Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 12 lipca 2011 r. T. R. i Z. R. zażądali przywrócenia drogi do użytków rolnych o pow. 6.68 ha. Jako uczestnika tego postępowania wskazano Miasto B..

Wniosek ten został zakwalifikowany jako sprawa o ustanowienie służebności drogi koniecznej.

W piśmie z dnia 8 września 2011 r. T. R. podał, iż dostępu do drogi publicznej nie mają następujące nieruchomości: działka nr (...), dla której jest prowadzona księga wieczysta nr (...), działka nr (...), dla której jest prowadzona księga wieczysta nr (...), działka nr (...), dla której jest prowadzona księga wieczysta nr (...), działka nr (...), dla której jest prowadzona księga wieczysta nr (...), działki nr (...), dla których jest prowadzona księga wieczysta nr (...). W ocenie T. R. droga do tych nieruchomości powinna przebiegać przez działkę nr (...), która jest własnością Skarbu Państwa- Agencji (...) w L., dla której jest prowadzona księga wieczysta nr (...) oraz przez działki nr (...), które są własnością Skarbu Państwa, a w użytkowaniu wieczystych Spółki (...), dla których są prowadzone księgi wieczyste nr (...).

Postanowieniem z dnia 13 września 2012 r. wezwano do udziału w sprawie w charakterze uczestnika Spółkę (...) w B. oraz Agencję (...) Skarbu Państwa Gospodarstwo (...) w L..

W piśmie z dnia 25 września 2012 r. Agencja (...) w W. nie sprzeciwiła się wnioskowi.

Uczestnik Miasto B. w piśmie z dnia 22 października 2012 r. również nie sprzeciwił się wnioskowi.

Na posiedzeniu w dniu 26 października 2012 r. odmówiono Z. R. udziału w sprawie w charakterze wnioskodawcy i wezwano do udziału w sprawie w charakterze wnioskodawcy I. R. oraz w charakterze uczestnika Skarb Państwa- Prezydenta B.. Spółka (...) przyznała, iż przez nieruchomości oddaną jej w użytkowanie wieczyste przebiega droga gruntowa w sposób określony we wniosku, przy czym podniosła, iż część tej drogi przebiega przez wały

przeciwpowodziowe.

Postanowieniem z dnia 29 września 2014 roku w sprawie II Ns 2294/11 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy ustanowił służebność drogi koniecznej. Sąd postanowił:

I. ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy

w B. prowadzi księgę wieczystą nr (...) służebność drogi koniecznej na prawie użytkowania wieczystego działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) i (...) (...) zgodnie z przebiegiem oznaczonym kolorem różowym wskazanym w wariancie (...) opinii S. B. z dnia 7 sierpnia 2013 r., stanowiącej integralną część tego postanowienia;

2. zasądzić od T. R. na rzecz Spółki (...) z siedzibą w B. tytułem wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej określoną w pkt 1.1 kwotę 454 zł;

II. 1. ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), dla której Sąd

Rejonowy w B. prowadzi księgę wieczystą nr (...) służebność drogi koniecznej na prawie użytkowania wieczystego działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) i (...) (...) zgodnie z przebiegiem oznaczonym kolorem różowym wskazanym w wariancie (...)opinii S. B. z dnia 7 sierpnia 2013 r., stanowiącej integralną część tego postanowienia; 2. zasądzić od T. R. na rzecz Spółki (...) z siedzibą w B. tytułem wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej określoną w pkt 11.1 kwotę 408 zł;

III. 1. ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), dla której Sąd

Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą nr (...) służebność drogi koniecznej na prawie użytkowania wieczystego działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) i (...) (...) zgodnie z przebiegiem oznaczonym kolorem różowym wskazanym w wariancie (...)opinii S. B. z dnia 7 sierpnia 2013 r., stanowiącej integralną część tego postanowienia; 2. zasądzić solidarnie od T. R. i I. R. na rzecz Spółki (...) z siedzibą w B. tytułem wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej określoną w pkt 111.1 kwotę 277 zł;

IV. 1. ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...), dla której Sąd

Rejonowy w B. prowadzi księgę wieczystą nr (...) służebność drogi koniecznej na prawie użytkowania wieczystego działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) i (...) (...) zgodnie z przebiegiem oznaczonym kolorem różowym wskazanym w wariancie (...) opinii S. B. z dnia 7 sierpnia 2013 r., stanowiącej integralną część tego postanowienia; 2. zasądzić solidarnie od T. R. i I. R. na rzecz Spółki (...) z siedzibą w B. tytułem wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej określoną w pkt IV. 1 kwotę 278 zł;

V. 1. ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela działek nr (...), dla których Sąd

Rejonowy w B. prowadzi księgę wieczystą nr (...) służebność drogi koniecznej na prawie użytkowania wieczystego działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgi wieczyste nr (...) i (...) (...) zgodnie z przebiegiem oznaczonym kolorem różowym wskazanym w wariancie (...) opinii S. B. z dnia 7 sierpnia 2013 r., stanowiącej integralną część tego postanowienia; 2. zasądzić od T. R. na rzecz Spółki (...) z siedzibą w B. tytułem wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej określoną w pkt V. 1 kwotę 1.355 zł;

Sąd rejonowy rozpoznający niniejszą sprawę w I instancji, oparł swoje rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie, na następujących ustaleniach faktycznych: T. R. jest właścicielem następujących nieruchomości:

- działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą nr
(...),

-działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą nr (...),

- działek nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę
wieczystą nr (...),

Nadto T. R. w udziale wynoszącym(...) i T. R. i I. R. we wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej w udziale wynoszącym % są właścicielami następujących nieruchomości:

-działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą nr

(...),

-działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą nr (...),

Ww. nieruchomości nie mają dostępu do drogi publicznej.

Dojazd z ww. nieruchomości do drogi publicznej ul. (...) może odbywać według dwóch wariantów.

Zgodnie z wariantem nr 1 począwszy od ul. (...), działki nr (...) projektowana droga konieczna przebiega przez teren działki nr (...), wzdłuż istniejącej skarpy korony wału i dalej przez działkę nr (...), istniejącą na gruncie drogą gruntową poniżej korony wału przeciwpowodziowego, wzdłuż północno- zachodniej granicy istniejącego rowu oddzielającego skarpę korony wału od pozostałej części działki nr (...) do granicy działki nr (...) nabytej przez Miasta B. pod drogę gminną, która graniczy z działką nr (...), stanowiącą drogę gminną.

Zgodnie z wariantem nr 2 począwszy od ul. (...), działki nr (...) projektowana droga konieczna przebiega przez teren działki nr (...) wzdłuż istniejącej korony wału i dalej przez działkę nr (...), istniejącą drogą gruntową poniżej korony wału przeciwpowodziowego, wzdłuż północno- zachodniej granicy istniejącego rowu, oddzielającego skarpę korony wału od pozostałej części działki nr (...) do południowo-zachodniej części działki nr (...).

Umożliwienie przejazdu zgodnie z wariantem nr 1 wymaga niewielkiego nakładu pracy.

Umożliwienie przejazdu zgodnie z wariantem nr 2 wymaga dużych nakładów finansowych związanych z wycięciem starych drzew rosnących w pasie drogi na odcinku około 500 m oraz nawiezienia dużych ilości mas ziemnych celem uzyskania przejezdności.

Droga konieczna w wariancie nr 1 przez działki nr (...) jest utrwalona na gruncie od kilkudziesięciu lat, korzystają z niej rolnicy, rybacy, policja, służby publiczne, pracownicy firmy energetycznej, którzy używają ciężkiego sprzętu do naprawy słupów. Nikt nie zakazywał wjazdu na tę drogę. Droga ta biegnie wzdłuż wału, ale jest ona oddzielona od niego rowem melioracyjnym. W żadnym fragmencie droga ta nie przebiega przez koronę wału.

Działki nr (...) są własnością Skarbu Państwa- Prezydenta Miasta B., a zostały oddane w użytkowanie wieczyste na rzecz Spółki (...)

(...) z siedzibą w B.. Prowadzone są dla nich księgi wieczyste o nr (...) i (...) (...).

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej zgodnie z wariantem nr 1 na działce nr (...) względem działki nr (...) wynosi 52 zł, względem działki nr (...) wynosi 46 zł, względem działki nr (...) wynosi 31 zł, względem działki nr (...) wynosi 32 zł, względem działek nr (...) wynosi 154 zł.

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej zgodnie z wariantem nr 1 na działce nr (...) względem działki nr (...) wynosi 402 zł, względem działki nr (...) wynosi 362 zł, względem działki nr (...) wynosi 246 zł, względem działki nr (...) wynosi 246 zł, względem działek nr (...) wynosi 1201 zł.

Powyższy stan faktyczny został w głównej mierze ustalony na podstawie ww. dokumentów, które nie były kwestionowane przez wnioskodawców i uczestników. W ocenie sądu były to dokumenty autentyczne, a więc nie było żadnych podstaw ku temu, by je kwestionować. Sąd ustalając powyższy stan faktyczny oparł się również na zeznaniach świadka Z. R. oraz zeznaniach wnioskodawców. Sąd uznał te zeznania za wiarygodne albowiem były one spójne, logiczne, w sposób jednoznaczny i zgodny z danymi przedstawionymi przez biegłego z zakresu geodezji opisywały utrwalony przebieg drogi przez działki o nr (...) oraz opisywały sposób wykorzystania tej drogi, nie tylko przez wnioskodawców ale i przez inne podmioty.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd I instancji zważył, iż zgodnie z art. 145 § 1 kc jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Z § 2 i 3 tego art. wynika, iż przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić, a nadto powinno uwzględniać interes społeczno- gospodarczy.

W przedmiotowej sprawie, jak już wyżej wskazano, nieruchomości określone we wniosku nie miały dostępu do drogi publicznej. Z uwagi na fakt, iż we wniosku wskazano pięć nieruchomości istniała konieczność ustanowienia pięciu służebności drogi koniecznej. Wynika to z tego, iż ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności drogi koniecznej

gwarantuje odpowiedni dostęp do drogi publicznej każdoczesnemu właścicielowi poszczególnej, konkretnej nieruchomości, a więc tej która jest objęta odrębną księgą wieczystą. W tym zakresie nie zmienia nic fakt, iż we wniosku wskazano na żądanie „przywrócenia drogi". Na dalszym etapie postępowania konsekwentnie wskazywano, iż przedmiotowe postępowanie dotyczy ustanowienia służebności drogi koniecznej, co wynikało chociażby z treści protokołów. Okoliczność ta była akceptowana przez wszystkich uczestników tego postępowania. Ponadto sąd miał na uwadze, iż wnioskodawcy nie byli reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, tak więc swoje żądania mogli oni formułować w sposób nie w pełni odpowiadający nomenklaturze języka prawnego, co nie zmieniało faktu, iż chcieli oni, aby nieruchomości stanowiące ich własność miały dostęp do drogi publicznej, co mogło się zrealizować poprzez ustanowienie służebności drogi koniecznej.

Przebieg ustanowionych służebności drogi koniecznej został ustalony w oparciu o wariant pierwszy wskazany w opinii biegłego S. B. z dnia 7 sierpnia 2013 r. Opinia ta została uznana przez sąd za wiarygodną, albowiem w sposób rzeczowy, zrozumiały, mający odzwierciedlenie na wyrysie z mapy ewidencyjnej opisywała dwa możliwie warianty przebiegu służebności drogi koniecznej. Opinia ta nie była też kwestionowana przez uczestników tego postępowania. Przebieg służebności drogi koniecznej wskazany w wariancie pierwszym w pełni uwzględnia interes społeczno-gospodarczy oraz potrzeby nieruchomości niemających dostępu do drogi publicznej, albowiem gwarantuje im odpowiedni dostęp do drogi o tym charakterze, a nadto w bardzo małym stopniu obciąża grunty, przez które droga ma prowadzić i pokrywa się on z przebiegiem drogi, która jest od kilkudziesięciu lat utrwalona na gruncie i jest wykorzystywana przez wiele podmiotów, w tym te które realizują zadania o charakterze publicznym, a żaden z podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo przeciwpowodziowe nie zakazywał korzystania z tej drogi. Ponadto służebność drogi koniecznej w tym wariancie przebiega poza koroną wału. W ocenie sądu ta okoliczność wskazywała na to, iż nie było konieczności czynienia w tym zakresie dodatkowych uzgodnień z Urzędem Miasta Wydziałem Zarządzania Kryzysowego oraz Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej, w związku z czym oddalono wniosek uczestnika Spółki (...) w B. zawarty w piśmie z dnia 23 września 2013 r.

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności określono w oparciu o opinię biegłego R. G. z dnia 31 marca 2014 r. Opinia ta została sporządzona w sposób fachowy i wyczerpujący, a więc nie było żadnych podstaw ku temu by ją kwestionować. Co

więcej, prawidłowość jej sporządzenia nie była też podważana przez uczestników tego postępowania.

Sąd miał na uwadze, iż działki nr (...) zostały oddane przez Skarb Państwa w użytkowanie wieczyste na rzecz Spółki (...) w B., tak więc służebnością drogi koniecznej należało obciążyć to prawo, a nie prawo własności nieruchomości (por. G. Karaszewski w Komentarzu do art. 145 Kodeksu cywilnego publ. LEX, E. Gniewek w Komentarzu do art. 145 Kodeksu cywilnego publ. LEX).

W tych okolicznościach w pkt od I do V orzeczenia Sąd ustanowił służebność drogi koniecznej w sposób szczegółowo opisany w sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 2 i 3 kpc. Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, ze względu na to, że zainteresowani nie mają wspólnych interesów, nie stosuje się w zasadzie art. 520 § 1 kpc (por. postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2012 r., publ. LEX nr 1284402). W przedmiotowej sprawie wnioskodawcy ponieśli koszty opłaty od wniosku w wysokości 200 zł oraz koszty zaliczki na opinię biegłego w wysokości 300 zł. W tych okolicznościach, z uwagi na fakt, iż wniosek Spółki (...) z siedzibą w B. wyrażony w piśmie z dnia 26 czerwca 2014 r. o oddalenie wniosku nie został uwzględniony, należało zasądzić od tego uczestnika ww. kwotę na rzecz wnioskodawców, uprawionych solidarnie. Zgodnie z art. 109 § 1 kpc były podstawy do tego, by orzec o tym z urzędu, albowiem wnioskodawcy nie byli reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika.

Ponadto w pkt VII postanowienia sąd nakazał pobrać od Spółki (...) z siedzibą w B. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 5.457,84 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. Na tę kwotę składały się koszty wynagrodzenia biegłych w łącznej kwocie 4.957,84 pomniejszone o 300 zł wpłacone przez wnioskodawców z tytułu zaliczki oraz 800 zł z tytułu nieuiszczonej opłaty za ustanowienie czterech służebności drogi koniecznej (przy złożeniu wniosku zapłacono jedynie kwotę 200 zł za ustanowienie jednej służebności zgodnie z art. 39 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1025).

Powyższe postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 29 września 2014 roku, zostało zaskarżone apelacją wniesioną przez uczestnika Spółkę (...)

(...) w B..

Uczestnik zaskarżył postanowienie w punktach: I, II, III, IV, V, VII i VIII domagając się jego zmiany i oddalenia wniosku, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia od wnioskodawców solidarnie na rzecz apelującego kosztów postępowania.

Zaskarżonemu postanowieniu uczestnik zarzucił: 1.naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 344 § 1 i 2 kc, a błędne zastosowanie art. 145 kc poprzez przyjęcie, że wnioskodawcy żądali ustanowienia służebności drogi koniecznej, a nie przywrócenia naruszonego posiadania; 2. naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 88n ust. 1 pkt 1 Prawa wodnego i wytyczenie drogi koniecznej wbrew zakazowi wynikającemu z tego przepisu polegającego na zabronieniu przejeżdżania przez wały lub wzdłuż wałów pojazdami lub konno, prócz miejsc do tego przeznaczonych;

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 201 § 1 kpc i rozpoznanie sprawy w niewłaściwym trybie oraz art. 321 § 1 kpc poprzez orzekanie co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem (czyli w przedmiocie ustanowienia służebności drogi koniecznej, a nie przywrócenia posiadania);

3.naruszenie przepisu art. 386 § 4 kpc poprzez nierozpoznanie istoty żądania; 4. naruszenie art. 520 kpc poprzez obciążenie uczestnika kosztami sądowymi, w sytuacji gdy służebność została ustanowiona w interesie wnioskodawców.

Wnioskodawcy wnieśli o oddalenie apelacji.

28 kwietnia 2015 roku Spółka (...) w B. sprzedała przedsiębiorstwo (w skład którego wchodziły nieruchomości na których ustanowiono służebność drogi koniecznej) na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. (k. 451-469). Nabywca nieruchomości został wezwany do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania postanowieniem z dnia 16 czerwca 2015 roku. Spółka (...) poparła apelację uczestnika Spółki (...) i wniosła o jej uwzględnienie.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika okazała się niezasadna. Częściowa zmiana zaskarżonego orzeczenia spowodowana była sprzedażą nieruchomości na których ustawiono służebność drogi koniecznej na rzecz nowego podmiotu.

Na wstępie stwierdzić należy, że w ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o której mowa w treści art. 233 § 1 k.p.c. Wobec tego, Sąd Okręgowy podzielił poczynione ustalenia Sądu I instancji i przyjmuje je za własne, w szczególności co do istnienia przesłanek do ustanowienia służebności drogi koniecznej, wytyczenia jej przebiegu oraz ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Nie było zatem w niniejszej sprawie konieczności ich ponownego tu przytaczania.

Sąd odwoławczy wskazuje nadto, że poczynione przez sąd wywody prawne są prawidłowe. W szczególności - w ocenie sądu II instancji - nie budzą żadnych wątpliwości rozważania co do określenia przedmiotu żądania, przesłanek ustanowienia służebności drogi koniecznej (art. 145 kc) oraz dopuszczalności jej przebiegu w pobliżu wałów przeciwpowodziowych.

Odnosząc się do żądań i zarzutów sformułowanych w apelacji uczestnika to - w ocenie sądu odwoławczego - nietrafny jest zarzut naruszenia przepisów postępowania, a które to naruszenia miałoby mieć wpływ na wynik postępowania. Wbrew twierdzeniom apelującego wnioskodawcy domagali się ustanowienia służebności drogi koniecznej, a nie przywrócenia naruszonego posiadania. Wątpliwości w sformułowaniu żądania wniosku (nie pozwu) rozstrzygnął już sąd I instancji na wstępnym etapie postępowania, wynika to też w sposób nie budzący wątpliwości z uzasadnienia wniosku. Swą wolę wnioskodawcy osobiście potwierdzili przed sądem odwoławczym na rozprawie w dniu 7 stycznia 2016 roku. Wobec powyższego zarzuty naruszenia przepisów art. 201 kpc (apelujący nie precyzuje zresztą w jaki sposób rozpoznanie sprawy w trybie nieprocesowym miałoby mieć wpływ na wynik postępowania), art. 321 kpc - sąd orzekł bowiem w przedmiocie żądania wniosku, a wreszcie nie rozwinięty w jakikolwiek sposób w apelacji zarzut naruszenia art. 386 § 4 kpc, były w sposób oczywisty niezasadne.

Nietrafny był też zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 344 kc poprzez jego

niezastosowanie, sąd nie orzekał bowiem w przedmiocie przywrócenia naruszonego posiadania, gdyż takiego żądania nie sformułowano. Sąd orzekał w przedmiocie ustanowienia służebności drogi koniecznej, zatem koniecznym było rozstrzygnięcie co do istnienia przesłanek do ustanowienia drogi koniecznej zawartych w art. 145 kc. Nieruchomości wnioskodawców nie mają dostępu do drogi publicznej, a dla prawidłowego z nich korzystania niezbędnym jest zapewnienie takiego dostępu. Najmniej uciążliwym -co nie budzi wątpliwości w ustalonym stanie faktycznym - jest droga w przebiegu przyjętym przez sąd rejonowy. Nie tylko bowiem jest to wariant najmniej uciążliwy dla nieruchomości obciążonych (dociera bowiem do działki stanowiącej własność gminy i przeznaczonej na drogę, a tym samym jego przebieg po nieruchomości uczestnika jest najkrótszy i prowadzi przy granicy działki), ale i wymaga najmniejszych nakładów. Sąd I instancji prawidłowo zatem zastosował przepis art. 145 § 1 i 2 kc. Skorygowania wymagało jedynie (z urzędu) rozstrzygnięcie w przedmiocie przyznania wynagrodzenia na rzecz aktualnego użytkownika wieczystego obciążonych nieruchomości, stosownie do regulacji art. 145 § 1 kc, a co nastąpiło w oparciu o przepis art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Nie doszło wreszcie do naruszenia przepisu art. 88n ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne. Przepis ten - w celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych - zabrania przejeżdżania przez wały oraz wzdłuż korony wałów (a nie jak wskazuje apelujący - wzdłuż wałów) pojazdami lub konno, prócz miejsc do tego przeznaczonych. Wytyczony przebieg drogi koniecznej nie prowadzi w żadnej części przez wały przeciwpowodziowe, nie prowadzi też wzdłuż wału po jego koronie, ale równolegle do podstawy wałów. To zaś w żadnej mierze nie narusza ustanowionego zakazu (por. Mirosław Kałużny, Prawo wodne. Komentarz., Lexis Nexis 2012, wydanie I). Nie dochodzi też do naruszenia przepisu art. 88n ust. 1 pkt 4 Prawa wodnego, w wyniku ustanowienia służebności drogi koniecznej nie powstaje bowiem nowy obiekt budowalny, ale jedynie usankcjonowaniu prawnemu ulega faktycznie urządzona na gruncie droga.

Sąd odwoławczy wreszcie w pełni podziela stanowisko zaprezentowane przez sąd I instancji w przedmiocie kosztów postępowania. Sąd rozstrzygając w przedmiocie kosztów postępowania zastosował przepis art. 520 § 2 kpc wobec ewidentnej sprzeczności interesów uczestników postępowania (wnioskodawcy domagali się ustanowienia służebności drogi koniecznej, zaś uczestnik wnosił o oddalenie wniosku). Skoro uczestnik

uległ w postępowania, to winien ponieść jego koszty.

Mając powyższe uwagi na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc apelację oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 kpc. Wnioskodawcy nie ponieśli żadnych kosztów postępowania, zatem brak było podstaw do zasądzania na ich rzecz jakichkolwiek kwot.