Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Teza orzeczenia: Przesłanki ważności umowy kredytu.

Problem pożyczek indeksowanych do franka szwajcarskiego dotyczy zaś ogółu społeczeństwa – całej rzeszy konsumentów od najniższego poziomu świadomości ekonomiczno-prawnej, której celem było nie obracanie walutą obcą, lecz zaspokojenie podstawowej potrzeby życiowej, jaką jest własne mieszkanie. (...)Banki przekonują, że ryzyko obciążało obie strony, ponieważ frak szwajcarski mógł w kursie do złotego zarówno zmaleć, jak i wzrosnąć. (...)Poglądy te znajdują zastosowanie odpowiednio w zakresie umowy o pożyczkę indeksowaną walutą franka szwajcarskiego, w której zobowiązanie stron dotyczy przeniesienia na własność i następnie zwrotu tej samej ilości pieniędzy. (...)Kwota wypłaconej powodom pożyczki miała zostać przeliczona na franki szwajcarskie według kursu kupna tej waluty(...)pożyczki, a następnie wysokość zobowiązania do spłaty, jak również rozliczenie kolejnych(...)miały być przeliczane na walutę szwajcarskiej według kursu sprzedaży ustalanego przez(...)

Teza orzeczenia: Po usunięciu postanowień niedozwolonych obowiązywanie w dalszym ciągu zawartej przez strony umowy kredytu nie jest możliwe. Wyłączenie mechanizmu waloryzacji i pominięcie odesłania do kursu kupna CHF czyni niemożliwym określenie podlegającej wypłacie w PLN kwoty kredytu udzielonego we CHF, tym samym odpada realizacja funkcji umowy o kredyt w (...)

W jego ocenie, żądanie powoda zgłoszone po znacznym umocnieniu franka szwajcarskiego w stosunku do złotówki nosi znamiona nadużycia prawa podmiotowego i jako takie nie zasługuje na ochronę prawną. Podał, że powód pomija okoliczność, iż celem udzielenia kredytu Bank musiał w pierwszej kolejności zaciągnąć własne zobowiązanie we frankach, które również musiał spłacić. (...)(...)obcej wypłaconej w złotych kwoty kredytu na podstawie kursu kupna franka, a równowartości w walucie obcej rat spłaty kredytu w złotych i kredytu postawionego w stan wymagalności według kursu sprzedaży franka są niedozwolone. (...)(...)postanowienia umowy, przyznał sobie prawo do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu indeksowanego kursem franka szwajcarskiego poprzez wyznaczanie kursów kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego.

Kredyt został udzielony w złotych polskich przy jednoczesnym przeliczeniu jego wartości na walutę obcą – frank szwajcarski – według kursu kupna waluty z tabeli kursowej Banku (...) S.A. Przeznaczeniem środków z kredytu było sfinansowanie zakupu domu, położonego w A. przy ul. (...) . (...)Rozróżnienie kredytu denominowanego i indeksowanego prowadzi do wniosku, że w przypadku tego drugiego, klauzule waloryzacyjne nie są elementem świadczenia głównego. (...)Pozwany nie zdołał wykazać, aby powód miał wpływ na treść zakwestionowanych postanowień umowy, w szczególności zaś tych regulujących kwestię przeliczania samego kredytu, jak i wartości poszczególnych rat kredytowych z franków szwajcarskich na złote według kursów ustalonych w tabeli kursów banku. (...)Sama możliwość spłaty kredytu we frankach szwajcarskich, od pewnego momentu wykonywania umowy(...)dalsze ustalenia stron odnoszące się do tego mechanizmu nie mogły odnieść skutku prawnego.

Uprzedzając odniesienie się do zarzutów apelacji należy stwierdzić, że trafnie Sąd I instancji stwierdził, iż powódka zawarła z pozwanym umowę o kredyt denominowany do franka szwajcarskiego (CHF). Kwota kredytu w umowie była wyrażona we franku szwajcarskim – 110.112 CHF (§ 1 ust. 1 umowy) i została wypłacona powódce w złotych przy zastosowaniu kursu kupna waluty obowiązującego w banku w chwili wypłaty (§ 37 ust. 1 Regulaminu). (...)Można więc przyjąć, co do zasady, że umowa kredytu indeksowanego oraz denominowanego, która została powiązana z walutą franka szwajcarskiego, nie narusza istoty umowy kredytowej i mieści się w jej ramach konstrukcyjnych. (...)Już z powyższych przyczyn postanowienia umowy dotyczące denominacji kredytu do waluty obcej w postaci franka szwajcarskiego stanowiły klauzulę niedozwoloną (abuzywną), a więc niewiążącą powódkę z uwagi na treść przepisu art. 385 1 § 1 k.c.

(...)określona kwota pieniężna – suma kredytu, której zasady spłaty określa ta właśnie umowa W realiach i okolicznościach przedmiotowej sprawy powodowie zawarli z pozwanym umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej – do franka szwajcarskiego. Zgodnie z postanowieniami tej umowy na powodach ciążył obowiązek spłaty kredytu wraz z odsetkami, opłatami i(...)na siebie obowiązek spłaty kwoty kredytu w walucie obcej franku szwajcarskim ustalonej w złotych polskich z zastosowaniem podwójnej indeksacji do waluty obcej ( postanowienia §1(...)(...)W tym przypadku waluta obca – frank szwajcarski, pełnił rolę miernika wartości świadczenia kredytobiorcy bowiem raty kredytu miały być spłacane w złotych polskich w kwotach odpowiadających wartości pewnych ilości waluty obcej. (...)W zasadzie nowelizacja ta potwierdziła i usystematyzowała dopuszczalność zawierania umów o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej.

W umowie, ani w regulaminie nie ma wzmianki o sposobie ustalania kursu franka szwajcarskiego, który miał mieć zastosowanie przy realizacji umowy ( umowa kredytu k. 34-38v, regulamin k. 39-43 ). (...)Przyjmuje się jednak, że kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej to kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota jest odnoszona do waluty obcej. Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został denominowany lub indeksowany. (...)Zamiar ten bez konsekwencji dla statusu konsumenta może się zmienić w czasie” (vide: Jacek Zandecki, Status prawny konsumenta jako strony umowy o kredyt indeksowany/denominowany do franka szwajcarskiego, Studium Prawa Publicznego, Nr 2 (22) 2018).

Nie przedstawiono żadnych symulacji kredytu, wysokości rat w przypadku wzrostu kursu franka szwajcarskiego. (...)Fakt, że powodowie wybrali kredyt denominowany (waloryzowany) kursem franka szwajcarskiego nie oznacza, że umowa była negocjowana choćby w tym zakresie. (...)Przyczyna wystąpienia przez powodów z pozwem przeciwko bankowi, a więc drastyczny wzrost kursu franka szwajcarskiego i w konsekwencji wysokości waloryzowanej tą walutą raty ich kredytu, nie dyskwalifikuje żądania powodów, a tym samym treści zeznania powoda w niniejszej sprawie. (...)Oznacza to, że bankowi została pozostawiona zupełna dowolność w zakresie wyboru kryteriów ustalania kursu franka szwajcarskiego w swoich tabelach kursowych, a przez to kształtowania wysokości zobowiązań klientów, których kredyt jest denominowany we franku szwajcarskim.

Tymczasem umowa kredytowa w sprawie niniejszej poprzez indeksację odnosi wysokość spłacanej kwoty do kursu franka szwajcarskiego (CHF). (...)Naliczanie odsetek według korzystniejszej stopy procentowej (dzięki finansowaniu kredytu we frankach) było możliwe (z punktu widzenia banku) jedynie w przypadku przeliczenia wierzytelności kredytu na franki. (...)Nie można również stawiać pozwanemu bankowi zarzutu nieprzewidzenia zdarzeń przyszłych, np. uwolnienia kursu franka przez szwajcarski bank centralny na początku 2015 r. i wywołaną wówczas gwałtowną zwyżką kursu. (...)Przykładowo: Bank (...) przedstawiał klientom informacje o wysokości raty i salda zadłużenia w zależności od rosnącego kursu franka.