Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Alina Kowalewska
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Elwira Stopińska

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2022 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – P. (...) O. w O.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo.

2.  Zasądza od powoda P. K. na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – P. (...) O. (...) w O. kwotę 3.600,00 złotych (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSR Alina Kowalewska

I C 366/21

UZASADNIENIE

Powód P. K. domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa- P. (...) R. (...) w M. (...) kwoty 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku z naruszeniem przez pozwanego dóbr osobistych powoda. W uzasadnianiu powód wskazywał, że naruszenie to miało polegać na ujawnieniu danych osobowych powoda w akcie oskarżenia sporządzonym w sprawie o sygn. akt PR Ds. 628.2020. Powód wyraził niepokój, iż jego dane osobowe, w szczególności nr PESEL został ujawnione współoskarżonemu, pokrzywdzonym i innych osobom. W ocenie powoda z uwagi na powyższe naruszenia pozwanego może dojść do popełnienia przestępstwa na szkodę powoda - polegającego np. na zaciągnięciu kredytu na dane osobowe powoda.

Pozwany Skarb Państwa, za który czynności podjęła P. (...) R. (...) w M. (...) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całość oraz obciążanie pozwanego kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że akt oskarżenia w sprawie PR Ds. 628.2020 został sporządzony zgodnie z wymogami określonym w kodeksie postepowania karnego oraz Regulaminie wewnętrznym urzędowania powszechnych jednostek prokuratury, zaś podanie danych osobnych powoda było niezbędne do skutecznego wniesienia aktu oskarżenia.

Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez właściwe statio fisci- P. (...) O. (...) w O., podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie, w piśmie z dnia 01.12.2021r. wskazał dodatkowo, że zgodnie z art. 2 ust 2 lit d) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (...) z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) - niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do przetwarzania danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych lub wykonywania kar, w tym ochrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobiegania takim zagrożeniom.

Na rozprawie w dniu 26 stycznia 2022 r. powód wskazał, że swoje żądania kieruje przeciwko Skarbowi Państwa - P. (...) O. (...) w O..

Sąd ustalił, co następuje:

Prokuratora Rejonowa w M. (...) nadzorowała prowadzone przez Komendę Powiatową Policji w M. dochodzenie PR Ds. 628.2020, które zakończyło się w dniu 27 października 2020 r. skierowaniem do Sądu Rejonowego w M. (...) aktu oskarżenia przeciwko P. A. i P. K.. Akt oskarżenia został sporządzony zgodnie z przepisami postępowania karnego oraz wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze - Regulaminie wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury .

( dowód: odpis aktu oskarżenia z dnia 27.10.2020 r. PR Ds. 628.2020 – k. 85-88, notatka urzędowa z dnia 25.05.2020 r.- k.129, protokół zatrzymania osoby z dnia 25.05.2020 r. 130-131 v, protokół przesłuchania podejrzanego z dnia 26.05.2020 r. 131-132, wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania z dnia 26.05.2020 r.- k. 89-90 )

Powód podnosił obawy związane z możliwością bezprawnego posłużenia się jego danymi osobowymi wskazanymi w akcie oskarżenia przez osoby trzecie. Z materiału dowodowego sprawy nie wynika, by dane osobowe powoda zostały wykorzystane w sposób niezgodny z prawem przez osobę niepowołaną.

(dowód: informacyjne słuchanie powoda – k. 141v )

Sąd zważył, co następuje:

. Powód P. K. jako podstawę prawną roszczenia powoływał przepisy tzw. (...) oraz przepisy o ochronie dóbr osobistych, dlatego żądanie powoda należało poddać ocenie przy uwzględnieniu obydwu tych podstaw prawnych.

Odnosząc się do pierwszej z podstaw prawnych wskazanych przez powoda czyli tzw. (...) tj. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (...) z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) wskazać należy że zgodnie z art. 82 (...) każda osoba, która poniosła szkodę majątkową lub niemajątkową w wyniku naruszenia rozporządzenia, ma prawo uzyskać od administratora lub podmiotu przetwarzającego odszkodowanie za poniesioną szkodę (ust. 1). Każdy administrator uczestniczący w przetwarzaniu odpowiada za szkody spowodowane przetwarzaniem naruszającym niniejsze rozporządzenie. Podmiot przetwarzający odpowiada za szkody spowodowane przetwarzaniem wyłącznie, gdy nie dopełnił obowiązków, które rozporządzenie nakłada bezpośrednio na podmioty przetwarzające, lub gdy działał poza zgodnymi z prawem poleceniami administratora lub wbrew tym poleceniom (ust. 2). Administrator lub podmiot przetwarzający zostają zwolnieni z odpowiedzialności, jeżeli udowodnią, że w żaden sposób nie ponoszą winy za zdarzenie, które doprowadziło do powstania szkody (ust. 3).

Jednakże zgodnie z art. 2 ust 2 lit d) ww. rozporządzenia - niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do przetwarzania danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych lub wykonywania kar, w tym ochrony przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobiegania takim zagrożeniom. Dlatego taka podstawa prawna nie mogła stanowić podstawy uwzględnienia roszczenia powoda.

Z kolei zasada ochrony dóbr osobistych człowieka wyrażona została w art. 23 k.c., w myśl którego dobra osobiste człowieka, pozostają pod ochroną prawa cywilnego, niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Katalog chronionych dóbr osobistych wymienionych w art. 23 k.c. ma przy tym charakter otwarty. Środkiem ochrony naruszonych dóbr jest m.in. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę. Przesłanką roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia na podstawie przytoczonych przepisów jest wykazanie przez pokrzywdzonego faktu naruszenia konkretnego dobra osobistego oraz doznania krzywdy na skutek naruszenia dobra osobistego. W niniejszej sprawie powód swoją aktywność ograniczył jedynie do wskazania, że na skutek zachowania pozwanego polegającego na umieszczeniu jego danych osobowych w akcie oskarżenia – obawia się to, że ww. dane osobowe mogą zostać wykorzystane przez nieuprawnione osoby. Podkreślić należy, że przesłanką odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych jest również bezprawność działania sprawcy, czyli działanie sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego, bez względu na winę sprawcy. To na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia, że jego działania nie naruszyły dóbr osobistych powoda, bądź jeżeli naruszały te dobra, że zachowanie pozwanego mieściło się w ramach obowiązującego porządku prawnego. Przesłanka bezprawności działania jest zatem przesłanką konieczną do udzielenia ochrony przewidzianej w powyższym przepisie.

W celu oceny roszczenia powoda zbadać należało w rozpoznawanej sprawie, czy zamieszczenie przez pozwanego danych osobowych powoda w akcie oskarżenia było zgodne z prawem. Zwrócić należy uwagę, że zakres i sposób działania pozwanego, a więc także granice dopuszczalnego wkroczenia przez pozwanego w sferę dóbr osobistych stron postępowania, wyznaczają przepisy prawa procesowego właściwe dla danego rodzaju postępowania oraz charakter czynu zarzucanego oskarżonemu w postępowaniu karnym, a także konkretne sytuacje powstające w toku tych postępowań. W przedmiotowej sprawie granice te wyznaczane są przez przepisy zawarte w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego - dalej k.p.k. oraz Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, które szczegółowo regulują kwestie udostępniania informacji zawartych w aktach postępowań karnych oraz wymogi formalne, jakim powinien odpowiadać akt oskarżenia.

Akt oskarżenia winien w pierwszej kolejności odpowiadać wymogom pisma procesowego tj. powinien zawierać oznaczenie organu, do którego jest skierowane oraz sprawy, której dotyczy, oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo, treść wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby z uzasadnieniem oraz datę i podpis składającego pismo. Dodatkowo zgodnie z art. 332 § 1 k.p.k. akt oskarżenia winien zawierać imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie oraz dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego, dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody, wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach wymienionych w art. 64 k.k. albo art. 37 § 1 pkt 4 k.k.s, wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada, wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy. W związku z tym art. 332 § 1 pkt 1 k.p.k. wymaga, aby w akcie oskarżenia znalazły się także inne dane osobopoznawcze oskarżonego, przez które rozumie się m.in. numer Powszechnego (...) (PESEL), imiona rodziców, stan majątkowy, adres - na co wskazuje również treść art. 213 k.p.k.

Jednocześnie zgodnie § 225 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 r. - Regulaminu wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury - w akcie oskarżenia oprócz tytułu i daty oraz danych wymienionych w art. 119 § 1 k.p.k. i art. 332 k.p.k. należy w nagłówku podać imię i nazwisko osoby objętej oskarżeniem, ze wskazaniem kwalifikacji prawnej zarzucanego jej czynu, w przypadku objęcia oskarżeniem kilku osób, wymienić w kolejności sprawców, podżegaczy, pomocników i inne osoby, których przestępstwo pozostaje w ścisłym związku z przestępstwem sprawcy, zamieszczając po danych o osobie każdego z nich stawiane im zarzuty w zasadzie w porządku chronologicznym tak, aby czyny zagrożone oczywiście surowszymi karami poprzedzały inne zarzuty, w przypadku sporządzenia osobnych konkluzji w odniesieniu do poszczególnych oskarżonych wymienić w każdej z nich imiona i nazwiska wszystkich współsprawców objętych aktem oskarżenia, jeżeli jednak przeciwko współsprawcy toczy się odrębne postępowanie, jego nazwiska nie zamieszcza się w konkluzji, podając je tylko w uzasadnieniu. Dlatego uznać należy, iż wskazanie w akcie oskarżenia danych osobowe powoda, w tym m. in nr PESEL znajduje oparcie w przepisach postępowania karnego.

Bezprawność, czyli niezgodność z prawem czynności dokonywanych przez pozwanego w toku postępowania musiałaby wynikać z jego oczywistych, rażących błędów w zakresie stosowania przepisów procesowych lub stanowić działanie wykraczające w sposób oczywisty poza te przepisy. Prowadzenie przez pozwanego postępowania zgodnie z określoną przez ustawodawcę procedurą nie stanowi bezprawnego działania w rozumieniu art. 24 § 1 k.c., które mogłoby naruszyć dobro osobiste osoby fizycznej. Biorąc pod uwagę powyższe nie można stwierdzić, że działanie pozwanego było bezprawne i z tej przyczyny powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. uznając, iż powód jako strona przegrywająca jest zobowiązany zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu w kwocie 3.600 złotych, na które składa się koszt zastępstwa procesowego. Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

SSR Alina Kowalewska