Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: Wprowadzenie do umownego stosunku zobowiązaniowego elementu nadrzędności jednej ze stron, która na podstawie swojej decyzji ustala wysokość parametrów (kursów walut) służących do wyznaczenia wysokości świadczenia drugiej strony, bez odwołania do obiektywnych kryteriów - jednoznacznie zakreślających granice przyznanych stronie uprawnień, (...)

Wskazanie w umowie, że bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy kwotę w złotych, stanowiącą równowartość kwoty we frankach (wyraźnie oznaczonej w umowie) prowadzi do wniosku, że wolą stron było ustalenie kwoty kredytu w złotych. Jednak wskazując w umowie, że kwota ta stanowić ma równowartość kwoty we frankach obliczonej na zasadach opisanych w Regulaminie doprowadziło do sytuacji, w której kwota kredytu nie jest ustalona. (...)Teoretycznie możliwa byłaby interpretacja zawartej przez strony umowy jako umowy kredytu denominowanego, tj. przyjęcie, że kwotą kredytu jest kwota ustalona we frankach szwajcarskich. (...)W konsekwencji wyrażenie wierzytelności (zobowiązania) we frankach szwajcarskich (jak w przypadku kredytu denominowanego) skutkować powinno ustanowieniem hipoteki we frankach szwajcarskich.

Teza orzeczenia: 1. Wprowadzenie do umownego stosunku zobowiązaniowego elementu nadrzędności jednej ze stron, która na podstawie swojej decyzji ustala wysokość parametrów (kursów walut) służących do wyznaczenie wysokości świadczenia drugiej strony, bez odwołania do obiektywnych kryteriów jednoznacznie zakreślających granice przyznanych stronie uprawnień, (...)

Pierwotne żądania powodów oparte było o zarzut niedozwolonego charakteru postanowień umownych dotyczących indeksowania kwoty kredytu ze względu na nieokreślenie sposobu ustalania wartości franka szwajcarskiego. (...)Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji (tą było dążenie do zastosowania niższego oprocentowania i obniżenia przez to odsetkowych kosztów kredytu). (...)Nie istnieje zatem żadna podstawa prawna świadczenia spełnionego przez powodów we frankach szwajcarskich.

W ocenie powodów w miejsce bezskutecznych postanowień należy zastosować zarówno dla wypłaty jak i spłaty kredytu jednolity średni kurs franka szwajcarskiego z dnia uruchomienia kredytu, niezmienny przez cały okres kredytowania. (...)Pozwany gdy uruchamiał kredyt indeksowany do CHF, przeliczał franki szwajcarskie wypłacając klientowi wnioskowaną kwotę kredytu w złotych polskich. (...)Strony określiły również sposób określania salda zadłużenia oraz spłaty kredytu poprzez odwołanie się do kursów franka szwajcarskiego. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta jest jedynie jako wskaźnik waloryzacji poszczególnych rat podlegających spłacie.

Teza orzeczenia: Nieprawidłowe oznaczenie podmiotu określającego stawkę LIBOR prowadzi do nieważności umowy kredytu.

Okoliczności znane z urzędu, zaświadczenie k. 31-33 Wskaźnik LIBOR jest określany m.in. dla franka szwajcarskiego. (...)Przede wszystkim należy podkreślić, że kwota kredytu została wyrażona we frankach szwajcarskich (art. 3.01 umowy). (...)Tymczasem umowa kredytowa w sprawie niniejszej jako walutę kredytu wskazuje franka szwajcarskiego i w tej walucie mogła zostać wypłacona. (...)Z ekonomicznego punktu widzenia źródłem ryzyka jest samo odniesienie kredytu do kursu franka – bez względu na to, czy mamy do czynienia z kredytem walutowym, indeksowanym czy denominowanym.

W umowie zawartej z powodami wskazano — liczbowo i słownie — kwotę kredytu, indeksując ją do franka szwajcarskiego. (...)W ocenie Sądu brak określenia w treści umowy kredytu jasnych reguł przeliczenia przez pozwany bank kwoty kredytu i rat kapitałowo - odsetkowych w stosunku do kursu franka szwajcarskiego czyni klauzulę indeksacyjną abuzywną, nie powoduje zaś skutku w postaci nieważności całej umowy. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta jest jedynie jako wskaźnik waloryzacji poszczególnych rat podlegających spłacie. (...)Jak już zostało to uprzednio podniesione przez Sąd przedmiotowy kredyt nie został udzielony powodom we frankach szwajcarskich, lecz w złotych.

Teza orzeczenia: Po usunięciu klauzuli indeksacyjnej umowa kredytu nie może być wykonywana ze względu na art. 29 ust.1 rozporządzenia BMR

Podstawowy kurs franka wskazano tam na 2,7567 a podstawowe oprocentowanie jako 5,40 %. (...)Tymczasem umowa kredytowa w sprawie niniejszej poprzez indeksację odnosi wysokość spłacanej kwoty do kursu franka szwajcarskiego (CHF). (...)Naliczanie odsetek według korzystniejszej stopy procentowej (dzięki finansowaniu kredytu we frankach) było możliwe (z punktu widzenia banku) jedynie w przypadku przeliczenia wierzytelności kredytu na franki. (...)Podstawą do obliczeń był kurs wyjściowy wynoszący 2,50 zł – maksymalny kurs franka wynikający z tabeli to 2,88 zł.

Przyjęte w symulacji kursy walutowe odpowiadały deprecjacji kursu złotego do franka w skali odpowiadającej różnicy między maksymalnym a minimalnym kursem złotego do franka z ostatnich 12 miesięcy. (...)Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. (...)Przy tym informacja o ryzyku kursowym ograniczała się do możliwości wzrostu kursu franka szwajcarskiego o 20% i wpływu tego wzrostu na samą tylko ratę kredytu, zaś informacje o rzeczywistych historycznych wahaniach kursu franka szwajcarskiego ograniczały się do okresu nieco ponad jednego roku. (...)Co więcej, postanowienia aneksu nie dopuszczały w istocie możliwości spłaty kredytu we frankach szwajcarskich.

Powodowie złożyli wnioski o udzielenie im kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta została jedynie jako wskaźnik indeksacji wypłaconej kwoty kredytu i poszczególnych rat podlegających spłacie. (...)W świetle powyższego Sąd uznał kwestionowane przez powodów klauzule umowne przewidujące mechanizm indeksacji do franka szwajcarskiego zobowiązań stron umów kredytu za niedozwolone postanowienia umowne. (...)Należy do nich istnienie nieuzasadnionego zróżnicowania sposobów przeliczania kwot ze złotych na franki szwajcarskie (kapitału kredytu) i z franków na złote (wysokości rat), jak również istnienie po stronie banku swobody w zakresie ustalania wysokości każdego z tych kursów.