Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta Piórkowska (spr.)

Sędziowie: SO Jolanta Biernat-Kalinowska

SR del do SO Leszek Wojtuń

protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Greifenberg-Krupa

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2016 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko M. S.

o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 6 czerwca 2016 roku

sygn. akt III RC 98/16

I.  oddala obie apelacje;

II.  koszty procesu za instancję odwoławczą między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt VI RCa 177/16

UZASADNIENIE

Powód S. S. pozwem z dnia 28 stycznia 2016 roku wniósł o ustanowienie z dniem 7 lipca 2015 roku rozdzielności majątkowej pomiędzy nim a pozwaną M. S.. Żądał również zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwana wniosła o ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej stron z dniem wytoczenia powództwa i oddalenie powództwa w pozostałym zakresie. Żądała również zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 6 czerwca 2016 roku w sprawie III RC 98/16 ustanowił z dniem 10 sierpnia 2015 roku rozdzielność majątkową małżonków S. S.i M. S., których wspólność majątkowa powstała na mocy związku małżeńskiego zawartego w dniu(...). w Urzędzie Stanu Cywilnego w O. (numer aktu małżeństwa: (...)), natomiast w pozostałej części powództwo oddalił.

W uzasadnieniu podał, że powództwo, co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy podkreślił, że strony zgodnie wskazywały na konieczność ustanowienia pomiędzy nimi ustroju rozdzielności majątkowej. Różnica zdań dotyczyła natomiast daty z jaką miało to nastąpić.

W ocenie Sądu I instancji okoliczności sprawy jednoznacznie dowodzą zasadności zniesienia wspólności majątkowej stron z datą wsteczną, aczkolwiek nie tak dalece jak tego domagał się powód. Wskazał przy tym, że od początku lipca 2015 roku strony nie mieszkają wspólnie, a tydzień później zawisła sprawa o ich rozwód. Powyższe, zdaniem Sądu, jednoznacznie dowodzi, że relacje panujące obecnie między stronami, w szczególności ich wzajemna niechęć, brak zaufania, brak współpracy, uzasadniają ustanowienie ustroju rozdzielności małżeńskiej z datą wsteczną. Sąd I instancji doszedł do przekonania, że najdalszą datą, z którą w sposób niebudzący wątpliwości można uznać, że strony zaprzestały współpracy i zerwały wiążące je więzy ekonomiczne jest podjęcie uchwały o pozbawieniu powoda funkcji prezesa spółki, którą od lat prowadził, a z której dochody były źródłem jego utrzymania, co miało miejsce 10 sierpnia 2015 roku. Podkreślono przy tym, że żadna ze stron nie zakupiła po tej dacie wartościowego mienia, nie rozporządziła samowolnie wspólnym majątkiem i co również istotne, strony nie zaciągnęły później wspólnie żadnych zobowiązań finansowych.

Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony.

Powód zażądał zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie jego powództwa w całości. Orzeczeniu Sądu I instancji zarzucił, że wydane zostało na podstawie dowolnej, powierzchownej i jednostronnej oceny materiału dowodowego, która ostatecznie skutkowała odmową przyznania w pełni wiarygodności twierdzeniom powoda w zakresie, w jakim utrzymywał, że pomiędzy stronami ustały więzy ekonomiczne z chwilą wyprowadzenia się pozwanej ze wspólnego domu. Zdaniem apelującego stanowisko Sądu jest zdecydowanie błędne, gdyż to właśnie wyprowadzenie się pozwanej z domu stron, świadczyła o zerwaniu wszelkich więzi pomiędzy stronami, zaś podjęta w sierpniu 2015 roku uchwała, stanowiła jedynie wyraz skrajnego skonfliktowania stron, które to nastąpiło dużo wcześniej.

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I poprzez ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wniesienia pozwu, tj. 28 stycznia 2016 roku.

W ocenie pozwanej w sprawie nie zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniający ustanowienie rozdzielności z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, gdyż powód działał na szkodę spółki, doprowadził do ogromnych strat finansowych, zaś o pozbawieniu go funkcji prezesa, nie decydowała sama pozwana, a w głosowaniu brały udział 4 osoby. Jednocześnie podkreśliła, że orzeczenie rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą jest dla niej bardzo krzywdzące, albowiem będzie musiała rozliczyć się z powodem ze spłaconych przez niego rat kredytu, w sytuacji gdy nie płaci on od listopada 2015 roku alimentów na małoletnie dzieci.

Zdaniem pozwanej Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że strony zaprzestały współpracy z dniem 10 sierpnia 2015 roku, gdyż zdarzenie z dnia 10 sierpnia nie dotyczyło relacji pomiędzy małżonkami, a wynikało jedynie z uprawnień zgromadzenia wspólników spółki kapitałowej, zaś powód otrzymał propozycję pracy na kierowniczym stanowisku z wynagrodzeniem w wysokości 3000 złotych.

Jednocześnie zaznaczyła, ze już wcześniej miały miejsca takie sytuacje, że strony pozostawały w rozłączeniu przez okresy po kilka miesięcy

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje obu stron są niezasadne i nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd I instancji, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, a zajęte stanowisko w przekonujący sposób uzasadnił w pisemnych motywach orzeczenia. Argumentacje zawarte w uzasadnieniach apelacji obu stron są niezasadne i nie powodują konieczności, modyfikacji wyroku Sądu Rejonowego, gdyż jest on prawidłowy, uwzględnia wszystkie okoliczności sprawy i został w sposób niebudzący wątpliwości uzasadniony.

Słusznie postąpił Sąd Rejonowy powołując się przy wydaniu wyroku na dyspozycję przepisu art. 52 § 1 kro, który stanowi, że z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Jak przyjmuje się w doktrynie, ważnymi powodami dającymi podstawę do zniesienia wspólności, należy rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. W szczególności może mieć to miejsce gdy małżonkowie żyją w rozłączeniu, pozostają w faktycznej separacji, trwonią majątek, są uzależnieni od alkoholu, narkotyków, bądź hazardu. Dodatkowo również, gdy uporczywie uchylają się od przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, w tym dokonują szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu. W takich sytuacjach istnieje możliwość ustalenia rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą, niż złożenie pozwu. W praktyce będą to te same okoliczności, które wskazują na ważne powody, z tą tylko różnicą, że występujące z dużo większym natężeniem. Sytuacja taka zachodzić będzie w przypadku nabywania przez strony w ostatnim czasie wartościowego mienia lub rozporządzania takim mieniem, jak też gdy jedna ze stron w większym stopniu lub w całości spłaca wspólne zobowiązania stron, co może mieć znaczenie przy podziale majątku wspólnego stron, przy rozliczeniach jako ewentualne nakłady.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że strony od 7 lipca 2015 roku nie mieszkają wspólnie. Z domu wyprowadziła się pozwana z dziećmi. W kolejnych tygodniach jeszcze kilkukrotnie przyjeżdżała do domu po swoje rzeczy oraz rzeczy dzieci. Nie ulegają również wątpliwości ustalenia dokonane przez Sąd I instancji na okoliczność prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej. Powód prowadził firmę pod nazwą (...), był jej prezesem. Nieformalnymi udziałowcami spółki była żona powoda oraz jej brat i jego żona. Umową darowizny z dnia 28 lipca 2015 roku powód przekazał nieodpłatnie na rzecz żony oraz S. T. i K. T. po 25 udziałów w spółce wartości 17.500 złotych, w związku z czym od tamtej pory każda z tych osób dysponowała równymi udziałami w spółce. Uchwałą zgromadzenia wspólników, w tym pozwanej, z dnia 10 sierpnia 2015 roku powód został pozbawiony funkcji prezesa spółki, natomiast propozycje dalszej współpracy z powodem, który miałby pracować jako menager, nie znalazły ostatecznie uznania. Powyższe praktycznie przekreśliło możliwości jakiejkolwiek współpracy pomiędzy stronami i spowodowało zerwanie więzi ekonomicznych ich łączących.

Sąd Okręgowy analizując całokształt materiału dowodowego, miał na uwadze olbrzymi konflikt w jakim znajdują się strony i związane z tym intensywne zmiany w ich relacjach. Skala emocji towarzysząca stronom podczas relacjonowania ich pożycia, ciężar zarzutów kierowanych przez nie wobec przeciwnika procesowego, pozwalają na wyodrębnienie zaledwie elementów, których treść nie budzi wątpliwości.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego i również przyjmuje, że najdalszą datą, którą można uznać, że strony zaprzestały współpracy i zerwały wiążące je więzy ekonomiczne jest data 10 sierpnia 2015 roku, łącząca się z pozbawieniem powoda funkcji prezesa spółki, co ostatecznie skutkowało utratę jego źródła utrzymania , a tym samym rodziny. Istotnym jest, że po tej dacie strony nie podejmowały wspólnie żadnych zobowiązań finansowych i nie rozporządzały samowolnie wspólnym majątkiem. Powyższe uznanie jest tym bardziej zasadne jeśli się uwzględni, rozporządzenie przez powoda majątkiem, w tym na rzecz pozwanej, wynikające z umowy darowizny z dnia 28 lipca 2015 roku, a więc już po dacie wyprowadzenia się pozwanej z domu stron.

Podnoszona natomiast przez pozwaną kwestia spłacania przez powoda wspólnych zobowiązań finansowych stron , po ich rozstaniu i konieczność rozliczenia się z powodem z tego tytułu, nie jest istotna dla niniejszego postępowania. Regulując swoje sprawy majątkowe strony będą miały możliwość rozliczenia dokonanych wpłat ze strony powoda, przy uwzględnieniu wszystkich wzajemnych zobowiązań finansowych , w tym alimentacyjnych.

Uwzględniając natomiast fakt całkowitego zerwania w tamtym okresie wszelkich więzi pomiędzy stronami, obawa pozwanej przed koniecznością ewentualnych rozliczeń z powodem, nie może stanowić przeszkody dla uwzględnienia jego żądania, chociażby częściowo.

Reasumując powyższe, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że żądanie ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami z datą wcześniejszą jest w pełni uzasadnione, zaś datą tą winna być, jak przyjęto w zaskarżonym wyroku, data 10 sierpnia 2015 roku łącząca się z podjęciem uchwały o pozbawieniu powoda funkcji prezesa spółki co definitywnie zakończyło wszelkie współdziałanie stron na płaszczyźnie ekonomicznej.

Z tych też względów, Sąd na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił obie apelacje jako niezasadne (punkt I wyroku).

W punkcie II wyroku orzeczono o kosztach na podstawie art. 100 k.p.c., mając na uwadze ostateczny wynik sprawy, jak i sytuację materialną stron.