Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: Spełnienie przez konsumenta będącego klientem banku świadczenia w całości (np spłata kredytu) nie stoi na przeszkodzie domaganiu się zwrotu świadczenia wynikającego z abuzywnych postanowień umowy,a pogląd przeciwny zaprzecza istocie regulacji prawnych przewidujących wzmożoną ochronę praw konsumentów.

(...)nieważnością i że walutą umowy kredytu nie był frank szwajcarski, a sama umowa miała charakter kredytu udzielonego i wypłaconego w złotówkach, jedynie waloryzowanego do kursu franka szwajcarskiego. (...)Powodom znana była od początku kwota wysokości zobowiązania wyrażonego w walucie obcej (franku szwajcarskim). (...)Gdyby kurs franka szwajcarskiego spadł, a nie wzrósł w stosunku do złotówki, to powodowie prawdopodobnie nie twierdziłby o nieważności umowy, czy istnieniu w niej klauzul abuzywnych. (...)Dysproporcja tego ryzyka jest bowiem ewidentna, skoro niezależnie od tego, czy kredyt spłacany jest we frankach, czy w złotówkach, bank zawsze uzyskuje należne mu kwoty stanowiące równowartość raty określonej we frankach, tak jakby kredyt faktycznie zaciągnięty został we frankach.

Pokazywał klientom symulacje zarówno kredytów złotówkowych jak i we frankach szwajcarskich. (...)Konto kredytowe pozwanego prowadzone było we frankach szwajcarskich, również harmonogram spłat otrzymywał on we frankach szwajcarskich. (...)Jest to kredyt, którego wartość wyrażona została w umowie we frankach szwajcarskich. (...)Celem pozwanego było uzyskanie taniego kredytu, co spowodowało, że uzyskał kredyt najtańszy z możliwych w danym czasie, czyli kredyt denominowany we frankach szwajcarskich.

Z zeznań ww. świadka wynika, że pracownicy Banku stosowali się do obowiązujących w Banku procedur i(...)chodzi o kształtowanie się kursu franka szwajcarskiego tj. do 12 miesięcy. (...)Kredyt „denominowany” oznacza kredyt wyrażony w walucie obcej (np. (...)Kredyt „denominowany” wyrażony w walucie obcej (np. (...)Po pierwsze, z § 2 ust. 1 umowy wynika, że „kwota kredytu wynosząca 256.000,00 zł miała być denominowana (waloryzowana) do waluty CHF”.

Co więcej, nikt nie informował powódki, że kurs franka szwajcarskiego, przedstawianego jako waluta bardzo stabilna i bezpieczna wzrośnie ani, że może wzrosnąć ponad dwukrotnie. (...)Wedle Sądu Najwyższego, nie stanowi wypełniania obowiązku informacyjnego przedstawienie analizy historycznego kursu franka szwajcarskiego ani tym bardziej powoływanie się przez bank na złożenie w formie pisemnej przez konsumenta oświadczeń o świadomości ryzyka walutowego o standardowej treści. (...)Zmieniło się postrzeganie wspomnianych kredytów w szczególności po tzw. czarnym czwartku (15.1.2015 r.) kiedy to frank szwajcarski względem innych walut nagle silnie się umocnił (od kilku do kilkudziesięciu procent). Nagła zmiana kursów wymiany została wywołana przez decyzję Szwajcarskiego Banku Narodowego, który ogłosił porzucenie polityki obrony minimalnego kursu wymiany euro na franka szwajcarskiego.

Powódka zdecydowała się na ubieganie się o kredyt we franku szwajcarskim, albowiem w przypadku kredytu w walucie polskiej raty kredytu były znacznie wyższe. Na decyzję powódki miał również wpływ pracownik banku, który wyjaśnił powódce, że aby kredyt w CHF był porównywalny do kredytu w PLN kurs franka szwajcarskiego musiałby wynosić około 3 zł, co w jego ocenie było nierealne. (...)Walutą waloryzacji kredytu był frank szwajcarski (CHF). (...)Sąd Okręgowy uznał, że przedmiotowa umowa była umową kredytu indeksowanego do waluty obcej – franka szwajcarskiego.

Postanowili więc udać się do pośrednika kredytowego – (...) S.A. Pracownik pośrednika, S. S. zaproponował im ofertę kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego w Banku (...) i powiedział, że powodowie taki kredyt mogliby tam dostać. (...)Odnosząc się do zarzutów abuzywności postanowień umowy kredytowej(...)(...)Podobnie, na ocenę nie wpływa zawarcie aneksu do umowy w 2014 r., którym dopuszczono spłaty rat bezpośrednio we frankach szwajcarskich, gdyż uprawnienie to przysługiwało powodom już z mocy przywołanych przepisów. Z tych też względów Sąd Okręgowy uznał, że postanowienia przedmiotowej umowy kredytu wprowadzające mechanizm waloryzacji świadczeń stron do franka szwajcarskiego według kursów waluty ustalanych jednostronnie i uznaniowo przez bank stanowią niedozwolone postanowienia umowne.

Równocześnie wskazano, że nawet uznanie za bezskuteczne postanowień odnoszących się do sposobu określenia waluty kredytu nie powoduje niewykonalności umowy, kredytobiorca może spłacać kredyt we frankach, za dopuszczalne – dla rozliczenia(...)(...)Za nieuzasadniony należało uznać również zarzut naruszenia art. 65 § 2 k.c. poprzez pominięcie, że zgodnym zamiarem stron i celem umowy kredytu było jej zawarcie we frankach szwajcarskich. (...)Skarżący w żadnym zakresie nie umotywował natomiast swojego twierdzenia, jakoby zgodnym zamiarem stron i celem umowy kredytu było jej zawarcie we frankach szwajcarskich. (...)Potwierdza to też powszechność zaciągania przez obywateli kredytów indeksowanych lub denominowanych do walut obcych w tamtym czasie.

Zasadniczo Sąd dał wiarę wyjaśnieniom strony powodowej, która wskazywała, że nie była do końca świadoma ryzyka kursowego, a przedstawiciel Banku zapewniał ich o stabilności kursu franka szwajcarskiego. (...)Tak skonstruowany rodzaj kredytu denominowanego nie stanowi umowy kredytu - jest to umowa nieważna na podstawie art. 58 § 1 k.c. w całości, zawiera bowiem liczne odstępstwa od definicji legalnej zawartej w prawie bankowym . (...)W omawianej sprawie wartość kredytu wyrażona została we złotych polskich ale w odniesieniu do kursu franka szwajcarskiego. (...)Sąd Okręgowy stoi dotychczas na stanowisku, że zarówno umowy indeksowane (waloryzowane) jak i umowy denominowane do franka szwajcarskiego nie nadają się do utrzymania w mocy po eliminacji abuzywnego mechanizmu.