Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: Umowa kredytu denominowanego przyznająca bankowi uprawnienie do określenia wysokości kwoty kredytu udostępnianej kredytobiorcy jest nieważna z powodu sprzeczności z ustawą - naruszenie granic swobody umów

Ponadto postanowienia dotyczące „indeksowania” kwoty kredytu (przeliczeń pomiędzy walutami) określają podstawowe świadczenia w ramach zawartej umowy i charakteryzują tę umowę jako podtyp umowy kredytu – umowę o kredyt indeksowany (a raczej denominowany) do waluty obcej. (...)Odrębną kwestią pozostaje jednak istnienie roszczeń o zwrot kwot, które z racji ich zapłaty we frankach szwajcarskich nie mogą być uznawane za zwrot wypłaconego w złotówkach świadczenia banku. (...)Ponadto spłacone we frankach kwoty te nie mogą być zaliczone na poczet sumy, którą powodowie mają obowiązek zwrócić pozwanemu, ponieważ ani umowa, ani ustawa nie określają właściwego kursu po jakim należałoby przeliczyć kwoty uiszczone we frankach szwajcarskich na złote polskie. W związku z tym żądanie zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kwoty we frankach szwajcarskich podlegało zasądzeniu w takim zakresie w jakim znajdowało pokrycie w dokumentach świadczących o wcześniejszej zapłacie kwoty we frankach przez powodów na rzecz banku.

Wprowadzenie „klauzuli waloryzacyjnej” miało na celu zastosowanie oprocentowania ustalonego w oparciu o wskaźniki rynkowe odnoszące się do franka szwajcarskiego, a nie do waluty krajowej. Ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w odniesieniu do wartości franka szwajcarskiego było skutkiem a nie przyczyną wprowadzenia mechanizmu indeksacji. (...)Indeksacja do franka szwajcarskiego stanowiła jedynie dodatkowe postanowienia umowne, nie zmieniające charakteru kredytu jako kredytu złotowego. (...)W związku z tym żądanie zasądzenia od pozwanego na rzecz powodów kwoty we frankach szwajcarskich podlegało zasądzeniu w takim zakresie w jakim znajdowało pokrycie w dokumentach świadczących o wcześniejszej zapłacie kwoty we frankach przez powodów na rzecz banku.

(...)umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od kwoty(...)umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od kwoty(...)CHF (tysiąc sześćset osiemdziesiąt dwa franków szwajcarskich siedemdziesiąt dziewięć centymów) i w(...)(...)Sąd Okręgowy ustalił co następuje: Pozwany R. Ł. (kredytobiorca) zawarł z powodem Bankiem (...) S.A. w dniu 05 maja 2009 r. umowę kredytu denominowanego w CHF nr (...) na zakup pojazdu marki B. (...) . (...)Na skutek kradzieży pojazdu, którego dotyczyła przedmiotowa umowa kredytu, Bank (...) S.A. wystąpił do (...) S.A. o wypłatę stosownego odszkodowania. (...)Nadto powód zyskał uprawnienie do wypowiedzenia umowy kredytu i postawienia kredytu w stan natychmiastowej wykonalności.

Dopiero w momencie znacznego osłabienia polskiego złotego względem franka szwajcarskiego, powód doszedł do wniosku, że klauzula indeksacyjna jest niedozwolona. (...)W latach 2007-2008 w (...) S.A. 95% klientów indywidualnych wybierało kredyty hipoteczne indeksowane do franka szwajcarskiego, których koszty (oprocentowanie) były znacznie niższe niż w przypadku kredytów złotówkowych. Standardem było, że (...) S.A. udzielał klientom zaciągającym kredyty indeksowane do franka szwajcarskiego informacji o stopach procentowych i ryzyku kursowym. (...)Faktem jest, że aktualnie na skutek znacznego wzrostu kursu franka szwajcarskiego w stosunku do złotego, kwota kredytu udzielonego powodowi jest znacznie wyższa niż kapitał kredytu, który otrzymał.

Jednak z uwagi na wzrost kursu franka szwajcarskiego pomiędzy datą wypłaty kwoty pożyczki-(...)(...)Powód podkreślił, że zawarta w dniu 14 lipca 2005r. umowa pożyczki hipotecznej R. M. (2) z bankiem (...) S.A. jest konstrukcyjnie typową umową kredytu denominowanego, która to nie jest sprzeczna z przepisami prawa bankowego . (...)W zakresie umowy kredytu indeksowanego także dochodzi do wydania sumy kredytu kredytobiorcy i zwrotu wykorzystanej sumy kredytu z reguły w ratach kredytowych w dłuższych odcinku czasowym. (...)Zdaniem Sądu z powyżej zacytowanych przepisów wyraźnie wynika dopuszczenie przez prawo kredytów i pożyczek denominowanych i indeksowanych do waluty innej niż waluta polska i takie rozwiązanie stanowi element umowy pożyczki i tym samym nie pozbawia takiej umowy charakteru umowy pożyczki.

Na mocy tej umowy pozwanej został udzielony kredyt w wysokości 340.380 franków szwajcarskich (CHF) celem sfinansowania remontu domu jednorodzinnego oraz spłaty zobowiązania finansowego w innym banku. (pkt 2 umowy: Kwota i waluta kredytu). (...)Kurs walut nie wpływał na wysokość zobowiązania pozwanych do zwrotu wykorzystanej kwoty kredytu, które określone jest w walucie kredytu - we frankach szwajcarskich. (...)Pozwane podnosiły, że waloryzacja należnego powodowi świadczenia następowała w drodze obliczenia kwoty miesięcznej raty według kursu złotego do franka szwajcarskiego, powiększonego o marżę banku. (...)Skoro pozwana nawet nie próbowała skorzystać z możliwości spłaty kredytu we frankach szwajcarskich nie może czynić zarzutu powodowi o stosowaniu obowiązujących u niego kursów walut w momencie wypłaty czy spłaty kredytu.

(...)przez pozwaną A. P. umowy kredytu rozwojowego indeksowanego kursem franka szwajcarskiego nr (...) opiewającej na kwotę 217.939,32 zł, podkreślając iż jest uprawniony do żądania określonego we frankach szwajcarskich, na podstawie art. 358 k.c. w zw. z art. 69 ust. 3 ustawy Prawo Bankowe . (...)Tym bardziej, że powód nie wykazał by pozwana była zobligowana i dokonywała zapłaty we frankach. (...)Powód w żaden sposób nie wykazał też by w/w kwota uiszczana była we frankach szwajcarskich. (...)W ocenie Sądu brak określenia w treści umowy kredytu jasnych reguł przeliczenia przez powodowy bank kwoty kredytu i rat kapitałowo - odsetkowych w stosunku do kursu franka szwajcarskiego czyni klauzulę indeksacyjną abuzywną.

Przy podpisywaniu umowy kredytu bank tworzy rachunek złotówkowy klienta, a na nim depozyt nominowany w złotówkach o wartości równej iloczynowi kwoty pożyczki wyrażonej we frankach szwajcarskich CHF i aktualnego kursu frankowego. (...)W ocenie pozwanego zachwalanie taniego franka było manipulacją banku, bowiem przy tanim franku zarabia bank – podmiot zabezpieczający (powiązany kapitałowo), a przy drogim nie zarabia nikt. (...)Natomiast wartość franka szwajcarskiego przyjęta jest jedynie jako wskaźnik waloryzacji poszczególnych rat podlegających spłacie. (...)Jak już zostało to uprzednio podniesione przez Sąd przedmiotowy kredyt nie został udzielony we frankach szwajcarskich, lecz w złotych.