Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2024 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Iwona Jawor – Piszcz

Protokolant st. sekr. sąd. Monika Zięba

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2024 roku w L.

sprawy R. S. (1) i W. Sp.zo.o.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego i wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek odwołań R. S. (1) i W. Sp.zo.o.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 15 lipca 2020 roku znak(...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza iż R. S. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia 17 lipca 2018 roku

II.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla R. S. (1) za grudzień 2017 roku w kwocie(...) zaś za miesiące od stycznia 2018 roku do lipca 2018 roku w kwotach po(...) zł (...));

III.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. na rzecz R. S. (1) i W. Sp.zo.o. kwoty po 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt VIII U 2091/20

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 15 lipca 2020 roku, nr (...) stwierdził, że R. S. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 17 lipca 2018 roku oraz ustalił podstawę na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości za grudzień 2017 roku w kwocie (...) złotych oraz od stycznia 2018 roku do lipca 2018 roku w kwocie po (...) złotych. W uzasadnieniu ZUS wskazał, że R. S. (1) podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia 17 lipca 2018 roku jako jednoosobowy wspólnik (...) Sp. z o.o. od następnego dnia po zawieszeniu prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. ZUS ustalił, że ubezpieczony posiada 460 z 500 udziałów w spółce (...), co stanowi 92 %, a drugi wspólnik posiada 40 udziałów, co stanowi 8%. Ponadto z uwagi na status jednoosobowego wspólnika spółki z o.o. od dnia 1 grudnia 2017 roku oraz zawieszenie indywidualnej działalności gospodarczej od dnia 17 lipca 2018 roku ZUS uznał, że ubezpieczony w okresie od grudnia 2017 roku do lipca 2018 roku jest zobowiązany do opłacenia składki zdrowotnej w podwójnej wysokości (decyzja k. 17 – 18 akt ZUS).

Odwołania od powyższej decyzji złożyli R. S. (1) oraz (...) Sp. z o.o. reprezentowana przez prezesa zarządu R. S. (1). Skarżący zgodnie wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji, a ponadto o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Przedmiotowej decyzji zarzucili błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy mające wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia poprzez przyjęcie, że R. S. (1) jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz że podstawa wymiaru składek powinna być określana jak dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (odwołanie ubezpieczonego k. 3 – 4; odwołanie płatnika k. 11 – 12).

W odpowiedzi na oba odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na odwołanie k. 5 – 6 i k. 19 - 20).

Postanowieniem z dnia 28 września 2020 roku Sąd Okręgowy połączył sprawy z obu odwołań do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (postanowienie k. 23).

W dniu 22 grudnia 2023 roku (...) Sp. z o.o. złożyła do akt uchwałę Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 20 grudnia 2023 roku, w której na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. radca prawny P. P. został umocowany do reprezentowania spółki przed sądami powszechnymi wszystkich instancji w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Lublinie pod sygn. akt VIII U 2091/20. W piśmie procesowym, do którego załączono odpis w/w uchwały pełnomocnik ustanowiony do reprezentowania spółki, a także ubezpieczonego R. S. (1) podtrzymał dotychczasowe stanowisko swoich mocodawców oraz wniósł o zwrot na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W piśmie tym wskazał, że wbrew ustaleniom ZUS spółka (...) nie jest spółką jednoosobową, ponieważ ma dwóch wspólników. Przytoczył także orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2020 roku, I UK 225/19 oraz Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 23 marca 2022 roku, III AUa 1018/21, w których wskazano, że zbycie choćby jednego udziału w jednoosobowej spółce z o.o. powoduje, że wspólnik traci tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (pismo procesowe wraz z odpisem uchwały k. 52 – 55).

W piśmie procesowym z dnia 12 marca 2024 roku pełnomocnik obu odwołujących się sprecyzował, że w ich imieniu domaga się zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 15 lipca 2020 roku poprzez ustalenie, że R. S. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia 17 lipca 2018 roku jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. oraz że nie jest zobowiązany do odprowadzania składki zdrowotnej z tego tytułu, co w konsekwencji oznacza, że podstawę na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2017 roku powinna stanowić kwota (...)złotych, a w okresie od stycznia do lipca 2018 roku kwota po (...) złote (pismo procesowe k. 70).

W toku dalszego postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, co następuje.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 16 marca 2018 roku. Od początku wspólnikami spółki zostali małżonkowie R. S. (1) posiadający 460 udziałów oraz A. S. posiadająca 40 udziałów. R. S. (1) objął funkcję prezesa jednoosobowego zarządu spółki. Z dniem 26 lutego 2021 roku A. S. nabyła dodatkowe 60 udziałów w spółce. Od tej daty R. S. (1) posiada 400 udziałów o łącznej wartości nominalnej 40 tys. złotych, a jego żona 100 udziałów o łącznej wartości nominalnej 10 tys. złotych (umowa spółki z o.o. – akt notarialny k. 60 – 63; odpis pełny z KRS k. 56 – 59).

Spółka (...) zajmuje się importem ścian przesuwnych oraz ich sprzedażą i montażem, a ponadto doradztwem i serwisem w tym zakresie na terenie P.. Spółka zawarła umowę ze stałym kontrahentem z C., który jest dostawcą materiałów i który przeprowadził szkolenie z produktu dla wspólników spółki (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v).

Przed powołaniem spółki (...) prowadził działalność w branży ścian przesuwnych, ale jednoosobowo. Z tego też tytułu dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w okresach od dnia 10 lipca 2008 roku do dnia 25 lipca 2010 roku, od dnia 4 października 2010 roku do dnia 25 listopada 2012 roku i od dnia 5 września 2016 roku do dnia 16 lipca 2018 roku. Z dniem 17 lipca 2018 roku R. S. (1) zawiesił jednoosobową działalność gospodarczą, natomiast współpracę z kontrahentem z C. kontynuował w ramach zawiązanej z żoną spółki (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v; bezsporna dane z (...)).

Warunki współpracy z kontrahentem z C. negocjowali oboje wspólnicy. A. S. sporządziła tłumaczenie umowy z języka angielskiego na polski i tłumaczyła rozmowy z dostawcą prowadzone w języki angielskim. Oboje wspólnicy wyjeżdżali także na szkolenia z produktu do C. (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v).

Po zawiązaniu umowy spółki wspólnicy podzielili się czynnościami w ten sposób, że R. S. (2) odpowiada za administrowanie spółką, pozyskiwanie i utrzymanie klientów, ustalanie warunków umów zawieranych z klientami, nadzoruje montaż oraz wykonuje prace serwisowe. Ponadto prowadzi stronę internetową spółki. Strona ta stanowi bazę informacji o oferowanym przez spółkę produkcie i służy do pozyskiwania klientów. Klienci zainteresowani skorzystaniem z oferty spółki kontaktują się telefonicznie lub mailowo. Z kolei drugi wspólnik A. S. zajmuje się sprowadzaniem materiałów do montażu zza granicy. Polega to na tym, że tłumaczy przygotowane przez wnioskodawcę zamówienie na język angielski. Wspólnicy wspólnie podejmują zaś strategiczne dla spółki decyzje, zwłaszcza wynikające ze współpracy ze stałymi kontrahentami. Oboje mają także dostęp do konta formowego spółki i reprezentują spółkę na zewnątrz. Z kolei dokumenty spółki podpisuje wyłącznie R. S. (1) jako prezes zarządu (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v).

Realizację zleceń u klientów spółka zleca swojemu stałemu podwykonawcy M. G. prowadzącemu własną działalność gospodarczą. M. G. wraz zatrudnionymi pracownikami zajmuje się montażem ścian posiłkując się przekazywaną mu przez R. S. (1) instrukcją zawierającą rysunki techniczne. R. S. (1) nadzoruje montaż w ten sposób, że przyjeżdża do klienta, aby ocenić ostateczny efekt prac podwykonawcy. Spółka rozlicza się z podwykonawcą w oparciu o rachunek ryczałtowy. Kwota wynagrodzenia zależy od długości wykonanej ściany. Zasady wynagrodzenia podwykonawcy wynegocjował R. S. (1) (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v).

W toku działalności spółka podjęła współpracę z drugim kontrahentem z N., który zajmuje się sprzedażą ścian przesuwnych. Współpraca ta nie została jednak sformalizowana w drodze umowy pisemnej. Oprócz tego spółka w okresie epidemii (...) 19 zajęła się importem maseczek. W tym zakresie nadal współpracowała ze stałym partnerem biznesowym z C., który okresowo zmienił branżę (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v).

Od początku działalności w zakresie obsługi kadrowo – płacowej spółka korzystała z usług biura rachunkowego. Warunki współpracy z biurem księgowym zostały wynegocjowane przez R. S. (1) jeszcze w okresie, gdy prowadził jednoosobową działalność gospodarczą i potem nie uległy zmianie. Księgowa w imieniu spółki przygotowuje sprawozdania finansowe i bilanse (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v).

Spółka do tej pory nie wypłacała dywidendy wspólnikom. Pierwsza wypłata jest planowana dopiero na 2024 roku w związku z poprawą sytuacji finansowej. Spółka co miesiąc wypłaca wynagrodzenie dla R. S. (1). W grudniu 2017 roku wynagrodzenie to wyniosło (...)złotych, a od stycznia do lipca 2018 roku –(...)złotych. Drugi wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia od spółki (zeznania R. S. (1) k. 71 v – 72 v).

Od dnia 1 marca 2020 roku R. S. (1) został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownik przez płatnika (...) Sp. z o.o. Decyzją z dnia 15 lipca 2020 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że R. S. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu umowy o pracę u płatnika (...) od dnia 1 marca 2020 roku. W/w spółka odwołała się od tej decyzji do sądu ubezpieczeń społecznych. Wyrokiem z dnia 2 czerwca 2022 roku wydanym w sprawie sygn. akt VIII U 2101/20 Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie płatnika od decyzji z dnia 15 lipca 2020 roku. Orzeczenie to zostało utrzymane w mocy przez Sąd Apelacyjny w Lublinie, który wyrokiem wydanym w dniu 12 lipca 2023 roku w sprawie sygn. akt III AUa 796/22 oddalił apelację spółki (...) od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 2 czerwca 2022 roku (akta VIII U 2101/20 – III AUa 796/22).

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z zeznań wnioskodawcy R. S. (1), a także dokumentów zgromadzonych w toku postępowania sądowego oraz przed organem rentowym.

Sąd Okręgowy przyjął do ustaleń faktycznych zeznania R. S. (1) w zakresie, w jakim opisał okoliczności towarzyszące zawiązaniu spółki (...), a także odnośnie faktycznego przedmiotu jej działalności, liczby wspólników oraz udziału poszczególnych wspólników w kapitale zakładowym spółki. Okoliczności te bowiem wynikają także z danych zawartych w KRS spółki oraz z przedłożonych dokumentów, w tym m.in. z umowy spółki. Sąd dał także wiarę wnioskodawcy w zakresie, w jakim wyliczył czynności, które w ramach spółki wykonują oboje wspólnicy, związane zarówno z prowadzeniem i reprezentowaniem spółki, jak i wynikające z przedmiotu działalności spółki, a dotyczące świadczenia usług dla klientów. Zeznania te przekonują, ponieważ były logiczne, spójne i rzeczowe, a dodatkowo nie zostały zakwestionowane przez pozwany organ rentowy, który przyjął założenie, że rozstrzygające dla sprawy znaczenie ma wyłącznie ustalenie, że R. S. (1) dysponuje 92 % udziałów w spółce. Tymczasem założenie to jest błędne, o czym będzie mowa w dalszej części.

Jako wiarygodne Sąd Okręgowy uznał zgromadzone w sprawie dokumenty. Zdaniem Sądu dokumenty te są autentyczne, nienoszące śladu przerobienia lub podrobienia, stąd brak było podstaw do zakwestionowania ich wartości dowodowej.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje.

Przechodząc do oceny prawnej ustalonego jak wyżej stanu faktycznego należy przytoczyć, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 , art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (obecnie Dz.U. 2023. poz. 1230 tekst jednolity ze zmianami, zwana dalej ustawą systemową) osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Ponadto jak stanowi art. 8 ust. 6 pkt 1 i pkt 4 ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą tzw. jednoosobową działalność gospodarczą, a także wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Na gruncie rozpatrywanej sprawy kluczową dla rozstrzygnięcia sporu kwestią było ustalenie czy wnioskodawca R. S. (1) jako większościowy wspólnik spółki z o.o. posiadający 92 % udziałów powinien być traktowany - tak jak twierdził pozwany organ rentowy - jako jedyny (...) Sp. z o.o.

W ustawie systemowej nie ma definicji jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Istnieje jednak definicja legalna spółki jednoosobowej, która została zawarta w art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h. Zgodnie z powołanym przepisem spółka jednoosobowa to spółka kapitałowa, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza. Innymi słowy jeżeli w spółce jest dwóch wspólników (udziałowców), to taka spółka nie jest spółką jednoosobową.

W orzecznictwie pojawił się problem spółek jednoosobowych pozornych, w których jeden wspólnik ma pozycję dominującą, a drugi udział marginalny. W takim przypadku sądy, w tym Sąd Najwyższy, posługiwały się terminem „niemal jedynego" lub „prawie" jedynego wspólnika, która to konstrukcja nie jest jednak konstrukcją prawną ani nawet pojęciem prawniczym, a opisuje tylko pewną szczególną sytuację faktyczną. Sądowi orzekającemu znana jest linia orzecznicza, na którą powołał się w rozpatrywanej sprawie ZUS. Zgodnie z nią jako jedynego wspólnika należy traktować osobę, która co prawda nie ma wszystkich udziałów w spółce, jednak rozkład tych udziałów nakazuje przyjąć, że jest on niemal jedynym właścicielem spółki. Zbyt duża dysproporcja nie pozwala bowiem na potraktowanie spółki jako podmiotu, w którym wpływ na jej działanie ma więcej niż jedna osoba fizyczna. Wówczas drugi wspólnik traktowany jest jak „udziałowiec iluzoryczny” i formalne kryteria własności nie mają znaczenia dla tej oceny (wyrok SN z dnia 3 sierpnia 2011 roku, I UK 8/11, OSNP 2012, nr 17-18, poz. 225; wyrok SA w Szczecinie z dnia 19 lipca 2017 r., III AUa 410/16, Lex nr 2379129).

Należy jednak zaznaczyć, że od powyższej wykładni Sąd Najwyższy odstąpił. W wyroku z dnia 15 września 2021 r., I USKP 44, Sąd Najwyższy przyjął, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega tylko jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a nie wspólnik większościowy, choćby „prawie" lub „niemal" jedyny (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej w związku z art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h.). Uzasadniając swój pogląd Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli w konkretnym stanie faktycznym nie można przyjąć, że mniejszościowy udziałowiec jest udziałowcem fikcyjnym (figurantem), ponieważ bierze rzeczywisty udział w prowadzeniu spraw spółki (choćby nawet nie był członkiem jej zarządu a na zgromadzeniu wspólników mógłby być przegłosowany w każdej sprawie przez wspólnika większościowego), to nie ma miejsca na stosowanie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Jak zauważył Sąd Najwyższy w sprawie III USKP 31/23 w wyroku z dnia 15 września 2021 r., I USKP 44/21, Sąd Najwyższy trafnie przełamał wykładnię uprzednio przyjmowaną w orzecznictwie. Wykładnia przedstawiona w uzasadnieniu wyroku I USKP 44/21, jest zgodna z licznymi orzeczeniami sądów powszechnych (apelacyjnych), które preferowały ścisłą interpretację językową i systemową przepisów de facto również leżącą u podstaw wyroku I USKP 44/21. Dla wyjaśnienia rozbieżności Sąd Apelacyjny w Lublinie postanowieniem z dnia 14 września 2023 r., III AUa 1054/22, przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne: czy wspólnik dwuosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadający 99 procent udziałów zapewniających mu możliwość swobodnego kształtowania treści uchwał na zgromadzeniu wspólników i podejmowania decyzji dotyczących działalności spółki podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Po rozpoznaniu w/w zagadnienia Sąd Najwyższy w dniu 21 lutego 2024 roku podjął uchwałę, zgodnie z którą wspólnik dwuosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadający 99 procent udziałów nie podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2023 poz. 1230) (uchwała SN z dnia 21 lutego 2024 roku, III UZP 8/23). W konsekwencji należy przyjąć, że wspólnik dwuosobowej spółki z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., choćby był wspólnikiem większościowym lub „niemal, prawie jedynym".

W świetle powyższych rozważań traci na aktualności pogląd wyrażony przez ZUS w zaskarżonej decyzji, że wnioskodawca R. S. (1) podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako jednoosobowy wspólnik (...) Sp. z o.o. z uwagi na to, że posiada 92 % udziałów, a drugi wspólnik 8 % udziałów. Okoliczność ta w świetle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego sama w sobie nie przesądza o możliwości uznania (...) Sp. z o.o. za jednoosobową.

W rozpatrywanej sprawie zebrany materiał dowodowy nie pozwala na wyprowadzenie wniosku, że w spornym okresie R. S. (1) był osobą odpowiedzialną za prowadzoną przez spółkę (...) Sp. z o.o. działalność gospodarczą w równym stopniu, co osoba prowadząca pozarolniczą jednoosobową działalność gospodarczą, a udział drugiego wspólnika był iluzoryczny. Nie zmienia tej oceny fakt, że w okresie tym R. S. (1) posiadał 460 z 500 udziałów, co odpowiadało 92 % w strukturze własnościowej. Z ustaleń Sądu wynika bowiem, że spółka (...) od początku jej zawiązania jest zarządzana przez oboje wspólników. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że A. S. na równi z wnioskodawcą brała udział w negocjacjach prowadzonych w imieniu spółki z dostawcą produktu z C. i w szkoleniach z produktu, a po podjęciu przez spółkę działalności wspólnie ze wspólnikiem większościowym podejmuje kluczowe dla spółki decyzje i tak jak wspólnik większościowy ma dostęp do konta firmowego spółki i reprezentuje spółkę na zewnątrz. Ponadto A. S. odpowiada w spółce za tłumaczenie zamówień towaru, które są wysyłane do zagranicznego dostawcy. W tej sytuacji nie można uznać, że jej rola w spółce ma charakter iluzoryczny, skoro ma ona realny wpływ na przebieg wykonywanych przez spółkę usług. W rozpatrywanej sprawie organ rentowy nie wykazał też, że w spornym okresie struktura kapitałowa w spółce w jakikolwiek sposób oddziaływała na prawa i obowiązki poszczególnych wspólników, zwłaszcza, że do tej pory spółka nie wypłaciła dywidendy z udziałów. Z uwagi na powyższe należało uznać, że brak jest przesłanek do potraktowania R. S. (1) jak wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Wobec tego nie powstał dla w/w tytuł do ubezpieczeń na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 8 ust. 6 pkt 4 tej ustawy. Z tego względu Sąd w punkcie I. wyroku na podstawie na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił więc zaskarżoną decyzję i ustalił, że R. S. (1) nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu) jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) od dnia 17 lipca 2018 roku.

W konsekwencji powyższego jako błędną należy uznać ustaloną przez ZUS w zaskarżonej decyzji podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla R. S. (1) za grudzień 2017 rok i od stycznia 2018 roku do lipca 2018 roku w podwójnej wysokości.

Na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 146 tekst jednolity ze zmianami) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Przy tym, na podstawie art. 5 pkt 21 ww. ustawy, użyte w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określenie osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, oznacza osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. W konsekwencji art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach wyraźnie odsyła do ustawy systemowej w zakresie pojęcia osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, które precyzuje - jako przepis szczególny - art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. Jako dwie odrębne podstawy uznania danej osoby za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: w pkt 1 osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych oraz w pkt 4 m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W konsekwencji m.in. wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stosownie do treści art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, jako osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które prowadzą działalność pozarolniczą.

Zgodnie z art. 82 ust. 3 i 4 ustawy świadczeniowej, jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust. 4. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, o której mowa w ust. 5 pkt 1-5, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki.

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, z wyłączeniem rolników i ich domowników została wskazana w art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. W brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, zgodnie z art. 81 ust. 2 podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, stanowiła zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z 18 stycznia 2017 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku w czwartym kwartale 2016 roku wynosiło 4404,27 złotych, natomiast zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 17 stycznia 2018 roku w czwartym kwartale 2017 roku wynagrodzenie to wyniosło 4 739,91 złotych.

Mając na względzie, że R. S. (1) od dnia 17 lipca 2018 roku nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, natomiast do lipca 2018 roku prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, którą zawiesił dopiero od dnia 17 lipca 2018 roku Sąd Okręgowy uznał, że w tej sytuacji jest zobowiązany za miesiące od grudnia 2017 roku do lipca 2018 roku do opłacenia składki zdrowotnej tylko z jednego tytułu, a nie w podwójnej wysokości. Sąd Okręgowy ustalił, że za grudzień 2017 roku podstawa wymiaru składki zdrowotnej wnioskodawcy wyniosła (...) złotych (75 % z kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku w czwartym kwartale 2016 roku, tj. 75% z (...) złotych), natomiast w okresie od stycznia do lipca 2018 roku podstawa ta wyniosła po (...) złote za każdy miesiąc (75 % z kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku w czwartym kwartale 2017 roku, tj. 75% z (...)złotych), o czym orzekł w punkcie II wyroku.

W punkcie III wyroku Sąd Okręgowy orzekł o zasadach zwrotu kosztów procesu, zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Wysokość kosztów, na którą składa się wynagrodzenie pełnomocnika odwołujących się, zostało ustalona na podstawie wniosku pełnomocnika i na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 poz. 1935 tekst jednolity). Orzeczenie o odsetkach uzasadnia art. 98 § 1 ¹ k.p.c.