Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Łomży III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodnicząca - sędzia Jolanta Pardo

Protokolant - Izabela Jankowska

po rozpoznaniu 29 października 2021 r. w Ł., na rozprawie

sprawy z powództwa B. M. (1)

przeciwko Szkole Podstawowej w N.

o przywrócenie do pracy

na skutek apelacji powódki B. M. (1) i pozwanej Szkoły Podstawowej w N.

od wyroku Sądu Rejonowego w Łomży IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z 25 lutego 2021 r., sygn. akt IV P 65/20

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt I, II i V i przywraca powódkę B. M. (1) do pracy w Szkole Podstawowej w N., na stanowisku nauczyciela, na poprzednich warunkach pracy i płacy;

II.  apelację pozwanej oddala;

III.  zasądza od Szkoły Podstawowej w N. na rzecz B. M. (1) 120 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sygn. akt III Pa 24/21

UZASADNIENIE

Powódka B. M. (1) wniosła do Sądu Rejonowego w Łomży IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozew przeciwko pozwanej Szkole Podstawowej w N. o: 1) uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia stosunku pracy, ewentualnie 2) przywrócenie do pracy na dotychczasowych warunkach oraz 3) zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka stwierdziła, że podane przez stronę pozwaną przyczyny wypowiedzenia stosunku pracy są nieprawdziwe i nieudowodnione, ponieważ nie doszło do zmian organizacyjnych skutkujących zmniejszeniem liczby oddziałów, jak też posiada ona niezbędne kwalifikacje do nauczania innych przedmiotów, w tym informatyki. Zarzuciła pozwanej naruszenie art. 30 § 4 KP. Zaznaczyła, że nauczanie informatyki zostało powierzone nauczycielowi zatrudnionemu na zastępstwo za nią. Oświadczyła, iż wbrew twierdzeniom pracodawcy dochowała terminu i w ostatnim dniu nadała na poczcie pismo zawierające jej stanowisko odnośnie planowanego ograniczenia zatrudnienia. Tym samym doszło w jej ocenie do przedwczesnego wypowiedzenia stosunku pracy. Podniosła, że pozwana nie określiła w odniesieniu do jej osoby, jakie kryteria zastosowała przy zwolnieniu, ograniczeniu etatu oraz przydziale etatu, zajęć innym nauczycielom. Zdaniem powódki złożone jej wypowiedzenie jest niezasadne z przyczyn wskazanych powyżej.

Pozwana Szkoła Podstawowa w N. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana potwierdziła fakt zatrudnienia powódki na stanowisku nauczyciela mianowanego. Wskazała, że powódka do 2019 r. pełniła funkcję dyrektora tej placówki. Pozwana stwierdziła, że złożyła powódce propozycję ograniczenia jej zatrudnienia w roku szkolnym 2020/2021 do wymiaru 13/18 etatu z powodu braku możliwości jej zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć, braku możliwości uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć i nieposiadania przez nią kwalifikacji do nauczania innych przedmiotów, w tym informatyki. Wskazała, że na powyższe miała wpływ także decyzja Burmistrza (...) (dotycząca zmniejszenia subwencji oświatowej i zmniejszenia wpływu środków własnych do budżetu), która skutkowała koniecznością ograniczenia wydatków bieżących do absolutnie koniecznych. Powódce przydzielono 2 godziny zajęć z przyrody, 4 godziny z fizyki i 10 godzin w świetlicy.

Pozwana podała, że powódka pismem z 17.05.2020 r. nie wyraziła zgody na powyższe, co doprowadziło do rozwiązania stosunku pracy. Pozwana oświadczyła, że wypowiedzenie jest w pełni skuteczne i zgodne z obowiązującymi przepisami. Podkreśliła, że powódka została pouczona o przysługujących jej prawach i konsekwencjach braku zgody na zaproponowane warunki pracy. Pozwana podniosła, że powódka zgodnie z regulacjami Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 01.08.2017 r.,
w szczególności § 4 ust. 1, nie posiada wymaganych kwalifikacji do nauczania informatyki. Legitymuje się jedynie certyfikatem z ukończenia szkolenia z technik komputerowych. Powyższe, zdaniem pozwanej, uzasadnia powierzenie nauczania tego przedmiotu osobie posiadającej wymagane prawem kwalifikacje tj. ukończone studia podyplomowe w zakresie informatyki dla nauczycieli. Ponadto, odwołanie powódki ze stanowiska dyrektora było spowodowane nienależytym wypełnianiem przez nią obowiązków służbowych (poświadczenie nieprawdy co do wpisów zajęć), co skutkowało utratą zaufania do powódki jako pracownika, a przede wszystkim wszczęciem postępowania prokuratorskiego w 2019 r. i jego umorzeniem.

Wyrokiem z 25 lutego 2021 r., wydanym w sprawie o sygn. akt IV P 65/20, Sąd Rejonowy w Łomży IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

I. zasądził od pozwanej Szkoły Podstawowej w N. na rzecz powódki B. M. (1) tytułem odszkodowania kwotę 10.195,20 zł;

II. w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

III. nakazał ściągnąć od pozwanej Szkoły Podstawowej w N. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.620,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa ;

IV. zasądził od pozwanej Szkoły Podstawowej w N. na rzecz powódki B. M. (1) kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

V. wyrokowi w pkt 1 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 3.398,40 zł.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Powódka B. M. (1) ((...)) była zatrudniona w pozwanej Szkole Podstawowej w N. od 01.09.1982 r. na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku nauczyciela. Powódka posiada wykształcenie wyższe zawodowe (licencjat) z przygotowaniem pedagogicznym (3 letnie studia zawodowe z fizyki prowadzone w Instytucie (...) w B.; świadectwo ukończenia Studium (...) z 10.07.1983 r. wydane przez Instytut (...) – Oddział (...) w B.).

04.03.1998 r. powódce został wydany certyfikat ukończenia szkoleń z technik komputerowych w ramach programu studiów z fizyki (w wymiarze 425 godzin). 05.10.2000 r. B. M. (1) uzyskała stopień awansu zawodowego na nauczyciela mianowanego.

Pismem Dyrektora Szkoły w N. z 12.07.2006 r. powódka została poinformowana, że na podstawie § 1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 10.09.2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli w zw. z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 12.05.2004 r. sygn. akt. U 1/04 uzyskanie przez powódkę tytułu licencjata w zakresie fizyki na UW w B., certyfikatu ukończenia szkoleń z technik komputerowych w wymiarze 425 godz. w ramach 3-letnich studiów zawodowych z fizyki (…) oraz świadectwa ukończenia Studium (...), dają jej kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela informatyki w szkołach podstawowych i gimnazjalnych.

W roku szkolnym 2007/2008 powódka wyraziła zgodę na ograniczenie pensum godzin do wymiaru 12/18 godzin tygodniowo. Powódka przyjęła na siebie również obowiązki wychowawcy w świetlicy szkolnej. W roku szkolnym 2010/2011 przyjęła na siebie obowiązki nauczyciela techniki w wymiarze 2 godz. zajęć w tygodniu. W roku szkolnym 2012/2013 przyznano jej 20 godzin obowiązkowego wymiaru zajęć. Powódce ponownie w roku szkolnym 2015/2016 dokonano ograniczenia pensum godzin do wymiaru 12/18 godzin tygodniowo (zabranie godzin świetlicy szkolnej), na które wyraziła zgodę.

Zarządzeniami Burmistrza (...) powierzono powódce stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w N. w okresach od 01.01.2017 r. do 31.08.2017 r. i od 01.09.2017 r. do 31.08.2022 r.

W roku szkolnym 2018/2019 powódka realizowała 20 godzinne pensum godzin (4 godz. fizyki w kl. VII,VIII + 6 godz. informatyki w kl. I-VIII + 10 godz. w świetlicy szkolnej).

08.03.2019 r. została sporządzona przez Burmistrza (...) A. N. cząstkowa ocena pracy powódki jako dyrektora. Wskazano m.in., że ww. niedostatecznie organizuje pracę szkoły zgodnie z arkuszem organizacyjnym, statutem i przepisami prawa pracy, jednakże usuwa uchybienia zgodnie z zaleceniami organu nadzorującego i prowadzącego; w sposób niewystarczający stara się planować i organizować pracę rady pedagogicznej i realizować jej zadania; w sposób słaby współdziała z innymi organami szkoły i zapewnia słaby przepływ informacji; w sposób niewystarczający nadzoruje prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania (…). Na tej podstawie (...) Kurator Oświaty sporządził kartę oceny pracy dyrektora szkoły z wynikiem dobrym.

08.05.2019 r. Urząd Miejski w J., jako organ nadzoru nad SP w N., zwrócił się do (...) Kuratora Oświaty o wyrażenie zgody na odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły B. M. (1) w związku z rażącym naruszeniem przez nią obowiązków pracowniczych, utratą zaufania, ustalonymi nieprawidłowości w kierowaniu placówką polegające na zezwoleniu nauczycielowi doradztwa zawodowego na dokonanie wpisów dotyczących nieprzeprowadzonych zajęć w dzienniku lekcyjnym oraz potwierdzeniem tych wpisów własnym podpisem. Po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora (24.05.2019 r.), zarządzeniem Burmistrza (...) nr (...) z 05.06.2019 r., odwołano B. M. (1) ze stanowiska dyrektora Szkoły Podstawowej w N. z zachowaniem stanowiska nauczyciela. Pełniącą obowiązki dyrektora została E. D..

07.08.2019 r. po. Dyrektora E. D. skierowała powódkę, w związku z pogarszającym się stanem zdrowia (zaniki głosu, suchy kaszel, nadciśnienie) na badanie lekarskie w celu udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia. Stwierdzono, że stan zdrowia badanej wymaga udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia w okresie od 01.09.2019 r. do 31.08.2020 r. 01.09.2019 r. ustalono powódce wynagrodzenie miesięczne w wysokości 2.832 zł + 20% dodatku za wysługę lat + 5% dodatku motywacyjnego + 10% dodatku wiejskiego. Obecnie powódka otrzymuje wynagrodzenie miesięczne w wysokości 3.398,40 zł.

W pozwanej placówce w roku szkolnym 2020/2021 pracowało 14 nauczycieli prowadzących 6 oddziałów. Dziewięciu nauczycieli było zatrudnionych na pełny etat, natomiast pozostałych pięciu, w tym powódka na część etatu. Pięciu nauczycieli prowadziło edukację wczesnoszkolną (62 godz.), jedna nauczycielka tj. K. R. prowadziła zajęcia z informatyki w klasach IV-VIII w wymiarze 6 godzin. Nauczycielka ta posiada Wyższe Studia (...) z teologii ( (...) (...)– (...) w O.) i ukończyła 14.02.2009 r. trzysemestralne studia podyplomowe na Wyższej Szkole (...) w Ł.. Powódce przydzielono łącznie 16 godz. tj. 2 godz. przyrody w kl. IV, 4 godz. fizyki w kl. VII-VIII i 10 godz. świetlicy. Ustalono, że 4 nauczycieli posiada niższy przydział godzin niż powódka (10, 8, 9, 6 godz.). W stosunku do roku szkolnego 2019/2020 doszło do zmniejszenia liczby oddziałów o jeden (klasa pierwsza została połączona z zerówką).

Prowadzone przez Prokuraturę Rejonową śledztwo w sprawie poświadczenia przez powódkę nieprawdy zostało 30.10.2019 r. umorzone wobec znikomej szkodliwości czynu.

Dyrektor szkoły pismem z 25.02.2020 r. zwróciła się do Kuratorium o wyjaśnienie, czy powódka posiada odpowiednie wykształcenie do nauczania informatyki. W odpowiedzi stwierdzono, że powódka na podstawie § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 01.08.2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017r. poz. 1575 z późn. zm.) nie posiada wymaganych kwalifikacji do nauczania przedmiotu informatyka.

Pismem z 07.05.2020 r. pracodawca na podstawie art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela z powodu braku dalszego zatrudnienia powódki w pełnym wymiarze zajęć i braku możliwości uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć (braku kwalifikacji do nauczania innych przedmiotów, w tym informatyki) zaproponował powódce od 01.09.2020 r. ograniczenie zatrudnienia do wymiaru 13/18 etatu. Przewidziano, że powódka otrzyma łącznie 16 godz. tj. 2 godz. przyrody, 4 godz. fizyki i 10 godz. świetlicy. Zakreślono powódce 7-dniowy termin na ustosunkowanie się do treści pisma. W piśmie nadanym w urzędzie pocztowym 18.05.2020 r. powódka nie wyraziła zgody na ograniczenie zatrudnienia w roku szkolnym 2020/2021. Oświadczyła, że kwalifikacje do zajmowania nauczyciela informatyki w szkołach podstawowych i gimnazjach uzyskała 12.07.2006 r. Wskazała, że jest nauczycielem od 38 lat, a informatyki w ww. szkole nauczała od momentu wprowadzenia tego przedmiotu.

Pozwana, na podstawie art. 22 ust. 2 w zw. z art. 20 Karty Nauczyciela, 19.05.2020 r. rozwiązała z powódką stosunek pracy z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31.08.2020 r. W treści wypowiedzenia wskazano, że powodem rozwiązania stosunku pracy był upływ 7-dniowego terminu i niezajęcie stanowiska przez powódkę w sprawie ograniczenia zatrudnienia.

W kolejnym piśmie z 24.06.2020 r. (...) Kurator Oświaty stwierdził powołując się na treść § 28 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 01.08.2017 r., że powódka zachowała nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły, a decyzje odnośnie organizacji szkoły i powierzenia nauczania danego przedmiotu nauczycielowi podejmuje dyrektor szkoły.

Sąd Rejonowy wskazał, iż stosownie do treści art. 45 § 1 KP w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W § 2 tego przepisu podano, że Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Sąd Rejonowy stan faktyczny sprawy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, których prawdziwość i rzetelność sporządzenia nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Sąd Rejonowy również nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności przedłożonych dokumentów. Podstawą ustalenia stanu faktycznego były także wyjaśnienia informacyjne powódki.

Sąd Rejonowy, po dokonaniu analizy okoliczności faktycznych sprawy, uznał powództwo za zasadne, jednakże nie uwzględnił zgłoszonego przez powódkę roszczenia o przywrócenie do pracy, lecz zasądził na jej rzecz odszkodowanie na podstawie art. 45 § 2 KP.

Sąd Rejonowy przyznał powódce odszkodowanie, gdyż przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe dowiodło, że wskazana przez stronę pozwaną jedna z przyczyn ograniczenia zatrudnienia do wymiaru 13/18 etatu, a w konsekwencji wypowiedzenia stosunku pracy okazała się nieprawidłowa, ponieważ w toku postępowania sądowego ustalono, że B. M. (1) na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawa tj. § 28 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 01.08.2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017r. poz.1575 ze zm.), jak też poprzednio obowiązujących tj. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2009 r. nr 50 poz. 400) - § 4 ust. 1, ust. 2 – posiadała formalne kwalifikacje do nauczania w pozwanej szkole przedmiotu informatyki. Kwalifikacje te wynikają z ich uznania przez Dyrektora Szkoły w (...).07.2006 r., co potwierdziła opinia (...) Kuratora Oświaty. Jednocześnie Sąd Rejonowy podkreślił, że posiadanie przez powódkę formalnych kwalifikacji dotyczących nauczania przedmiotu informatyki nie skutkowało uznaniem, iż dysponowała ona w praktyce kwalifikacjami do nauczania tego typu przedmiotu. Przy rozpatrywaniu tej sprawy wziął pod uwagę specyfikę nauczania tego przedmiotu, który wymaga od nauczycieli specjalistycznych szkoleń i ciągłego udoskonalania na skutek postępu i rozwoju technicznego posiadanych umiejętności praktycznych, jak i zawodowych. Zwrócił w tym miejscu uwagę na fakt, że obecnie postęp technologiczny zachodzi w bardzo szybkim tempie i jest jednym z kluczowych obszarów funkcjonowania współczesnego świata, który determinuje rozwój w przyszłości. To za jego sprawą realizowane są procesy usprawnień w obszarze życia społecznego oraz gospodarczego. Postęp technologiczny, jaki można obecnie obserwować w bardzo znacznym zakresie wynika z kształtowania się społeczeństwa informacyjnego. Informacja staje się coraz większą wartością, więc zdecydowana większość realizowanych procesów zmian koncentruje się właśnie w obszarze pozyskiwania, przetwarzania i przekazywania informacji. Zważył, że wpływ na tak kształtowany rozwój technologiczny mają trzy zasadnicze obszary: technologia jako twardy element rozwoju, informatyka stanowiąca podłoże koncepcyjne oraz telekomunikacja, stanowiąca obecnie najważniejsze narzędzie wymiany oraz przetwarzania informacji na świecie. Obszary te stają się głównymi źródłami innowacyjności w przemianach cywilizacyjnych. Zwrócił też uwagę na to, że branża informatyczna jest najdynamiczniej się zmieniającą w światowej gospodarce. Ma wszechobecny charakter. Dlatego tak ważna jest konieczność odpowiedniej metodyki nauczania tego przedmiotu w kontekście powstania i przemian społeczeństwa informacyjnego, drastycznie zmieniającego zachowania osobowe i społeczne, będącego siłą sprawczą poprawy standardu życia i głównym źródłem innowacyjnego rozwoju gospodarczego, społecznego i politycznego. Przy rozpatrywaniu niniejszej sprawy warto, zdaniem Sądu Rejonowego, wskazać, że zawód nauczyciela informatyki zyskuje obecnie na znaczeniu, ponieważ aby odpowiednio kształcić przyszłe pokolenia, niezbędni są nauczyciele, których pasjonuje swoja praca, zmotywowanych i dążących do tego, by zmienić warunki nauczania na lepsze.

Sąd Rejonowy wskazał, że przy omawianiu powyższej sprawy, kluczowym wydaje się przy ocenie stanowiska pracodawcy zwrócenie uwagi na zagadnienie konieczności stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych i umiejętności przez pracownika. Nie istnieje obecnie powszechny prawny obowiązek pracowniczy podwyższania kwalifikacji zawodowych, lecz pomimo braku obowiązku ustawowego, działanie to leży w interesie pracowników i jest bez wątpienia koniecznością. Ciągła zmiana realiów społecznych i ekonomicznych powoduje, iż dbałość o kwalifikacje zawodowe staje się niezbędnym elementem warunkującym funkcjonowanie pracownika nie tylko w danym stosunku pracy, ale także na rynku pracy. Systematyczne i bieżące uzupełnianie wiedzy jest obecnie koniecznością, a niekiedy stanowi równoprawny obowiązek pracownika. To sam pracownik powinien okazywać zainteresowanie podnoszeniem własnych kwalifikacji i przejawiać stosowną inicjatywę, nie czekając na działania pracodawcy, pracodawca natomiast ma jedynie to ułatwić pracownikowi.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że analiza całego, długoletniego (ok. 38 lat) okresu zatrudnienia powódki dowiodła w jego przekonaniu, że poza ukończonym kursem z przyrody, nie podejmowała ona działań zmierzających do uzupełnienia, poszerzenia lub podwyższenia posiadanych kwalifikacji zawodowych (w zakresie innych przedmiotów, w tym także informatyki). W opinii Sądu Rejonowego uzyskanie certyfikatu z nauczania informatyki kilkanaście lat temu nie stanowi podstawy do uznania, iż obecnie powódka posiada wystarczające umiejętności do jego nauczania.

Sąd Rejonowy podniósł, że począwszy od 1 września 2017 r. w związku z reformą ustroju szkolnego polegającą na stopniowej likwidacji dotychczasowych gimnazjów, ale skutkującą zwiększeniem się liczby oddziałów w szkole podstawowej i przez to liczby godzin przedmiotów doszło do sytuacji, w której nauczyciele wychowania wczesnoszkolnego pracujący w szkołach posiadają pełne pensum godzin, natomiast powstał problem z nauczycielami uczącymi przedmiotów w wyższych klasach. Jak wynika z poczynionych ustaleń dyrektor pozwanej szkoły borykał się z brakiem możliwości zapewnienia pełnego wymiaru zajęć pozostałym nauczycielom i koniecznością podjęcia działań skutkujących uzupełnieniem pensum (praca w innej szkole, branie urlopów dla poratowania zdrowia). Powódka miała świadomość podejmowanych przez pracodawcę działań i winna podjąć ze swojej strony aktywność, która zmierzałaby do podwyższenia kwalifikacji zawodowych i zdobycia nowych umiejętności np.: znajomości edytorów tekstu, arkuszy kalkulacyjnych oraz edytorów multimedialnych, dysponowania warsztatem dydaktycznym odpowiadającym stanowisku nauczyciela informatyki, rozumienia aktualnych problemów występujących w oświacie, znajomości zagadnień związanych z grafiką komputerową, wykorzystywania baz danych oraz analizowania pomiarów, korzystania platform e-learningowych w nauczaniu. Analiza akt osobowych powódki prowadzi do wniosku, że nie podejmowała ona tego typu działań.

Stwierdzenie powyższych zaniechań i zasady logiki pozwoliły Sądowi Rejonowemu na jednoznaczne ustalenie, iż powódka na skutek braku szkoleń nie dysponowała w praktyce aktualną wiedzą informatyczną. Na powyższe wskazywała dyrektor szkoły podnosząc, że zarzuty do powódki jako nauczyciela informatyki zgłaszali rodzice uczniów.

Sąd Rejonowy wskazał również, że zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U.2014.191 z późn.zm.) dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2. Powódka nie była zainteresowana i nie przyjęła złożonej jej przez pracodawcę propozycji kontynuacji zatrudnienia poprzez jego ograniczenie. Wobec powyższego konsekwencją podjętych przez powódkę decyzji i biernej postawy w sferze zawodowej, jak też poczynionych w sprawie ustaleń – było uznanie przez Sąd Rejonowy, że przywrócenie jej do pracy na stanowisku nauczyciela informatyki byłoby niecelowe, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a przede wszystkim interesem uczniów szkoły.

Sąd Rejonowy podkreślił, że ocena zasadności wypowiedzenia umowy o pracę powinna być dokonana z uwzględnieniem słusznych interesów zakładu pracy oraz przymiotów pracownika związanych ze stosunkiem pracy. Pracodawca ma prawo doboru odpowiednich pracowników, tj. takich, którzy zapewniają właściwą realizację zadań zakładu pracy. Podkreślił, iż tematyka zmian organizacyjnych zmierzających do zracjonalizowania zatrudnienia pozostają w wyłącznej strefie kompetencji pracodawcy i w tym zakresie nie podlegają ocenie sądu orzekającego, zadaniem tego sądu jest natomiast badanie czy wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna jest konkretna i prawdziwa. Bezspornie, podkreślił, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego tj. przede wszystkim arkuszy organizacyjnych na lata 2019/2020 i 2020/2021 w sposób jednoznaczny wynika, że w wyniku zmian demograficznych doszło do faktycznej reorganizacji pracy szkoły i nauczycieli na skutek zmniejszenia się liczby oddziałów (o jeden). Powyższe na skutek odmownej decyzji powódki w zakresie kontynuowania zatrudnienia skutkowało likwidacją zajmowanego przez powódkę stanowiska nauczycielskiego w strukturze organizacyjnej pozwanej placówki, a powyższe rozwiązanie zastosowane przez pracodawcę było wynikiem rzeczywistego wdrażania zmian organizacyjnych prowadzących do racjonalizacji zatrudnienia. W opinii Sądu Rejonowego zebrany w sprawie materiał dowodowy świadczy o tym, że pomiędzy wypowiedzeniem a przeprowadzoną reorganizacją prowadzącą do likwidacji stanowiska pracy powódki istniał związek przyczynowy. Stanowisko zajęte przez stronę pozwaną znalazło potwierdzenie w złożonych w sprawie dokumentach. Wskazał, iż treść i autentyczność dowodów z dokumentów, nie była kwestionowana przez żadną ze stron, także Sąd Rejonowy z urzędu nie znalazł podstaw do zdeprecjonowania ich wiarygodności. Na marginesie zaznaczył, że nie jest rzeczą sądu ocena prawidłowości organizacji zajęć w pozwanej szkole (w tym także informatyki). Plan nauczania w rozumieniu art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela jest dokumentem opracowanym przez dyrektora szkoły, zawierającym podział na poszczególne przedmioty nauczania i zajęcia, organizację pracy szkoły, tygodniowy minimalny wymiar godzin lekcyjnych pozostający do dyspozycji dyrektora i wychowawców oraz wykaz godzin lekcyjnych przeznaczonych do rozdysponowania i podziału pomiędzy nauczycieli, wraz z godzinami ponadwymiarowymi. Sposób organizacji pracy szkoły publicznej nadzorują stosowne organy, tj. organ prowadzący oraz organ nadzoru pedagogicznego, przez prowadzenie kontroli. Prawidłową organizację pracy pozwanej szkoły, w tym zajęć informatyki, potwierdzały kontrole przeprowadzane w pozwanej placówce, zaś arkusze organizacyjne na kolejne lata szkolne zatwierdzane były przez organ prowadzący. Zmiany organizacyjne, wbrew twierdzeniom powódki, nie wynikały zatem z wadliwej organizacji pracy, gdyż nie potwierdziła tego żadna kontrola.

Sąd Rejonowy zauważył jeszcze, że zgodnie z treścią art. 45 § 1 KP w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Powódka miała uprawnienia do nauczania informatyki, a zatem w dacie wypowiadania jej umowy o pracę dyrektor szkoły powinna była przyznać jej godziny z tego przedmiotu albo porównać jej kwalifikacje i obecnej nauczycielki i zdecydować, która z nich i dlaczego otrzyma te godziny. Dyrektor nie uczyniła tego pozostając w błędnym przekonaniu o braku uprawnień powódki do nauczania informatyki. Sąd Rejonowy uznał, że w przypadku porównania wykształcenia obu nauczycielek, dyrektor przyznałaby godziny K. R..

Ze względu na stwierdzenie niecelowości przywrócenia powódki do pracy Sąd Rejonowy w oparciu o dyspozycję art. 45 § 1 i 2 KP w zw. z art. 36 § 1 pkt 3 KP zasądził na jej rzecz odszkodowanie w wysokości odpowiadającej 3-miesięcznemu wynagrodzeniu tj. 10.195,20 zł (przyjmując za podstawę wyliczenia kwotę miesięcznego wynagrodzenia brutto liczonego jako ekwiwalent za urlop tj. 3x3.398,40 zł wynikającą z zaświadczenia zakładu pracy z 16.02.2021 r. k. 103). W związku z powyższym powództwo w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu. Stosownie do uregulowania zawartego w art. 477 ² KP mówiącego, iż zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nie przekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika, Sąd Rejonowy nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 3.398,40 zł (pkt V).

O kosztach zastępstwa prawnego Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 KPC stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2005.167.1398), nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa opłatę od pozwu w kwocie 1.620 zł, od uiszczenia której powódka z mocy ustawy była zwolniona. O kosztach zastępstwa prawnego orzekł na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik strony pozwanej zaskarżając go w części, tj. w zakresie pkt I, III, IV oraz V. Powyższemu wyrokowi zarzucił:

1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a. poprzez błędne przyjęcie, że powódka spełnia wymagania formalne do prowadzenia zajęć z informatyki, podczas gdy z brzmienia przepisu § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 1 sierpnia 2017 roku w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli wynika, iż nie posiada takich kwalifikacji;

b. poprzez błędne przyjęcie, iż pismo Dyrektora Szkoły Podstawowej w N. z 12 lipca 2006 roku stanowi podstawę do uznania kwalifikacji powódki do nauczania informatyki, podczas gdy zostało ono sporządzone niezgodnie z ówczesnym stanem prawnym;

c. poprzez błędne przyjęcie, że powódka posiadała kwalifikacje do nauczania informatyki, podczas gdy na dzień złożenia powódce propozycji ograniczenia zatrudnienia pozwana dysponowała opinią Kuratorium (...) potwierdzającą brak posiadania przez powódkę ww. kwalifikacji;

d. poprzez błędne przyjęcie, że na mocy pisma Dyrektora Szkoły w N. z 12 lipca 2006 r. powódka uzyskała kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela informatyki w szkołach podstawowych i gimnazjalnych,

2. naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie, tj.:

a. art. 233 § 1 KPC poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny i dowolny, z pominięciem jego istotnej części, tj. pisma wicekuratora oświaty z 6 marca 2020 roku potwierdzającego, iż powódka nie posiada formalnych kwalifikacji do prowadzenia zajęć z informatyki;

b. art. 233 § 1 KPC poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny i dowolny, tj. pisma Dyrektora Szkoły Podstawowej w N. z 12.07.2006 r. i uznaniu, że stanowi ono podstawę do uznania kwalifikacji powódki do nauczania informatyki, podczas gdy zostało ono sporządzone niezgodnie z ówczesnym stanem prawnym,

3. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a. art. 45 § 2 KP poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że powódce przysługuje odszkodowanie, podczas gdy przyczyny ograniczenia zatrudnienia były prawdziwe, a pozwana nie naruszyła przepisów o wypowiadaniu umów o pracę,

b. § 28 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 1 sierpnia 2017 roku w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli poprzez jego błędnie zastosowanie i uznanie, że powódka na skutek uznania jej kwalifikacji w piśmie Dyrektora z 12 lipca 2006 roku ma kwalifikacje do nauczania informatyki, podczas gdy ww. pismo zostało wydane niezgodnie z aktualnym stanem prawnym, a ww. przepis przejściowy nie umożliwiał uznania kwalifikacji powódki w aktualnym stanie prawnym,

c. § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 1 sierpnia 2017 roku w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie i uznanie, że powódka posiada kwalifikacje do nauczania informatyki, podczas gdy powódka nie spełnia żadnego z warunków uzyskania kwalifikacji wymienionych w tym przepisie.

Z uwagi na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Apelacje od powyższego wyroku złożył również pełnomocnik powódki B. M. (1) zaskarżając go częściowo, tj. w zakresie punktu I i II. Zaskarżonemu wyroki zarzucił:

I. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na:

1. nieuzasadnionym przyjęciu, iż powódka pomimo posiadania kwalifikacji dotyczących nauczania informatyki nie dysponowała w praktyce kwalifikacjami nauczania tego typu przedmiotu;

2. nieuprawnionym przyjęciu, że posiadanie certyfikatu z nauczania informatyki i nie podejmowanie działań podwyższających kwalifikacji są wystarczającą podstawą do uznania, iż obecnie powódka nie posiada w praktyce umiejętności do jego nauczania;

3. błędnym uznaniu, że brak szkoleń jest wystarczającym dowodem, że powódka nie dysponowała w praktyce aktualną wiedzą informatyczną i bezpodstawne przyjęcie, że wobec powódki kierowane były zarzuty ze strony rodziców dające podstawę kwestionowania jej umiejętności nauczania;

4. błędnym i całkowicie dowolnym przyjęciu, że istniała sytuacja, by dyrektor pozwanej miała porównywać wykształcenie obu nauczycielek - i nierozważenie istoty sprawy, polegające na pominięciu przy zastosowanym formalnym kryterium kwalifikacji zawodowych, jako kryterium wyboru nauczyciela do zwolnienia praktyki w nauczaniu danego przedmiotu obejmującej okres zatrudnienia na stanowisku nauczyciela przedmiotu, i nierozważeniu czy w doborze nauczyciela do dalszego zatrudnienia uwzględniane były inne kryteria i w konsekwencji błędne wyprowadzenie wniosku, iż niecelowe jest przywrócenie powódki do pracy;

5. całkowitym pominięciu przez Sąd rozstrzygający, że w doborze nauczyciela do dalszego zatrudnienia powinna być uwzględniona podstawa nawiązania stosunku pracy, zwłaszcza że K. R. była nauczycielem zatrudnionym na zastępstwo, a jak potwierdził Sąd Najwyższy, trwałość stosunku pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania jest chroniona bardziej niż nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę (wyrok SN z 14 grudnia 2000 r., I PKN 138/00);

6. nieuprawnione przyjęcie, że zmniejszenie liczby oddziałów o jeden przez połączenie klasy I i zerówki miały związek przyczynowy pomiędzy likwidacją stanowiska powódki, a wypowiedzeniem jej stosunku pracy, gdy w istocie powódka nie miała godzin nauczania wczesnoszkolnego, a ewentualny wybór nauczyciela informatyki był bezprzedmiotowy wobec zatrudnienia K. R. na umowę na zastępstwo na okres urlopu zdrowotnego udzielonego właśnie powódce,

II. naruszenie przepisów postępowania w stopniu istotnym dla jego wyniku, tj. przepisu art. 233 § 1 KPC oceną dowodów dokonaną w sposób niewszechstronny, sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania, opartą przy ustaleniu niecelowości przywrócenia jedynie o twierdzenia strony pozwanej, czego wyrazem jest bezpodstawna odmowa zasadności roszczeń powódki przywrócenia do pracy, na skutek:

1. przyjęcia, że pozwana powinna dokonywać wyboru nauczyciela do nauczania informatyki w sytuacji, kiedy K. R. była zatrudniona na umowę na zastępstwo i jej stosunek pracy kończył się z chwilą zajścia zdarzenia, które powodowało jej zatrudnienie;

2. dowolnym uznaniu, że powódka nie dysponuje w praktyce aktualną wiedzą informatyczną tylko dlatego, że nie podejmowała szkoleń, a posiadanie certyfikatu nie jest wystarczające do potwierdzenia, że w praktyce dysponowała aktualną wiedzą informatyczną i braku ze strony Sądu konfrontacji umiejętności praktycznych K. R., choćby z tego powodu, że studia podyplomowe ukończyła w 2009 r. i zupełne pominięcie okresu jej zatrudnienia na stanowisku nauczyciela informatyki;

3. dokonanie własnych ustaleń faktycznych, obejmujących pewien fragment okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, to jest niecelowości przywrócenia powódki do pracy, jednakże bez wskazania i analizy dowodów, które stanowiły podstawę tych ustaleń, w szczególności że dyrektor pozwanej w przypadku porównania wykształcenia obu nauczycielek przyznałaby godziny K. R.;

4. nieusprawiedliwionego przypisywania powódce braku szkoleń jako okoliczności stanowiących o braku w praktyce wiedzy informatycznej, w sytuacji kiedy ocena kuratorium jako nadzoru pedagogicznego jest pozytywna, a skarga rodziców skoro dotyczyła zarzutu umiejętności nauczania powinna być rozpoznana pod kątem zasadności przed Dyrektora pozwanej ze złożeniem do materiału dowodowego sprawy stosownego dokumentu, (w aktach nie ma żadnego dowodu pisemnego), co czyni ustalenia Sądu w zakresie wyboru roszczenia alternatywnego dokonane wybiórczo i w oparciu o niepełny materiał dowodowy, a zatem naruszające swobodną ocenę,

III. naruszenie prawa materialnego:

1. art. 45 § 2 KP przez:

a. błędną wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że w sprawie zachodzi przesłanka niecelowości przywrócenia, gdy uznanie braku szkoleń, które należy kwalifikować jako element obiektywny, jako brak w praktyce aktualnej wiedzy informatycznej może decydować o niemożności przywrócenia, a nie jak przyjął Sąd I Instancji do uznania niecelowości,

b. skoncentrowanie wywodów przemawiających za niecelowością przywrócenia do kwestii związanych z samą przyczyną wypowiedzenia bez wyartykułowania okoliczności przemawiających za uwzględnieniem roszczenia alternatywnego (wyrok SN z 7 września 2017 r., sygn. III PK 126/161),

c. dopuszczenie się błędnej interpretacji w zakresie rozróżnienia niemożności i niecelowości przywrócenia do pracy i dokonanie chybionej subsumpcji stanu faktycznego z interpretacją prawną;

2. art. 20 w zw. z art. 22 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karty Nauczyciela przez pominięcie dla wyboru nauczyciela, z którym ma zostać rozwiązany stosunek pracy:

a. oceny pracy nauczyciela,

b. kwalifikacji zawodowych nauczyciela w aspekcie praktyki w nauczaniu danego przedmiotu,

c. podstawy nawiązania stosunku pracy z nauczycielem;

3. art. 8 KP w zw. z art. 300 oraz art. 5 KC poprzez ich niezastosowanie w przedmiotowej sprawie, podczas gdy roszczenie powódki nie pozostaje w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa oraz zasadami współżycia społecznego, zwłaszcza, że naruszenia prawa dopuścił się pracodawca, a Dyrektor Szkoły podjęła decyzję bez dochowania staranności i dogłębnego ustalenia w zakresie posiadania przez powódkę kwalifikacji do nauczania informatyki, a pracownikowi nie można przypisać żadnych naruszeń i znajduje się on w sytuacji braku kilku lat pracy do nabycia uprawnień emerytalnych.

Z uwagi na powyższe zarzuty wniósł o zmianę wyroku i przywrócenie powódki do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, w przypadku uznania istnienia ku temu przesłanek i zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu wg norm przepisanych za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Ponadto pełnomocnik wskazał, że powódka na podstawie art. 241 KPC w zw. z art. 368 §1 pkt 4 KPC wniosła o uzupełnienie postępowania dowodowego i zarządzenie przeprowadzenia nowego dowodu z dokumentów w postaci protokołów z kontroli doraźnej oraz zażądanie ich okazania i złożenia do akt sprawy przez stronę pozwaną. Wskazała, że potrzeba powołania powyższego dowodu wynika z konieczności ustalenia, że zarzuty wobec pozwanej są gołosłowne, nieprawdziwe, nie dotyczą przedmiotu nauczania informatyki, a ich przeprowadzenie nie spowoduje przedłużenia postępowania.

W odpowiedzi na apelację powódki pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ponadto wniósł o oddalenie wniosku dowodowego powódki z tego powodu, iż sformułowany wniosek jest niemożliwy do przeprowadzenia, gdyż nie wskazuje jakiej kontroli oraz jakich protokołów dotyczy. Ponadto, dodał, powódka nie wyjaśnia z jakiego powodu wniosku tego nie złożyła w postępowaniu przed Sądem I instancji, zatem należy uznać go za spóźniony.

W odpowiedzi na apelację pozwanej pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie apelacji trony pozwanej oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z 23 lipca 2021 r. wydanym w sprawie III Pa 6/21 Sąd Okręgowy w Łomży III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił obie apelacje. W uzasadnieniu wskazał, że w przedmiotowej sprawie uzasadnienie do wydanego wyroku nie zostało podpisane. Zatem stwierdził, że uzasadnienie w sensie prawnym nie istnieje. Podkreślił, że dopiero podpisanie uzasadnienia potwierdza, że pisemne uzasadnienie zgodne jest z argumentacją sądu. Wskazał też, że zgodnie z art. 369 § 1 KPC apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok w terminie czternastu dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. Skoro w okolicznościach sprawy uzasadnienie nie zostało podpisane, a w konsekwencji nie nabrało ono mocy jurysdykcyjnej, nie można uznać, by doszło do biegu terminu do wniesienia apelacji, gdyż nie doszło do zdarzenia powodującego uruchomienie tego terminu. Podkreślił, że stwierdzenie niedopuszczalności apelacji w przedmiotowej sprawie nie prowadzi do uprawomocnienia się wyroku sądu pierwszej instancji, ponieważ termin do wniesienia apelacji rozpocznie bieg dopiero po prawidłowym doręczeniu stronom odpisu wyroku wraz z prawidłowo podpisanym uzasadnieniem.

Po prawidłowym podpisaniu uzasadnienia i doręczeniu stronom wyroku wraz z uzasadnieniem, ponowienie apelacje od zaskarżonego wyroku wniosły obie strony. Apelacje były identycznej treści.

Pełnomocnik powódki uzupełnił wniosek dowodowy powódki i wniósł o uzupełnienie postępowania dowodowego poprzez przeprowadzenie nowego dowodu z dokumentów w postaci protokołu z kontroli doraźnej z 15.02.2019 r. Wskazał, że potrzeba powołania powyższego dowodu na etapie postępowania apelacyjnego wynika z konieczności zaprzeczenia wyprowadzonym bezpodstawnie przez Sąd I instancji w oparciu o zasady logiki wnioskom, iż powódka na skutek braku szkoleń nie dysponowała w praktyce aktualną wiedzą informatyczną i ustalenia, że zarzuty pozwanej są gołosłowne, nieprawdziwe, nie dotyczą przedmiotu nauczania informatyki. Dodał, że przeprowadzenie dowodu z powyższego dokumentu nie spowoduje przedłużenia postępowania i w sposób istotny przyczyni się do wyjaśnienia istoty sprawy, a także pozwoli na zweryfikowanie stanowiska.

Obie strony wniosły również ponownie odpowiedzi na wniesione apelacje, ich wnioski są tożsame z uprzednio wniesionymi odpowiedziami na obie apelacje.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja wniesiona przez stronę powodową zasługuje na uwzględnienie, natomiast apelacja strony pozwanej podlega oddaleniu jako nieuzasadniona.

Sąd Okręgowy przyjmuje za własne ustalenia Sądu Rejonowego urzeczywistnione na kartach od 2 do 7 uzasadnienia wyroku a odnoszące się do przebiegu pracy zawodowej powódki i okoliczności wypowiedzenia jej stosunku pracy.

Nie ulega wątpliwości, że powódka, posiadająca stopień awansu zawodowego nauczyciel mianowany, była zatrudniona w pozwanej szkole od 01.09.1982 r. na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie jest kwestionowany również fakt, że w roku szkolnym 2020/2021 doszło do zmniejszenia o jeden liczby oddziałów szkolnych poprzez połączenie klasy pierwszej z zerówką. Fakt ten był przyczyną zastosowania przez pracodawcę procedury określonej w art. 22 ust 2 Karty Nauczyciela. Powódce zaproponowano ograniczenie zatrudnienia do 13/18 etatu tj. 2 godziny przyrody, 4 godziny fizyki i 10 godzin świetlicy. Wskazano, że nie ma możliwości uzupełnienia liczby godzin z powodu braku kwalifikacji do nauczania innych przedmiotów, w tym informatyki. Powódka nie zgodziła się z zakwestionowaniem jej kwalifikacji do nauczania informatyki podnosząc, że kwalifikacje uzyskała 12.07.2006 r. i nauczała tego przedmiotu od momentu, od którego przedmiot ten został wprowadzony do szkół.

Odmowa przyjęcia propozycji ograniczenia etatu spowodowała rozwiązanie stosunku pracy na podstawie art. 22 ust 2 w zw. z art. 20 Karty Nauczyciela.

Przepisy ustawy Karta Nauczyciela, nie określają wymagań formalnych, jakim powinno odpowiadać oświadczenie pracodawcy wyrażające wolę rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem. Wśród regulacji tej ustawy nie ma bowiem przepisu, który stanowiłby odpowiednik art. 30 § 3, 4 i 5 KP dlatego należy przyjąć, że określenie formy (sposobu) złożenia oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy z nauczycielem w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela oraz treści tej czynności prawnej jest „sprawą wynikającą ze stosunku pracy, nieuregulowaną przepisami Karty Nauczyciela” w rozumieniu art. 91c ust. 1 tej Karty. Oznacza to, że w tym przedmiocie ma zastosowanie art. 30 § 3 KP oraz art. 30 § 4 i 5 KP co do elementów składowych pisma dyrektora szkoły o wypowiedzeniu stosunku pracy. W konsekwencji, oświadczenie o wypowiedzeniu nauczycielskiego stosunku pracy, podyktowane okolicznościami wskazanymi w art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, powinno zostać sporządzone w formie pisemnej, a pismo rozwiązujące ten stosunek pracy musi określać przyczynę wypowiedzenia oraz zawierać pouczenie o przysługującym nauczycielowi prawie odwołania do sądu pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2016 r., III PK 80/15).

Zgodnie z art. 30 § 4 KP w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy podstawowe znaczenie ma ocena przyczyny wypowiedzenia warunków pracy i płacy. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że celem regulacji zawartej w art. 30 § 4 KP jest umożliwienie pracownikowi obrony przed wypowiedzeniem stosunku pracy, a zatem ujęcie przyczyn wypowiedzenia powinno być na tyle konkretne i precyzyjne, aby umożliwiało mu rzeczową obronę w razie ewentualnego procesu. W rezultacie pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku wynikającego z art. 30 § 4 KP wówczas, gdy albo w ogóle nie wskazuje przyczyny wypowiedzenia, albo kiedy wskazanie przyczyny jest pozorne w tym znaczeniu, że jest ona niedostatecznie jasna, konkretna, a w rezultacie niezrozumiała dla pracownika i niepoddająca się weryfikacji w postępowaniu przed sądem. Wyrażane są również poglądy, że wymaganie konkretności przyczyny może być spełnione przez wskazanie określenia ustawowego lub kategorii zdarzenia, gdyż o potrzebie i stopniu skonkretyzowania opisu przyczyny decydują indywidualne okoliczności konkretnego przypadku, w tym informacje o przyczynie rozwiązania podane przez pracodawcę w inny sposób niż w piśmie rozwiązującym stosunek pracy oraz zajmowane przez pracownika stanowisko i związany z nim dostęp do informacji (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 19 kwietnia 2010 r., II PK 306/09; z dnia 9 sierpnia 2005 r., II PK 392/2004; z dnia 6 stycznia 2010 r.,I PK 168/09; z dnia 4 listopada 2008 r., I PK 81/08).

W oświadczeniu pracodawcy z 19.05.2020 r. w sposób jednoznaczny wskazano przyczynę rozwiązania stosunku pracy- brak zgody na ograniczenie wymiaru zatrudnienia. A zatem ocena zasadności rozwiązania stosunku pracy przenosi się na analizę przyczyn ograniczenia zatrudnienia wskazanych w piśmie z 7.05.2020 r. w odniesieniu do żądania powódki opartego na treści art. 45§ 1 KP.

W tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że przyczyna rozwiązania stosunku pracy była nieprawidłowa. Błędnie pracodawca przyjął, że powódka nie posiada kwalifikacji do nauczania informatyki. Oczywistym przy tym było, że pozwana przyjmując brak kwalifikacji powódki oparła się na piśmie wicekuratora oświaty z 6.03.2020 r. (k. 44,45 akt), które następnie zmieniono pismem z 24.06.2020 r. już kierowanym do powódki (k. 74 akt).

Zgodnie z § 4 Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli z 10.09.2002 r. (Dz.U. nr 155, poz. 1288) kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkołach podstawowych ma osoba która legitymuje się dyplomem ukończenia studiów magisterskich na kierunku zgodnym lub zbliżonym z nauczanym przedmiotem lub studiów magisterskich w specjalności zgodnej lub zbliżonej z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i posiada przygotowanie pedagogiczne albo studiów magisterskich na kierunku innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć, która ponadto posiada przygotowanie pedagogiczne i ukończyła studia podyplomowe z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć.

Takie kwalifikacje ma również osoba, która legitymuje się dyplomem ukończenia studiów wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) zgodnym lub zbliżonym z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć i posiada przygotowanie pedagogiczne albo legitymuje się dyplomem ukończenia studiów magisterskich na kierunku innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć albo dyplomem ukończenia studiów wyższych zawodowych na kierunku (specjalności) innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć, która ponadto posiada przygotowanie pedagogiczne i ukończyła studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć.

Z § 1 pkt 4 Rozporządzenia wynika, że ilekroć mowa jest o kierunku (specjalności) studiów zbliżonym do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć - należy przez to rozumieć kierunek (specjalność) dający dostateczną wiedzę merytoryczną z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć; ustalenia, czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony z nauczanym przedmiotem lub rodzajem prowadzonych zajęć, dokonuje kurator oświaty.

Przy czym, zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2004 r. wydanym w sprawie U 1/04, § 1 pkt 4 Rozporządzenia w zakresie, w jakim powierza kuratorowi oświaty ustalenie, czy dany kierunek (specjalność) studiów jest zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć jest niezgodny z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz. 1304, Nr 203, poz. 1966 i Nr 213, poz. 2081) (Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112, Nr 137, poz. 1304, Nr 203, poz. 1966 i Nr 213, poz. 2081) oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

A zatem nie sposób przyjąć, jak chce pozwana, że to jedynie kurator oświaty mógł uznać kwalifikacje powódki do nauczania informatyki. O tym, że uznanie kwalifikacji należy do kompetencji pracodawcy (dyrektora szkoły) w ramach istniejącego stosunku pracy świadczy chociażby treść uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 25.02.2015 r. II PK 95/14. Oczywistym przy tym jest, że aktualnie prawodawca odszedł od tego szczególnego trybu uznania kwalifikacji. Niemniej jednak z § 28 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 01.08.2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. z 2017r. poz.1575 ze zm.), jak też poprzednio obowiązujących tj. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2009 r. nr 50 poz. 400) wynika zastąpienie wymaganych aktualnie kwalifikacji uznaniem kwalifikacji, celem ochrony nauczyciela w dotychczasowym zatrudnieniu. Z treści cytowanego wyroku wynika, że nauczyciel, który nie ma aktualnych kwalifikacji do zajmowania stanowiska zachowuje kwalifikacje uprzednio nabyte w trybie uznania ukończonego kierunku studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć. Taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Przywołane przepisy podważają zatem zasadność ograniczenia powódce zatrudnienia z uwagi na brak kwalifikacji do nauczania informatyki a w konsekwencji zasadność rozwiązania z nią stosunku pracy.

Warto jeszcze, przy okazji, zwrócić uwagę na zapisy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 7.09.2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli ( Dz.U. Nr 207, poz. 2110 ), zgodnie z którym w przypadku studiów wyższych zawodowych przedmioty z zakresu dodatkowej specjalności nauczycielskiej winny być nauczane przez co najmniej 400 godzin. Powódka w ramach studiów zawodowych z fizyki przeszła szkolenie z technik komputerowych – 425 godzin.

Oczywistym przy tym jest, że zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy, przy czym nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2. W orzecznictwie przyjmuje się, że zaistnienie sytuacji, o jakiej mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, a mianowicie konieczność zmian organizacyjnych uniemożliwiających dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia nauczycielskiego stosunku pracy. Przepis ten daje dyrektorowi szkoły kompetencję wyboru nauczycieli zwalnianych z pracy z uwagi na ustawowo określone potrzeby organizacyjne szkoły. To uprawnienie dyrektora szkoły może być jednakże zweryfikowane w razie pozytywnego wykazania, że wybór ten był rażąco dowolny lub oczywiście dyskryminował nauczyciela zwalnianego z pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 7 kwietnia 1999 r., I PKN 652/87, OSNAPiUS 2000 nr 11, poz. 426; z dnia 6 czerwca 2001 r., I PKN 461/00, OSNP 2003 nr 8, poz. 194; z dnia 12 września 2002 r., I PKN 26/00, Prawo Pracy 2001, nr 3, s. 32). Stanowisko powyższe uwzględnia wypracowane w judykaturze Sądu Najwyższego poglądy dotyczące zwolnień pracowników z przyczyn organizacyjnych. Podkreśla się w nich, że w sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę dotyczy pracownika wybranego przez pracodawcę z większej liczby pracowników, zatrudnionych na takich samych stanowiskach pracy, przyczyną tego wypowiedzenia są nie tylko zmiany organizacyjne, czy redukcja zatrudnienia, ale także określona kryteriami doboru sytuacja danego pracownika.

A zatem rozwiązanie z nauczycielem stosunku pracy wskutek zaistniałych zmian organizacyjnych w roku szkolnym 2020/2021 wymagało wskazania czym kierował się pracodawca wybierając do zwolnienia określonego nauczyciela. Ten tryb postępowania nie został zastosowany. Do zwolnienia przewidziano jedną osobę- powódkę uznając, że nie ma kwalifikacji do nauczania informatyki i nie zgodziła się na ograniczenie etatu. W okolicznościach sprawy zmiany organizacyjne dotyczyły klasy pierwszej i zerowej a zatem zwolnienie nauczyciela przedmiotów z klas wyższych wydaje się być wątpliwe.

Oczywiste jest też, że niewyrażenie przez powódkę, zgody na ograniczenie zatrudnienia nie może być traktowane jako usprawiedliwione kryterium doboru do zwolnienia, skoro ograniczenie jej etatu nie było spowodowane połączeniem klasy pierwszej z zerową a nieuprawnionym stwierdzeniem braku kwalifikacji do nauczania informatyki. Stąd nieprzyjęcie przez powódkę tej propozycji nie może usprawiedliwiać nieprzeprowadzenia przez pozwaną oceny innych nauczycieli pod kątem wyboru jednego z nich do ewentualnego ograniczenia etatu czy zwolnienia.

Nie potwierdziły się zatem zarzuty z punktu 1 i 2 apelacji pozwanej a w konsekwencji nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego w zakresie wskazywanym przez pozwaną i dlatego apelacja została oddalona na zasadzie art. 385 KPC.

Odnośnie do apelacji powódki Sąd Okręgowy uznał ją za zasadną. Nastąpiła bowiem wyraźna sprzeczność między ocenami Sądu Rejonowego a wnioskami płynącymi z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Zarzut naruszenia art. 45 § 2 KP okazał się zasadny z tego względu, że Sąd Rejonowy dokonał błędnej oceny przesłanek stanowiących o niecelowości orzeczenia o przywróceniu powódki do pracy na poprzednie warunki pracy i płacy.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że z art. 45 § 1 i 2 KP wynika zasada rozstrzygania sprawy o roszczenia wskazane w § 1 tego artykułu zgodnie z żądaniem pracownika, natomiast zasądzenie odszkodowania w miejsce żądanego przywrócenia do pracy może nastąpić wyjątkowo, gdy przywrócenie do pracy jest niemożliwe lub niecelowe (por. wyroki z dnia 16 kwietnia 2003 r., I PK 154/02, Prawo Pracy 2003 nr 11, s. 35 oraz z dnia 25 lipca 2006 r., I PK 56/06, M.Prawn. 2007 nr 4, s. 206). Skoro orzeczenie o roszczeniu innym niż dochodzone przez pracownika jest wyjątkiem od reguły związania sądu żądaniem pozwu, przepis art. 45 § 2 KP należy interpretować ściśle. Ocena w tym zakresie powinna zmierzać do wyjaśnienia, na ile w świetle okoliczności konkretnej sprawy restytucja rozwiązanego - w drodze wypowiedzenia umowy - stosunku pracy jest realna i czy reaktywowany w wyniku wyroku sądowego stosunek pracy ma szanse na prawidłowe funkcjonowanie – tak wyrok Sądu Najwyższego z 12.05.2011 r. II PK 276/11.

Sąd Rejonowy uznał, że przywrócenie powódki do pracy jest niecelowe, gdyż, mimo formalnych kwalifikacji do nauczania informatyki, nie dysponowała ona kwalifikacjami praktycznymi z uwagi na brak specjalistycznych szkoleń i udoskonalania wiedzy, co w konsekwencji spowodowało ocenę, że powódka nie posiada umiejętności do nauczania rzeczonego przedmiotu. Zdaniem Sądu Rejonowego powódka nie podjęła aktywności celem zdobycia umiejętności dotyczących edytorów tekstu, arkuszy kalkulacyjnych oraz edytorów multimedialnych, wykorzystywania baz danych analizowania pomiarów, korzystania z platform e-lerningowych w nauczaniu. W konsekwencji nie dysponowała aktualną wiedzą informatyczną.

W ocenie Sądu Okręgowego, stanowisko Sądu i instancji jest dowolne, a zrównanie braku kompetencji z brakiem odbycia hipotetycznych szkoleń przy przyjęciu istnienia kwalifikacji do nauczania przedmiotu, nie ma potwierdzenia w żadnym z przeprowadzonych dowodów.

Przyjmuje się, że niemożliwość lub niecelowość orzeczenia o przywróceniu do pracy może być spowodowana zarówno okolicznościami dotyczącymi pracodawcy jak i pracownika. Dokonanie w tym względzie oceny następuje z uwzględnieniem takich faktów jak, między innymi, rodzaj przyczyny rozwiązania stosunku pracy (zawinione lub niezawinione przez pracownika), podstawa uwzględnienia roszczenia (uchybienia merytoryczne lub formalne), skutki mogące wynikać dla obu stron z przywrócenia pracownika do pracy (np. konieczność zwolnienia dobrze pracujących pracowników lub ponownego rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy z pracownikiem, który z uwagi na stan zdrowia nie może wykonywać części zadań przypisanych zajmowanemu przez niego stanowisku, por. wyrok z dnia 24 sierpnia 2010 r., I PK 43/10, niepublikowany i orzeczenia tam powołane).

W aktach sprawy nie znajduje się żadna negatywna ocena pracy powódki jako nauczyciela. Sąd nie posłużył się też żadną podstawą programową dotyczącą nauczania informatyki w szkole podstawowej podważając kompetencje powódki formułując wymagania stawiane nauczycielom informatyki. Nie jest też jasne na jakiej prawnej czy faktycznej podstawie Sąd Rejonowy przyjął jaki zakres tematyczny szkoleń jest konieczny w sytuacji powódki. Skąd Sąd Rejonowy pozyskał wiedzę, że powódka nie posiada umiejętności i wiedzy z zakresu znajomości edytorów tekstu, arkuszy kalkulacyjnych, edytorów multimedialnych, grafiki komputerowej wykorzystywania baz danych analizowania pomiarów czy korzystania z platform e-lerningowych skoro nie przeprowadził żadnego postepowania w tym zakresie. Co więcej w postępowaniu przed Sądem nie ustalano poziomu kompetencji powódki. Z zeznań pozwanej wynika jedynie, że były skargi rodziców, a dzieci nie uczyły się informatyki i były kontrole kuratorium. Okoliczności te nie są jednak w żadnym stopniu udokumentowane.

Za Sądem Najwyższym przytoczyć wypada stanowisko wyrażone w postanowieniu z 18 listopada 2020 r. III PK 219/19. Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 45 § 2 KP w związku z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela pozwala sądowi pracy nie uwzględnić zgłoszonego w pozwie żądania przywrócenia do pracy i w jego miejsce orzec o odszkodowaniu, lecz tylko wtedy, „jeżeli ustali”, że przywrócenie do pracy byłoby niemożliwe lub niecelowe. Zwrot ten wskazuje jednoznacznie, że przyznanie pracownikowi innego roszczenia niż przez niego wybrane, jest wyjątkiem, którego dopuszczalność zależy od ustalenia, iż przywrócenie do pracy byłoby niemożliwe lub niecelowe. Znaczenie pojęcia „ustali” wymaga od sądu przeprowadzenia postępowania dowodowego w odpowiednim zakresie. Nie jest dopuszczalne formułowanie przez sąd ocen jedynie na podstawie twierdzeń stron. Gdyby bowiem ustawodawca dopuścił taką możliwość, zamiast zwrotu "jeżeli ustali", użyłby zwrotu "jeżeli uzna". Kryteriów oceny niemożliwości lub niecelowości uwzględnienia żądania pracownika w zakresie przywrócenia do pracy sąd pracy powinien zatem poszukiwać przede wszystkim w ustaleniach faktycznych, tylko bowiem odwołanie się do ocen powiązanych ściśle z podłożem faktycznym sprawy może stworzyć przeciwwagę dla przedstawionych w pozwie przesłanek zasadności żądania powrotu na dotychczas zajmowane stanowisko pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 17 maja 2016 r., I PK 132/15). Przesłanka niemożliwości przywrócenia ma walor obiektywny i może dotykać przyczyn leżących po stronie pracodawcy jak i pracownika. Ilustracją takich zależności może być sytuacja, gdy przywróceniu pracownika do pracy sprzeciwi się fakt nieistnienia zajmowanego już stanowiska w szkole i braku kwalifikacji do nauki innych przedmiotów (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2016 r., I PK 132/15). Może też polegać na utracie przymiotu pozwalającego na dalsze wykonywanie pracy, czy też wręcz brakiem zdolności do pracy (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 października 2009 r., I PK 85/09, OSNP 2011 nr 11-12, poz. 146; z dnia 3 sierpnia 2011 r., I PK 30/11). Natomiast niecelowość przywrócenia do pracy stanowi pojęcie nieostre, otwarte i podlegające wykładni za pomocą klauzul generalnych. Elementy ocenne kładą nacisk na wszechstronne wyjaśnienie okoliczności sprawy. Tego rodzaju wyrok może zapaść tylko wtedy, gdy sąd ustali, że taka przesłanka występuje w procesie.

W okolicznościach sprawy nie można przyjąć w logiczny i racjonalny sposób, że brak szkoleń pozbawia powódkę umiejętności do nauczania przedmiotu bez jednoznacznego ustalenia, że B. M. niewłaściwie prowadziła lekcje informatyki, nie realizowała podstawy programowej, nie przekazywała stosownej wiedzy z zakresu przedmiotu itp.

W postępowania przed Sądem Rejonowym strona pozwana nie wskazywała też, że w razie ewentualnego uwzględnienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę celowe byłoby zastosowanie art. 45 § 2 KP. Sąd pierwszej instancji zastosował wskazany przepis z urzędu i z zapisów protokołów rozpraw nie wynika aby strony zostały o tym uprzedzone i przedstawiły swoje stanowisko w tym zakresie. Zastosowanie tego przepisu wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, w tym leżących po stronie pracodawcy oraz pracownika. W szczególności Sąd rozpatrując kwestię celowości przywrócenia pracownika do pracy, powinien rozważyć także skutki, jakie odmowa przywrócenia do pracy wywoła w sferze interesów pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2003 r., sygn. I PK 144/02).

Zespół wskazanych argumentów doprowadził Sąd Okręgowy do przekonania, że uzasadnione jest żądanie powódki o przywrócenie do pracy na podstawie art. 45 § 1 KP.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 KPC, zmienił zaskarżony wyrok w pkt I, II i V i przywrócił powódkę B. M. (1) do pracy w Szkole Podstawowej w N., na stanowisku nauczyciela, na poprzednich warunkach pracy i płacy.

Na zasadzie art. 385 KPC, w punkcie II wyroku, Sąd Okręgowy apelację pozwanej oddalił.

O kosztach procesu w postępowaniu przed Sądem II instancji orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 KPC, zaś ich wysokość ustalono w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 1 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265).