Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

W umowie wskazano, że kwota wypłacona zostanie przeliczona zgodnie z kursem kupna franków szwajcarskich wg Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku. (...)Pozwany przeliczył kwotę kredytu na walutę szwajcarską po ustalonym przez siebie kursie. (...)W §2 pkt2 umowy wskazano, że kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF wg Tabeli Kursu Walut Obcych obowiązującej w Banku w dniu uruchomienia kredytu lub transzy. (...)Orzeczenia te zapadły na tle umów kredytu zawartych z konsumentami i zawierających ryzyko walutowe (kredytu indeksowanego, denominowanego lub wprost kredytu walutowego).

Przyjmuje się jednak, że kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej to kredyt udzielony w złotych polskich, którego kwota jest odnoszona do waluty obcej. Kredyt taki jest kredytem złotowym, z tym, że na skutek denominacji lub indeksacji, saldo kredytu wyrażane jest w walucie obcej, do której kredyt został denominowany lub indeksowany. Kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kredytu bądź w walucie, do której kredyt został denominowany lub indeksowany bądź w walucie polskiej, po przeliczeniu raty wyrażonej w walucie. (...)Zamiar ten bez konsekwencji dla statusu konsumenta może się zmienić w czasie” (vide: Jacek Zandecki, Status prawny konsumenta jako strony umowy o kredyt indeksowany/denominowany do franka szwajcarskiego, Studium Prawa Publicznego, Nr 2 (22) 2018).

Sąd Okręgowy dalej wskazał, że charakter zawartej między stronami umowy od początku dotyczył kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego. (...)Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że ani umowa ani związane z umową dokumenty nie wskazują w jaki sposób pozwany bank ustalał wysokość kursu franka szwajcarskiego, a tym samym wysokość zobowiązania powódki. (...)Ponadto nie wyjaśniono jej, jakie skutki dla wysokości zobowiązania wystąpią w sytuacji, gdy dojdzie do znacznej zmiany kursu franka szwajcarskiego. (...)Istota sporu w niniejszej sprawie dotyczy przede wszystkim oceny abuzywności zawartych w analizowanej umowie kredytu postanowień umownych dotyczących sposobu przeliczania świadczeń obu stron z waluty polskiej na walutę objętej mechanizmem indeksacji, czyli franka szwajcarskiego i odwrotnie.

Umowa kredytu zawarta przez strony stanowiła specyficzny podtyp umowy kredytu – umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej, w tym wypadku – franka szwajcarskiego. (...)Podkreślenia wymaga przy tym, że ustawodawca już po zawarciu przez strony spornej umowy kredytu wprowadził do ustawy Prawo bankowe przepisy odnoszące się do kredytów indeksowanych do waluty obcej i kredytów denominowanych w walucie obcej. (...)dniu 26 sierpnia 2011 r., do art. 69 ustawy dodano: ust.(...)zgodnie z którym umowa o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska(...)w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych(...)(...)Zdecydowali się na kredyt indeksowany do waluty (...) ponieważ poinformowano ich, że kredyt indeksowany do waluty obcej jest dla nich korzystniejszy.

Teza orzeczenia: Przesłanki ważności umowy kredytu.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa, kwestionując roszczenia powódki tak co do zasady jak i co do wysokości, wskazując, że rzeczywistą przyczyną powództwa nie są rzekome wady prawne umowy, ale wzrost kursu franka szwajcarskiego. (...)W pozwanym banku tylko ten jeden rodzaj kredytu powodom zaproponowano, zapewniając, że frank szwajcarski jest walutą stabilną. (...)Problem kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego dotyczy zaś ogółu społeczeństwa – całej rzeszy konsumentów od najniższego poziomu świadomości ekonomiczno-prawnej, której celem było nie obracanie walutą obcą, lecz zaspokojenie podstawowej potrzeby życiowej, jaką jest własne mieszkanie. (...)Banki przekonują, że ryzyko obciążało obie strony, ponieważ frank szwajcarski mógł w kursie do złotego zarówno zmaleć, jak i wzrosnąć.

Jako walutę kredytu wskazali walutę szwajcarską (CHF) (wniosek k. 94-95). (...)W przypadku przedterminowej całkowitej lub częściowej spłaty kredytu spłata miała nastąpić w walucie, do której kredyt jest indeksowany lub denominowany. (...)(...)zawartej pomiędzy stronami umowy, stosownie do jej postanowień, strony umówiły się, że kwota kredytu w wysokości wskazanej w umowie(...)w walucie polskiej, po uruchomieniu kredytu zostanie w drodze indeksacji przeliczona na walutę franka szwajcarskiego i oprocentowana w sposób właściwy(...)(...)Jak wynika z treści złożonego wniosku (k. 94), powodowie wnosili o udzielenie kredytu w PLN, ale określonego (indeksowanego) w walucie szwajcarskiej.

Teza orzeczenia: Przesłanki ważności kredytu

Zawarcie umowy poprzedzało spotkanie, w toku którego zapewniano powodów o stabilności franka szwajcarskiego, nie wyjaśniając szczegółowo zapisów umowy dotyczących zasad ustalania kursów, stosowania dwóch rodzajów kursów i jakie to niesie konsekwencje dla kredytobiorców. (...)Wymaga bowiem podkreślenia, że w przeciwieństwie do umowy kredytu denominowanego znana była w tym przypadku od początku kwota kredytu w złotych. (...)Problem kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego dotyczy zaś ogółu społeczeństwa – całej rzeszy konsumentów od najniższego poziomu świadomości ekonomiczno-prawnej, której celem było nie obracanie walutą obcą, lecz zaspokojenie podstawowej potrzeby życiowej, jaką jest własne mieszkanie. (...)Banki przekonują, że ryzyko obciążało obie strony, ponieważ frank szwajcarski mógł w kursie do złotego zarówno zmaleć, jak i wzrosnąć.

W konsekwencji stwierdzić należy, że zastrzeżone w umowie kredytu złotowego indeksowanego/denominowanego do waluty obcej klauzule kształtujące mechanizm(...)Głównym świadczeniem kredytobiorcy (stanowiącym essentialia negotii umów kredytu, w tym kredytu indeksowanego do CHF) jest otrzymanie określonego świadczenia pieniężnego oraz zwrot kredytu. (...)Określona jest bowiem jedynie wysokość kwoty kredytu, która została wypłacona stronie powodowej i to wyłącznie w złotych polskich (§ 1 pkt 3.1 umowy), ale już nie we frankach szwajcarskich – co jest istotne z(...)wysokość zadłużenia kredytobiorców tj. co do kwoty kapitału podlegającej spłacie. (...)Składając wniosek o określoną w złotówkach kwotę, powodowie wskazali, że kwotą waluty będzie frank szwajcarski, nie mieli jednak wpływu na ustalenie sposobu przeliczenia zarówno kwoty kredytu, jak i poszczególnych rat.