Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

(...)na zakup mieszkania udała się do pośrednika kredytowego, który poinformował, że(...)jest w stanie udzielić jej kredytu - (...) S.A. W banku(...)(...)Ponadto Sąd Okręgowy zauważył, że w ramach swobody umów strony mogą wprowadzać rozwiązania całkowicie nowe, dlatego samo ustalenie wysokości świadczenia powódki w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego mieściło się w granicach swobody umów wyrażonych w art.353 1 k.c. (...)Formalnie wiążące strony postanowienia umowy określały zatem, w jaki sposób wykorzystana w złotych kwota kredytu podlega przeliczeniu na kwotę we frankach szwajcarskich, a następnie w jaki sposób ustala się wysokość świadczeń kredytobiorcy. (...)(...)że zawarte w analizowanej umowie kredytu postanowienia umownego dotyczące sposobu przeliczania(...)walutę objętej mechanizmem indeksacji, czyli franka szwajcarskiego i odwrotnie – mają charakter(...)k.c. , co ostatecznie doprowadziło do ustalenia nieważności przedmiotowej czynności prawnej.

Teza orzeczenia: Wprowadzenie do umownego stosunku zobowiązaniowego elementu nadrzędności jednej ze stron, która na podstawie swojej decyzji ustala wysokość parametrów (kursów walut) służących do wyznaczenia wysokości świadczenia drugiej strony, bez odwołania do obiektywnych kryteriów jednoznacznie zakreślających granice przyznanych stronie uprawnień, stanowi (...)

W przypadku umów kredytu denominowanego czy indeksowanego miała miejsce właśnie modyfikacja istniejącej umowy nazwanej – umowy kredytu, która doprowadziła do wykształcenia się w obrocie pewnego rodzaju tych umów, cechujących się określonymi zasadami ustalania świadczeń stron. (...)Otóż w ustawie z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy - prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw3 przewidziano wprowadzenie do Prawa bankowego regulacji dotyczących kredytu indeksowanego i denominowanego. (...)Zostało już też wskazane, że późniejsze uregulowanie przez ustawodawcę pewnych zasad związanych z udzielaniem kredytów denominowanych albo indeksowanych do waluty obcej, stanowi potwierdzenie wykształcenia się w obrocie określonego podtypu umowy (umowy kredytu). (...)I CSK 49/12. 15 (...) (...) 16 (...) (...) 17 (...) (...) 18 (...) (...) 19 (...) (...) 20 Jak wynika z pkt. 17 wyroku, sprawa dotyczy zawartej z bankiem umowy pożyczki wyrażonej we franku szwajcarskim (CHF), podczas gdy na mocy(...)

Powodowie podnieśli, że Bank przyznał sobie prawo do jednostronnego regulowania wysokości salda kredytu jak również wysokości rat kredytowych przez dowolne niczym nieograniczone wyznaczanie w tabelach kursów kupna lub sprzedaży franka szwajcarskiego. (...)Należy zauważyć, że również i w ocenie organów nadzorczych nad rynkiem finansowym nie ulegało wątpliwości, że kredyty indeksowane i denominowane to kredyty w walucie polskiej. (...)Zdaniem Sądu z powyżej zacytowanych przepisów wyraźnie wynika dopuszczenie przez prawo kredytów denominowanych i indeksowanych do waluty innej niż waluta polska i takie rozwiązanie stanowi element umowy kredytu i tym samym nie pozbawia takiej umowy charakteru umowy kredytu. (...)C-776/19 , w którym Trybunał wskazał, iż w przypadku kredytów denominowanych walutą obcą obie strony ponoszą ryzyko, z tym, że ryzyko ponoszone przez przedsiębiorcę jest ograniczone, a konsumenta - nie.

W celu uzyskania kredytu powodowie spotkali się z doradcą kredytowym Banku (...) , który przedstawił im ofertę kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego. Podejmując decyzję o zaciągnięciu kredytu powodowie zdawali sobie sprawę z indeksacji kredytu, nie mieli jednak wiedzy, w jaki sposób bank ustala kurs franka szwajcarskiego (d: przesłuchanie powódki M. S.(...)(...)Nie stanowi wypełnienia obowiązku informacyjnego przedstawienie analizy historycznego kursu franka szwajcarskiego ani tym bardziej powoływanie się przez bank na złożenie pisemnego oświadczenia o świadomości ryzyka walutowego o standardowej treści (por. wyrok SN z 3 lutego 2022 r. (...)Wyeliminowanie odniesienia do tabel kursowych banku czyni niemożliwym dokonanie przeliczenia z franków szwajcarskich na złote polskie.

Kredyt był indeksowany do waluty (...) , w którym suma kredytu została wyrażona w walucie polskiej, a następnie przy wypłacie przeliczona na walutę obcą. (...)(...)ustawy Prawo bankowe , umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie(...)- w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska,(...)w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych(...)na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. (...)Bank natomiast, który udzielił powodowi kredytu następnie pozyskiwał do swojej dyspozycji z tytułu rat(...)związku z niemal podwojonym kursem franka szwajcarskiego – tak dalece niewspółmierne do środków wydatkowanych i rozsądnych zysków, że skutek ten czyni ważność umowy niemożliwą do obrony. (...)Z wiarygodnych zeznań powoda wynika, że zdecydował się on na ofertę kredytu indeksowanego do waluty (...) z uwagi na niższe raty kredytu.

W umowie, ani w regulaminie nie ma wzmianki o sposobie ustalania kursu franka szwajcarskiego, który miał mieć zastosowanie przy realizacji umowy ( umowa kredytu k. 41-45, regulamin k. 46-50v. ). (...)Przyjmuje się jednak, że kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej to kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota jest odnoszona do waluty obcej. Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został denominowany lub indeksowany. (...)Zamiar ten bez konsekwencji dla statusu konsumenta może się zmienić w czasie” (vide: Jacek Zandecki, Status prawny konsumenta jako strony umowy o kredyt indeksowany/denominowany do franka szwajcarskiego, Studium Prawa Publicznego, Nr 2 (22) 2018).

W przypadku kredytu indeksowanego do waluty obcej wnioskodawca wnioskuje o kwotę kredytu wyrażoną w złotych, z zaznaczeniem, iż wniosek dotyczy kredytu indeksowanego do waluty obcej. (...)(...)było utrzymanie funkcjonujących na rynku kredytów denominowanych według nowych zasad (…) Ustawodawca(...)przyszłość, jak i w odniesieniu do wcześniej zawartych umów w części, która pozostała do spłacenia”. (...)Sąd zwraca uwagę, iż ma świadomość, że na skutek nadzwyczajnej zmiany stosunków na rynku walut i wzrostu kursu franka szwajcarskiego w stosunku do złotego, doszło do wzrostu zobowiązania kredytowego powoda, a tym samym do pogorszenia jego sytuacji. (...)(...)kursowych kursów kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego, przy pozbawieniu powodów jakiegokolwiek wpływu(...)którejkolwiek z nich władczych kompetencji do kształtowania wysokości świadczeń.

Zatem w dacie jej zawierania musi dojść do ustalenia wysokość kredytu, a tym samym wysokości zobowiązania(...)indeksacji walutą obcą, także kursem franka szwajcarskiego. (...)Mechanizmy, służące do przeliczania złotych na franki szwajcarskie, by mogły być stosowane muszą być uzgodnione i zaakceptowane przez obie strony w dacie zawierania umowy. (...)Przeliczenie franków na złote i odwrotnie ma następować przy przyjęciu kursów wynikających z tabel kursowych pozwanego, zatem to bank uzyskał wyłączne prawo do określania kursu CHF dla potrzeb rozliczeń. (...)Tym samym powodowie nie potrzebowali w celu zrealizowania celu umowy kredytu franków szwajcarskich, a co nie mniej istotne - z zapisów umowy wynikało, że na sfinansowanie zobowiązań w Rzeczypospolitej Polskiej kredyt wypłacany jest w złotych (§5 pkt 3 umowy).