Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: 1. Kategoryczne żądanie banku zapłaty objęte powództwem oparte na ważności umowy kredytu - ze względu na zasadę dyspozycyjności formalnej - nie jest bowiem tożsame z żądaniem zapłaty na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu z tej przyczyny, że umowa jest nieważna, ani nie zawiera się w takim żądaniu (art.321 par. 1 k.p.c.) 2. Zakres (...)

Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji. (...)Z punktu widzenia abstrakcyjnej kontroli postanowienia abuzywnego nie ma znaczenia, to że konsument podjął samodzielną i świadomą decyzję o wzięciu kredytu w złotych indeksowanego do franka szwajcarskiego, czy też mógł wybrać umowę kredytu, w której kwota kredytu wyrażona byłaby w innej walucie. (...)W analizowanej sprawie dotyczy to § 2 ust. 1 umowy kredytu, który wyraża kwotę kredytu we frankach szwajcarskich.

Ustawa ta nie wpłynęła na dopuszczalność kredytów denominowanych, ale je uregulowała ograniczając dowolność kontraktową stron. (...)Problem zaczął się po wzroście kursu franka, na który nałożyły się problemy(...)k. 821-822) Pozwany wprowadził produkt kredytu indeksowanego do waluty (...) do swojej oferty w 2001 r. (...)(...)r. w tzw. białej księdze kredytów frankowych już jesienią 2005 r.(...)zaniepokojenie z powodu rosnącego udziału kredytów walutowych. (...)To nie konsument potrzebował zatem franków (konsument potrzebował złotówek na zakup nieruchomości w złotówkach).

Mimo, że pierwotna treść umowy kredytu posługuje się pojęciem „kredytu denominowanego (waloryzowanego)”, to w rzeczywistości umowa miała charakter kredytu indeksowanego do CHF, co wynika z jej konstrukcji. W kredycie denominowanym kwota kredytu jest wyrażona w walucie obcej, a zostaje wypłacona w walucie krajowej według klauzuli umownej opartej na kursie kupna waluty obcej obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu. (...)Przy umowach kredytów bankowych, już w dacie ich zawarcia musi dojść do ustalenia wysokości kredytu, a tym samym wielkości zobowiązania(...)indeksacji walutą obcą, także kursem franka szwajcarskiego. (...)Zarazem nie było podstaw do pouczania powoda o ewentualnych wzajemnych roszczeniach pozwanego Banku innych niż roszczenie o zwrot wypłaconego kredytu jako nienależnego świadczenia.

Sporna umowa miała charakter kredytu denominowanego do CHF. W kredycie denominowanym kwota kredytu jest wyrażona w walucie obcej, a zostaje wypłacona w walucie krajowej według klauzuli umownej opartej na kursie kupna waluty obcej obowiązującym w dniu uruchomienia kredytu. (...)Po drugie choć oba kredyty będą miały tak samo określone(...)różnych kwot w CHF. Skoro kredyt jest wypłacany w walucie krajowej, pojawia się pytanie, w jaki sposób zostaje obliczona umieszczona w umowie kredytu kwota we frankach szwajcarskich – sposób jej ustalenia nie został wskazany w umowie. (...)Wynikam z tego, że przypadku kredytu denominowanego jednoznaczne wyrażenie kwoty kredytu we frankach szwajcarskich musi wiązać się z: 1) przedstawieniem odpowiednich informacji o ryzyku kursowym oraz 2) wskazaniem sposobu obliczenia kwoty we frankach, w szczególności z uwzględnieniem kursu(...)(...)Nie ma znaczenia, że nierównowaga w związku z ryzykiem kursowym ujawniła się dopiero wraz z gwałtownym wzrostem kursu franka szwajcarskiego (tzw. czarny czwartek styczeń 2015 r.).

Doradca finansowym udzielił im informacji, że kredyt związany jest z ryzykiem zmiany kursu, ale wahania są małe i od kilku lat jest trend, że złotówka umacniała się do franka. (...)Powodowie nie znali sposobu ustalenia przez Bank kursu franka na dzień podpisani umowy. (...)(...)jakiej wysokości będą spłacali raty kredytu z uwagi na to, że raty kredytu zostały uzależnione od obowiązującego w przyszłości kursu waluty – franka szwajcarskiego ustalanego każdorazowo przez kredytodawcę. (...)Przede wszystkim umożliwienie kredytobiorcy spłacania należności, od pewnego momentu wykonywania umowy, bezpośrednio we frankach szwajcarskich nie usuwa źródła abuzywności jakim jest nierównomierne rozłożenie ryzyka.

Teza orzeczenia: W wyniku braku związania konsumenta (kredytobiorcy) uregulowaniami związanymi z ustalaniem wysokości oprocentowania kredytu i braku możliwości odwołania się od zasad obowiązujących w prawie krajowym, w oparciu o które ewentualnie można by odpowiednio ustalać zasady, według których taki kredyt miałby zostać oprocentowany, może dojść w praktyce (...)

Do dnia 20 kwietnia 2015 r. powódki dokonały wpłat tytułem spłaty kredytu w łącznej kwocie 45 043,26 zł oraz 28 560,15 franków szwajcarskich. (...)Indeksacja do franka szwajcarskiego stanowiła jedynie dodatkowe postanowienia umowne, nie zmieniające charakteru kredytu jako kredytu złotowego. (...)Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji.

Problem kredytów frankowych nie dotyczy tego, że kurs franka szwajcarskiego radykalnie wzrósł, tylko tego, że w umowach znalazły się niedozwolone klauzule powodujące ich nieskuteczność lub nawet nieważność całej umowy. Być może gdyby nie doszło do wzrostu kursu franka, problem w ogóle by się nie pojawił. (...)W umowie przewidziany został mechanizm indeksacji kredytu do waluty obcej franka szwajcarskiego, a mianowicie wskazano: 1/ § 1 ust. 3a o treści: „Kwota kredytu wyrażona w walucie waloryzacji na(...)(...)(...)i że w istocie doszło do zawarcia przez strony umowy kredytu w złotych polskich, indeksowanego do franka szwajcarskiego, który był traktowany jako czynnik(...)

(...)ust. 1 pr.bank. (w odniesieniu do kredytów denominowanych bezpośrednią płaszczyzną kontroli jest ustalenie,(...)się banków przed zmianami kursu franka szwajcarskiego poprzez operacje na rynku międzybankowym,(...)(...)Choć ówcześnie ustawa nie przewidywała możności udzielania kredytów indeksowanych lub denominowanych do walut obcych, to takie umowy „nienazwane” były dopuszczalne w świetle zasady swobody umów. (...)Ryzyka Systemowego z dnia 21.09.2011 r. dotyczących kredytów walutowych wskazano, że nawet najbardziej staranny konsument nie był w stanie samodzielnie przewidzieć konsekwencji ekonomicznych kredytu hipotecznego we frankach szwajcarskich, który był proponowany przez banki,(...)(...)(...)niedozwolonych, na przykład kursem średnim franka szwajcarskiego ogłaszanym przez NBP. Ocenia się, że byłoby to sprzeczne z celem Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.