Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 10 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich      w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Pękała     

Protokolant: st. sekretarz sądowy Monika Frontczak     

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2019 r. w Szczecinie     

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniej D. S.     

przeciwko R. S.     

o podwyższenie alimentów     

I.  podwyższa rentę alimentacyjną należną małoletniej powódce D. S. od pozwanego R. S. z kwoty po 300 zł miesięcznie ustalonej ugodą sadową zawartą przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum dnia
29 października 2010 r. w sprawie VIII R C 746/10, do kwoty po 800 (osiemset) złotych miesięcznie płatnej z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 11 grudnia 2018 r.;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa;

IV.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

VIII RC 607/18

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka D. S., reprezentowana przez matkę, B. C., wniosła o podwyższenie należnych jej od ojca, R. S., alimentów z kwoty po 300 zł miesięcznie do kwoty po 1400 zł miesięcznie.

Pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, uznał żądanie do kwoty po 500 zł miesięcznie, w pozostałej części wnosząc o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia powódka, D. S. ur. (...), pochodzi ze związku pozamałżeńskiego. Ojciec uznał ją w USC w S.. Ostatnie alimenty od R. S. na rzecz ww. małoletniej zostały ustalone w drodze ugody sądowej zawartego dnia
29 października 2010 r. przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie w sprawie
o sygnaturze VIII RC 746/10, w kwocie po 300 z miesięcznie. Małoletnia powódka w tamtym czasie liczyła 6 lat. Była ogólnie zdrowa i utrzymywała kontakt z pozwanym. Wraz ze swoją matką zamieszkiwała u babki ze strony matki i pozostawała na jej utrzymaniu. Matka D. S. była osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Pozwany mieszkał ze swoim ojcem. Poza małoletnią powódką nie miał innych osób na utrzymaniu. Pracował jako stolarz i zarabiał około 1200 zł w skali miesiąca.

Dowód: protokół rozprawy w aktach sprawy VIII RC 746/10.

Aktualnie pozwany liczy 41 lat. Mieszka z żoną i dwójką. Jedno z nich ma osiem lat i pochodzi od pozwanego. Żona R. S. posiada córkę, która ma osiemnaście lat i jeszcze się uczy. Rodzina pozwanego zajmuje mieszkanie komunalne ojca pozwanego, który nie zamieszkuje wspólnie z rodziną. Lokal ma powierzchnię 83 metrów kwadratowych. Czynsz mieszkaniowy wynosi 930 zł w skali miesiąca. Opłata za prąd wynosi granicach od 280 do 300 zł, a za gaz około 300 zł co dwa miesiące. W styczniu 2019 roku pozwany otrzymał rachunek za gaz (wyrównanie za ubiegły rok) na kwotę 850 zł. Żona pozwana pracuje na pół etatu w sklepie z obuwiem. Pozwany nie wie ile jego małżonka zarabia. On sam deklaruje dochód na poziomie około 2000 zł w skali miesiąca. R. S. wykonuje pracę w ramach prowadzonej jednoosobowo działalności gospodarczej. Wykonuje prace stolarskie, a także malowanie, tapetowanie i szpachlowanie. Ostatnio przez 10 dni pracował w Niemczech. Pozwany i jego żona posiadają zakupiony dwa lata temu samochód marki O. (...). Pojazd ma około 20 lat. Jeździ nim ojciec pozwanego. R. S. ma zatrzymane prawo jazdy za kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu, a jego żona nie posiada prawa jazdy. Pozwany nie utrzymuje z małoletnią powódką regularnego kontaktu. Czasami widuje córkę podczas jej pobytu u jego rodziców. Wolą matki małoletniej powódki było bowiem, aby pozwany z córką spotykał się tylko u jego rodziców. W ubiegłym roku przekazał córce 700 zł na wycieczkę szkolną oraz 450 zł na zakup telefonu. W 2016 roku pozwany zaciągnął kredyt w wysokości 80 000 zł przeznaczeniem na remont mieszkania. Kredyt jest regularnie spalany w kwotach po 960 zł miesięcznie. Do spłaty pozostało jeszcze 63 000 zł. Wszelkie należności wobec ZUS i Urzędu Skarbowego pozwany reguluje na bieżąco.

Dowód: przesłuchanie R. S. k. 40-41

kopie rachunków i faktur k. 2631

dokumenty obrazujące wysokość dochodów pozwanego i skaldem na ZUS

k. 32=33

przesłuchanie B. C. k. 183 odwrót 15 wiersz protokołu od dołu

Małoletnia powódka w dalszym ciągu zamieszkuje z matką u babki ze strony matki. Babka powódki otrzymuje emeryturę oraz dodatkowo pracuje jako opiekunka. Matka powódki, B. C., prowadzi oddzielne gospodarstwo domowe, aczkolwiek opłaty mieszkaniowe uiszczane są przez obie kobiety po połowie. Matka małoletniej tytułem czynszu płaci 250 zł miesięcznie, a za energię elektryczną około 70-80 zł co dwa miesiące. Za gaz – 25 zł co dwa miesiące. Za Internet i telewizję oraz telefon swój i córki B. C. płaci łącznie około po 120 zł miesięcznie. Matka powódki pracuje na 1/6 etatu w warsztacie samochodowym. Pracę wykonuje przez 8 godzin w miesiącu i z tego tytułu zarabia 135 zł w skali miesiąca. Ponadto dorabia sprzątaniem, uzyskując z tego tytułu dochód w granicach około 1000 zł miesięcznie. B. C. otrzymuje kwotę 500 zł z tytułu programu 500 plus oraz zasiłek rodzinny na córkę w wysokości 124 zł miesięcznie.

Małoletnia powódka liczy 15 lat. Dziewczynka jest objęta nauczaniem indywidualnym od listopada 2018 roku. Nauczanie odbywa się w domu. Powódka jest uczennicą ósmej klasy szkoły podstawowej. U D. S. zdiagnozowano martwicę kości piszczelowych. Choroba małoletniej ma swoje początki w maju 2018 roku. Objawia się ona bólami kończyn. Dziecko czasami z powodu tych dolegliwości nie jest w stanie stanąć na nogi. We wcześniejszym okresie małoletnia powódka była zdrowa i uprawiała siatkówkę. Z uwagi na stan zdrowia córki, matka jej zakupiła specjalistyczne łóżko dostosowane do jej stanu zdrowia, co wiązało się z wydatkiem rzędu 1100 zł. Nabyła także dla córki lampkę na pilota za kwotę 180 zł. Od sierpnia 2018 r. stan zdrowia małoletniej zaczął się pogarszać. Do choroby podstawowej doszło zapalenie więzadeł. Małoletniej praktycznie nie wolno chodzić i wymaga ona stałej rehabilitacji. Od sierpnia 2018 r. korzysta z zabiegów jonoforezy, magnetronu i laseru w ramach NFZ. Ponadto korzysta z ćwiczeń prowadzonych przez rehabilitanta i zajęć na basenie, które opłaca jej matka. Ćwiczenia z rehabilitantem kosztują około 400 zł miesięcznie. Małoletnia wymaga około 10 zajęć co dwa miesiące. Od lutego 2018 r. D. S. ma wdrożone wyjścia z domu. W związku z tym wychodzi z matką na basen na (...) dwa razy w tygodniu, a w weekendy jeździ z nią do Aquaparku Laguna w G.. Uczęszczanie na basen na (...) wiąże się z kosztem 40 zł miesięcznie, a wyjazdy na Lagunę 400 zł w skali miesiąca. Powódka jest alergiczką. Przyjmuje krzem, co kosztuje około 100 zł miesięcznie. Obecnie małoletnia jest w trakcie przygotowań do egzaminów. Chciałaby kontynuować naukę w liceum o profilu matematycznym. Matka małoletniej zakupiła jej w związku z tym dodatkowe książki do nauki, na co wydatkowała około 150 zł. Poza małoletnią powódką B. C. nie posiada innych osób na utrzymaniu. Nie jest z nikim związana. Nie posiada zobowiązań kredytowych. Jest zadłużona na sumę około 10 000 zł.

Dowód: przesłuchanie B. C. k. 123-124

dokumenty odnośnie stanu zdrowia powódki k. 5-10

porozumienie k. 36

decyzja k. 37, 38, 47.48

orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania k. 45

informacja o przychodach B. C. za 2018 r. k. 49-50

faktury i rachunki k.54-57, 61; 81-84, , 91, 93, 94- (...)-99, 102-107

zawiadomienie k. 80

zaświadczenie lekarskie k 122

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zostało oparte o art. 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 788 ze zm. – cyt. dalej jako k.r.o.). i okazało się uzasadnione.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego
i opiekuńczego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody
z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rozmiar tych świadczeń uregulowany został w art. 135 § 1 i 2 kro. Przepis ten stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Jednocześnie wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać także w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Powołany przepis nie określa górnej granicy wiekowej dziecka, wobec, którego rodzic zobowiązany jest do alimentacji. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 kro).

Rodzice w zależności od swoich możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych i kulturalnych, także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb uprawnionego. Zawsze każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia, zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki
i dochody, jakie uzyskiwałby on przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych
i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo
do równej stopy życiowej z rodzicami; niezależnie od tego, czy wyżyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie ((por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 5 stycznia 1956 r., III Cr 919/55, OSN 1957, poz. 74).

Zgodnie z przywołanym przepisem art. 138 kro - w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Ustawodawca uwzględnił, bowiem, iż w miarę upływu czasu zarówno potrzeby osoby uprawnionej, jak i możliwości zobowiązanego mogą ulec zmianie, a tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów.

Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie ograniczało się do ustalenia, czy w sprawie nastąpiła taka zmiana okoliczności po stronie uprawnionych bądź zobowiązanego, która prowadziłaby do zmiany wcześniej wydanego orzeczenia.

Od chwili wydania poprzedniego prawomocnego orzeczenia ustalającego wysokość alimentów od pozwanego na rzecz małoletniej powódki upłynął okres ponad ośmiu lat. W ciągu tego czasu w sposób istotny zmieniła się sytuacja małoletniej powódki. Aktualna dziewczynka jest nastolatką. Znajduje się w okresie intensywnego rozwoju psychofizycznego, w okresie dojrzewania. Kończy naukę w szkole podstawowej i czeka ją nauka w szkole średniej. W ostatnim okresie ujawniła się u małoletniej ciężka choroba, która ma istotny wpływ na wielkość usprawiedliwionych wydatków na jej rzecz. Choroba D. S. powoduje konieczność stlej rehabilitacji, odbywania regularnych ćwiczeń i zajęć na basenie, a także indywidualnego nauczania. Wzrosły ceny towarów i usług oraz opłat mieszkaniowych i na media. Matka małoletniej wskazując wysokość usprawiedliwionych kosztów utrzymania dziecka podała sumę 1500-2000 zł miesięcznie. Nie potrafiła dokładnie wskazać jaką kwotę wydatkuje na żywność i zakup odzieży dla córki. Kierując się doświadczeniem życiowym i zawodowym wynikającym z rozpoznawania wielu spraw obejmujących zbliżone okoliczności faktyczne, a nadto uwzględniając poziom życia i warunki środowiskowe oraz poziom życia rodziców małoletniej powódki, Sąd przyjął średni miesięczny koszt wydatków na odzież i obuwie małoletniej w granicach 150-200 zł miesięcznie, wyżywienie – około 500 zł, zakup środków czystości i higieny – około 100 zł miesięcznie, wydatki na mieszkanie i media – łącznie około 290 zł, telefon i Internet – około 60 zł. Wydatki związane z uczęszczaniem małoletniej na zajęcia na basenie (...) i na Lagunie to łącznie kwota około 440 zł w skali miesiąca. Powyższa kwota obejmuje również wydatki na pokrycie kosztów pobytu i dojazdu na basen i Lagunę matki małoletniej, która zobligowana jest do zapewnienia małoletniej córce bezpieczeństwa podczas pobytu dziecka na zajęciach. D. S. potrzebuje okresowo leków antyalergicznych, kuracji krzemem oraz ćwiczeń z rehabilitantem, co łącznie średnio wiąże się z kosztem około 300 zł w skali miesiąca. Z uwagi na stan zdrowia małoletniej konieczny okazał się zakup specjalistycznego łóżka dla niej oraz lampki na pilota, co łącznie kosztowało 1280 zł.

Biorąc powyższe pod uwagę należało uznać, iż wskazany przez matkę małoletniej powódki koszt utrzymania dziecka odpowiada stanowi faktycznemu; zwłaszcza, że koresponduje on z treścią przedłożonych dokumentów obrazujących wysokość wydatków na dziecko.

W czasie jaki upłynął od czasu ustalenia alimentów na rzecz małoletniej powódki w poprzedniej wysokości zmieniła się sytuacja zawodowa po stronie matki małoletniej. Poprzednio B. C. była bezrobotna i pozostawała na utrzymaniu swojej matki. Aktualnie pracuje ona na 1/6 etatu, uzyskując z tego tytułu dochód w skromnej wysokości niespełna 200 zł miesięcznie, a ponadto dorabia sprzątaniem, co pozwala jej na osiągnięcie zarobku około 1000 zł w skali miesiąca. Ponadto B. C. otrzymuje zasiłek rodzinny na córkę i kwotę 500 zł miesięcznie z programu 500 plus, co zgodnie z obowiązującą regulacją prawną wynikająca z treści przepisu art. 135 § 3 k.r.o. nie ma wpływu na rozmiar orzekanych alimentów.

Zmianie ulęgła sytuacja życiowa i zawodowa pozwanego. Obecnie powstaje on w związku małżeńskim i poza powódką posiada na utrzymaniu jeszcze jedno dziecko – ośmioletniego syna z obecnego związku. Ponadto pozwany prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą wykonując szerokie spektrum usług z zakresu prac stolarskich, szpachlowania i tapetowania. R. S. wykonuje prace nie tylko w Polsce, ale także poza jej granicami. Mężczyzna przez lata nie zabiegał o zintensyfikowanie swoich kontaktów z córką, nie interesuje się nią, godząc jedynie na relatywnie rzadkie spotkania z nią u jego rodziców.

Pozwany zadeklarował zarobek w granicach około 2000 zł miesięcznie. Sąd nie dał wiary pozwanemu co do wysokości uzyskiwanych dochodów. R. S. zeznał bowiem, że tytułem spłaty kredytu uiszcza kwotę po 960 zł miesięcznie, tytułem czynszu płaci 930 zł, za gaz około 150 zł, na poczet alimentów wydatkuje 300 zł miesięcznie, co już daje łączną kwotę 2400 zł. Oczywistym jest, że poza wskazanymi wydatkami pozwany pokrywa pozostałe koszty swego utrzymania takie jak: wyżywienie, zakup środków higieny i czystości, odzieży, obuwia; wydatki na przejazdy, zaspokojenie potrzeb kulturalnych itp. W związku z tym, w oparciu o doświadczenie życiowe, należy domniemywać, że R. S. uzyskuje wyższe dochody, aniżeli zadeklarował w trakcie przesłuchana przed Sądem. Ustalając wysokość alimentów od pozwanego na rzecz małoletniej powódki w niniejszej sprawie, Sąd uwzględnił także fakt, iż pozwany już po ustaleniu alimentów od niego na rzecz powódki w poprzedniej wysokości zaciągnął kredyt w kwocie 80 000 zł, który spłaca w ratach po 960 zł miesięcznie. Okoliczność spłacania przez pozwanego kredytu nie mogła skutkować zasądzeniem od niego odpowiednio niższych alimentów na rzecz córki. Pozwany, bowiem jako osoba już uprzednio zobowiązana do alimentów, przy podejmowaniu decyzji o zobowiązaniu kredytowym, winien był liczyć się z tym przy podejmowaniu wydatków (w tym i na spłatę rat) i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego. Pogląd taki wyraził Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 12 listopada 1976, III CRN 236/76, niepubl.) i podzielił go sąd orzekający w niniejszej sprawie.

Uwzględniając okoliczność, że R. S. poza małoletnią powódką posiada na utrzymaniu jeszcze małoletniego syna, Sąd pomimo przyjętego średniego kosztu utrzymania powódki i przy uwzględnieniu rozmiaru możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, Sąd oddali l powództwo ponad kwotę 800 zł miesięcznie, orzekając jak w pkt. I i II wyroku.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa, mając na względzie fakt, że pozwany nie posiada majątku, a alimenty na rzecz córki Sąd podwyższył od dnia 11 grudnia 2018 r. (czyli od dnia wniesienia powództwa) i pozwany winien w pierwszej kolejności ze swoich dochodów uregulować wynikającą z orzeczenia zaległość alimentacyjną.

W przedmiocie rygoru natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł
w punkcie IV wyroku, mając na względzie treść art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., w myśl którego sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty, co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa.