Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Sąd ustalił następujący stan faktyczny: W dniu 21.12.2000 r. pozwani zawali z Bankiem (...) S.A. umowę kredytu denominowanego w kwocie 50.142,73 EUR na nabycie udziału w domu jednorodzinnym. (...)W dniu 8.09.2006 r. strony zawarły aneks do umowy kredytu, którym podwyższono kwotę kredytu o 25.000 zł, a w dniu 13.08.2007 r. strony zawarły aneks do umowy kredytu, którym podwyższono kwotę kredytu o 35.000 zł. (...)(...)dotyczące marży banku w odniesieniu do ustalania kursu franka szwajcarskiego ma charakter samodzielny, co pozwala na eliminację jedynie elementu odnoszącego się do modyfikacji średniego kursu NBP marżą(...)(...)Zawieranie umów kredytu powiązanych z walutą obcą (indeksowanych i denominowanych) jest i było dopuszczalne w świetle art. 353 1 k.c. i art. 69 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy.

Teza orzeczenia: 1. zaniechanie poinformowania konsumenta o możliwym ryzyku kursowym stanowi nieuczciwą praktykę rynkową. 2. art. 12 ust.1 pkt 4 przewiduje unieważnienie umowy i wzajemny zwrot świadczeń jako postać naprawienia szkody (restytucji naturalnej)

Tymczasem umowa kredytowa w sprawie niniejszej poprzez indeksację odnosi wysokość spłacanej kwoty do kursu franka szwajcarskiego (CHF). (...)Naliczanie odsetek według korzystniejszej stopy procentowej (dzięki finansowaniu kredytu we frankach) było możliwe (z punktu widzenia banku) jedynie w przypadku przeliczenia wierzytelności kredytu na franki. (...)Przykładowo: bank przedstawiał klientom informacje o wysokości raty i salda zadłużenia w zależności od rosnącego kursu franka. (...)Szkoda powoda mogła więc wyrazić się nie w samym określeniu kwoty kredytu we frankach, tylko na wpływie tej kwoty na wysokość rat, przeliczanych na złotówki od wysokości całej kwoty kredytu, w ramach jego stopniowego spłacania.

Tymczasem umowa kredytowa w sprawie niniejszej poprzez indeksację odnosi wysokość spłacanej kwoty do kursu franka szwajcarskiego (CHF). (...)Naliczanie odsetek według korzystniejszej stopy procentowej (dzięki finansowaniu kredytu we frankach) było możliwe (z punktu widzenia banku) jedynie w przypadku przeliczenia wierzytelności kredytu na franki. (...)Zdaniem Sądu późniejsze uregulowanie przez ustawodawcę pewnych zasad związanych z udzielaniem kredytów denominowanych albo indeksowanych do waluty obcej, stanowi potwierdzenie wykształcenia się w obrocie określonego podtypu umowy. (...)Przykładowo: bank (...) przedstawiał klientom informacje o wysokości raty i salda zadłużenia w zależności od rosnącego kursu franka.

W dacie zawarcia umowy kredytu żaden przepis nie nakładał na banki obowiązku wskazywania, na jakiej podstawie będą ustalane kursy walut w umowach kredytu indeksowanego do waluty obcej. (...)W ocenie skarżącego, w realiach niniejszej sprawy błąd tkwi już w samym założeniu o hipotetycznej możliwości kształtowania przez pozwanego kursu franka szwajcarskiego na zasadach dowolności. (...)(...)dopuszczalność i zgodność z prawem kredytów odniesionych do waluty obcej potwierdził ustawodawca; art.(...)zastosowania, gdyż wcześniej zawarte umowy kredytu indeksowanego czy denominowanego są nieważne. (...)(...)funkcjonować tylko łącznie; w umowie kredytu indeksowanego do waluty obcej przeliczenie wypłaconej kwoty kredytu na walutę obcą przy wypłacie kredytu służy temu, by można było ustalić wysokość zadłużenia i w konsekwencji wysokość pozostających do spłaty rat kredytu (w walucie obcej).

Ani w umowie, ani w regulaminie nie ma wzmianki o sposobie ustalania kursu franka szwajcarskiego, który miał mieć zastosowanie przy realizacji umowy ( umowa kredytu k. 40-42v, k. 182-184v, regulamin k. 193-202 ). (...)Przyjmuje się jednak, że kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej to kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota jest odnoszona do waluty obcej. Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został denominowany lub indeksowany. (...)Zamiar ten bez konsekwencji dla statusu konsumenta może się zmienić w czasie” (vide: Jacek Zandecki, Status prawny konsumenta jako strony umowy o kredyt indeksowany/denominowany do franka szwajcarskiego, Studium Prawa Publicznego, Nr 2 (22) 2018).

Pracownicy banku nie zapewniali klientów, że kurs franka szwajcarskiego w stosunku do złotówki jest i będzie stabilny, a ryzyko zmiany kursu nie istnieje lub jest mało prawdopodobne. (...)Zdaniem Sądu Rejonowego nie sposób uznać, jakoby powodowie nie byli świadomi, iż wzięcie kredytu w walucie CHF wiąże się(...)CHF się zmieni to zmiana kredytu powodów może być rzędu 5%,(...)nie zapewniali klientów, że kurs franka szwajcarskiego w stosunku do złotówki jest i będzie stabilny,(...)(...)(...)na nieuzasadnionym przekonaniu, że kurs franka szwajcarskiego w stosunku do złotego przez cały czas wykonywania(...)na tyle niski, że spłaci kredyt przy znacznie mniejszym obciążeniu, niż gdyby zaciągnął kredyt bez waloryzacji do CHF. Zdaniem Sądu Rejonowego jest(...)(...)Odnośnie kwestii dokonania rozliczeń związanych z nieważnością umowy kredytu, wskazać należy, iż w orzecznictwie wykształciły się dwie teorie dotyczące rozliczenia nieważnej umowy kredytowej indeksowanej do franka szwajcarskiego tj. teoria salda i teoria dwóch kondykcji.

Sąd ustalił, że: 30.10.2007 r. powodowie – w trakcie boomu na kredyty jak sporny (wywołanego możliwością udostepnienia(...)oddziale w S. ) umowę kredytu na zakup mieszkania w wysokości 229 975 zł na 30 lat od 30.10.2007 r. do 30.10.2037 r., denominowanego (waloryzowanego) w walucie (...) ,(...)(...)Zgodnie z umową kredyt, jak i każda transza była wyrażona w (...) po przeliczeniu jej wysokości do równowartości we frankach szwajcarskich ( (...) ) według kursu kupna (...) zgodnie z tabelą kredytodawcy . Od kwoty kredytu przeliczonej do (...) w opisany sposób obliczane były odsetki w (...) i ustalane raty w (...) . (...)III CZP (...) , jak i skutki rozstrzygnięcia o stwierdzeniu nieważności umowy - zarówno dla kredytu denominowanego, jak i indeksowanego.

Umowa kredytu wiążąca wysokość udzielonego kredytu oraz wysokość jego spłat z kursem waluty obcej, np. franka szwajcarskiego, nie jest sprzeczna z ogólną konstrukcją umowy kredytu przewidzianą w art. 69 ust. 1 pr.bank. (...)Dodatkowo postanowienia kontraktu dotyczące waluty obcej poprzez wyrażenie w niej kwoty kredytu umożliwiały zastosowanie w umowie zasad ustalania oprocentowania odwołującego się do stawki referencyjnej LIBOR, przeznaczonej do rozliczeń we franku szwajcarskim . (...)Dodano również ust. 3 o treści: w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz dokonać przedterminowej spłaty pełnej lub częściowej kwoty kredytu bezpośrednio w tej walucie. (...)Dodatkowo konstrukcja ta nie jest w ocenie Sądu możliwa do zastosowania w kredycie denominowanym, w którym wartość zobowiązania wyrażona jest w walucie obcej, a jedynie uruchomienie kredytu następuje w walucie polskiej.