Dnia 25 lipca 2018 r.
Protokolant: st. sekr. sąd. Marta Domurad
po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2018 r. w Ostrołęce na rozprawie
1.
pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy – w postaci wystawionego przez pozwanego Bank (...) SA z siedzibą we W. bankowego tytułu egzekucyjnego z 5 lutego 2015 r. oznaczonego numerem (...), któremu została nadana klauzula wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z 26 maja 2015 r. w sprawie sygn. akt I Co 352/15 – w zakresie dotyczącym powoda S. K.;
|
Sygn. akt I C 1256/17
UZASADNIENIE WYROKU
wydanego 25 lipca 2018 r.
przez Sąd Okręgowy w Ostrołęce
w sprawie:
z powództwa
S. K.
przeciwko
Bankowi (...) S.A z siedzibą we W.
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego
|
Wniesienie pozwu do Sądu Okręgowego w Ostrołęce – 22 grudnia 2017 r.
Roszczenie powódki.
S. K., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z 5 lutego 2015 r. o numerze (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z 26 maja 2015 r., sygn. akt I Co 352/14 (
omyłkowo, prawidłowa sygn. I Co 352/15), w całości, na podstawie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że zaprzecza zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu.
Stanowisko pozwanego.
Bank (...) S.A. z siedzibą we W. uznał powództwo już w odpowiedzi na pozew (pismo z 28 czerwca 2018 r.) – ze względu na zbycie wierzytelności – i wniósł o obciążenie powoda kosztami procesu. Pozwany argumentował, że nie został wezwany do wydania tytułu wykonawczego stanowiącego bankowy tytuł egzekucyjny z klauzulą wykonalności, stąd, w związku z uznaniem powództwa przy pierwszej czynności prawnej, uzasadnionym jest wniosek o obciążenie kosztami procesu powoda. Ewentualnie wniósł o odstąpienie od obciążania go kosztami procesu na zasadzie art. 102 k.p.c. Pozwany wskazał, że wyłączną podstawą uznania powództwa jest fakt sprzedaży 30 listopada 2016 r. wierzytelności objętej przedmiotowym tytułem wykonawczym na rzecz podmiotu niebędącego bankiem, tj. funduszu easyDEBT Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty. Brak jest zatem możliwości dalszego wykorzystania dotychczasowego tytułu egzekucyjnego. Pozwany wyjaśnił, że złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, zaś argumentacja podnoszona przez powoda pozostaje bez znaczenia dla istoty sprawy, dla oceny tych zarzutów pozwany nie posiada legitymacji biernej.
Fakty uznane przez Sąd Okręgowy za udowodnione.
5 lutego 2015 r. Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wystawił względem S. K. (jak również jego małżonki M. K.) bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), obejmujący wymagalne należności w wysokości 82.307,71 zł. Postanowieniem z 26 maja 2015 r., sygn. akt I Co 352/14 (
omyłkowo, prawidłowa sygn. I Co 352/15), referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej uwzględnił wniosek wierzyciela i nadał wskazanemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności, zasądzając od S. K. (solidarnie z M. K.) na rzecz pozwanego kwotę 71,92 zł tytułem kosztów postępowania.
W odniesieniu do S. K. należność objęta przedmiotowym bankowym tytułem egzekucyjnym wynikać miała z umowy kredytowej o nr. (...) zawartej 9 kwietnia 2013 r. pomiędzy (...) Bankiem(poprzednikiem prawnym Banku (...) S.A.), a S. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) z siedzibą w P..
14 stycznia 2016 r. Bank (...) S.A., składając przedmiotowy bankowy tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności, skierował wniosek o wszczęcie egzekucji do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowi Mazowieckiej D. W..
Na podstawie umowy przelewu wierzytelności z 30 listopada 2016 r. Bank (...) S.A. z siedzibą we W. dokonał cesji wierzytelności objętej przedmiotowym bankowym tytułem egzekucyjnym na rzecz easyDEBT Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W..
Tego samego dnia, tj. 30 listopada 2016 r., Bank złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowi Mazowieckiej D. W. wniosek o zawieszenie egzekucji toczącej się wobec M. K. i S. K.. Postanowieniem z 14 grudnia 2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ostrowi Mazowieckiej D. W. zawiesił postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. KM 47/16.
Postanowieniem z 4 sierpnia 2017 r. Komornik podjął postępowanie egzekucyjne w stosunku do dłużnika S. K. i zawiadomił tegoż dłużnika o wstąpieniu do postępowania egzekucyjnego w miejsce poprzedniego wierzyciela nabywcy wierzytelności wynikającej z umowy nr (...).
Pismem z 28 grudnia 2017 r. Bank (...) S.A. we W. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowi Mazowieckiej D. W. wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego toczącej się wobec M. K. i S. K. oraz o zwrot tytułu wykonawczego.
Wyrokiem z 12 stycznia 2018 r., sygn. akt I C 1177/17, Sąd Okręgowy w Ostrołęce w sprawie z powództwa Fundacji Pomocy Dłużnikom A. w Z. – działającej w imieniu i na rzecz M. K. przeciwko Bankowi (...) S.A. we W. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy – wystawiony przez pozwanego bankowy tytuł egzekucyjny z 5 lutego 2015 r. o nr (...), któremu została nadana klauzula wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z 26 maja 2015 r. w sprawie sygn. akt I Co 352/14 (
omyłkowo, prawidłowa sygnatura sygn. akt I Co 352/15).
Dowody, na jakich oparł się Sąd Okręgowy.
Dokumenty objęte wnioskami dowodowymi stron – powoda: z pozwu (k. 18, 27-34, 42-63); pozwanego: z odpowiedzi na pozew (k. 87, 89-90); z urzędu: z akt sprawy sygn. I C 1177/17 tut. Sądu (k. 2-14, 32, 55, 60-61, 83-87) - na okoliczność nadania przeciwko powodowi klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przez pozwanego przez SR w Ostrowi Mazowieckiej, postępowania egzekucyjnego, które zostało wszczęte na tej podstawie, cesji wierzytelności objętej tytułem i prawomocnego zakończenia procesu z powództwa M. K. przeciwko pozwanemu o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego.
Dowody, jakim Sąd Okręgowy odmówił mocy dowodowej.
Powyższy stan faktyczny nie był sporny między stronami. Został ustalony na podstawie dokumentów załączonych do pozwu, jak również wymienionych dokumentów znajdujących się w załączonych aktach sprawy Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej o sygn. I Co 352/15, aktach sprawy Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowi Mazowieckiej D. W. o sygn. KM 47/16, aktach sprawy Sądu Okręgowego w Ostrołęce o sygn. akt I C 1177/17, które zostały sporządzone przez podmioty do tego uprawnione, w ramach przyznanych im kompetencji. Ich autentyczność nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu.
Podstawa prawna wyroku.
Pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego – punkt 1. wyroku.
Zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c. dłużnik może domagać się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, jeśli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym nie będącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście (pkt 1.), albo po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne (pkt 2.).
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie – z uwagi na jego uznanie przez pozwanego.
Poza sporem pozostawała okoliczność, że kwestionowany w sprawie bankowy tytuł egzekucyjny z 5 lutego 2015 r. zaopatrzony w sądową klauzulę wykonalności postanowieniem referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z 26 maja 2015 r. obejmuje wierzytelność pozwanego Banku wobec S. K. wynikającą z czynności bankowych. Niespornym było również, że wierzytelność objęta tym tytułem stała się przedmiotem cesji na podstawie umowy z 30 listopada 2016 r. zawartej przez pozwanego z easyDEBT Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W..
Pozwany Bank, pismem z 28 czerwca 2018 r., uznał powództwo wniesione przez powoda. Stosownie do treści art. 213 § 2 k.p.c., sąd jest związany uznaniem powództwa, przy czym ma również obowiązek kontroli, czy uznanie nie jest sprzeczne z prawem, z zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Okoliczności faktyczne sprawy – istotne dla rozstrzygnięcia – nie były sporne, zaś zbycie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym z pewnością stanowi zdarzenie na skutek którego należność stwierdzona tytułem nie może być egzekwowana – na rzecz dotychczasowego wierzyciela.
Z tej przyczyny, zdaniem Sądu, nie ma potrzeby badania przytoczonych w pozwie argumentów dotyczących nieważności czy bezskuteczności umowy kredytowej, które miały prowadzić do nieprawidłowego ustalenia wysokości świadczenia spełnionego tytułem wykonawczym. Tytuł w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności istnieje nadal i teoretycznie mógłby zostać ponownie użyty przeciwko dłużnikowi. Jednakże zbycie wierzytelności jest zdarzeniem dającym możliwość pozbawienia tytułu wykonalności w całości niezależnie od prawidłowości wyliczenia roszczenia. Tak jak w przypadku przedawnienia roszczenia nie ma podstawy do prowadzenia dowodów na okoliczność jego wysokości (gdyż powództwo zostanie oddalone), tak samo zbycie roszczenia uzasadnia uwzględnienie powództwa opozycyjnego bez potrzeby analizowania rzeczywistej wysokości zadłużenia.
Niezależnie od uznania powództwa, ze względu na cesję wierzytelności objętej bankowym tytułem egzekucyjny, zaistniała faktyczna niemożność realizacji tytułu na rzecz Banku, a z drugiej strony – niemożność jego wykorzystania przez cesjonariusza, który – nie będąc bankiem – nie może skorzystać z przywileju jaki wcześniej dawał bankowy tytuł egzekucyjny. Obecnie jednak jedynie ten podmiot może być uznany za wierzyciela S. K..
Mając powyższe na uwadze, Sąd pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy jakim jest bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony w 5 lutego 2015 r. przez Bank (...) S.A. z siedzibą we W. przeciwko S. K., zaopatrzony w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z 26 maja 2015 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I Co 352/15, uwzględniając, że wyrokiem z 12 stycznia 2018 r., sygn. akt I C 1177/17, Sąd Okręgowy w Ostrołęce pozbawił wykonalności ten tytuł wykonawczy w odniesieniu do całości roszczenia przysługującego wobec M. K..
Podstawa prawna: art. 213 § 2 w zw. z art. 840 § 1 k.p.c.
Koszty procesu – punkt 2. i 3. wyroku.
Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, uznając pozwanego za przegrywającego sprawę, Sąd obciążył go kosztami procesu. W skład kosztów poniesionych przez powoda wchodziły: kwota 200 zł tytułem części opłaty od pozwu oraz kwota 5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z §2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018 poz. 265) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Wbrew stanowisku pozwanego, w sprawie nie zachodziły przesłanki do zastosowania art. 101 k.p.c., pozwalające na odstąpienie od obciążania go kosztami procesu; Sąd nie dopatrzył się również zasadności takiego rozstrzygnięcia na podstawie art. 102 k.p.c.
Zgodnie z treścią pierwszego z przepisów zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. W orzecznictwie przeważa jednocześnie pogląd, że przepis ten nie ma zastosowania w tych wypadkach, w których osiągnięcie skutku prawnego może nastąpić tylko poprzez wytoczenie powództwa, choćby zamiary stron były całkowicie zgodne (
orzeczenia SN: z 16 sierpnia 1935 r., C I 2776/34; z 20 maja 1957 r., 2 CR 104/57; z 18 grudnia 1965 r., II CZ 110/65). Jak wskazano w postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 11 kwietnia 2018 r., sygn. akt I ACz 334/18, pogląd ten w szczególności dotyczy powództwa opozycyjnego, w którego przypadku sam fakt dysponowania przez wierzyciela tytułem wykonawczym, który może stanowić podstawę egzekucji, daje dłużnikowi powód do wytoczenia sprawy w rozumieniu art. 101 k.p.c. Jeśli więc w takiej sytuacji powództwo zostaje wytoczone przez dłużnika i w toku procesu wierzyciel wydaje dłużnikowi sporny tytuł wykonawczy, to dłużnik zasadnie może domagać się zasądzenia zwrotu kosztów procesu na podstawie art. 98 k.p.c., podnosząc, że zaspokojenie roszczenia nastąpiło na skutek wytoczenia powództwa (
postanowienie SN z 6 grudnia 2012 r., IV CZ 121/12). W niniejszej sprawie powód nie mógł osiągnąć skutku prawnego w postaci pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w inny sposób niż tylko przez wytoczenie powództwa. Powód nie miał innej możliwości zwalczenia wystawionego bankowego tytułu egzekucyjnego niż na drodze sądowej. Co istotne, wierzytelność objęta tytułem została przez pozwanego sprzedana na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego 30 listopada 2016 r. Powód wystąpił z pozwem dopiero 22 grudnia 2017 r. Pozwany wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego później – 28 grudnia 2017 r. Uprzednio nie podjął czynności świadczących o rezygnacji z egzekwowania roszczenia w oparciu o posiadany tytuł. Wbrew argumentacji pozwanego, powód, chcąc kwestionować podstawy tytułu wykonawczego i podnosić zarzuty merytoryczne, nie miał obowiązku wzywać wierzyciela do ewentualnego wydania tytułu wykonawczego, skoro jedyną drogą do jego podważenia było wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego.
Pozwany obciążony został również obowiązkiem poniesienia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Ostrołęce nieuiszczonej części opłaty od pozwu (800 zł), od której mocą postanowienia z 16 maja 2018 r. zwolniony został powód.
Podstawa prawna: art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 113 ust. 1 u.k.s.c.