Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Leszek Bil
Protokolant:	p.o. sekr. sądowego Patrycja Zygmuntowicz

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2017 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z powództwa D. D.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki D. D. 4.763,24 kwotę złotych (cztery tysiące siedemset sześćdziesiąt trzy 24/100 złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.756,00 złotych () tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 1.012,12 złotych tytułem kosztów sądowych wyłożonych przez Skarb Państwa na opinię biegłego.

Sygn. akt I C 66/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 stycznia 2017 r. powódka D. D. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. z siedzibą w W. na swoją rzecz kwoty 4.763,24 złotych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swego stanowiska podniosła, że jest właścicielką pojazdu R. (...) o nr rej. (...). Samochód ten uległ uszkodzeniu w wyniku zdarzenia drogowego, a pozwany ponosi odpowiedzialność za powstałą szkodę jako ubezpieczyciel w zakresie obowiązkowej odpowiedzialności cywilnej sprawcy. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił powódce kwotę 3.848,20 złotych netto. Powódka żąda zapłaty różnicy między poniesioną przez nią szkodą w wysokości 8,313,94 zł netto, tj. 4.763,24 zł, oraz kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy w kwocie 297,50 zł netto.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zdaniem pozwanego postępowanie likwidacyjne zostało przeprowadzone prawidłowo, a wypłacona kwota w całości pokryła szkodę w majątku poszkodowanego. Wskazał, że uszkodzeniu uległ pojazd wyprodukowany w 2007 r., w związku z czym na rynku części samochodowych jest duża dostępność części zamiennych z rynku wtórnego, jak i części zamiennych inne niż oryginalne, sygnowanych logiem producenta pojazdu. W ocenie pozwanego istotne jest, czy pojazd został naprawiony przy użyciu części innych niż oryginalne, czy przy użyciu części używanych lub zamienników. W przypadku, gdyby powód dokonał naprawy bez użycia części oryginalnych, dochodzenie rozliczenia szkody przy użyciu części najdroższych spowoduje wzbogacenie po jego stronie. Pozwany podniósł, że także żądanie zapłaty stawki za roboczogodzinę w oparciu o koncepcję hipotetycznej szkody i stawek średnich stosowanych w regionie, w sytuacji faktycznej naprawy pojazdu poniżej tych cen, jest nieuzasadnione.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 02 grudnia 2016 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód ciężarowy marki R. (...) o nr rej. (...), którego właścicielką jest powódka. Wymieniona wykorzystywała ten pojazd przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Został on wyprodukowany w 2007 r., ma 4-rzędowy silnik o poj. 2488 cm ³ i mocy 131 KM, przebieg 280.248 km, , z manualną skrzynią biegów.

W chwili tego zdarzenia jego sprawca, kierujący pojazdem marki A., miał zawartą umowę ubezpieczenia obowiązkowej odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów z pozwanym zakładem ubezpieczeń (umowa ta obowiązywała w okresie od 24 kwietnia 2016 r. do 23 kwietnia 2017 r.).

Na skutek kolizji uszkodzeniu uległy m. in. przedni zderzak, drzwi przednie lewe, klamka, uszczelka i szyba drzwi przednich lewych, lusterko lewe, ściany zabudowy lewa i przednia i listwa narożna.

(...) S.A. z tytułu uszkodzeń pojazdu powstałych w wyniku kolizji wypłacił powodowi odszkodowanie w łącznej kwocie 3.848,20 złotych netto.

(bezsporne)

Koszt naprawy pojazdu powoda wynosi 8.520,19 złotych. Na kwotę tę składają się wartość robocizny w kwocie 2.346 zł, przy przyjęciu stawki 115 zł/roboczogodzinę, koszt lakierowania w wysokości 2.041,05 zł, koszty dodatkowe w kwocie 506 zł oraz cena części zamiennych według wariantu serwisowego, tj. ceny oryginalnych części serwisowych, w wysokości 3.627,14 zł.

(dowód: opinia biegłego rzeczoznawcy pojazdów samochodowych, k. 118-135)

Powódka zwróciła się o wydanie opinii do prywatnego rzeczoznawcy, który oszacował wartość szkody na kwotę 8.313,94 zł. Koszt sporządzenia tej opinii wyniósł 297,50 złotych.

(dowód: wycena wartości naprawy pojazdu z dnia 20.12.2016 r., k. 9-16, rachunek, k. 17)

Powódka, działając za pośrednictwem pełnomocnika, pismem z dnia 4 stycznia 2017 r. wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 4.764 złotych w terminie 7 dni od jego otrzymania.

(dowód: przesądowe wezwanie do zapłaty z 4.1.2017 r., k. 18)

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Powyższy stan faktyczny w przeważającej części pozostawał bezsporny między stronami niniejszego postępowania. W szczególności strony były zgodne co do faktu zdarzenia w ruchu drogowym, zakresu uszkodzeń pojazdu powoda oraz zasady odpowiedzialności pozwanego jako ubezpieczyciela sprawcy w zakresie obowiązkowej odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów. Powódka i pozwany spierali się jedynie o wysokość szkody, która w dużej mierze pozostawała zależna od przyjętej metody rozliczenia. Powódka wskazywała, że koszt naprawy powinien uwzględniać oryginalne części serwisowe. Z kolei pozwany, wskazując na ewentualność dokonania przez powódkę naprawy poniżej ceny części rynkowych i rynkowej wartości robocizny, ustalił wartość części pojazdu dokonując optymalizacji cen części zamiennych.

W powyższym zakresie strony przedstawiły sprzeczne twierdzenia, poparte kosztorysami sporządzonymi na swoje zlecenie. Rozbieżności pomiędzy ich stanowiskami dotyczą przede wszystkim cen części pojazdu, które uległy uszkodzeniu. Weryfikacja twierdzeń stron wymagała zatem zasięgnięcia opinii biegłego z zakresu mechaniki samochodowej.

Podstawą ustaleń Sądu jest opinia biegłego A. M., który skalkulował w sposób obiektywny koszty naprawy pojazdu powódki. Opinia biegłego jest jasna i logiczna. Biegły wskazał jaki był zakres koniecznych napraw w pojeździe powoda. Określił precyzyjnie w jaki sposób i przy użyciu jakich metod oszacował szczegółowe elementy szkody. Uwzględnił także cechy indywidualne pojazdu oraz jego wiek i okres eksploatacji. Biegły ustosunkował się do zarzutów pozwanego wskazując, że oparł się na wariancie serwisowym, dokonując wyceny naprawy według części oryginalnych serwisowych. Wyjaśnił, że zastosowanie części nieoryginalnych nie gwarantuje doprowadzenia pojazdu do jego stanu sprzed zaistnienia szkody. Naprawa z użyciem innych części pozwala na przywrócenie poprzedniej funkcjonalności, ale bez gwarancji stanu poprzedniego. Biegły podniósł, że parametry techniczne i konstrukcyjne zamienników części, w tym ich jakość i trwałość, często odbiegają od parametrów części oryginalnych i są niemożliwe do bezpośredniej wizualnej oceny. W przypadku zastosowania zamienników istnieje ryzyko wystąpienia problemów montażowych, co może się przekładać na obniżenie ogólnej estetyki pojazdu oraz utraty wartości rynkowej pojazdu wskutek wadliwej naprawy. Tym samym zastosowanie części oryginalnej nie podwyższa wartości pojazdu po jego naprawie.

W ocenie Sądu opinia jest kompletna, przekonywująca i wystarczająca do ustalenia na jej podstawie wysokości szkody poniesionej przez powoda. Nie została ona zakwestionowana przez strony postępowania, zaś Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do podważenia jej logicznych, wszechstronnie uzasadnionych wniosków.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Podstawą prawną dochodzonego roszczenia były przepisy tytułu XXVII Księgi trzeciej Kodeksu cywilnego, regulujące umowę ubezpieczenia (art. 805-834), postanowienia umowy ubezpieczenia i oraz ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych (...) łączące strony niniejszego postępowania. Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Zgodnie z art. 822 § 1. k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z kolei stosownie do § 2 powołanego przepisu jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie, czy adekwatnym, normalnym w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. następstwem uszkodzenia pojazdu powódki jest konieczność dokonania jego naprawy, z uwzględnieniem cen części oryginalnych w sytuacji, gdy jest to pojazd kilkuletni. W ocenie Sądu odpowiedź na to pytanie winna być pozytywna.

Zgodnie z utrwalonymi poglądami z orzecznictwa Sądu Najwyższego obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić, odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma znaczenia, jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle to uczynił albo zamierza uczynić (zob. wyrok SN z dnia 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01, LEX nr 141410, uchwała SN z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002/6/74, wyrok SN z dnia 27 czerwca 1988 r., I CR 151/88, LEX nr 8894).

Sąd Rejonowy w pełni podziela także tezę uchwały SN w składzie 7 sędziów z dnia 12 kwietnia 2012 r., (...) (OSNC 2012/10/112, LEX nr 1129783, Prok.i Pr.-wkł. (...), (...) Biul.SN 2012/4/5, M.Prawn. 2012/24/1319-1323):
Zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi”.

W niniejszej sprawie poza gołosłownymi twierdzeniami pozwany nie przejawił inicjatywy, która mogłaby wykazać, że zamontowanie nowych części pojazdu mogłoby doprowadzić do wzrostu jego ogólnej wartości. Zauważyć należy, że jedynie na pierwszy rzut oka zastąpienie części eksploatowanych nowymi powoduje, że poszkodowany osiąga korzyść, ponieważ w jego pojeździe znajdują się części o większej wartości, niż te które uległy zniszczeniu. Wartość części nie może być jednak oceniana w oderwaniu od wartości całego samochodu, którego staje się częścią składową i który jako całość podlega wycenie.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jak zaś wynika z art. 361 § 2 k.c., naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Stanowiącą o wysokości szkody stratę na gruncie spraw dotyczących szkód komunikacyjnych określa się przy tym przez porównanie wartości pojazdu przed zdarzeniem wyrządzającym szkodę i po przywróceniu go do stanu poprzedniego. Jak słusznie stwierdził Sad Najwyższy w uzasadnieniu przywołanej uchwały, „o tym, że zamontowanie części nowych w miejsce starych prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego można mówić tylko wtedy, gdyby spowodowało to wzrost wartości pojazdu jako całości. Z faktów powszechnie znanych wynika, że jeżeli pojazd był naprawiany w związku z wypadkiem, to jego cena ulega obniżeniu, nie ma więc znaczenia, iż zamontowano w nim elementy nowe. Poszkodowany, który żąda przywrócenia stanu poprzedniego pojazdu, nawet jeżeli otrzymuje odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela, które pokrywa koszty naprawy i nowych części, z reguły nie tylko nie zyskuje, ale biorąc pod uwagę wartość pojazdu jako całości, może - gdyby chciał go sprzedać - ponieść stratę”.

Ciężar wykazania, że w konkretnej sytuacji faktycznej jest inaczej, spoczywa na pozwanym. Tymczasem w niniejszej sprawie pozwany powoływał się na to, że zasadą jest, że zastosowanie cen części nowych prowadzi do wzbogacenia posiadacza pojazdu. Twierdzenia tego nie można było podzielić z przyczyn wyżej opisanych, mając na względzie także kategoryczne i niekwestionowane przez strony wnioski opinii biegłego.

Ocena czy poniesione koszty ekspertyzy sporządzonej na zlecenie poszkodowanego w postępowaniu przedsądowym są objęte odszkodowaniem przysługującym od ubezpieczyciela z umowy odpowiedzialności cywilnej, musi być dokonana przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy, a w szczególności uzależniona od ustalenia, czy zachodzi normalny związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem tego wydatku a wypadkiem, oraz czy poniesienie tego kosztu było obiektywnie uzasadnione i konieczne także w kontekście ułatwienia określenia prawidłowo konkretnego ubezpieczyciela, jak i ułatwienia zakładowi ubezpieczeń ustalenia okoliczności wypadku i rozmiarów szkody (z uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r., (...), OSNC 2005/7-8/117, Prok.i Pr.-wkł. (...), Biul.SN 2004/5/6).

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie skorzystanie z opinii prywatnego rzeczoznawcy przez powódkę było celowe do zweryfikowania wyraźnie zaniżonej kalkulacji wartości szkody sporządzonej przez ubezpieczyciela. Brak sporządzenia takiej kalkulacji mógłby uniemożliwić powódce sformułowanie adekwatnego do szkody żądania pozwu. Uwzględniając, że wartość szkody określona w prywatnej ekspertyzie jest zbliżona do wartości wskazanej przez biegłego sądowego, należy uznać że poniesienie przez powódkę wydatku w kwocie 297,50 zł było celowe i przyczyniło się do lepszego wyjaśnienia sprawy.

Należne powódce odszkodowanie wynosi 8.871,69 złotych netto. Wskazaną kwotę należało pomniejszyć o wypłaconą dotychczas powódce sumę 3.848,20 złotych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd w pkt I w granicach żądania zasądził od pozwanego na rzecz powódki całość dochodzonej pozwem kwoty 4.763,24 złotych, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty. Podstawę prawną rozstrzygnięcia w przedmiocie odsetek za opóźnienie stanowiły art. 817 § 1 k.c. i art. 481 § 1 k.c. Pozwany był obowiązany spełnić świadczenie w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia o zdarzeniu. Mając na uwadze, że pozwany wypłacił powódce część odszkodowania w dniu 21 grudnia 2016 r., już wówczas miał możliwość ustalenia rzeczywistej wartości szkody w ramach prowadzonego przez siebie postępowania likwidacyjnego. W tym stanie rzeczy zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od daty wniesienia pozwu w niniejszej sprawie jest w pełni uzasadnione.

W pkt II Sąd na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. zasądził od pozwanego, jako strony przegrywającej spór w całości, na rzecz powódki kwotę 1.756 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Na wysokość kosztów procesu w niniejszym postępowaniu składały się opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 239 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych, oraz uiszczona przez powódkę zaliczka na poczet wydatków związanych z uzyskaniem opinii biegłego, w kwocie 600 złotych. Z kolei wysokość kosztów zastępstwa procesowego w niniejszej sprawie wynika z treści § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r.).

W pkt III Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 1.012,12 złotych tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa na opinię biegłego. Podstawę prawną do obciążenia pozwanego tymi kosztami stanowił art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 98 § 1 k.p.c. stosowany odpowiednio.