Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód S. R. wniósł pozew o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w S. na jego rzecz kwoty 4.765,85 zł z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że nabył od M. Z. w drodze cesji wierzytelność wobec pozwanego będącego ubezpieczycielem sprawcy uszkodzenia samochodu cedenta.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów.

Na rozprawie w dniu 27 listopada 2012 r. powód cofnął pozew co do kwoty 2.256,78 zł i zrzekł się roszczenia w tej części.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 27 listopada 2012 r. umorzył postępowanie co do kwoty 2.256,78 zł, zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.121,62 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 29 września 2011r. do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie powództwo oddalił i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 352,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Należący do M. Z. pojazd został uszkodzony przez kierowcę ubezpieczonego u pozwanego w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów. Właściciel pojazdu zgłosił szkodę pozwanemu domagając się wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu. Pozwany uznał swą odpowiedzialność co do zasady i po ustaleniu wysokości szkody wypłacił poszkodowanemu kwotę 1.836,53 zł. Powód nabył od M. Z. w drodze umowy wierzytelność w zakresie dalszych roszczeń wynikających z tej szkody. Powód poniósł koszt opinii prywatnej w kwocie 387,45 zł. Całkowity koszt naprawy pojazdu M. Z. przy użyciu części oryginalnych w nieautoryzowanym warsztacie naprawczym wynosi 3.958,15 zł z zastosowaniem 50% potrącenia wartości zderzaka przedniego.

Sąd Rejonowy uznał, że w niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt odpowiedzialności pozwanego za szkodę w mieniu poprzednika prawnego powoda. Pozwany uznał bowiem roszczenie powoda co do zasady. Spór między stronami dotyczył wysokości należnego odszkodowania, a konkretnie wyceny kosztów naprawy samochodu.

Sąd I instancji podkreślił, że w polskim systemie prawnym obowiązuje zasada pełnego odszkodowania. Zakres obowiązku naprawienia szkody normuje zaś w podstawowy sposób art. 361 kc. Nakłada on - co do zasady - na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła oraz stratami, które poszkodowany poniósł bądź (także) korzyściami, których w wyniku wyrządzenia szkody nie uzyskano. Pojazd należący do powoda uległ uszkodzeniu - i co za tym idzie - naprawienie doznanego w ten sposób przez powoda uszczerbku wymaga zapłacenia określonej sumy pieniężnej.

Sąd Rejonowy przywołał treść uchwały Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r. (III CZP 32/03), zgodnie z którą odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Jedynym ograniczeniem, jakie zostało przewidziane przez ustawodawcę wprowadza art. 824 ¹ § 1 kc, który stanowi, że o ile nie umówiono się inaczej suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Szkoda powstaje w chwili wypadku komunikacyjnego i podlega naprawieniu na podstawie art. 436 kc oraz według zasad art. 363 kc, a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń - według zasad określonych w art. 363 § 2 kc.

Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego celem wyliczenia wysokości szkody. Wycena kosztów naprawy pojazdu została dokonana w oparciu o powszechnie program komputerowy A., który pozwala na skalkulowanie kosztów naprawy zgodnie z normami producenta samochodu tj. dokładnie określa czynność naprawczą, czas jej wykonania oraz potrzebne części zamienne i ich cenę. Całkowity koszt naprawy przedmiotowego pojazdu przy użyciu części oryginalnych wyniósł 3.958,15 zł z zastosowaniem 50% potrącenia wartości zderzaka przedniego. Opinia została zaakceptowana przez obie strony.

W punkcie pierwszym wyroku Sąd Rejonowy na podstawie art. 355 kpc umorzył postępowanie w zakresie, w jakim powództwo zostało cofnięte.

W punkcie drugim wyroku Sąd I instancji zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.121,62 zł, która jest różnicą pomiędzy kosztami naprawy wynikającymi z opinii biegłego – 3.958,15 zł a kwotą już wypłaconą -1.836,53 zł.

Odnośnie żądania zasądzenia odsetek ustawowych Sąd Rejonowy stwierdził, iż należą się one zgodnie z art. 481 § 1 kc od dnia wymagalności roszczenia, z którego nadejściem dłużnik popada w opóźnienie. Mając to na względzie Sąd zasądził odsetki ustawowe od kwoty wskazanej w wyroku zgodnie z żądaniem od 29 września 2011 r., czyli od dnia kolejnego po upływie 30 dni od chwili zgłoszenia szkody.

W pozostałym zakresie Sąd Rejonowy powództwo oddalił, bowiem uznał za niezasadne żądanie zwrotu kosztów prywatnej przedsądowej ekspertyzy. Sąd przywołał pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1975 r., zgodnie z którym dokonana przed wszczęciem postępowania sądowego i poza zabezpieczeniem dowodów ekspertyza może być istotną przesłanką zasądzenia odszkodowania. W takim wypadku koszt ekspertyzy stanowi szkodę ulegającą naprawieniu (art. 361 kc). W ocenie Sądu I instancji, w tej sprawie prywatna ekspertyza nie była przesłanką dla zasądzenia odszkodowania, nie pomogła nawet powodowi w przybliżonym oszacowaniu rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 kpc.

Apelację od tego wyroku wniósł powód zaskarżając go w części, w jakiej nie uwzględniono jego żądania zasądzenia od pozwanego kosztów wykonania opinii prywatnej oraz odpowiedniej części kosztów procesu. Skarżący wniósł o zmianę tego orzeczenia poprzez zasądzenie dodatkowo od pozwanego na rzecz powoda kwoty 387,45 zł stanowiącej koszt prywatnej opinii biegłego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz proporcjonalne zwiększenie zwrotu kosztów procesu od pozwanego na rzecz powoda, stosownie do uwzględnienia żądania apelacji, a ponadto zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że zlecenie przez niego sporządzenia przedsądowej opinii biegłego rzeczoznawcy było konieczne dla ustalenia, czy a jeśli tak to o ile niższe zostało wypłacone odszkodowanie od rzeczywiście należnego. Podkreślił, że samemu nie posiada on odpowiedniej wiedzy fachowej w zakresie szacowania wartości pojazdów i dlatego przed podjęciem decyzji o ewentualnym wytoczeniu powództwa potrzebował przedmiotowej opinii.

Pozwany złożył odpowiedź na powyższą apelację domagając się jej oddalenia oraz zasądzenia na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest zasadna.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o jakiej mowa w art. 233 § 1 k.p.c., które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne. Jedynie w zakresie oceny żądania zwrotu kosztów opinii prywatnej, Sąd Okręgowy nie podzielił zapatrywania Sądu Rejonowego.

S. R. w złożonym środku odwoławczym kwestionował wyrok Sądu I instancji wyłącznie w zakresie, w jakim oddalono jego roszczenie o zasądzenie kwoty 387,45 zł stanowiącej koszt uzyskania prywatnej opinii biegłego, a także przyznano mu proporcjonalnie mniejszy zwrot poniesionych kosztów procesu. Z tego względu nie ma potrzeby czynienia rozważań odnośnie prawidłowości pozostałych rozstrzygnięć zawartych w tym orzeczeniu w pozostałym zakresie.

Należy uznać, że Sąd Rejonowy jakkolwiek przedstawił w uzasadnieniu wyroku pogląd Sądu Najwyższego mający pełne zastosowanie do sytuacji, jaka zaistniała w niniejszej sprawie, to wyciągnął z niego błędny wniosek i bezpodstawnie uznał, że powodowi nie należy się od pozwanego zwrot kosztów uzyskania opinii przedsądowej.

Sąd Okręgowy podziela zacytowane stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 2 września 1975 r. I CR 505/75, jak również powtórzone później w uchwale z dnia 18 maja 2004 r. III CZP 24/04, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego.

Należy przyjąć, że dla powoda konieczne było uzyskanie jeszcze przed wytoczeniem powództwa o zasądzenie dalszej kwoty odszkodowania, opinii rzeczoznawcy w celu ustalenia czy a jeśli tak to o ile niższa jest kwota przyznana dotychczas przez ubezpieczyciela od rzeczywistego obniżenia się wartości pojazdu na skutek uszkodzenia go w zdarzeniu drogowym. Powód nie posiadał w tym zakresie wystarczającej wiedzy i dlatego aby nie narazić się na niebezpieczeństwo wytoczenia bezpodstawnego powództwa, musiał zasięgnąć wiedzy fachowca.

Zauważyć trzeba, że wnioski płynące z przedstawionej przez powoda opinii pokrywają się prawie całkowicie z tym, co zostało ustalone przez biegłego powołanego przez Sąd Rejonowy w toku postępowania pierwszoinstancyjnego. Różnica w kwocie szkody wynika wyłącznie z tego, że rzeczoznawca przyjął stawkę roboczogodziny jako 95 zł (stawka roboczogodziny przy pracach naprawczych) i 105 zł (stawka roboczogodziny przy prawach lakierniczych) - (k.15 akt), natomiast biegły odpowiednio przyjął 50 zł i 50 zł (k. 82 akt), . A ponadto w opinii wykonanej na zlecenie Sądu przyjęto niższy koszt wymiany przedniego zderzaka, a to ze względu na fakt jego wcześniejszej naprawy.

Podkreślić należy, że obie te ekspertyzy wykazały, iż ubezpieczyciel zapłacił odszkodowanie niższe od należnego. W związku z tym należy przyjąć, że celowe było zasięgnięcie jeszcze przed wytoczeniem powództwa opinii rzeczoznawcy.

Z tego względu Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 387,45 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 lutego 2012 r., to jest od dnia następnego po upływie 7 dni od momentu wezwania (...) do zwrócenia kosztów tej opinii (20 lutego 2012 r.).

W związku z tym, że powód wygrał przedmiotowy proces w większym stopniu niż to przyjął Sąd Rejonowy, należało zmienić również zawarte w pkt 4 orzeczenia rozstrzygnięcie o kosztach postępowania i przyznać od pozwanego na rzecz powoda kwotę 530,08 zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 kpc i § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokaci oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.) zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 90 zł.