Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: Przesłanki ważności i skuteczności umowy kredytu bankowego.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 1 sierpnia 2007 r. udzielił pozwanej kredytu mieszkaniowego we frankach szwajcarskich w łącznej wysokości 378.759 zł. (...)Jeżeli kwota wypłacanego kredytu lub suma wypłacanych transz kredytu nie zamknęłaby w pełni kwoty transakcji np. w skutek powstałych różnic kursowych, kredytobiorca zobowiązany był do przelania brakującej kwoty na rachunek bankowy sprzedającego lub dewelopera określony w pkt 14 tabeli. (...)Sąd Apelacyjny dokonując oceny roszczenia o zapłatę wywodzonego przez powódkę z twierdzenia o nieważności zawartych z pozwanym umów kredytu denominowanego, uznał, że konstatacja sądu pierwszej instancji o nieważności tych stosunków prawnych, była prawidłowa, należy ją podzielić. (...)Suma kredytu stanowi sumę świadczeń wypłaconych pozwanej przez bank w okresie od 29 sierpnia 2007 r. do 26 sierpnia 2008 r. tytułem udzielonego kredytu i wynika z zaświadczenia wystawionego przez bank oraz dokumentów potwierdzających uruchomienie i wypłatę poszczególnych transz kredytu.

(...)w szczególności kursów historycznych CHF do PLN. Powodowie zawierając umowę byli świadomi, że bieżąca rata kredytu jest uzależniona od kursu franka; zdawali sobie sprawę, że saldo kredytu jest również uzależnione od kursu franka. Pracownik banku nie omawiał z powodami szczegółowo treści oświadczenia o ryzyku kursowym; wspominał natomiast, że frank szwajcarski jest stabilną walutą Powodom nie zostały przedstawione symulacje wysokości rat kredytu. (...)Zdaniem Sądu późniejsze uregulowanie przez ustawodawcę pewnych zasad związanych z udzielaniem kredytów denominowanych albo indeksowanych do waluty obcej, stanowi potwierdzenie wykształcenia się w obrocie określonego podtypu umowy. (...)(...)jak wynikało z postanowień regulaminu do kredytów w walucie frank szwajcarski (w których zobowiązanie kredytobiorców w tej walucie było wyrażone).

Powodów zapewniono, że kurs CHF jest stabilny Doradca kredytowy nie wyjaśniał jednak powodom, w jaki sposób bank ustala kursy franka szwajcarskiego w bankowych tabelach kursowych i nie omawiał treści §17 umowy. (...)Powodowie wybrali ten kredyt ponieważ mieli zdolność kredytową do kredytu indeksowanego do CHF. Powodom nie wytłumaczono jednak na czym polega indeksacja ( zeznania powodów na k. 314 a.s. ). (...)Przyznanie sobie przez bank prawa do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu indeksowanego kursem CHF poprzez wyznaczanie w tabelach kursowych kursów kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego oraz wysokości tzw. spreadu walutowego(...)(...)(...)celem kredytowania), 2) zwrot wykorzystanego kredytu, 3) zapłatę wynagrodzenia na rzecz(...)zamian za korzystanie ze środków kredytu, w formie odsetek lub prowizji od udzielonego kredytu.

Nie została ona również zapoznana z istotą ryzyka walutowego związanego z kredytem indeksowanym do waluty franka szwajcarskiego. (...)W realiach rozpoznawanej sprawy stronie powodowej zaoferowano produkt typowy, przygotowany w całości przez bank i adresowany do klientów zainteresowanych umową kredytu hipotecznego denominowanego do (...) . (...)Możliwość wyboru kredytu złotowego nie jest dowodem na to, że konsument wybierający kredyt denominowany mógł indywidualnie negocjować postanowienia wzorca kredytu denominowanego. (...)Bank przyznał sobie bowiem prawo do jednostronnego regulowania na gruncie zawartej umowy wysokości rat kredytu wyznaczanych kursem franka, bez ograniczeń w postaci skonkretyzowanych obiektywnych kryteriów zmian stosowanych kursów walutowych.

Przyjmuje się jednak, że kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej to kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota jest odnoszona do waluty obcej. Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został denominowany lub indeksowany. Kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kredytu bądź w walucie, do której kredyt został denominowany lub indeksowany bądź w walucie polskiej, po przeliczeniu raty wyrażonej w walucie. (...)Zamiar ten bez konsekwencji dla statusu konsumenta może się zmienić w czasie” (vide: Jacek Zandecki, Status prawny konsumenta jako strony umowy o kredyt indeksowany/denominowany do franka szwajcarskiego, Studium Prawa Publicznego, Nr 2 (22) 2018).

Kredyt choć udzielony i spłacany w złotych, był na podstawie zastrzeżenia umownego, o którym mowa w art. 358 1 § 2 k.c. , waloryzowany kursem franka szwajcarskiego, ustalanym jednostronnie przez bank. (...)Stosownie do ust. 2 kwota kredytu wyniosła 470 000 zł. Zgodnie z ust. 3 tego paragrafu walutą waloryzacji kredytu był frank szwajcarski (CHF). (...)(...)w dniu wypłaty na walutę szwajcarską (CHF) zgodnie z kursem kupna(...)sprzeciwia się ustawowej definicji umowy kredytu, która powinna między innymi określać kwotę i walutę kredytu, zasady jego zwrotu i jego(...)

Ani w umowie, ani w regulaminie nie ma wzmianki o sposobie ustalania kursu franka szwajcarskiego, który miał mieć zastosowanie przy realizacji umowy ( umowa pożyczki k. 47-51, regulamin k. 129-138 ). (...)Przyjmuje się jednak, że pożyczka denominowana lub indeksowana do waluty obcej jest udzielona w złotych polskich, której kwota jest odnoszona do waluty obcej. (...)Do faktycznego obrotu dewizowego dochodzi dopiero wówczas, gdy strony uzgodnią, że spłata pożyczki przez pożyczkobiorcę następować będzie w walucie, do której jest indeksowana lub denominowana. (...)Zamiar ten bez konsekwencji dla statusu konsumenta może się zmienić w czasie” (vide: Jacek Zandecki, Status prawny konsumenta jako strony umowy o kredyt indeksowany/denominowany do franka szwajcarskiego, Studium Prawa Publicznego, Nr 2 (22) 2018).

Powód otrzymał symulację, z której wynikał wzrost raty kredytu i salda kredytu o 10, 20 % w(...)wyżej 20 %) waluty polskiej do franka szwajcarskiego na wysokość zobowiązań powodów – wysokość rat kredytu do spłaty i wysokość salda kredytu do spłaty w całym okresie obowiązywania umowy kredytu. Doradca kredytowy nie przekazywał powodom informacji o niegranicznym ryzyku kursowym związanym z zawarciem umowy kredytu denominowanego do CHF. Powodowie nie mogli negocjować żadnych postanowień umowy. (...)Brak definicji ustawowej kredytu denominowanego /indeksowanego nie przesądzał o jego niedopuszczalności w obrocie prawnym. (...)(...)obliczana na podstawie kursu sprzedaży franka szwajcarskiego stosowanego przez bank w dniu poprzedzającym dzień wymagalności raty, określa główny przedmiot umowy, pozostawiając tę ocenę sądowi krajowemu.