Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: Przesłanki ważności i skuteczności umowy kredytu indeksowanego.

Umowa została zawarta na kwotę kredytu, którą indeksowano do franka szwajcarskiego według kursu kupna tej waluty z „Tabeli kursów walut obcych” obowiązującej w Banku w dniu uruchomienia kredytu lub transzy kredytu, zaś spłata rat kapitałowo–odsetkowych dokonywana(...)(...)Od daty aneksu powodowie samodzielnie kupowali franki i spłacali w walucie obcej. (...)Banki przekonują, że ryzyko obciążało obie strony, ponieważ frank szwajcarski mógł w kursie do złotego zarówno zmaleć, jak i wzrosnąć. (...)Ustawa antyspreadowa nie wprowadziła żadnych zapisów, które z mocy prawa wchodziłyby do treści umów kredytowych denominowanych lub indeksowanych do walut obcych zamiast dotychczasowych postanowień tych umów.

Powodowie wnioskowali o kredyt określając jego kwotę jako indeksowaną do waluty wymienialnej, tj. franka szwajcarskiego (CHF), który został wypłacony zgodnie z umową w złotówkach, zaś wysokość zadłużenia w walucie kredytu CHF, obliczana była według kursu(...)(...)W świetle postanowień umowy kredytu, zawartej pomiędzy stronami postępowania nie budzi wątpliwości, że strony zgodnie postanowiły, że kredyt adekwatnie do postulatu powodów zostanie im udzielony(...)obu przypadkach będzie on indeksowany do kursu waluty obcej, czyli franka szwajcarskiego. (...)(...)w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych(...)na walutę wypłaty albo spłaty kredytu ( art. 69 ust. 2(...)(...)(...)z nagłym wzrostem kursu waluty szwajcarskiej w stosunku do waluty polskiej i trudności, jakie niektórzy kredytobiorcy zaczęli mieć w spłacie kredytów indeksowanych lub denominowanych do tej waluty, jak również efektem zastrzeżeń co do swobody ustalania kursów wymiany przez(...)

Umowa została zawarta na kwotę kredytu 460.000 zł, którą indeksowano do franka szwajcarskiego. (...)W przypadku wcześniejszej częściowej spłaty kredytu będzie to najkorzystniejszy kurs sprzedaży(...)obowiązujących w Banku danego dnia do chwili złożenia dyspozycji wcześniejszej częściowej(...)(...)Jak wynika z treści zawartej pomiędzy stronami umowy, stosownie do jej postanowień, strony umówiły się, że kwota kapitału kredytu w wysokości 460.000 zł początkowo(...)drodze indeksacji przeliczona na walutę franka szwajcarskiego i oprocentowana w sposób właściwy dla tej waluty. (...)W konsekwencji jest niewątpliwe, że w rozpatrywanej sprawie pozwany przyznał sobie prawo do jednostronnego regulowania - na gruncie zawartej umowy - wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem franka.

Pozwany Bank (a ściśle jego poprzednik prawny) posiadał środki w walucie (...) do obsługi umów kredytowych, których saldo było wyrażone we franku szwajcarskim. (...)Z kolei spłata rat następowała po przeliczeniu ich z kwoty wyrażonej we franku szwajcarskim na złote polskie po kursie sprzedaży ustalonym przez bank. (...)Zwrócić również należy uwagę, że załącznik nr 1 obrazuje zmiany kursu franka szwajcarskiego w sposób wskazujący na to, iż są to zmiany niewielkie. (...)Podkreślić należy, że zawierając umowę o kredyt indeksowany do franka szwajcarskiego powódka niewątpliwie miała świadomość i godziła się na ryzyko kursowe, ale jedynie w zakresie, a w jakim zostało ono przedstawione przez bank.

Należy podkreślić, że kwestię tę rozstrzygnął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 3 grudnia 2015 r. (C-312/14, L.) orzekając na kanwie kredytu denominowanego - w przywołanym wyroku (...) oparł się na kryterium funkcji i celów umowy. Stwierdził, iż występujące w umowie kredytu denominowanego transakcje wymiany, które są wyłącznie dodatkowe wobec udzielenia i zwrotu kredytu, nie stanowią usług inwestycyjnych ani działalności inwestycyjnej w rozumieniu dyrektywy (...) . (...)Skoro kredyt denominowany nie może być uznany za objęty zakresem stosowania dyrektywy 2004/39/WE, tym bardziej nie będzie ona miała zastosowania do kredytu w walucie krajowej. (...)Do okoliczności typowo uznawanych w orzecznictwie za zwykłe ryzyka kontraktowe należą m.in. ryzyko zmiany kursów walut, w tym zwłaszcza franka szwajcarskiego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w(...)

Strony są zgodne co do tego, że mamy do czynienia z umową kredytu denominowanego, a nie z umową kredytu ściśle walutowego. (...)Zatem w omawianej sprawie strony zawarły umowę, mocą której bank przekazał do dyspozycji powodów nieokreśloną kwotę złotych polskich stanowiących równowartość określonych w umowie franków szwajcarskich. (...)W omawianej sprawie wartość kredytu wyrażona została we franku szwajcarskim, natomiast wypłata kredytu i ustalenie wysokości raty odnosiły się do złotych polskich. (...)(...)o ile umowy indeksowane (waloryzowane) frankiem szwajcarskim nadają się niekiedy do utrzymania w mocy po eliminacji(...)złotowe – choć z kwotą kredytu wskazaną w walucie obcej, to(...)

Ponadto, powód oświadczył, że jest świadomy, że uruchomienie Kredytu i spłata rat kredytowych następuje według kursu kupna i sprzedaży waluty obcej, do której denominowany jest kredyt. (...)W przypadku kredytu denominowanego kursem waluty obcej harmonogram spłat kredytu miał być wyrażony w walucie kredytu. (...)(...)postanowieniach pozwany przyznał sobie prawo do jednostronnego regulowania wysokości salda kredytu, jak również wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego, poprzez dowolne, niczym nieograniczone, wyznaczanie w tabelach kursów kupna lub sprzedaży franka szwajcarskiego. (...)Czynniki obiektywne, a zatem sprawdzalne z punktu widzenia konsumenta, jak w szczególności wysokość rynkowych kursów wymiany franka szwajcarskiego, tylko częściowo wpływają na ostateczny koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, skoro kurs(...)

Skoro wyrażona we frankach szwajcarskich kwota kapitału nie dopowiadała kwocie udostępnionej kredytobiorcom, to zostali oni zobowiązani do zwrotu kwoty oderwanej od rzeczywistego zobowiązania, co uniemożliwia uznanie umowy za ważny kredyt. (...)Bank zaniechał także uprzedzenia kredytobiorców o skali ryzyka wiążącego z się z kredytem indeksowanym do waluty obcej, nie przedstawił symulacji i wykresów, stworzył natomiast fałszywe poczucie bezpieczeństwa i stabilności kursu franka, a ryzyko kursowe zostało przerzucone na konsumenta. (...)W orzecznictwie wskazuje się, że tzw. kredyty denominowane lub indeksowane do kursu waluty obcej są w rezultacie kredytami w walucie polskiej. (...)Powodowie wnioskowali o kredyt określając jego kwotę jako indeksowaną do waluty wymienialnej, tj. franka szwajcarskiego (CHF), który został wypłacony zgodnie z umową w złotówkach, a wysokość zadłużenia w walucie kredytu CHF, obliczana była według kursu(...)