Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału przy nieważnej umowie.

W uzasadnieniu wskazał, że żądanie obejmuje zapłatę za korzystanie przez pozwanych z kapitału udzielonego im w ramach umowy kredytu denominowanego do franka szwajcarskiego, która wyrokiem sądu została uznana za nieważną. (...)Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny: Pozwani C. B. i M. B. w dniu 27 lutego 2008 r. zawarli z poprzednikiem prawnym powoda (...) Bankiem S.A. w W. umowę kredytu na cele mieszkaniowe, denominowanego do franka szwajcarskiego. (...)Nie wiadomo, czy pozwani do takiej umowy by przystąpili, tym bardziej jeśli wziąć pod uwagę, że zdecydowali się na kredyt denominowany do CHF z uwagi na to, że został im przedstawiony przez bank jako kredyt korzystniejszy od kredytu złotówkowego. (...)Co więcej, stanowisko banków w sprawach o roszczenia z kredytów frankowych sprowadza się do tego, że konsumenci wybierali kredyty powiązane z CHF, bowiem uważali je za korzystniejsze od kredytów złotówkowych.

Bank zauważył, że skoro powód uzyskuje dochody w walucie obcej to bezprzedmiotowe dla rzeczywistej sytuacji powoda jest porównywanie kursu franka w relacji do złotego. (...)O tym, że klienci wybierali kredyty we frankach szwajcarskich decydowała rata kredytu, która była wówczas najniższa. (...)Zaproponowano mu kredyt złotowy indeksowany do CHF. Nie posiadał bowiem zdolności kredytowej, by uzyskać kredyt stricte złotowy. (...)Uruchomienie kredytu denominowanego do waluty obcej nastąpić miało w(...)na walutę wskazaną w umowie kredytu według kursu kupna danej waluty(...)11 ust 7) W przypadku kredytu denominowanego kursem waluty obcej Harmonogram Spłat kredytu miał być wyrażony w walucie kredytu.

Kredytobiorca (Powód) nigdy nie otrzymał z tytułu zawartej umowy żadnej wypłaty we frankach szwajcarskich. (...)Bank może zatem w zasadzie dowolnie określić kursy walut w tabeli kursów, a następnie przy ich wykorzystaniu jednostronnie określić kwotę (we frankach), którą kredytobiorca ma zwrócić. (...)Pracownicy pozwanego nie poinformowali powoda o sposobie tworzenia tabel kursów banku, nie przedstawili mu historycznych wykresów pokazujących kształtowanie się kursu franka, jak również nie wyjaśnili, iż raty kapitałowo-odsetkowe mogą w drastycznym stopniu wzrosnąć. (...)Jak to zostało wskazane uprzednio, bank nie przedstawił powodom rzetelnych symulacji wykazujących wpływ wzrostu kursu franka na wysokość zobowiązań powodów i realny koszt kredytu.

Powodowi wyjaśniono, że indeksacja pożyczki polega na jej przeliczeniu na franki, a przy spłacie raty będą z franków przeliczane na złote. (...)W dniu 6 listopada 2014 r. powodowie złożyli wniosek o zmianę warunków pożyczki i 12 listopada 2014 r. podpisali aneks, który umożliwił im spłatę pożyczki bezpośrednio we franku szwajcarskim, co następnie czynili. (...)W dacie zawierania umowy pożyczki musi dojść do ustalenia wysokość pożyczki, a tym(...)indeksacji walutą obcą, także kursem franka szwajcarskiego. (...)Mechanizmy, służące do przeliczania złotych na franki szwajcarskie, by mogły być stosowane muszą być uzgodnione i zaakceptowane przez obie strony w dacie zawierania umowy.

(...)określona kwota pieniężna – suma kredytu, której zasady spłaty określa ta właśnie umowa W realiach i okolicznościach przedmiotowej sprawy powodowie zawarli z pozwanym umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej – do franka szwajcarskiego. (...)na powodach ciążył obowiązek spłaty kredytu wraz z odsetkami, opłatami i(...)w zw. z postanowieniami właściwym do niej regulaminu – OWKM ),(...)(...)W tym przypadku waluta obca – frank szwajcarski, pełnił rolę miernika wartości świadczenia kredytobiorcy bowiem raty kredytu miały być spłacane w złotych polskich w kwotach odpowiadających wartości pewnych ilości waluty obcej. (...)W zasadzie nowelizacja ta potwierdziła i usystematyzowała dopuszczalność zawierania umów o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej.

Niewątpliwie kredyt indeksowany do waluty obcej nie jest kredytem złotowym. (...)Oprocentowanie kredytu określono jako zmienne i stanowiące(...)ust. 1 umowy). (dowód: umowa kredytu k. 68-72) Zgodnie z § 5 ust. 4 (...) w przypadku kredytów denominowanych w walucie obcej ustalona w(...)(...)(...)zawartej pomiędzy stronami umowy, stosownie do jej postanowień, strony umówiły się, że kwota kredytu w wysokości wskazanej w umowie(...)w walucie polskiej, po uruchomieniu kredytu zostanie w drodze indeksacji przeliczona na walutę franka szwajcarskiego i oprocentowana w sposób właściwy(...)(...)Jak wynika z bezspornych w sprawie okoliczności, powodowie wnieśli o udzielenie kredytu w PLN, ale określonego (indeksowanego) w walucie szwajcarskiej.

Przyjmuje się jednak, że kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej to kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota jest odnoszona do waluty obcej. Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został denominowany lub indeksowany. Kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kredytu bądź w walucie, do której kredyt został denominowany lub indeksowany bądź w walucie polskiej, po przeliczeniu raty wyrażonej w walucie. (...)Zamiar ten bez konsekwencji dla statusu konsumenta może się zmienić w czasie” (vide: Jacek Zandecki, Status prawny konsumenta jako strony umowy o kredyt indeksowany/denominowany do franka szwajcarskiego, Studium Prawa Publicznego, Nr 2 (22) 2018).

W trakcie spotkań powód był informowany , że w przypadku kredytu wyrażonego we frankach szwajcarskich istnieje niższa wysokość raty (2200 do 3000), powód był informowany, że kurs franka szwajcarskiego ma wpływ na ratę kredytu wyrażoną w PLN i może się niewiele zmieniać. (...)Umowa kredytu hipotecznego indeksowanego lub denominowanego do waluty obcej zawarta na kilkadziesiąt lat wymusza sformułowanie wzorca umownego w taki sposób, aby mógł on mieć zastosowanie przez cały czas trwania umowy. (...)(...)– która to operacja prowadziła do ustalenia wysokości zobowiązania kredytobiorców –(...)CHF miały być liczone odsetki, kredyt miał być zgodnie z umową(...)(...)Klauzula waloryzacyjna kredytu do CHF stosowana przy jego spłacie jest to niedozwolona klauzula z art. 385 1 kc.