Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Dorota Radaszkiewicz
Protokolant:	st. sekr. sądowy Irena Prokopczuk

po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2017 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy T. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania T. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 14 października 2016 r. nr (...)

o d d a l a o d w o ł a n i e

SSO Dorota Radaszkiewicz

Sygn. akt IVU 1737/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 października 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił T. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( T.j. : Dz.U. z 2016r., poz. 887 ze zm.).

W odwołaniu od powyższej decyzji, wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wskazał, iż z dokumentacji medycznej, którą posiada ZUS jednoznacznie wynika, że jest on aktualnie niezdolny do pracy, ale był również niezdolny do pracy już w latach 2005-2007.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał dotychczasową argumentację w sprawie i wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje :

Wnioskodawca T. J. ur. (...) złożył wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W wyniku badania lekarskiego przeprowadzonego przez Lekarza Orzecznika ZUS orzeczeniem z dnia 25 sierpnia 2016r. wnioskodawca uznany został za osobę całkowicie niezdolną do pracy do 31 sierpnia 2017r., z zaznaczeniem, że brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia niezdolności do pracy na dzień 7.12.200-6r. i na dzień 7.09.2007r. Następnie orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 11.10.2016r. podobnie zostało stwierdzone, iż wnioskodawca jest całkowicie niezdolną do pracy do 31 sierpnia 2017r., z zaznaczeniem, że brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia niezdolności do pracy na dzień 7.12.200-6r. i na dzień 7.09.2007r. Za datę niezdolności do pracy należy zaś przyjąć 5.04.2016r. ( datę pobrania wycinków z onkologicznie chorego organu).

W uzasadnieniu tego orzeczenia po rozpoznaniu schorzenia onkologicznego z przerzutami do kości, kręgosłupa, żeber, mostka, miednicy, choroby zwyrodnieniowo-dyskopatycznej kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym rwy kulszowej prawostronnej oraz niewydolności naczyń mózgowych zostało podniesione, że u wnioskodawcy doszło do naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym całkowitą, okresową niezdolność do pracy. Jednakże brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia niezdolności do pracy na dzień 7.12.200-6r. i na dzień 7.09.2007r. Za datę niezdolności do pracy należy zaś przyjąć 5.04.2016r., albowiem jest to data pobrania wycinków z chorego organu. Wcześniej – w 2010r. był hospitalizowany z rozpoznaniem : boreliozy, nadciśnienia tętniczego i choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa.

Wnioskodawca ma wykształcenie podstawowe. Wykonywał pracę pilarza-drwala po ukończeniu kursów w tym zakresie. Pracę w tym charakterze wykonywał do 2001r.

Wnioskodawca spełniałby warunki do przyznania prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, gdyby całkowita niezdolność do pracy powstała najpóźniej do dnia 7.09.2007r., zaś częściowa niezdolność do pracy do dnia 7.12.2006r., albowiem ostatnie zatrudnienie ubezpieczonego ustało 8.06.2005r., zaś w ostatnim 10-leciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy – tj. w okresie od 12.07.2006r. do 13.07.2016r. nie udowodnił żadnego okresu zatrudnienia.

Wnioskodawca legitymuje się ogólnym stażem pracy w wymiarze 26 lat i 23 dni

( akta ZUS oraz odpowiedź na odwołanie).

W postępowaniu przed Sądem dopuszczony został dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalności z zakresu interny, neurologii i onkologii (k.6) na okoliczność tego, czy w sytuacji uznania aktualnie wnioskodawcy za osobę całkowicie niezdolną do pracy w postępowaniu przed organem rentowym została prawidłowo ustalona data powstania stwierdzonej niezdolności do pracy oraz czy rzeczywiście brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia częściowej niezdolności do pracy na dzień 7.12.2006r. i całkowitej niezdolności do pracy na dzień 7.09.2007r.

Biegli wszystkich wskazanych specjalności w przedstawionych opiniach ( 19-20 opinia biegłych neurologa i internisty/reumatologa; k. 44-45 opinia biegłego onkologa) stwierdzili tak samo jak lekarze orzecznicy w postępowaniu przed organem rentowym, że brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia niezdolności do pracy na dzień 7.12.2006r. i na dzień 7.09.2007r.

Sąd podzielił opinie biegłych w całości, jako logiczne, rzeczowe i szczegółowo uzasadnione. Biegli swoje stanowisko przekonująco uzasadnili przedstawiając logiczną argumentację - dlaczego zajęli takie, a nie inne stanowisko w kwestii przyjęcia daty powstania aktualnej niezdolności do pracy ubezpieczonego oraz i dlaczego nie ma podstaw do przyjęcie jej istnienia przed 7.12.2006r. lub przed 7.09.2007r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja organu rentowego jest zgodna z prawem.

Wprawdzie zarówno w świetle opinii biegłych jak i już na podstawie ustaleń poczynionych przez organ rentowy wnioskodawca jest okresowo całkowicie niezdolny do pracy ( do sierpnia 2017r.), to jednak niezdolność ta powstała później niż na dzień 7.12.2006r. lub na dzień 7.09.2007r. ( art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy).

Zgodnie bowiem z art. 57 ust. 1 ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

2. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Ponadto na podstawie art. 58 ust. 1 pkt 5 ustawy warunek posiadania okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2 uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. W ust. 2 art. 58 ustawy stanowi się, że okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Zgodnie zaś z art. 58 ust. 4 przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Natomiast wnioskodawca nie spełnia warunku ogólnego stażu pracy w rozmiarze 30 lat – wówczas bowiem istniałaby możliwość przyznania mu prawa do renty niezależnie od tego, czy legitymuje się on co najmniej 5 latami okresów składkowych i nieskładkowych w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy – o czym jeszcze poniżej.

Sąd - jak już wyżej wskazano podzielił opinie biegłych sądowych, którzy za datę powstania niezdolności do pracy przyjęli podobnie jak w postępowaniu przed organem rentowym dzień potwierdzenia choroby nowotworowej ( 5 kwietnia 2016r.). Biegły onkolog wskazał w uzasadnieniu, iż zarówno na dzień 7.09.2006r. jak i 7.12.2006r. u wnioskodawcy nie występowały jakiekolwiek objawy związane z chorobą nowotworową lub jej leczeniem. Dolegliwości sygnalizowane przez wnioskodawcę już w tamtym czasie (od 2006r.) nie wynikają z przyczyn onkologicznych, czego potwierdzeniem jest wynik MRI z dnia 26.11.2013r., w którym nie uwidoczniono żadnych ognisk nowotworu złośliwego w badanym fragmencie kręgosłupa. Biegły podkreślił więc, że jeżeli nie było przerzutów nowotworowych w 2013r., to tym bardziej nie było ich w 2006, czy 2007 roku. Biegły podkreślił, że badany nie był jednak w pełni zdrowy w tamtym okresie, przy czym jego dolegliwości wynikały ze schorzeń nieonkologicznych i zostały ocenione przez biegłych pozostałych specjalności.

Z kolei biegli ci (specjalista neurolog i chorób wewnętrznych) wskazali, iż w latach 2001 do 2004 wnioskodawca był leczony w oddziale neurologicznym z powodu dolegliwości korzeniowych w przebiegu dyskopatii odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa. Okresowo była orzekana częściowa niezdolność do pracy i wnioskodawca miał przyznane świadczenie rehabilitacyjne w latach 2002-2003. Ostatecznie w lipcu 2004r. w opinii biegłych sądowych uznano wnioskodawcę za zdolnego do pracy. Po 28.07.2004r. biegli nie stwierdzili żadnej dokumentacji medycznej świadczącej o niezdolności do pracy wnioskodawcy. W związku z tym - odpowiadając na pytanie sądu, wskazali, że nie stwierdzili u wnioskodawcy schorzeń w zakresie chorób wewnętrznych i układu nerwowego, które powodowałyby ograniczoną zdolność do zatrudnienia przed 7.12.2006r. i całkowitą niezdolność do pracy na dzień 7.09.2006.

Opinie biegłych są kompletne i szczegółowo uzasadnione. Wnioskodawca obecny na rozprawie skutecznie ich nie podważył, nie zgłosił wniosków dowodowych.

Wnioskodawca – skoro nie spełnia wszystkich przesłanek z art. 57 ustawy, które muszą być spełnione łącznie oraz warunków z art. 58 ustawy – to nie może uzyskać prawa do renty, mimo tego, że aktualnie jest całkowicie niezdolny do pracy.

Podkreślić należy, że z uwagi na całkowitą niezdolność do pracy wnioskodawcy oraz legitymowanie się przez niego dość długim stażem pracy ( ponad 26-letnim) Sąd rozważył jego sytuację w świetle art. 58 ust. 4 ustawy emerytalnej, który przewiduje, że przepisu ust. 2 (a więc warunku osiągnięcia wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed złożeniem wniosku lub przed powstaniem niezdolności do pracy) nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy z art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przepis ten został dodany do art. 58 przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2011 r. Nr 187, poz. 1112) i obowiązuje od dnia 23 września 2011 r. Z uwagi na nowe brzmienie tego przepisu, po dacie 23 września 2011 r. utraciła praktyczne znaczenie uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r., I UZP 5/2005, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 305, w której Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził - usuwając rozbieżności w dotychczasowym orzecznictwie we wskazanym zakresie - że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy - art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 tej ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Zmiana ustawy emerytalno-rentowej z dniem 23 września 2011 r. poprzez dodanie do art. 58 ustępu 4, wprowadzona wskazaną wyżej nowelizacją oznacza zaostrzenie wymogów koniecznych do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W sprawie niniejszej możliwość zastosowania wykładni zawartej w powołanej uchwale powstałaby jedynie wówczas gdyby wnioskodawca spełnił warunki wymagane do nabycia renty przed wejściem życie art. 58 ust. 4 - tj. przed 23 września 2011 r., co oznacza w okolicznościach przedmiotowej sprawy, że jego całkowita niezdolności do pracy musiałaby powstać przed tą datą, natomiast w świetle opinii biegłych – jak już wyżej podkreślono nie ma podstaw do poczynienia również i takich ustaleń, albowiem całkowita niezdolność do pracy wnioskodawcy powstała 5 kwietnia 2016r.

W wyroku z dnia 20 października 2016 r., I UK 197/16 Sąd Najwyższy uznał, iż nie sposób twierdzić, że przyjęte od dnia 23 września 2011 r. rozwiązanie ustawowe ustawy z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 187, poz. 1112) czyli dodanie art. 58 ust. 4 do ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440) stoi w sprzeczności z dyspozycją deklaratywną i kompetencyjną normą zawartą w art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Nie może też być oceniane jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Klauzula ta w regulacji prawa ubezpieczeń społecznych nie oddziałuje na sytuację prawną ubezpieczonego. Prawa i obowiązki stron tego stosunku są określone przepisami o charakterze ściśle bezwzględnie obowiązującym, organ rentowy nie może świadczyć niczego w ramach swobodnego uznania, dlatego zasad współżycia społecznego, stanowiących klauzulę generalną, do prawa ubezpieczeń społecznych się nie stosuje.

W świetle powyższego zaskarżona decyzja jest prawidłowa i nie podlega zmianie, dlatego odwołanie jako niezasadne podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

SSO Dorota Radaszkiewicz