Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: 1. Przedsiębiorca jest związany postanowieniami niedozwolonymi i nie może jednostronnie czynić ich eliminacji z umowy oraz skutków takiej eliminacji (nieważności umowy) podstawą swoich roszczeń - co oznacza że najwcześniej możliwy termin wezwania konsumenta do zwrotu świadczeń spełnionych na podstawie takiej nieważnej umowy (art. 120 § 1 kc) (...)

Nie należy do takich okoliczności dokonanie przez kredytobiorcę wyboru kredytu denominowanego (indeksowanego). (...)Zgodnie z treścią decyzji w pozostałym zakresie powinny być spełnione warunki regulaminowe dotyczące udzielania kredytów budowlanych (załącznik nr 12 do odpowiedzi na pozew) . 2(...)2 Umowy kredytobiorcy został udzielony kredyt w kwocie 391 526,31 CHF (franków szwajcarskich). (...)Saldo zadłużenia wyrażone było w walucie kredytu (CHF) – choć wzmianka w §4 ust.1 kredytu, wskazująca na wpływ zmiany kursu waluty na wysokość salda wskazuje na określenie salda w złotych, co stoi w sprzeczności z naliczaniem odsetek według stopy LIBOR od salda wyrażonego we frankach szwajcarskich. (...)Właściwy wniosek z faktu związania stopy LIBOR z frankiem szwajcarskim jest taki, że po wyeliminowaniu(...)jedną z podstawowych cech umowy kredytu jest jego odpłatność.

Wynika to ze znacznej różnicy w wysokości stawek referencyjnych, które są podstawą do ustalenia oprocentowania kredytu. (...)Pozwany od początku znał wolę powoda do uzyskania kredytu w złotych. (...)Dominujący jest także pogląd, że zastrzeżone w umowie kredytu indeksowanego (denominowanego) do waluty obcej klauzule kształtujące mechanizm indeksacji (denominacji) określają główne świadczenie kredytobiorcy (m.in. wyroki Sądu Najwyższego z 9 maja 2019 r. (...)Wyeliminowanie odniesienia do tabel kursowych banku postanowień dotyczących zasad ustalania zmiennej stopy procentowej czyni niemożliwym dokonanie przeliczenia kwot kredytu i rat kredytowych z franków szwajcarskich na złote polskie.

Powodowie wskazali także, iż kwota kredytu została wyrażona wyłącznie we franku szwajcarskim, a tym samym uznać należy, że naruszono przepisy ustawy Prawo bankowe - art. 69 , gdyż kwota kredytu w ogóle nie została określona w złotówkach, a umowa nie przewidywała wypłaty w szwajcarskiej walucie. (...)Pozwany wskazał, iż postanowienia umowy kredytu zaczęły być przez stronę powodową kwestionowane dopiero po znacznym umocnieniu się kursu franka szwajcarskiego w stosunku do złotówki, na co pozwany Bank nie miał i nie mógł mieć najmniejszego wpływu. (...)Powodowie nie zdawali sobie, że wzrost kursu franka wpłynie na saldo kredytu do spłaty. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta jest jedynie jako wskaźnik waloryzacji poszczególnych rat podlegających spłacie.

(...)było utrzymanie funkcjonujących na rynku kredytów denominowanych według nowych zasad (…) Ustawodawca(...)przyszłość, jak i w odniesieniu do wcześniej zawartych umów w części, która pozostała do spłacenia” . (...)Skoro przepis ten wprost potwierdza stosowanie przepisów dodanych ustawą nowelizującą do umów zawartych wcześniej, to nielogicznym byłoby uznanie, że wyrażona w nim norma nie ma zastosowania, gdyż wcześniej zawarte umowy kredytu indeksowanego czy denominowanego są nieważne. (...)Indeksacja do franka szwajcarskiego stanowiła jedynie dodatkowe postanowienia umowne, nie zmieniające charakteru kredytu. (...)I choć wyrok odnosi się bezpośrednio do kredytu zaciągniętego w walucie obcej, to znajduje pełne zastosowanie do konstrukcji kredytu indeksowanego.

Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji. (...)Indeksacja do franka szwajcarskiego stanowiła jedynie dodatkowe postanowienia umowne, nie zmieniające charakteru kredytu jako kredytu złotowego. (...)W związku z tym żądanie zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kwoty we frankach szwajcarskich podlegało zasądzeniu w takim zakresie w jakim znajdowało pokrycie w dokumentach świadczących o wcześniejszej zapłacie kwoty we frankach przez powodów na rzecz banku.

(...)umowy wskazano jedynie kwotę we frankach szwajcarskich stanowiącą dopiero, wraz z kursem(...)działań matematycznych służących obliczeniu kwoty kredytu. 64 Teoretycznie możliwa byłaby interpretacja(...)(...)W konsekwencji wyrażenie wierzytelności (zobowiązania) we frankach szwajcarskich (jak w przypadku kredytu denominowanego) skutkować powinno ustanowieniem hipoteki we frankach szwajcarskich. 65 Poprzednik prawny pozwanego banku(...)(...)Właściwy wniosek z faktu związania stopy LIBOR z frankiem szwajcarskim jest taki, że po wyeliminowaniu(...)jedną z podstawowych cech umowy kredytu jest jego odpłatność. (...)Interes prawny ustał zaś dopiero w toku procesu. 224 Sąd nie dostrzegł podstaw by odstąpić od obciążenia powodów częścią kosztów w związku z oddaleniem powództwa o wygórowaną kwotę wyrażoną we frankach szwajcarskich.

Pracownik pozwanego przedstawił powodom ofertę kredytu złotowego oraz złotowego indeksowanego do kursu franka szwajcarskiego. (...)Kredytobiorca w ramach przedmiotowej Umowy nie miał możliwości otrzymania kwoty udzielanego kredytu we franku szwajcarskim. (...)Począwszy od lutego 2016 roku , powodowie wnoszą raty kapitałowo-odsetkowe bezpośrednio we franku szwajcarskim. (...)Strony określiły sposób określania salda zadłużenia oraz spłaty kredytu poprzez odwołanie się do kursów franka szwajcarskiego.

W celu uzyskania kredytu powodowie skontaktowali się z doradcą(...)znacznie niższa niż w przypadku kredytu złotówkowego. Pośrednik kredytowy nie tłumaczył powodom, w jaki sposób bank ustala kurs franka szwajcarskiego na potrzeby przeliczeń walutowych w umowie kredytu indeksowanego (przesłuchanie powodów na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2023 r. – k.253-256). (...)Bank dokonał wypłaty środków z tytułu kredytu w czterech transzach: 1) w(...)która stanowiła równowartość kwoty 24.627,08 franków szwajcarskich (1CHF=2,8424PLN); 2) w dniu 11(...)która stanowiła równowartość kwoty 35.117,84 franków szwajcarskich (1CHF=2,5628PLN); 3) w dniu 2(...)(...)Wyeliminowanie odniesienia do tabel kursowych banku postanowień dotyczących zasad ustalania zmiennej stopy procentowej czyni niemożliwym dokonanie przeliczenia kwot kredytu i rat kredytowych z franków szwajcarskich na złote polskie.