Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Mimo, że zgodnie z § 5 ust. 3 i § 19 umowy zarówno wypłata kwoty kredytu jak i spłaty rat kredytu od samego początku umowy następowały w złotych polskich, na otrzymywanych z banku harmonogramach pozwany bank wskazywał powodom kwotę we frankach szwajcarskich. (...)Na dzień podpisania przedmiotowej umowy kurs franka wynosił 2,22 zł. (...)Wahania kursu franka pracownik banku definiował jako chwilowe i przejściowe. (...)Sięgnięcie do takich informacji oznaczałoby co najmniej wskazanie kredytobiorcy, że w ciągu kilku lat przed zawarciem umowy kurs franka szwajcarskiego nie był stabilny.

Dotyczyło to przede wszystkim kredytów w euro i we frankach szwajcarskich, a wynikało ze znacznej różnicy w wysokości stóp referencyjnych, które stanowiły podstawę do ustalenia oprocentowania kredytu. Zaznaczono, że stopy referencyjne wynosiły wówczas: dla kredytów złotowych - 4,22% (WIBOR 3M), zaś dla kredytów denominowanych kursem franka szwajcarskiego - 0,25% (LIBOR 3M dla CHF). (...)Do dokumentu załączono: Historię zmian stopy referencyjnej LIBOR 3M dla CHF i historię zmian kursu franka szwajcarskiego do złotego (CHF/PLN) (Informacja dla Wnioskodawców o ryzyku zmiennej stopy procentowej oraz ryzyku kursowym podpisana przez M. C. (1) i D. R. , k. 182-183). (...)Podnoszone przez stronę powodową zarzuty dotyczące umowy o kredyt hipoteczny indeksowany do waluty CHF wynikają, zdaniem Sądu, ze wzrostu kursu franka szwajcarskiego, na który pozwany bank nie miał żadnego wpływu i z którego to wzrostu nie odniósł żadnej korzyści.

Raty kredytu miały być płatne przez powodów na podstawie dołączonego do umowy harmonogramu spłat, który sporządzony został we frankach szwajcarskich (§ 10 ust. 1 i 2 umowy). Płatność rat miała następować w złotych polskich po uprzednim przeliczeniu według kursu sprzedaży franka szwajcarskiego z tabeli kursowej pozwanego, obowiązującego na dzień spłaty na godz. 14:50 (§ 10 ust. 4 umowy). (...)Zawarte w łączącej strony umowie o kredytu postanowienia umowne dotyczące dokonywania przeliczenia kwoty udzielonego kredytu na walutę obcą (franka szwajcarskiego) należy zakwalifikować jako element klauzuli waloryzacyjnej w rozumieniu art. 358 1 § 2 k.c. (...)Odnośnie kwestii dokonania rozliczeń związanych z nieważnością umowy kredytu, wskazać należy, iż w orzecznictwie wykształciły się dwie teorie dotyczące rozliczenia nieważnej umowy kredytowej indeksowanej do franka szwajcarskiego tj. teoria salda i teoria dwóch kondykcji.

Teza orzeczenia: W wyniku braku związania konsumenta (kredytobiorcy) uregulowaniami związanymi z ustalaniem wysokości oprocentowania kredytu i braku możliwości odwołania się od zasad obowiązujących w prawie krajowym, w oparciu o które ewentualnie można by odpowiednio ustalać zasady, według których taki kredyt miałby zostać oprocentowany, może dojść w praktyce (...)

Do dnia 20 kwietnia 2015 r. powódki dokonały wpłat tytułem spłaty kredytu w łącznej kwocie 45 043,26 zł oraz 28 560,15 franków szwajcarskich. (...)Indeksacja do franka szwajcarskiego stanowiła jedynie dodatkowe postanowienia umowne, nie zmieniające charakteru kredytu jako kredytu złotowego. (...)Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji.

Jako walutę kredytu wskazano franka szwajcarskiego (CHF). (...)Niewątpliwie jednak osią sporu była w niniejszym postępowaniu sama treść zawartej umowy, a konkretnie postanowienia umowy odnoszące się bezpośrednio do procesu indeksacji/waloryzacji kwoty kredytu, wyrażonego w złotówkach, do waluty obcej, tj. do franka szwajcarskiego (CHF). (...)W związku z uzgodnieniem, że zawierana umowa indeksowana jest do waluty obcej, tj. franka szwajcarskiego, zgodnie z postanowieniami umowy kredytobiorcy przyjęli na siebie spłatę kwoty kredytu w CHF ustaloną w polskich złotych z zastosowaniem podwójnej indeksacji. (...)Wskazać w tym miejscu należy, że w latach poprzedzających zawarcie umowy, a zwłaszcza w okresie po jej podpisaniu relacje franka szwajcarskiego do złotego odrywały się od realnych zmian w polskiej gospodarce.

Powodowie bowiem nie zostali w należyty sposób poinformowani o ryzyku walutowym w odniesieniu do waluty franka szwajcarskiego, zaś postanowienia umowy dotyczące przeliczenia kwot rat kredytu oraz kapitału pozostałego do spłaty są klauzulami abuzywnymi. (...)Stabilność franka szwajcarskiego, o której – jak twierdzili powodowie – zapewniał ich Bank, ma przy tym wpływ także na stabilność oprocentowania. Przedmiotowy kredyt we franku szwajcarskim był w chwili zawierania umowy jednym z najtańszych sposobów pozyskania kapitału na sfinansowanie inwestycji (tj. zakup i remont domu). (...)Powyższe w konsekwencji nie pozwala zatem antycypować, że powodowie faktycznie lepiej znając ryzyko związane ze zmianą kursu udzielonego kredytu (czy raczej znając przyszłość) nie zawarliby umowy kredytu hipotecznego we frankach szwajcarskich.

Zapewniono o stabilności franka szwajcarskiego jako waluty i niskich kosztach takiego kredytu z uwagi na korzystne oprocentowanie. (dowód: zeznania śwd. (...)Umowa ta zawiera bowiem kwotę kredytu wyrażoną liczbowo oraz słownie, nadto jej walutę - przy zastosowaniu klauzuli indeksacyjnej do franka szwajcarskiego. (...)Z drugiej jednak strony, jak zeznał pozwany i jego pełnomocnik pracownik Banku zapewniał ich o stabilności franka szwajcarskiego i korzyściach płynących z takiej właśnie umowy. (...)W dacie zawarcia umowy istniały obiektywne okoliczności pozwalające uznać, że należy się spodziewać osłabienie złotego do franka szwajcarskiego, który ostatecznie, zgodnie z przewidywaniami wzrósł niemal dwukrotnie.

Przedstawiono im warianty kredytu we frankach i w złotówkach, jednak dokładnie nie wyjaśniono, dlaczego kredyt będzie we frankach. Doradca wskazywał im na franka jako najbardziej stabilną walutę, z tendencją spadkową. (...)Po zawarciu aneksu powodowie dokonywali spłat rat kredytu we frankach szwajcarskich. (...)Opinia biegłego bezspornie ostatecznie potwierdziła, jakie kwoty w złotych polskich i we frankach szwajcarskich spłacili łącznie powodowie.