Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji. (...)Indeksacja do franka szwajcarskiego stanowiła jedynie dodatkowe postanowienia umowne, nie zmieniające charakteru kredytu jako kredytu złotowego. Tym bardziej, że umowa nie dawała kredytobiorcom roszczenia o wypłatę franków szwajcarskich.

Pośrednik kredytowy zarekomendował powódce kredyt indeksowany kursem franka szwajcarskiego, jako korzystniejszy od klasycznego kredytu złotowego. Pośrednik kredytowy informował powódkę, że frank szwajcarski jest stabilną walutą, nie przedstawiał powódce historycznych kursów franka szwajcarskiego ani nie wyjaśniał powódce, w jaki sposób banku ustala kursy waluty szwajcarskiej we własnych tabelach kursowych. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta została jedynie jako wskaźnik indeksacji wypłaconej kwoty kredytu i poszczególnych rat podlegających spłacie. (...)W świetle powyższego, powyższe klauzule umowne przewidujące mechanizm indeksacji do franka szwajcarskiego zobowiązań stron umów kredytu należałoby uznać za niedozwolone postanowienia umowne, gdyby brak było podstaw do stwierdzenia ich nieważności.

Na wniosek z dnia 2 marca 2007 r. bank udzielił kredytobiorcy P. S. kredytu w kwocie 380.000,00 zł denominowanego w walucie CHF na okres 240 miesięcy od dnia 22 marca 2007 r. do dnia 30 marca 2027 r. (...)Na wniosek z dnia 4 kwietnia 2007 r. bank udzielił kredytobiorcy P. S. kredytu w kwocie 270.000,00 zł denominowanego w walucie CHF na okres 300 miesięcy od dnia 24 kwietnia 2007r. do dnia 30 kwietnia 2032 r. (...)Zdaniem Sądu z powyżej zacytowanych przepisów wyraźnie wynika dopuszczenie przez prawo kredytów denominowanych i indeksowanych do waluty innej niż waluta polska i takie rozwiązanie stanowi element umowy kredytu i tym samym nie pozbawia takiej umowy charakteru umowy kredytu. (...)(...)

Na uzasadnienie powyższych żądań powodowie podali, że zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego banku umowę o kredyt hipoteczny nr (...) z dnia 27 lipca 2009 r., indeksowany kursem franka szwajcarskiego. Znajdujące się w umowie kredytu i regulaminie kredytu klauzule indeksacyjne nie odnoszą się do ustalanych obiektywnie kursów franka szwajcarskiego, lecz pozwalają bankowi kształtować te kursy w sposób dowolny i w ten sposób arbitralnie określać wysokość świadczeń stron. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta została jedynie jako wskaźnik indeksacji wypłaconej kwoty kredytu i poszczególnych rat podlegających spłacie. (...)W świetle powyższego, powyższe klauzule umowne przewidujące mechanizm indeksacji do franka szwajcarskiego zobowiązań stron umów kredytu należałoby uznać za niedozwolone postanowienia umowne, gdyby brak było podstaw do stwierdzenia ich nieważności.

Teza orzeczenia: 1. Przedsiębiorca jest związany postanowieniami niedozwolonymi i nie może jednostronnie czynić ich eliminacji z umowy oraz skutków takiej eliminacji (nieważności umowy) podstawą swoich roszczeń - co oznacza że najwcześniej możliwy termin wezwania konsumenta do zwrotu świadczeń spełnionych na podstawie takiej nieważnej umowy (art. 120 § 1 kc) (...)

Nie należy do takich okoliczności dokonanie przez kredytobiorcę wyboru kredytu denominowanego (indeksowanego). (...)Zgodnie z treścią decyzji w pozostałym zakresie powinny być spełnione warunki regulaminowe dotyczące udzielania kredytów budowlanych (załącznik nr 12 do odpowiedzi na pozew) . 2(...)2 Umowy kredytobiorcy został udzielony kredyt w kwocie 391 526,31 CHF (franków szwajcarskich). (...)Saldo zadłużenia wyrażone było w walucie kredytu (CHF) – choć wzmianka w §4 ust.1 kredytu, wskazująca na wpływ zmiany kursu waluty na wysokość salda wskazuje na określenie salda w złotych, co stoi w sprzeczności z naliczaniem odsetek według stopy LIBOR od salda wyrażonego we frankach szwajcarskich. (...)Właściwy wniosek z faktu związania stopy LIBOR z frankiem szwajcarskim jest taki, że po wyeliminowaniu(...)jedną z podstawowych cech umowy kredytu jest jego odpłatność.

W ocenie powodów w miejsce bezskutecznych postanowień należy zastosować zarówno dla wypłaty jak i spłaty kredytu jednolity średni kurs franka szwajcarskiego z dnia uruchomienia kredytu, niezmienny przez cały okres kredytowania. (...)Pozwany gdy uruchamiał kredyt indeksowany do CHF, przeliczał franki szwajcarskie wypłacając klientowi wnioskowaną kwotę kredytu w złotych polskich. (...)Strony określiły również sposób określania salda zadłużenia oraz spłaty kredytu poprzez odwołanie się do kursów franka szwajcarskiego. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta jest jedynie jako wskaźnik waloryzacji poszczególnych rat podlegających spłacie.

Następstwem takiej nieważności przedmiotowej umowy musi być zaś uznanie, że wszelkie kwoty świadczone przez powodów na rzecz pozwanego w złotych polskich i we frankach szwajcarskich są świadczeniami nienależnymi w rozumieniu art. 410 § 2 k.c. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta jest jedynie jako wskaźnik waloryzacji poszczególnych rat podlegających spłacie. (...)W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd zauważył, że „abuzywne jest takie postanowienie w umowie o kredyt hipoteczny, z którego wynika, że uprawnienie banku do określania wysokości kursu sprzedaży franka szwajcarskiego nie doznaje żadnych formalnie uregulowanych ograniczeń. (...)Jak już zostało to uprzednio podniesione przez Sąd, przedmiotowy kredyt nie został udzielony powodom we frankach szwajcarskich, lecz w złotych polskich.

(...)było utrzymanie funkcjonujących na rynku kredytów denominowanych według nowych zasad (…) Ustawodawca(...)przyszłość, jak i w odniesieniu do wcześniej zawartych umów w części, która pozostała do spłacenia” . (...)Skoro przepis ten wprost potwierdza stosowanie przepisów dodanych ustawą nowelizującą do umów zawartych wcześniej, to nielogicznym byłoby uznanie, że wyrażona w nim norma nie ma zastosowania, gdyż wcześniej zawarte umowy kredytu indeksowanego czy denominowanego są nieważne. (...)Indeksacja do franka szwajcarskiego stanowiła jedynie dodatkowe postanowienia umowne, nie zmieniające charakteru kredytu. (...)I choć wyrok odnosi się bezpośrednio do kredytu zaciągniętego w walucie obcej, to znajduje pełne zastosowanie do konstrukcji kredytu indeksowanego.