Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: przesłanki ważności umowy kredytowej

Pozwani byli zainteresowani kredytem w złotych polskich, jednak zdolność kredytową na wnioskowaną kwotę mieli jedynie we franku szwajcarskim. (...)Problem kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego dotyczy zaś ogółu społeczeństwa – całej rzeszy konsumentów od najniższego poziomu świadomości ekonomiczno-prawnej, której celem było nie obracanie walutą obcą, lecz zaspokojenie podstawowej potrzeby życiowej, jaką jest własne mieszkanie. (...)Banki przekonują, że ryzyko obciążało obie strony, ponieważ frank szwajcarski mógł w kursie do złotego zarówno zmaleć, jak i wzrosnąć. (...)Komisja Europejska wydała Rozporządzenie Wykonawcze (UE) 2021/1847 w sprawie wyznaczenia ustawowego zamiennika dla niektórych terminów zapadalności stopy LIBOR dla franka szwajcarskiego (CHF LIBOR).

(...)w walucie polskiej, a kwota kredytu zostanie określona według stawki kursu(...)(...)Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, tak skonstruowane umowy kredytu denominowanego mieszczą się w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego, stanowiąc jej możliwy wariant ( art. 353 1 k.c. w zw. z art. 69 Prawa bankowego ). Podkreślić jednak trzeba, że w orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że zarówno kredyty indeksowane, jak i denominowane do waluty obcej, są kredytami w walucie polskiej. (...)O ile jednak sama konstrukcja prawna kredytu złotowego denominowanego do (...) nie naruszała powszechnie obowiązujących przepisów prawa, o tyle konkretne klauzule stosowane w treści umów tego rodzaju mogły potencjalnie godzić w interes konsumentów i dobre obyczaje w praktyce bankowej.

Zaproponował jednocześnie ofertę kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego. (...)Zaprezentowano jedynie historyczne kształtowanie się kursu franka szwajcarskiego. (...)Nie zaproponowano jej spłaty bezpośrednio w walucie franka szwajcarskiego. (...)Powódka tym czasem została poinformowana jedynie o możliwym 20% wzroście kursu franka szwajcarskiego.

Z treści umowy wynika, że walutą kredytu jest frank szwajcarski, a kwota kredytu to 74.780 CHF (umowa kredytu – indywidualne warunki kredytu pkt. 25 i 26 – k. 520 akt). (...)Praktyką pozwanego banku w roku 2008 było udzielanie kredytów zarówno w PLN jak i kredytów denominowanych do waluty obcej. (...)Powodowie byli świadomi ryzyka kursowego, niemniej na podstawie informacji udzielanych przez pracownika opisujących wahania kursowe jako dziesięcioprocentowe banku uważali je za ograniczone i nie zakładali dużych zmian kursu franka. (...)Sąd zważył: Sporna umowa ma charakter umowy denominowanej do waluty obcej.

(...)istocie powodował, że pozwani otrzymywali kredyt złotówkowy, który był powiązany z kursem franka szwajcarskiego, a więc do momentu wypłaty środków nie wiedzieli jaka dokładnie kwotę kredytu uzyskają, gdyż zgodnie z §5 ust. 3 pkt 1 i ust. 4 umowy kredyt mógł być wypłacany w walucie(...)(...)Prawidłowo zatem przyjął Sąd Okręgowy, że nie wydano pozwanym kwoty kredytu we frankach szwajcarskich oraz nie było takiej możliwości(...)(...)Miało to polegać na przeliczeniu kwoty kredytu wskazanej we frankach szwajcarskich na złotówki według kursu, po którym bank deklarował kupno tej waluty w dacie wypłaty kredytu, a następnie ustaleniu wysokości miesięcznych rat spłaty również w tej walucie. (...)Wbrew stanowisku powoda, Sąd nie jest zatem władny do kreowania postanowień umownych, które mogłyby zastąpić niedozwolone klauzule, w tym zastąpić kursy z tabel banku zastrzeżone w umowie, jakimś innym kursem notowania franka szwajcarskiego do złotego (np. kursem NBP).

Tymczasem, z samego faktu złożenia przez powoda wniosku o zawarcie umowy kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego, dokonania przez niego wyboru oferty(...)(...)Należy przy tym mieć na uwadze, że Szwajcarski Bank (...) ( (...) ) przez wiele lat prowadził politykę obrony minimalnego kursu wymiany euro na franka szwajcarskiego. (...)Mimo tego, zarówno informacje o historycznych kursach danej waluty, jak też informacje o sztucznie utrzymywanym kursie (...) do euro nie była przekazywana konsumentom(...)atrakcyjnego dla potencjalnych kredytobiorców kursu franka szwajcarskiego. (...)Podkreślić bowiem należy, iż w polskim systemie prawnym wykształcił się odrębny podtyp umowy kredytu tj. umowa o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska.

Bank udzielił powodowi kredytu w kwocie 280.000 zł, jak określono, „denominowanego (waloryzowanego) w walucie (...) na okres 360 miesięcy od dnia zawarcia umowy do dnia 13 lipca 2037 r. (§ 2 ust. 1 umowy). (...)Wyjaśnić należy, że mimo zawartych w umowie sformułowań, że kredyt udzielony powodowi jest denominowany, to faktycznie miał on charakter kredytu indeksowanego. (...)Kwota wnioskowanego przez powoda kredytu została określona jako kwota indeksowana do waluty wymienialnej, tj. franka szwajcarskiego ( (...) ). (...)W świetle postanowień umowy kredytu z dnia 12 lipca 2007 r. nie budzi zatem wątpliwości, że strony zgodnie postanowiły , że kredyt zostanie powodowi udzielony i wypłacony(...)obu przypadkach będzie on indeksowany do kursu waluty obcej, czyli franka szwajcarskiego.

Zgodzić się należało z Sądem I instancji, że tak skonstruowana umowa kredytu (denominowanego do kursu waluty obcej) mieści się w konstrukcji ogólnej umowy kredytu bankowego, stanowiąc jej dopuszczalny prawem wariant ( art. 353 1 k.c. w zw. z art. 69 Prawa bankowego ). (...)Postanowienia te nie zawierają jakiegokolwiek opisu mechanizmu w zakresie wyznaczanych przez Bank kursów wymiany waluty franka szwajcarskiego, mimo że kursy te bezpośrednio decydowały o wysokości zobowiązania powodów. (...)(...)w zakresie postanowień odnoszących się do stosowania kursów z „Tabeli kursów walut”, polegało w zasadzie na zawnioskowaniu o udzielenie kredytu denominowanego do kursu (...) , w oznaczonej przez nich kwocie i walucie spłaty. (...)(...)sposobu wykonywania umowy, stosowania kursów franka szwajcarskiego nieodbiegających od kursów rynkowych, czy(...)abuzywności postanowień umownych odnoszących się do kursów walut wynikających z „Tabeli kursów walut obcych obowiązującej w banku”.