Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II AKa 195/19 - wyrok Sąd Apelacyjny w Białymstoku z 2020-02-26

Sygn. akt II AKa 195/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Janusz Sulima (spr.)

Sędziowie

SSA Brandeta Hryniewicka

SSA Jerzy Szczurewski

Protokolant

Elżbieta Niewińska

przy udziale prokuratora Izabeli Sadowskiej - Rejterada

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2019 r.

sprawy L. A. s. E.

oskarżonego z art. 148 §1 k.k. w zb. z art. 159 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k.

z powodu apelacji pełnomocnika oskarżycielek posiłkowych i obrońcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach

z dnia 3 czerwca 2019 r., sygn. akt II K 93/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  oskarżonego L. A. uznaje za winnego tego, że w dniu 31 grudnia 2016 roku około godziny 22.00 w E. na ulicy (...) w pobliżu Hotelu (...) używając noża wraz z L. A. (1) i D. R. wziął udział w bójce, w której narażano człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia D. R. zadał mu cios nożem w okolicę klatki piersiowej powodując ranę kłutą w okolicy bocznej lewej klatki piersiowej z podbiegnięciem i wylewem krwi oraz przerwaniem ciągłości tkanki podskórnej mięśnia piersiowego, mięśnia międzyżebrowego wewnętrznego, otrzewnej ściennej, opłucnej płuca lewego i miąższu płucnego płata dolnego płuca lewego, worka osierdziowego i ściany bocznej przedsionka lewego serca, krwiaka osierdzia o objętości około 250 ml, krwiaka opłucnej lewej o objętości około 1500 ml, krwiaka opłucnej prawej o objętości około 250 ml, co skutkowało rozwinięciem się wstrząsu krwotocznego i ostrej niewydolności krążeniowo-oddechowej, będącej bezpośrednią przyczyną zgonu D. R. oraz spowodował ranę kłutą w okolicy bocznej lewej brzucha, o przebiegu powierzchniowym a także ranę kłuto-ciętą w okolicy ramiennej bocznej prawej o powierzchniowym przebiegu, to jest czynu z art. 148 §1 k.k. w zb. z art. 159 k.k. i za tak przypisany czyn na podstawie art. 148 §1 k.k. w zb. z art. 159 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. skazuje go, zaś na podstawie 148 §1 k.k. w zw. z art. 11 §3 k.k. wymierza mu karę 12 (dwunastu) lat pozbawienia wolności,

2.  uchyla orzeczenie z punktu II w części dotyczącej ustawowych odsetek;

II.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat E. P. 1771,20 złotych, w tym 331,20 złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżycielkom posiłkowym;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. S. 885,60 złotych, w tym 165,60 złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu;

V.  zwalnia oskarżonego oraz oskarżycielki posiłkowe od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

WZÓR FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 195/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 3 czerwca 2019 roku, sygn. akt II K 93/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

     

     

     

     

     

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

     

     

     

     

     

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

     

     

     

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

     

     

     

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

I.

II.

Apelacja obrońcy oskarżonego:

1.naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia w postaci art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez przekroczenie przez Sąd I instancji 

zasady swobodnej oceny dowodów i przeprowadzeniu ich w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a także wszystkich okoliczności ujawnionych w toku postępowania, oparciu ustaleń na części materiału dowodowego, polegającą na:

dowolnej, nie uwzględniającej zasad wiedzy i doświadczenia życiowego ocenie materiału dowodowego,

odmówieniu wiarygodności wyjaśnieniom L. A., w których ten nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu,

nieprawidłowej i dowolnej ocenie zeznań świadka D. G., M. D. i A. J. oraz L. A. (1),

dokonanie ustaleń faktycznych w stosunku do oskarżonego L. A. poprzez wypełnienie rozumowania Sądu niewątpliwie niekorzystnie dla wyżej wymienionego domniemania, nie rozważenie całokształtu okoliczności mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia o winie oskarżonego L. A., wyrażające się w błędnej ocenie materiału dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznego przypisania oskarżonemu popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu;

2. błąd w ustaleniach faktycznych, który mógł mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż A. L. w dniu 31.12.2016 r., ok. godz. 22 na ul. (...) w E. w rejonie Hotelu (...), używając noża i narażając tym samym D. R. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, wziął udział w bójce pomiędzy L. A. (1), a D. R. i działając umyślnie z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia D. R., używając noża zadał mu nim cios w okolicę klatki piersiowej powodując ranę kłutą w okolicy bocznej lewej klatki piersiowej z podbiegnięciem i wylewem krwi oraz przerwaniem ciągłości tkanki podskórnej mięśnia piersiowego, mięśnia międzyżebrowego wewnętrznego, otrzewnej ściennej, opłucnej płucnej płuca lewego i miąższu płucnego płata dolnego płuca lewego, worka osierdziowego i ściany bocznej przedsionka lewego serca, krwiaka osierdzia o objętości około 1500 ml, krwiaka opłucnej prawej o objętości około 250 ml, co skutkowało rozwinięciem się wstrząsu krwotocznego i ostrej niewydolności krążeniowo - oddechowej, będącej bezpośrednią przyczyną zgonu D. R. oraz spowodował ranę kłutą w okolicy bocznej lewej brzucha, o przebiegu powierzchniowym, a także ranę kłuto - ciętą w okolicy ramiennej bocznej prawej o powierzchniowym przebiegu w sytuacji, gdy prawidłowa analiza całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wskazuje, iż brak jest dostatecznych danych uzasadniających powyższy wniosek:

3. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego L. A. kary 12 lat pozbawienia wolności i kwot zadośćuczynień na rzecz pokrzywdzonych J. R. i A. Z. w sytuacji, gdy pokrzywdzony niejako sprowokował całe zdarzennie będąc pod wpływem alkoholu i substancji odurzających, dokonując zaboru dwóch butelek napoju gazowanego, płacił przerwanym banknotem i zachowywał się w sposób sprzeczny z normami społecznymi, wyrażając dodatkowo poglądy o nieakcpetowalnej treści, a oskarżony wcześniej nie zaplanował zaistniałego zdarzenia, które miało charakter nagły i dynamiczny, co mogło mieć wpłwy na przebieg całego incydentu.

Apelacja pełnomocnika oskarżycielek posiłkowych:

rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary w wymiarze 12 lat pozbawienia wolności, podczas gdy bardzo wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu, stopień jego zawinienia, w szczególności działanie oskarżonego z zamiarem bezpośrednim, a także wzgląd na cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie kara powinna osiągnąć w stosunku do skazanego oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa uzasadniają wymierzenie kary surowszej.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. I. 1 Dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena zebranych w niniejszej sprawie dowodów nie wymyka się poza ramy nakreślone przez przepis art. 7 k.p.k. Ocena ta została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz została wyczerpująco i logicznie uargumentowana w uzasadnieniu wyroku.

Chybione jest też zarzucanie naruszenia przez Sąd Okręgowy dyspozycji art. 410 k.p.k. Nie dochodzi bowiem do obrazy tego przepisu, gdy sąd niektórym dowodom nie daje wiary i swoje rozstrzygnięcie opiera jedynie na tych dowodach, które uznał za wiarygodne. Niemożliwe jest przecież czynienie ustaleń faktycznych na podstawie sprzecznych ze sobą dowodów.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że pokrzywdzony D. R. otrzymał cios nożem w okolicę klatki piersiowej powodujący obrażenia wielu narządów, w tym serca, co skutkowało jego zgonem. Oskarżony nie zaprzeczał też w swoich wyjaśnieniach, że w czasie przedmiotowego zajścia miał w ręku nóż. Z zeznań L. A. (1) nie wynika, żeby on używał wówczas noża. Nie wskazuje na to również oskarżony. Już z tych faktów należy wyciągnąć wniosek, że śmiertelny cios nożem został zadany przez pokrzywdzonego.

Nie można dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego, że zadawał ciosy nożem pokrzywdzonemu „nieumyślnie” broniąc się przed jego atakiem. Przeczą temu zeznania naocznych świadków zdarzenia, w szczególności M. D. i A. J.. Z ich depozycji bynajmniej nie wynika, żeby to oskarżony był atakowany przez pokrzywdzonego. Zeznały one zgodnie, że widziały trzech szarpiących się mężczyzn, w tym dwóch o ciemnej karnacji skóry. Wszyscy trzej byli w kontakcie fizycznym. Podczas eksperymentu procesowego A. J. zeznała, że dwóch mężczyzn trzymało trzeciego, który im się wyszarpywał. Żadną miarą nie można zgodzić się z obrońcą, że Sąd pierwszej instancji w sposób nieprawidłowy i dowolny ocenił zeznania M. D. i A. J.. Nie ma bowiem żadnych racjonalnych podstaw, aby odmówić wiary ich relacjom. Były one zupełnie postronnymi świadkami. Nie znały ani pokrzywdzonego, ani też oskarżonego. Nie miały one zatem żadnego powodu, żeby składać tendencyjne zeznania. Brak jest też jakichkolwiek przesłanek, żeby uznać, że były źle ustosunkowane do oskarżonego z powodu jego narodowości czy też religii.

Zeznania M. D. i A. J. korespondują z zeznaniami B. W.. On również dostrzegł szarpaninę trzech mężczyzn. W tej szarpaninie nie mógł wyróżnić osoby broniącej się i atakującej. Widział też, jak dwóch lżej ubranych mężczyzn goniło trzeciego. Wiarygodność zeznań B. W. również nie nasuwa żadnych zastrzeżeń. Nie miał on żadnego interesu, żeby zeznawać kłamliwie na niekorzyść oskarżonego.

Z zeznań tych świadków wynika jednoznacznie, że A. L. i L. A. (1) mieli przewagę fizyczną nad D. R.. Nie można zatem przyjąć, że oskarżony zadając ciosy nożem pokrzywdzonemu bronił się przed jego atakiem. Poza tym w sytuacji gdy w starciu uczestniczy kilka osób, które podejmują walkę wręcz, w ogóle brak jest podstaw do uznawania, że jedna z tych osób dokonuje bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie pozostałych uczestników walki, a inna osoba działa w obronie koniecznej. Sam fakt występowania uczestnika bójki w podwójnej roli, to jest napastnika i napadniętego żadną miarą nie pozwala na przyjęcie, że zaistniała sytuacja uprawnia jednego z walczących do bezkarnego działania pozostającego pod ochroną art. 25 §1 k.k.

Nie ulega wątpliwości, że do zeznań L. A. (1) należało podchodzić krytycznie. Są one sprzeczne z zeznaniami wskazanych wcześniej naocznych świadków zdarzenia. Twierdził on bowiem, że gdy A. L. podbiegł do pokrzywdzonego i zaczął się z nim szarpać, stał od nich w odległości kilku metrów. Tymczasem postronni świadkowie widzieli zwarcie trzech osób. Nie mniej jednak nie ma podstaw do podważenia wiarygodności jego twierdzeń, że widział, jak oskarżony zadawał uderzenia prawą ręką. Bezsporne jest, że pokrzywdzony doznał w wyniku tego zdarzenia trzech ran kłutych. Skoro tylko oskarżony używał w czasie bójki noża, to niewątpliwe jest, że te obrażenia zostały spowodowane przez niego.

A. L. i L. A. (1) mając chociażby liczebną przewagę nad pokrzywdzonym mogli w każdej chwili odejść od niego i wrócić do baru. Przytrzymywanie D. R., który im się wyszarpywał, nie mogło mieć nic wspólnego z odpieraniem ataku z jego strony.

Nie sposób jest uwierzyć w wyjaśnienia oskarżonego, że widząc postawę bokserską D. R. sparaliżował go strach i nieświadomie uderzał pokrzywdzonego nożem. Był on przecież wówczas wraz z L. A. (1). Ich przewaga nad D. R. była znacząca. Nic nie uzasadniało jego obawy przed pokrzywdzonym. Przede wszystkim zaś wcale nie musiał wdawać się w bójkę z pokrzywdzonym. Z zeznań L. A. (1) wynika, że kiedy dobiegł do niego oskarżony, odzyskał skradzione butelkic.. Nic nie stało na przeszkodzie, aby wrócili do baru pozostawiając samego pokrzywdzonego.

Faktem jest, że zdarzenie było nagłe i dynamiczne. Nie sposób jednakże przyjąć, że oskarżony nie był świadomy, w jakie części ciała zadaje pokrzywdzonemu ciosy nożem. W świetle opinii biegłych z Instytutu (...) był wówczas całkowicie poczytalny. Zostało wykluczone przez nich działanie oskarżonego w stanie silnego wzburzenia. O ile, biorąc pod uwagę dynamikę bójki, istnieją wątpliwości, czy oskarżony zadając ciosy pokrzywdzonemu celował w serce, to na pewno był świadom tego, że zadaje ciosy w tułów, w tym w okolice klatki piersiowej. Każdy zaś przeciętny człowiek zdaje sobie sprawę, że uderzając nożem w te części ciała może spowodować śmierć ofiary. Oskarżony w chwili zadawania ciosów nożem znajdował się blisko pokrzywdzonego. Nie mógł zatem nie wiedzieć, że wyprowadza ciosy w kierunku klatki piersiowej i brzucha. Nie mógł być tego nieświadomy, nawet przyjmując, że był on nieco zamroczony na skutek otrzymania uderzenia pięścią w twarz. Podkreślić należy, że uderzał on z dużą siłą. Jak słusznie podniósł Sąd pierwszej instancji, doświadczenie życiowe wskazuje, że skoro przecięcie chociażby samej skóry wymaga użycia większej siły fizycznej, to tym bardziej dużej siły potrzeba, ażeby zadać cios penetrujący w głąb klatki piersiowej aż do mięśnia sercowego, pokonując uprzednio grube warstwy zimowego ubrania wierzchniego. Nie mógł on zatem nie uświadamiać sobie skutków takiego działania. Zupełnie nieracjonalne byłoby przyjmowanie, że świadomie zadając silny cios w klatkę piersiową nie akceptował skutku pchnięcia nożem w tę część ciała w postaci śmierci pokrzywdzonego. Skutek ten musiał pozostawać dla niego co najmniej obojętny.

Prezentowana przez oskarżonego wersja przedmiotowego zdarzenia, że w obronie, nieumyślnie spowodował śmiertelne obrażenia jest nie tylko sprzeczna z przeprowadzonymi dowodami, ale też rażąco kłóci się z doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy. Podkreślić też należy, że oskarżony w toku postępowania zmieniał treść swoich wyjaśnień. Jego tłumaczenia, że jego wyjaśnienia ze śledztwa zostały wymuszone przez policjantów, nie znalazły żadnego potwierdzenia w innych dowodach i są nielogiczne. Nie sposób jest uwierzyć w to, że policjanci wymusili na nim wyjaśnienia, że bronił się przed licznymi uderzeniami pokrzywdzonego. Dlatego też należy całkowicie wykluczyć wersje zdarzenia przedstawiane przez oskarżonego.

Nie można też zgodzić się z obrońcą, że Sąd pierwszej instancji „wypełniał rozumowanie” niekorzystnymi dla oskarżonego domniemaniami. Wszystkie ustalenia faktyczne znajdują zakotwiczenie w zebranych dowodach. Nie można jedynie było przyjmować na podstawie sposobu działania oskarżonego, że z zamiarem bezpośrednim spowodował śmierć pokrzywdzonego.

Ad. I. 2 Obrońca nie wskazał w swojej apelacji, na czym konkretnie miałby polegać błąd w ustaleniach faktycznych. Sąd pierwszej instancji na podstawie zebranych dowodów, prawidłowo ustalił stan faktyczny. Istnieje jedynie wątpliwość co do tego, czy oskarżony celowo zadał pokrzywdzonemu cios w serce, chcąc jego śmierci. Jak już zaś wcześniej wykazano, ustalone okoliczności zdarzenia niedwuznacznie wskazują, że świadomie zadając ciosy nożem w tułów pokrzywdzonego, w tym w okolice klatki piersiowej, gdzie znajdują się ważne dla życia organy, z pewnością godził się na jego śmierć. Przyjęcie w takich okolicznościach, że oskarżony nieumyślnie spowodował skutek śmiertelny byłoby rażąco sprzeczne z doświadczeniem życiowym i wskazaniami wiedzy. Musiał być świadomy, w jakie części ciała zadaje ciosy nożem. Jeżeli z dużą siłą uderzył nożem w klatkę piersiową, to niewątpliwe jest, że co najmniej godził się na śmierć pokrzywdzonego.

Ad. I. 3 Wbrew twierdzeniom obrońcy wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności, nawet przy przyjęciu, że działał on z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia pokrzywdzonego, nie cechuje się rażącą surowością. Została ona wymierzona raczej w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Za popełnioną przez niego zbrodnię możliwe przecież było wymierzenie mu nawet kary dożywotniego pozbawienia wolności. Faktem jest, że oskarżony nie zaplanował zabójstwa pokrzywdzonego. Nie doszłoby też do tego, gdyby nie prowokacyjne zachowanie D. R. i jego kolegi. Okoliczności te jednakże w żaden sposób nie mogą usprawiedliwiać użycia przez oskarżonego w trakcie bójki noża i zadawania nim ciosów w newralgiczne części ciała pokrzywdzonego. Oskarżony uderzał nożem pokrzywdzonego, w sytuacji gdy wraz z A. L. miał wyraźną przewagę fizyczną nad D. R.. Nie można uznać, że działał w obronie przed atakiem pokrzywdzonego. O determinacji oskarżonego świadczy fakt, że zadał on aż trzy ciosy nożem, w tym jeden silny, penetrujący w głąb klatki piersiowej. Łagodniejsza kara byłaby zupełnie niewspółmierna do stopnia jego zawinienia i stopnia szkodliwości społecznej popełnionej przez niego zbrodni. Z pewnością nie spełniłaby też celów zapobiegawczych i wychowawczych wobec oskarżonego. Rażąco kłóciłaby się też ze społecznym poczuciem sprawiedliwości.

Nie są też wygórowane zasądzone na rzecz matki i siostry pokrzywdzonego kwoty pieniężne tytułem zadośćuczynienia. Wręcz przeciwnie, można twierdzić, że kwoty te są stosunkowo niskie. Nie ulega żadnej wątpliwości, że wciąż odczuwają ogromny ból po stracie najbliższej osoby. Matka pokrzywdzonego na pewno przeżywa ogromną traumę. Wysokość zadośćuczynienia musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Nie może być ona symboliczna. Kompensacyjna funkcja zadośćuczynienia oznacza, że przyznana suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej, wynagradzać doznane cierpienia psychiczne oraz ułatwiać przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Jakkolwiek nie można naprawić krzywdy już doznanej, to w braku lepszego środka powinna dać pokrzywdzonym rodzaj satysfakcji oraz umożliwiać zaspokojenie pragnień wykraczających poza zaspokojenie zwykłych potrzeb życiowych. Podkreślić też należy, że korekta wysokości zadośćuczynienia przez sąd odwoławczy może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy zostało ono przyznane w rozmiarze rażąco zawyżonym lub rażąco zaniżonym. Obrońca oskarżonego w ogóle nie wskazał w apelacji, dlaczego jego zdaniem przyznana pokrzywdzonym kwota zadośćuczynienia jest rażąco zawyżona. Na wysokość zadośćuczynienia nie może mieć żadnego wpływu sytuacja materialna oskarżonego. Przy ustalaniu jej rozmiaru należy jedynie baczyć, aby była ona adekwatna do rozmiaru wyrządzonej krzywdy.

Ad. II. Wymierzonej oskarżonemu kary nie można uznać za rażąco łagodną. Przede wszystkim podkreślić należy, że brak jest podstaw do przyjęcia, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia pokrzywdzonego. Faktem jest, że świadkowie, którzy pracowali z oskarżonym, wskazywali, że jest on osobą konfliktową. Z zeznań W. S., złożonych w innej sprawie, wynika, że oskarżony groził mu zabójstwem i spaleniem. Nie można jednakże na tej podstawie wysnuć wniosku, jak chce tego pełnomocnik oskarżycielek posiłkowych, że A. L. jest osobą agresywną i bezwzględną, wymagającą dłuższej izolacji w zakładzie karnym. Okoliczności dotyczące przebiegu przedmiotowego zdarzenia zostały w sposób wystarczający wzięte pod uwagę przy wymiarze kary przez Sąd pierwszej instancji. Nie można zaś tracić z pola widzenia tła tego zdarzenia. Nie ulega żadnym wątpliwościom, że całe to zajście sprowokował swoim zachowaniem pokrzywdzony. W sposób zuchwały, widoczny dla obsługi baru, zabrał dwie butelki coca – coli i nie płacąc za nie wyszedł z lokalu. Wcześniej, kiedy płacił za zamówione kebaby, w sposób prowokacyjny przerwał stuzłotowy banknot, który podał obsłudze baru. Kolega pokrzywdzonego chciał odpalić petardę. Z zeznań L. A. (1) wynika, że kiedy dogonił D. R. i wyrwał mu z ręki butelki coca coli, pokrzywdzony ruszył w jego stronę, chcąc uderzyć go pięścią. D. R. był również agresywny. Czynnie uczestniczył w bójce z L. A. (1) i L. A.. Przyjmował postawę „bokserską”. Uderzył pokrzywdzonego w twarz i brak jest podstaw do przyjęcia, że cios ten miał charakter obronny. Doszło do tego, gdy oskarżony podbiegł do D. R.. Zaznaczyć jednocześnie należy, że nie znajdują potwierdzenia twierdzenia oskarżonego, że pokrzywdzony oraz jego kolega chcieli dokonać w barze zaboru pieniędzy. Pracownik baru (...) jednoznacznie stwierdził, że kolega zmarłego nie żądał wydania pieniędzy, aczkolwiek przyznał, że sytuacja w barze była wówczas napięta. Nie można nie dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego, że pokrzywdzony oraz jego kolega będąc w barze wypowiadali wobec pracowników baru obraźliwe słowa o charakterze rasistowskim. Nie bez znaczenia dla wymiaru kary jest to, że oskarżony, pomimo że nie przyznał się do winy, przeprosił matkę i siostrę pokrzywdzonego.

Wymierzona oskarżonemu kara 12 lat pozbawienia wolności uwzględnia wszystkie okoliczności obciążające i łagodzące. Jest ona adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego i stopnia szkodliwości społecznej popełnionego przez niego przestępstwa. Winna ona spełnić pożądane wobec oskarżonego funkcje poprawcze i wychowawcze oraz zrealizować cel w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

     

Wniosek

Apelacja obrońcy:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie w sposób odmienny co do istoty sprawy i uniewinnienie oskarżonego L. A. od popełnienia zarzucanego mu czynu;

uchylenie wyroku Sądu I instancji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Suwałkach,

złagodzenie orzeczeonej wobec oskarżonego kary do dolnego progu ustawowego zagrożenia i zmniejszenie zadośćuczynień na rzecz osób pokrzywdzonych z uwagi na sytuację osobistą i materialną oskarżonego

Apelacja pełnomocnika oskarżycielek posiłkowych:

zmianę zaskarżonego w części wyroku poprzez odmienne orzeczenie co do wysokości wymiaru kary i wymierzenie jej w zaostrzonej wysokości

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że oskarżony, broniać się przed atakiem pokrzywdzonego, nieumyślnie spowodował u niego śmiertelne obrażenia ciała, powoduje, że wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu jest całkowicie bezzasadny.

W sprawie nie ujawniły się żadne przesłanki określone w art. 437 §2 zd. 2 k.p.k. które uzasadniałyby uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Ponieważ, jak wykazano wyżej, orzeczona wobec oskarżonego kara 12 lat pozbawienia wolności nie jest ani rażąco surowa, ani też rażąco łagodna brak było podstaw do wymierzenia oskarżonemu innej kary aniżeli w zaskarżonym wyroku.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

     

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

     

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

     

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

     

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana opisu czynu przypisanego czynu popzez przyjecie, że oskarżony wraz D. R. i L. A. (1) wziął udział w bójce oraz że działał z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia pokrzywdzonego.

Uchylenie rozstrzygnięcia o odsetkach ustawowych zasądzonych w związku z orzeczeniem o środku kompensacyjnym z art. 46 §1 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Zawarte w art. 158 §1 k.k. określenie "bójka" nie ma nic wspólnego ze znaczeniem tego określenia w języku potocznym. Dotyczy ono zdarzeń z udziałem co najmniej trzech osób bijących się ze sobą, w równym stopniu aktywnych. Nie można zatem uznać, jak przyjął to prokurator, a w ślad za nim Sąd pierwszej instancji, że w pierwszej fazie zdarzenia doszło do bójki pomiędzy L. A. (1) a D. R..

W świetle zebranych dowodów nie można jednoznacznie ustalić, że oskarżony zadając pokrzywdzonemu ciosy nożem chciał jego śmierci. Jak ustalił Sąd Okręgowy doszło wówczas do bójki pomiędzy L. A. i L. A. (1) a D. R.. Zdarzenia to było bardzo dynamiczne i gwałtowne. Nie można nie dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego, że przed zadaniem ciosów nożem, pokrzywdzony uderzył go pięścią w twarz. Wcale nie musiała to być reakcja obronna D. R., jak przyjął to Sąd pierwszej instancji. Pomimo tego, co stwierdził biegły sądowy, że cios zadany w serce nie mógł mieć charakteru przypadkowego, nie można wykluczyć, że oskarżony nie kierował specjalnie uderzenia nożem w ten istotny dla życia organ, żeby zabić pokrzywdzonego. Wątpliwości z tym związane należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego. Niewątpliwe zaś jest, że oskarżony był świadomy tego, że zadaje cios nożem z dużą siłą w okolice klatki piersiowej, gdzie znajdują się ważne dla życia organy. A. L. musiał zatem przewidywać, że może też ugodzić pokrzywdzonego nożem w serce i spowodować jego śmierć. Niemożliwe jest, żeby nie uświadamiał sobie, jaki skutek może spowodować takie działanie. Każdy przeciętny człowiek wie, że silne pchnięcie nożem w okolice klatki piersiowej może zakończyć się śmiercią. Nie można zatem nie przyjąć, że oskarżony godził się na śmierć pokrzywdzonego. Nawet gdyby przyjąć, że zadawał ciosy niejako "na oślep" w tułów D. R. musiał nie tylko przewidywać ale i godzić się na to, że cios zadany nożem może okazać się śmiertelny.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

     

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

     

4.1.

     

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

     

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

     

     

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III, IV i V

O nieopłaconych kosztach pomocy prawnej udzielonej z urzędu orzeczono na podstawie art. 618 §1 k.p.k. pkt 11 k.p.k. oraz §4 ust. 1, 2 i 3, §7, §17 ust. 1 pkt 5 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1801).

Ponieważ oskarżony jest obecnie pozbawiony wolności i nie ma możliwości zarobkowania, został on na podstawie art. 624 §1 k.p.k. zwolniony od ponszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Względy słuszności przemawiały za zwolnieniem oskarżycielek posiłkowych na podstawie 624 §1 k.p.k. od uiszczenia opłaty i pozostałych kosztów sądowych w części im przypadającej.

7. PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Zielińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Białymstoku
Osoba, która wytworzyła informację:  Janusz Sulima,  Brandeta Hryniewicka ,  Jerzy Szczurewski
Data wytworzenia informacji: