Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2014 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Daria Ratymirska

Protokolant Daria Paliwoda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 stycznia 2014 w Kłodzku

sprawy z powództwa B. (...) N. S. F. I. Z. w G.

przeciwko H. L.

o zapłatę kwoty 6.395,99 zł

oddala powództwo.

sygn. akt I C 1506/13

UZASADNIENIE

Strona powodowa B. (...) N. S. F. I. Z.w G. wniosła pozew przeciwko H. L. o zapłatę kwoty 6395,60 zł wraz z odsetkami umownymi oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu podała, że należność dochodzona pozwem wynika z braku spłaty przez pozwaną kredytu gotówkowego, zaciągniętego na podstawie umowy z dnia 15.12.2003r. z poprzednikiem prawnym powoda (...) Bankiem S.A. Powód nabył wierzytelność przeciwko pozwanej na podstawie umowy z dnia 30.11.2012r., w łącznej kwocie 6223,31 zł, w tym: 1661,33 zł, tytułem kapitału, 4561,98 zł, tytułem odsetek umownych, naliczanych od dnia zawarcia umowy kredytu do dnia sprzedaży wierzytelności. Powód podał, że od dnia nabycia wierzytelności kontynuował naliczanie odsetek za opóźnienie w spłacie wymagalnego kapitału - na dzień wniesienia pozwu, należność z tego tytułu wynosiła 172,68 zł. Wysokość zadłużenia pozwanej na dzień 3.06.2013r. została stwierdzona dokumentem księgowym w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych powoda.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia. Wniosła o oddalenie powództwa.

W odpowiedzi strona powodowa podniosła, że jej poprzednik prawny wypowiedział pozwanej umowę, która stała się wymagalna z dniem 15.03.2004r., a następnie wystawił przeciwko niej bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 13.04.2005r. i wszczął na jego podstawie postępowanie egzekucyjne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15.12.2003r. pozwana zawarła z (...) Bankiem S.A. umowę pożyczki nr (...), w kwocie 2765,03 zł. Zobowiązała się do spłaty pożyczki w 14 równych ratach miesięcznych, pierwsza rata w kwocie 220 zł, kolejne - w wysokości i terminach określonych w harmonogramie spłat, stanowiącym załącznik do tej umowy. Termin zapłaty ostatniej raty, w kwocie 176,52 zł, ustalono na dzień 15.02.2005r. (§2 umowy).

Dowód: umowa pożyczki (k-22-23).

W dniu 13.04.2005r. (...) Bank S.A. we W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny (...), stwierdzając, że wymagalne zobowiązanie pozwanej, z tytułu w.w. umowy pożyczki, wynosi 3524,31 zł.

Dowód: bankowy tytuł egzekucyjny (...) (k-26).

Na podstawie umowy o przelew wierzytelności z dnia 30.11.2012r. strona powodowa nabyła wierzytelność przysługującą (...) Bankowi S.A. we W. przeciwko pozwanej.

Dowód: umowa z dnia 20.11.2012r. (k-27-33); pismo (...) Banku S.A. do pozwanej z dnia 31.12.2012r. (k-35).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, z uwagi na skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia.

Zgodnie z przepisem art. 117 § 2 k.c., po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata (art. 118 k.c.). Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.).

Ustawowym skutkiem przedawnienia jest powstanie po upływie terminu przedawnienia po stronie tego, przeciwko komu przysługuje roszczenie, uprawnienia do uchylenia się od jego zaspokojenia (tzw. zarzut peremptoryjny). Wykonanie tego uprawnienia powoduje, że roszczenie już nie może być skutecznie dochodzone. Dotyczy to nie tylko roszczenia głównego, ale i odsetek za opóźnienia (tak: uchwała SN z dnia 10.11.1995r., III CZP 156/95, OSNCP 3/96/31). Przedawnione roszczenie zmienia się w tzw. zobowiązanie niezupełne (naturalne), którego cechą jest niemożność jego przymusowej realizacji.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, zgłoszonego w pozwie. Są to roszczenia, związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podmiotu, od którego strona powodowa nabyła wierzytelność (z tytułu umowy pożyczki zawartej z bankiem), których termin przedawnienia wynosi trzy lata. Jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, termin zapłaty ostatniej raty, w kwocie 176,52 zł, ustalono na dzień 15.02.2005r. (§2 umowy - przy czym strona powodowa nie przedstawiła szczeółowego harmonogramu spłaty, stanowiącego integralną część umowy). Wymagalność roszczenia o zapłatę ostatniej raty nastąpiła więc w dniu 15.02.2005r. Zatem przedawnienie roszczenia nastąpiło najpóźniej w dniu 15.02.2008r. Pozew natomiast został wniesiony w niniejszej sprawie w dniu 4.06.2013r. Strona powodowa nie wykazała przy tym, aby nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia (art. 123§1 k.c. w zw. z art. 6 k.c.).

Twierdzenia powoda, że jego poprzednik prawny "wypowiedział pozwanej umowę, która stała się wymagalna z dniem 15.03.2004r.", oraz, że wszczął postępowanie egzekucyjne na podstawie wystawionego przeciwko niej bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 13.04.2005r., okazały się gołosłowne. Nawet, gdyby przyjąć, że na skutek wypowiedzenia umowy, dług pozwanej stał się natychmiast wymagalny, co - według twierdzeń powoda - miało miejsce w dniu 15.03.2004r., to termin przedawnienia roszczenia upłynął jeszcze wcześniej, tj. w dniu 15.03.2007r. Wystawienie przez poprzednika prawnego bankowego tytułu egzekucyjnego nie przerwało biegu przedawnienia. Za czynność przerywającą bieg przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. uznać można dopiero zgłoszenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnego (tak m.in.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2012 r., I CSK 90/12, LEX nr 1250551).

Powód nie przedłożył zaś żadnych dowodów na okoliczność, że jego poprzednik prawny złożył w sądzie wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu (...) z dnia 13.04.2005r., wystawionemu przeciwko pozwanej, jak również, że wszczął przeciwko niej postępowanie egzekucyjne na podstawie tego tytułu, lub też, aby doszło do uznania niewłaściwego w czasie biegu terminu przedwnienia, np. poprzez częściową zapłatę długu. Trudno zarazem wyjaśnić, jaki związek ze sprawą ma dołączona przez powoda kopia odpisu postanowienia Sądu Rejonowego w Lubartowie z dnia 27.11.2006r., wydanego w sprawie z wniosku (...) Bank S.A. we W. z udziałem T. M., sygn. akt (...), o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) (k-24-25). Wobec braku tożsamości stron, braku następstwa prawnego po stronie dłużnika, przedstawiony dowód nie ma żadnego znaczenia w sprawie i oczywiście nie wpływa na przerwanie biegu przedawnienia roszczenia przeciwko pozwanej, skoro nie była to czynność, podjęta w celu zaspokojenia przedmiotowego roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.). Wprawdzie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. nie precyzuje bliżej przesłanek, które musi spełniać czynność przedsięwzięta przed sądem bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, aby mogła skutecznie przerwać bieg terminu przedawnienia (zasiedzenia), nie ulega jednak wątpliwości, że chodzi tu o czynność wywołującą związany z nią skutek wobec konkretnej osoby, tj. tej, przeciwko której została ona skierowana.

W tej sytuacji, twierdzenia powoda, że przeciwko pozwanej toczyło się postępowanie egzekucyjne, w celu wyegzekwowania przedmiotowej należności, budzą uzasadnione wątpliwości. Nie było bowiem żadnych obiektywnych przeszkód, aby do czasu zamknięcia rozprawy, strona powodowa przedstawiła wiarygodne dokumenty, o których mowa w jej piśmie procesowym z dnia 18.11.2013r., pkt I (k-12v.), celem wykazania przerwania biegu terminu przedawnienia (art. 232 k.p.c. w zw. z art. 217§1 k.p.c.).

Sąd nie znalazł zarazem podstaw do działania z urzędu w celu poszukiwania dokumentów, na poparcie twierdzeń powoda, u zbywcy wierzytelności, w sytuacji, gdy strona powodowa działała przez profesjonalnego i doświadczonego w takich sprawach pełnomocnika. Sąd podziela pogląd, wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2000r., V CKN 175/00, OSP 2001 r./7-8/116, iż działanie sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). W uzasadnieniu powołanego orzeczenia wyrażono stanowisko, iż ani w toku postępowania dowodowego, ani po wyczerpaniu wniosków dowodowych stron, sąd nie ma obowiązku ustalania, czy sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia stosunku spornego i nieaktualny jest już nakaz uzupełniania z urzędu udzielanych przez strony wyjaśnień i przedstawianych przez nie dowodów jak i dokonywania oceny stopnia wyjaśnienia sprawy. Powołanie dowodu przez sąd z urzędu może być korzystne dla jednej ze stron, niekorzystne natomiast dla strony przeciwnej. Przestrzegając zasady równości stron, sąd musi, o ile chodzi o powoływanie dowodów, przestrzegać również zasady kontradyktoryjności, stosownie do której strona może m.in. powoływać dowody i wypowiadać się co do dowodów powołanych przez przeciwnika (art. 210§1 k.p.c.). Sąd powinien zatem przede wszystkim dbać o to, aby każda ze stron taką możliwość uzyskała. Działanie przez sąd z urzędu nie może prowadzić do zastępowania strony w spełnieniu jej obowiązków i może mieć miejsce tylko w szczególnie wyjątkowych sytuacjach. Sąd nie dopatrzył się podstaw do uznania za taką sytuacji stron w niniejszej sprawie.

Wskazać nadto należy, że strona powodowa jest przedsiębiorcą, trudniącym się dochodzeniem wierzytelności, i nie wykazała, że opóźnienie w dochodzeniu roszczenia spowodowane zostało postępowaniem pozwanej. Dlatego brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że zgłoszenie zarzutu przedawnienia w niniejszej sprawie było nadużyciem prawa, o którym mowa w art. 5 k.c.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów w zw. z art. 471 k.c., orzeczono, jak w sentencji wyroku.