Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 9 grudnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Beata Bihuń

Protokolant:

sekr. sądowy Agnieszka Piskorz

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2021 r. w Kętrzynie na rozprawie

sprawy z wniosku E. M.

z udziałem K. J., M. J. (1), M. J. (2)

o uchylenie lub zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku

postanawia:

wniosek oddalić.

sygn. akt I Ns 260/21

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni E. M. wniosła o zmianę stwierdzenia nabycia spadku, zawartego w postanowieniu Sądu Rejonowego w Kętrzynie z dnia 12.03.2021 r. w sprawie (...) i stwierdzenie, że spadek po zmarłej w dniu 14.06.2021 r. L. J., na podstawie testamentu nabyli: córka E. M. w ½ części spadku, wnuk M. J. (1) w ¼ części spadku oraz wnuczka M. J. (2) w ¼ części spadku.

W uzasadnieniu wnioskodawczyni wskazała, że postanowieniem z dnia 12.03.2021 r. Sąd Rejonowy w Kętrzynie w sprawie (...) stwierdził, że spadek po zmarłej L. J. na podstawie ustawy nabyła córka E. M. w 1/3 części spadku, syn K. J. w 1/3 części spadku oraz wnuk M. J. (1) i wnuczka M. J. (2) po 1/6 części spadku. W toku tego postępowania nie został ujawniony pozostawiony po spadkodawczyni testament notarialny, w związku z czym w ocenie wnioskodawczyni zachodzi potrzeba zmiany postanowienia. Dalej wnioskodawczyni wskazała, że przed sądem zostało złożone błędne zapewnienie spadkowe, czego przyczyną mogło być przewlekłe zapalenie ucha, na które cierpiała wnioskodawczyni, a które doprowadziło u niej do niedosłuchu obustronnego.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 14.10.2009 r. przed notariuszem B. D. ((...)) L. J. sporządziła testament, w którym do spadku po sobie powołała swoje dzieci: syna R. J. oraz córkę E. M., każdego w udziałach po ½ części spadku.

Sporządzony testament L. J. przekazała córce E. M., a o fakcie tym wiedział syn K. J..

Spadkodawczyni L. J. zmarła w dniu 14.06.2020 r. w S.. W chwili śmierci była wdową. Posiadała troje dzieci: E. M., K. J. oraz R. J., który nie dożył otwarcia spadku i pozostawił po sobie dwoje dzieci: M. J. (2) oraz M. J. (1).

W dniu 16.10.2020 r. E. M. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Kętrzynie z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej L. J.. Do wniosku nie dołączyła testamentu matki. Uczestnikami postępowania byli K. J., M. J. (2) oraz M. J. (1).

Na rozprawie w dniu 18 grudnia 2020 r. E. M. złożyła zapewnienie spadkowe, w którym wskazała, że zmarła L. J. nie pozostawiła testamentu. Zapewnienie to potwierdzili obecni na rozprawie uczestnicy K. J. oraz M. J. (2).

Postanowieniem z dnia 12.03.2021 r. Sąd Rejonowy w Kętrzynie w sprawie (...) stwierdził, że spadek po zmarłej L. J. na podstawie ustawy nabyła córka E. M. w 1/3 części spadku, syn K. J. w 1/3 części spadku oraz wnuk M. J. (1) i wnuczka M. J. (2) po 1/6 części spadku.

E. M. od dnia 19.06.2015 r. jest osobą niepełnosprawną w stopniu lekkim z symbolem niepełnosprawności 03-L (zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu). W 2007 r. przeszła przewlekłe zapalenie perlakowe ucha środkowego lewego z destrukcją kości.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o: częściowo zeznania wnioskodawczyni k. 27, testament k. 29, orzeczenie o niepełnosprawności k. 8, karta leczenie szpitalnego k. 9,, dokumenty znajdujące się w aktach (...), w szczególności odpisy aktów USC k. 4 – 9, protokół rozprawy z dnia 18.12.2020 r. (również zapis audio), postanowienie k. 34.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

Podstawą zgłoszenia wniosku w niniejszym postępowaniu jest treść art. 679 § 1 kpc, zgodnie z którym dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, przy czym ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność.

Jak wskazał SN w uzasadnieniu postanowienia z dnia 19.02.2021 r. w sprawie (...) 31/21 z wnioskiem o zmianę stwierdzenia nabycia spadku może wystąpić każdy zainteresowany. Ograniczenia dotyczą tego, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Uczestnik ten może żądać zmiany postanowienia, gdy żądanie opiera się na podstawie, której nie mógł powołać, a wniosek składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność. Z kolei zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może złożyć wniosek w trybie art. 679 kpc w każdym czasie i nie jest ograniczony żadnym terminem ani rodzajem podstaw, na których może oprzeć swoje twierdzenie o wadliwości postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (uchwała Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 1982 r., III CZP 15/82, OSNC 1982, nr 8-9, poz. 118).

Z powyższego wynika, że wnioskodawczyni, jako uczestnika postępowania w sprawie
(...), w celu uwzględnienia jej wniosku w niniejszym postępowaniu, zobowiązana była do wykazania spełnienia obu przesłanek z art. 679 § 1 kpc, tj., że nie była w stanie powołać się na testamentu spadkodawczyni w sprawie (...) oraz, że wniosek w niniejszej sprawie złożyła w ciągu roku od dnia w którym uzyskała możliwość powołania się na testament.

W ocenie sądu wnioskodawczyni nie wykazała, aby nie była w stanie powołać się na testament spadkodawczyni w okresie toczenia się postępowania w sprawie (...), albowiem jak sama wskazała, testament posiadała jeszcze przed śmiercią swojej matki, co więcej, spadkodawczyni przekazała jej go, zaraz po jego sporządzeniu. W ocenie sądu nic nie stało na przeszkodzie, aby wnioskodawczyni, która była osobą inicjująca postępowanie w sprawie (...) przedłożyła testament już razem z wnioskiem. Dokument ten nie zaginął i cały czas pozostawał w jej posiadaniu.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom wnioskodawczyni, że w sprawie (...) złożyła błędne zapewnienie spadkowe z uwagi na problemy ze słuchem oraz, że nie przedłożyła testamentu, ponieważ sądziła, że dokument ten znajduje się w sądzie. Składając zapewnienie spadkowe na rozprawie w dniu 18 grudnia 2020 r. wnioskodawczyni wyraźnie oświadczyła, że nic nie wie o sporządzonym przez spadkodawczynię testamencie. Z jej zachowania nie wynikało, aby miała problemy ze słuchem i nie słyszała kierowanych do niej pytań przez sąd. Również w niniejszym postępowaniu wnioskodawczyni nie miała problemów ze słuchem, które utrudniałyby jej prawidłowy udział w postępowaniu.

Jak wskazał SN w uzasadnieniu postanowienia z dnia 13.12.2013 r. w sprawie IV CSK 183/12, postępowanie przewidziane w art. 679 § 1 kpc nie służy i nie może być wykorzystywane, jako środek do usunięcia skutków bezczynności lub błędów uczestników postępowania spadkowego, czy też skutków ich nieznajomości prawa ani nawet błędów sądu (porównaj między innymi postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2004 r. III CK 82/03 i z dnia 6 czerwca 2007 r. III CSK 19/07, niepubl.). Chociaż jest postępowaniem autonomicznym, ma jednak charakter "wznowieniowy", co uwidacznia się przede wszystkim w tym, że uczestnik postępowania spadkowego tylko wtedy może skutecznie żądać na podstawie art. 679 § 1 k.p.c. zmiany postanowienia spadkowego, jeżeli wykaże, jak przy wznowieniu postępowania, szczególne przesłanki swojego żądania, czyli podstawę, której nie mógł powołać w poprzednim postępowaniu oraz zachowanie rocznego terminu określonego w tym przepisie. Obowiązany jest wykazać istnienie przeszkody obiektywnej, uniemożliwiającej mu powołanie w sprawie spadkowej okoliczności uzasadniającej odmienną podstawę lub porządek dziedziczenia (porównaj między innymi postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r. II CSK 573/07 i z dnia 21 grudnia 2011 r. IV CSK 199/11, niepubl.).

Wobec powyższego wniosek należało oddalić.

Tu wklejamu tekst