Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 marca 2013r. Sąd Rejonowy w Świeciu VI Zamiejscowy Wydział Cywilny w Tucholi zasądził od pozwanego Powiatu T. na rzecz powoda C. B. kwotę 425 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 3 grudnia 2012r. oraz zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 107 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód dokonał pierwszej rejestracji w kraju używanego samochodu m - ki O., sprowadzonego z innego kraju UE. Za wydanie karty pojazdu zapłacił 500 zł. W dniu 26.11.2012r. wezwał pozwanego do zwrotu opłaty uiszczonej za kartę pojazdu w wysokości 425 zł (po odliczeniu kwoty 75 zł, jaką obecnie pobiera się za wydanie takiej karty), ale pozwany odmówił jej zwrotu. Tak ustalony stan faktyczny był między stronami niesporny i wynikał z przedłożonych w sprawie dokumentów.

Dokonując oceny prawnej tych ustaleń Sąd Rejonowy stwierdził, że pobranie przez pozwanego od powoda C. B. opłaty za wydanie karty pojazdu było niedopuszczalne, co szerzej uzasadnił. Nie podzielił twierdzeń pozwanego, że dla dochodzenia jej zwrotu nie jest dopuszczalna droga sądowa i uznał, że pobrana opłata za kartę pojazdu stanowiła świadczenie nienależne pozwanemu, a przez to podlegała zwrotowi na podstawie art.410&2 kc. Dlatego też zasądził na rzecz powoda dochodzoną należność w całości wraz z ustawowymi odsetkami od dnia opóźnienia pozwanego z zapłatą (zgodnie z art.455 kc). O kosztach postępowania w sprawie orzekł po myśli art.98 kpc (wyrok wraz z uzasadnieniem – k.19 i 23 -24).

W apelacji od wyroku pozwany Powiat T. wniósł o jego uchylenie w części uwzględniającej powództwo i odrzucenie pozwu, a ewentualnie o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Skarżący podniósł kilka zarzutów, a mianowicie naruszenia:

- art. 199 § 1 pkt 1 kpc poprzez jego nie zastosowanie;

- art. 410 § 2 kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie;

- art. 2 § 1 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz art. 2 § 3 kpc poprzez jego niezastosowanie.

W dalszej części apelacji skarżący przedstawił szersze uzasadnienie przywołanych wyżej zarzutów (k. 27-28).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie podlegała uwzględnieniu. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie istotnym w sprawie, niezbędnym do jej rozstrzygnięcia, które nie były sporne. Zatem Sąd odwoławczy przyjmuje te ustalenia także za podstawę swego wyroku i podziela dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną tych ustaleń, jako właściwą.

Istota apelacji pozwanego sprowadzała się w istocie do twierdzenia, że Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę, w której droga sądowa do jej rozpoznania przez sądem powszechnym nie jest dopuszczalna (art.199 § 1 pkt 1 kpc) oraz do niezasadnego – zdaniem skarżącego - uznania, że kwoty pobrane tytułem opłat za wydane karty pojazdów, których zwrotu powód dochodzi, nie stanowiły świadczenia nienależnego (w ujęciu art.410 § 1 kc). Takie stanowisko pozwanego jest nieuzasadnione.

Sąd Rejonowy trafnie uznał, że dla roszczeń o zwrot nienależnie pobranej opłaty za wydanie karty pojazdu właściwa jest droga postępowania przed sądem powszechnym, o ile opłata pobrana została przed wejściem w życie ustawy z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych (Dz.U 157 poz.1240 ze zm.), a ta weszła w życie z dniem 01.01.2010r. Nie czyniąc szerszego wywodu wskazać należy, że takie zapatrywanie znajduje oparcie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 06.06.2012r. w sprawie III CZP 24/12. Udzielając odpowiedzi na pytanie prawne wprost dotyczące tej kwestii, a postawione w sprawie tutejszego Sądu Okręgowego o sygn. II Ca 857/11, Sąd Najwyższy stwierdził, że dopuszczalna jest droga sądowa w sprawach o zwrot nienależnych opłat za wydanie karty pojazdu, pobranych na podstawie rozporządzenia Min. Infrastruktury z dnia 28.07.2003r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. 137, poz. 1310) przed wejściem z życie z dniem 1 stycznia 2010r. ustawy z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych (Dz.U 157 poz.1240 ze zm.). Sąd odwoławczy akceptuje to stanowisko wraz z argumentacją prawną przywołaną w jego uzasadnieniu. W sprawie oznacza to, że skoro opłata za wydanie karty pojazdu pobrana została przez pozwanego od powoda C. B. – zgłaszającego pojazd do rejestracji, to droga sądowa dla dochodzenia jej zwrotu była dopuszczalna. Zatem nie zachodziły podstawy do odrzucenia pozwu przez Sąd I instancji (w ujęciu art.199 § 1pkt 1 kpc), a w konsekwencji podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i odrzucenia pozwu przez Sąd odwoławczy (w ramach art.386 § 3 kpc). Z tych zasadniczych przyczyn nie znajduje uzasadnienia zarzut pierwszy apelacji.

Za chybiony uznać należy także zarzut drugi apelacji, a mianowicie naruszenia przez Sąd I instancji prawa materialnego, a dokładniej art. 410 § 2 kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie. Powtórzyć należy za Sądem Rejonowym, że w kwestii zgodności § 1 ust. l rozporządzenia Min. Infrastruktury z dnia 28.07.2003r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. 137 poz.1310 ze zm.) z prawem wspólnotowym wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który postanowieniem z dnia 10.12.2007r. w sprawie o sygn. akt C-134/07 (Dz. U. UE C 64, poz. 15) orzekł, że art.90 akapit pierwszy WE należy interpretować w ten sposób, iż sprzeciwia się on opłacie, takiej jak ta przewidziana w §1 ust. l w/w rozporządzenia, która to opłata w praktyce jest nakładana w związku z pierwszą rejestracją używanego pojazdu samochodowego przywiezionego z innego państwa członkowskiego, lecz nie jest nakładana w związku z nabyciem w Polsce używanego pojazdu samochodowego, jeśli jest on tam już zarejestrowany. W świetle tego postanowienia nakładanie opłaty za kartę pojazdu było sprzeczne z prawem unijnym. Bez istotnego znaczenia w sprawie pozostaje odroczenie obowiązywania przepisów rozporządzenia z dnia 28.07.2003r. o opłacie za wydanie karty pojazdu przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 17.01.2006r. w sprawie o sygn. U 6/04. Powód zgłoszone w pozwie żądanie zapłaty określonej kwoty oparł na przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu, co pozostaje w zgodności ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 02.06.2010r. w sprawie III CZP 37/10 (opublikowanej w systemie informacji prawnej LEX). Podzielając stanowisko wyrażone w tej uchwale i nie czyniąc już szerszego wywodu stwierdzić należy, że skoro powód wykazał, iż podstawa prawna do pobrania opłaty za kartę pojazdu odpadła, to świadczenie przez niego poniesione stało się nienależne i pozwany powinien je zwrócić w dochodzonej wysokości (zgodnie z art.410 § 1 kc w związku z art.405 kc).

Dodatkowo wskazać należy, że zarzuty podniesione w apelacji są tożsame z tymi, jakie pozwany podniósł już w odpowiedzi na pozew (k.13-14) i jakie zawsze podnosi w tego rodzaju sprawach, w których jest pozwanym o zwrot pobranej opłaty z tytułu wydania karty pojazdu. Dla ich uzasadnienia przywołuje także takie same argumenty. Tego rodzaju spraw Sąd odwoławczy rozpoznał już wiele, a ich końcowy wynik nie był dla pozwanego korzystny. Nie jest zatem zrozumiałe (z punktu widzenia racjonalności działania strony) dlaczego pozwany przyjmuje uparcie taką samą drogę postępowania, choć zarówno kwestia dopuszczalności drogi sądowej, jak i nienależności opłat za karty pojazdów została już wielokrotnie wyjaśniona. Sytuacja, w której organ administracyjny pobiera opłatę za wydanie karty pojazdu, a następnie, po odpadnięciu podstawy do jej pobrania, nie zwraca tej opłaty i to jeszcze mimo otrzymania wezwania do zwrotu, stanowi daleko niewłaściwe działanie organu administracyjnego względem obywatela. Zmusza bowiem obywatela do występowania na drogę sądową i tymczasowego ponoszenia kosztów sądowych, co w demokratycznym państwie prawa nie powinno mieć miejsca, bo narusza choćby podstawową zasadę wzajemnej lojalności. Jeżeli bowiem na obywatelu spoczywa obowiązek uiszczenia odpowiedniej opłaty w związku z dokonywaną czynnością administracyjną i ten opłatę czyni, to po odpadnięciu podstawy prawnej do jej pobrania, opłata powinna być mu niezwłocznie zwrócona, najpóźniej po jego wezwaniu. Inne postępowanie organów władzy państwowej czy samorządowej względem obywatela jest wysoce niewłaściwe i podważa zaufanie obywatela do ich działania.

Mając wskazane okoliczności na uwadze i podzielając w pozostałej części argumenty przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd odwoławczy oddalił apelację pozwanego, jako niezasadną (na podstawie art. 385 kpc).