która wymienia szereg przesłanek dzięki którym osoba nie posiadająca zatrudnienia może uzyskać status bezrobotnego. Jedną z takich przesłanek jest zdolność i gotowość podjęcia zatrudnienia albo innej pracy zarobkowej. Przez gotowość należy rozumieć rzeczywistą wolę pracowania i znajdowanie się w sytuacji umożliwiającej rozpoczęcie pracy. Samo zarejestrowanie się w Urzędzie Pracy bez spełnienie m.in. tej przesłanki nie daje jeszcze podstaw do uznania, iż osoba zarejestrowana jako bezrobotny posiada status bezrobotnego.

W niniejszej sprawie pozwana sama przyznała, że nie zarejestrowała się wcześniej jako bezrobotna ponieważ nie byłaby w stanie zgłaszać się na wezwanie Urzędu Pracy, co oznacza, że z uwagi na pobyty poza granicami kraju nie byłaby gotowa do podjęcia pracy oferowanej przez Urząd. Sama pozwana przyznała zatem, że nie spełnia jednej z podstawowych przesłanek tj. nie jest gotowa do podjęcia zatrudnienia.

Wobec tego, zdaniem sądu Okręgowego, zarejestrowanie się przez pozwaną w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ś. w czerwcu 2014 roku po wydaniu zaskarżonego wyroku i po wniesieniu apelacji nie oznacza jeszcze, że pozwana nabyła status osoby bezrobotnej. Tym bardziej, że do chwili obecnej pozwana nie wykazała, aby spełniała szereg wymogów do uzyskania i utrzymania statusu osoby bezrobotnej. Z art. 33 ust. 4 ustawy z dnia 20.04.2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wynika, że Starosta może pozbawić statusu bezrobotnego w wielu sytuacjach m.in. gdy bezrobotny nie stawiał się w powiatowym urzędzie pracy.

Biorąc pod uwagę fakt, iż pozwana przez dłuższe okresy przebywała z mężem w Szwecji, a pozwany deklarował iż ponownie wyjeżdża do pracy zagranicą, nie ma podstaw do przyjęcia, iż pozwana posiada status osoby bezrobotnej w chwili wyrokowania w II instancji a tym samym do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez przyznanie jej uprawnienia do lokalu socjalnego.

Reasumując, w niniejszej sprawie nie było wątpliwości, iż zaległość pozwanych w opłatach wielokrotnie przekraczały czynsz za 3 miesiące, a pozwani, co przyznał pełnomocnik powoda po wezwaniu do zapłaty z zagrożeniem wypowiedzenia umowy najmu zapłacili jedynie kwotę 800 zł, dokonując kolejnej wpłaty dopiero w lipcu 2013 roku. Powód miał więc podstawę do skutecznego dokonania wypowiedzenia najmu a pozwani nie wykazali aby posiadali uprawnienie do uzyskania lokalu socjalnego.

Kwestia rozliczenia opłat za wodę wobec przyznania przez pozwanego, iż zaległości w opłatach sięgały znacznie powyżej 3 miesięcy, nie miała znaczenia w niniejszej sprawie.

Wobec tego na mocy art. 385 kpc apelację pozwanych jako bezzasadną należało oddalić.

Na mocy art. 98 kpc w zw. z art. 108 kpc i na podstawie § 9 pkt 1 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, zasądzono od pozwanych solidarnie na rzecz powoda jako strony wygrywającej proces kwotę 60 zł, z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w postępowaniu apelacyjnym.