Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

W uzasadnieniu pozwu powodowie podnieśli, że zawarli z pozwanym bankiem umowę kredytu hipotecznego nominowanego do franka szwajcarskiego (CHF). (...)Kwota kredytu była ustalona w PLN i dopiero w efekcie zabiegu waloryzacyjnego przeliczono ją na CHF. Fakt zawarcia umowy kredytu indeksowanego do CHF, co do zasady nie był między stronami sporny. (...)Należy przy tym mieć na uwadze, że w orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że zarówno kredyty denominowane, jak i indeksowane do kursu waluty obcej, są kredytami w walucie polskiej. (...)(...)czasu w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska,(...)w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu ( art. 69 ust. 2 pkt 4a ).

Teza orzeczenia: 1. Zgodnie z art 13 u.p.n.r. ciężar udowadniania, że dana praktyka rynkowa nie stanowi nieuczciwej praktyki wprowadzającej w błąd spoczywa na przedsiębiorcy, któremu zarzuca się stosowanie nieuczciwej praktyki rynkowej, a nie na konsumencie twierdzącym, że przedsiębiorca dokonał wobec niego nieuczciwej praktyki rynkowej. 2. Art. 12 ust. 1 pkt (...)

Tymczasem umowa kredytu poprzez indeksację odnosi wysokość spłacanej kwoty do kursu franka szwajcarskiego (CHF). (...)Naliczanie odsetek według korzystniejszej stopy procentowej (dzięki finansowaniu kredytu we frankach) było możliwe (z punktu widzenia banku) jedynie w przypadku przeliczenia wierzytelności kredytu na franki. (...)Przykładowo: bank przedstawiał klientom informacje o wysokości raty i salda zadłużenia w zależności od rosnącego kursu franka. (...)Natomiast umowa, którą powodowie mieli zawrzeć to umowa kredytu indeksowana do waluty franka szwajcarskiego.

Zmniejszenie wysokości spreadu walutowego nie wymaga zawarcia aneksu do Umowy Kredytu. (...)Przeciwnie – analiza treści umów kredytów indeksowanych bądź denominowanych wskazuje raczej, że jeśli istniał jakiś zwyczaj, to było to stosowanie kursów ustalanych w tabelach banku. (...)Uprawnienie banku do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu indeksowanego kursem CHF poprzez wyznaczanie w tabelach kursowych kursu kupna oraz sprzedaży franka szwajcarskiego oraz wysokości tzw. spreadu przy(...)(...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta jest jedynie jako wskaźnik waloryzacji salda oraz poszczególnych rat podlegających spłacie.

Fakt zawarcia umowy kredytu indeksowanego do (...) co do zasady nie był między stronami sporny. (...)W świetle postanowień umowy kredytu sporządzonej 13 września 2006 r.(...)strony zgodnie postanowiły , że kredyt zostanie udzielony i wypłacony w(...)obu przypadkach będzie on indeksowany do kursu waluty obcej, czyli franka szwajcarskiego. (...)(...)czasu w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska,(...)w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu ( art. 69 ust. 2 pkt 4a ). (...)Istota zawartej przez strony umowy polegała na stworzeniu przez Bank możliwości wykorzystania przez pozwaną określonej kwoty pieniędzy w walucie polskiej z obowiązkiem zwrotu w określonym czasie jej równowartości wyrażonej przez odniesienie do miernika w postaci kursu waluty szwajcarskiej.

Teza orzeczenia: Wystawienie przez bank bankowego tytułu egzekucyjnego nie stanowi oświadczenia woli wywierającego skutki w sferze prawa materialnego lecz czynność o charakterze faktycznym, której treść stanowi jedynie oświadczenie wiedzy banku o źródle i wysokości zadłużenia kredytowego. Z punktu widzenia klasyfikacji oświadczeń uznane może być jedynie za (...)

(...)(...) nr (...) (dalej umowa Kredytu), na podstawie której powodom udzielono kredytu denominowanego w kwocie stanowiącej równowartość 181.117,75 franków szwajcarskich ( (...) ) z przeznaczeniem na zakup lokalu mieszkalnego oraz refinansowanie wkładu własnego. Umowa Kredytu składała się z dwóch części,(...)udzielenia, spłaty i zabezpieczenia spłaty Kredytu, podczas gdy (...) , będąc(...)charakterze ogólnym, odnoszące się m.in. do opcji wybranych przez powodów w (...) ( dowód: ogólne warunki umowy kredytu k. 148-153, umowa kredytu k. 31-35). (...)Samo przeprowadzenie kontroli incydentalnej postanowień umowy kredytowej, nie doprowadzi bowiem do orzeczenia, że powodowie zobowiązani są uregulować jedynie kwotę kredytu w mniejszej wysokości, nie spowoduje również zakończenia postępowania egzekucyjnego, które toczy się w stosunku do powodów. (...)Wydaje się, iż nie takiej pomocy oczekiwali powodowie po fachowym pełnomocniku, który miał im zapewnić profesjonalną pomoc prawną w sporze z Bankiem a także przy skomplikowanej prawnie materii (kredyty denominowane w walucie obcej).

Jako walutę kredytu wskazali walutę szwajcarską CHF. Jako przeznaczenie kredytu wskazali refinansowanie wcześniej zaciągniętego zobowiązani na zakup mieszkania, nadto powodowie oraz pomoc finansowa dla członka rodziny. (...)Powodom wskazywano, że frank szwajcarski jest stabilną walutą. (...)Należy przy tym mieć na uwadze, że w orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że zarówno kredyty denominowane, jak i indeksowane do kursu waluty obcej, są kredytami w walucie polskiej. (...)(...)czasu w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska,(...)w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu ( art. 69 ust. 2 pkt 4a ).

Celem „klauzuli waloryzacyjnej” jest zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty polskiej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem, a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji (tą było dążenie do zastosowania niższego oprocentowania i obniżenia przez to odsetkowych kosztów kredytu). (...)To zaś powoduje, że w umowie powstaje luka, na skutek której zachodzi niemożność określenia wysokości zobowiązania strony powodowej we frankach szwajcarskich oraz określenia wysokości kwoty jej zadłużenia w walucie obcej. (...)Z kolei brak mechanizmu waloryzacji i odesłania do kursu sprzedaży franka uniemożliwia ustalenie wysokości płatnych w złotych rat kredytu stanowiących równowartość rat w walucie obcej.

W sprawach dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do walut obcych TSUE nie zawęża swojej oceny do klauzul przeliczeniowych, czy klauzuli spreadu walutowego, lecz odnosi się do klauzuli ryzyka walutowego (tak np. w wyroku z 14 marca 2019 r. (...)(...)tego wyroku, odwołując się również do wcześniejszych orzeczeń Trybunału, po pierwsze,(...)jasno poinformowany, że podpisując umowę kredytu denominowanego w walucie obcej ponosi pewne(...)okazać się dla niego trudne do udźwignięcia w przypadku spadku wartości(...)(...)Samo pouczenie o możliwości wzrostu kursu franka szwajcarskiego i w efekcie wzrostu raty kredytu nie spełnia wymogu właściwego poinformowania o ryzyku kursowym. (...)Obciążenie konsumenta nieproporcjonalnym do kwoty kredytu długoterminowym ryzykiem zmiany kursu prowadzi do sytuacji, w której zwiększenie kapitału pozostałego do spłaty w walucie krajowej nie(...)stanowi dla kredytobiorcy zasadniczą korzyść kredytu denominowanego w walucie obcej.